Francisci Ficoronii ... Dissertatio de larvis scenicis et figuris comicis antiquorum Romanorum ex Italica in Latinam linguam versa

92쪽

DE LARVIS SCENICIS. 3sdem eruditissima Daceria addit : Pauis in actoribusn Iarum usum straestitisse ordinarie , quae ρIerum se eouo devoia

serens, nunc ex altero fusenderent humero, interdum etiam cinguli loco iis uterentur . Quod verum esse patet ex his sigillis, atque aliis diaglyphis , dc ex picturis in Terentio Va

ticano .

TABULA VIGESIMA

MIrabili sane artificio in una tantum signatoria gemma

exculptas, & ex ea accurate delineatas , etsi prototypi, grandiores , septem Larvas praesens Tabula exhibet , quarum una crines habet intortos , & circa frontem calamistratos , 3c in occiput rejectos , reliquae vero sex , omnes ora habent ins ar conchylii , quatuor sunt calvae , duae captiatorum concinnitate non multum inter se differunt. Media inter omnes I.arva est Silenica , cum barba in quinque cincinnos distributa . In Gorlaeana collectione num. IJ I. pari Larvarum serie sculptas gemma refertur , cujus in medio, quum una huic nostrae Larvae omnino similis inspiciatur.S cratis imaginem eam autumat repraesentare Girlaeus , sex vero reliquas actores , qui in scena , personam Socratis agebant ad ipsum irridendum . An de mea hac gemma idem dicendum sit , nescio , quum enim Socratis vultus a Sileno non multum differat , vereor , ne tot Socrates multiplicentur , quot sunt Sileni Larvae . Dicam potius , ne omnino a Gorlaeo dissentiri videar , in hae gemma rusticum Chorum sex ad oribus , quos inter Silenus primas tenet , constantem repraesentari . Chori hujusmodi inter unum , aliumque comoediae achum inducebantur , & dum unus de Choro canebat , silebant ceteri , ut inquit Lambinus ': Personae , ex quibus consubai Chorus , , cantabani , ct loquebantur , quamquam , quod as locutionempertinet , uuaser πafr-

-- - -

93쪽

lentibus , Ipse viri essent, sue mulieres . Donatus . ver Chorum , dc cantores alternis vicibus ceeinisse autumate

Sed primo una persona substituta es eant oribus , quae altemnis reseondens Choro locupletavit , variavitque rem mus cam , cum altera , tum tertia , ct adposremum crescen

Ie numero per actores diversos per ux , staliae , couurni , socci , ct ceteri ornatus erc. reperti . In extima hujus Tabulae parte alia adest Larva bifrons duos complectens vultus , juvenilem unum hederae soliis vittatum , senilem alium , & satyro similem , cujusmodi personae vel in pastoritiis comoediis , vel in episodiis indu cebantur , Chori enim his aliquando satyris constabant , ut inquit laudatus Lambinus i e Moros nudos Introduxit intera ut stagoediarum , set statim pos tragardias recitatas . Aliquando Bacchantibus , modo honestis , gravibusque personis , uti in Senecae Tragoediis videre est , prout poesis argumentum requirebat , ut habitus, & cantus illi responderet, secundum Horatii praeceptum . Ultima Larva capite calvo , barba oblonga , & calamistrata , naso simo , Socrati videtur non absit initis , de sub liae sorte Philosophi persona ludimagistrum repraesentare voluerunt actores ; quod non est a veritate prorsus alienum, quum Socratis personana in theatris introduham fuisse apud veteres certo sciamus , postquam id ab Aristophane factum est ad eum irridendum in Nubibus, tanto auditorum oblectamento , ac tanta illius Philosophi moderatione , ut, quum eorum plurimis illum cognoscendi cupido ineessisset , ipse , ne hujusmodi carerent voluptate , suique aspectus

96쪽

DE LARVIs s CENICIS.

TABULA VIGESIΜA PRIMA.

anta cujuscumque regionis , & linguae comoedorum

eopia Romam venerit , facile ex tot scenicis monuia mentis , quae apud Magnates , ceterosque rerum antiquarum studiosos summa cura asservantur, diis osci fas est. Ego quidem Larvarum , & monumentorum ad comicos speiactantium , secundum regionum varietatem gestu , & veste diversos , non paucam mihi , etsi exigui laris viroe, copiam collegi. Personarum hanc disterentiam nostra adhuc aetate in theatris usurpatam videmus ; solent enim in ea introduci modo Neapolitanus aliquis, modo Acerranus , modo Genuensis , Venetus , Bononiensis , Hispanus , Gallus , Germanus , Armenus , aliarumque nationum actiones imitantes . Persona quam haec Tabula exhibet, aliquem sorte ex his exteris comicis repraesentabat , dc omni cura e cujusdam gemmae prototypo deprompta est . Pedes ocreati sunt , militaris habitus , Larva , seu barbam , seu crines spectes , ad senium composita . Pedum , seu baculum dextera tenet inflexum , & gradu citato tamquam veteranus militari munere

insignitus se ad expeditionem paratum ostendit, nisi dicas militem gloriosum imitari , cujusmodi miros quidem mimos Augusti, Caligulae , Neronis, aliorumque imperatorum temporibus floruisse ex antiquis libris scimus , Sc ex marmoreis inscriptionibus compertum habemus , & ex hac pr. aesertim cuidam insigni comoedo ,- Severo , & Caracalla imperanti bus , posita :

97쪽

1 F I C O R O N IM. AURELIo . AUG. L. ACILIO SETTENTRIONI PAN TOMIMO . SUI . TEMPORIS PRIMO HIERONICAE . SOLO . IN. URBE CORONATODIAPANTON . LIB. IMP. DD. N SEVERI . ET . ANTONINI AUG. PARASITO APOLLINIS ARCHIERI SYNOD. IIII.

VI R. A

HUIC RESPUBLICA . PRAENESTINA OB INSIGNEM AMOREM. EIUS ERGA CIVES . PATRIAMQL POSTULATU POPULI. STATUAM POSVIT

In Praenestinis ruderibus in immani basi sculpta reperta fuit. Ex ea vero , A ex aliis similibus quantum Praenestini in stena excellerent, apprime dignoscitur , & praesertim Acilii Septemtriones , quod etiam alia in hoc opere relata monu

menta testantur .

TABULA XXIL

D Uodecim , quas in hac Tabula exhibeo Larvas ex quatuor supra triginta aereis , plerisque cum argenteis oeulis , & excellenti sane artificio elaboratis , quae penes me sunt, delegi ; quarum prima crinibus circa frontem eris patis , ore hiante instar conchylii , trucique aspectu ad aliquid formidolosi in scena representandum videtur inservisse, quamvis tamquam in dubium id asseri nequeat, quum ad ludicra quoque recitanda apta fuerit. Os ad sormam conchylii in Dissilired by Corale

100쪽

DE LARVIS SCENICIS. in hae , & aliis larvis erictum , sorte vocem actoris in recitando , ut in tubis sit, augebat . Quae sequitur Larva Heroinam quamdam praegrandis magnitudinis videtur repraesentare . Talis quondam visa est Romae in Principis cujusdam viri domestico theatro, ex qua tandem multi prodibant saltatores sub illius veste latentes , qui dein concinnas choreas ducebant . Tertia Larva, cui caput quibusdam fasciis circumdatum,& mystaces in superiori labro , ac mentum diductum , vultusque naturalis , Orientali gemmarum mercatori hujus nostrae aetatis aptari potest , eo prorsus modo , quo in nostra theatra illum introducere solitum est . Quarta , hederae coronam , auresque habens asininas , sortassis Ignorantiam repraesentavit , seu potius quamdam Bacchantem , quarum plures apud Augustinum , dc Gortaeum

visuntur ,

Quinta juvenilem , & muliebrem exhibens Ermam , crinesique habens in occiput collectos , alicujus famulae personam

videtur repraesentare.

Sexta juvenili aetate , vultu nobili, & honesto , fronteque pretiosis gemmis redimita , ad Heroicam Regiamque

seminam repraesentandam forte inservivit . Septima , cui duae pendent a fronte gemmae , & quae duos habet oblongos mystaces, ad imitandum aliquem Orientis , Turcicique Imperii Praesidem posset adhiberi , quas quidem personas non raro in scenam inducere in more

est a.

Uerumtamen omnium prorsus antiquarum Larvarum

proprium usum divinare sutilis , incerti negocii esset, idemque pene , ac si quis somnia explicare curaret; multae eniti ad libidinem inventae & efformatae fuerunt.