장음표시 사용
571쪽
luntas libertatis, quam voluntatem in lubstrato,m connotat, eam circa obtentum sibi ab intelle tu ostensum elicere posse, non elicere velle, aut nolle, nulla mutatione facia circa obiectum. Hoc aut posse, dicit uoluntatis naturam sic a Deo conditam: peccandi enim potentia a Deo rationali creatura es collata, ut hac in parte asserit Ita isterient. in tertio punitio; nec id mirum, nam omnis peccadi potentia est libertas, at hςc a Deo: igitur, m potestaspe candi a Deo. Et quamuis peccassi uoluntas culpabitis si mala; potentia tamen peccandi commendabilis est,m bona.Nam lauda
bile est posse transiredi, m facere mala, σ non facere. Concludi ergo habet in pretenti, ql tam boni, quam mali potentiasiit a Deo, ut authoritatibus multis sanctorum declaratur intextu : scilicet Apostoli: D. Aug. Iacobi, similium. Unde Iob de domino ait: Qui facit regnare sepocrita pp peccata populi, de Populo
orael dicit Deus: Dedi eis Regem in ira mea: nocendι enIm --
luntas potest esse ab homine, pol fas aut non st, nisi a Deo ςquo ,
et si te lateat ςquitas , metus institia. Expcfitis iam tribussi me is de septem propositis, quartum accedit, ubi P diolorum confirmatione ponitur talis conclusio. Verisimilius est, oem potentiam se a Deo, non solum bonum operandi, vertim et peccandi,ut eae notatis confirmatur authoritatibus. Hinc proposito quintosubhumerbis ponitur loco. Quamuis potestati bene administratae si emper secundum regulam sacrae siripturae obediendum: abusim tamen eius sicundum recita rationem est quandoq; resistendum. Ad cuius intel entiam Lbitatur siexto. Utrum quibbet pol flati resistens
semperieccare dicatur, cum oιs potestauit a Deo. Ad qs de Facili
572쪽
totist dici: semper potestati obediendum esse, nisi aliquia contra
Deum prςripiatur, ita tamen, quodsi diuisaeporcstates prmpGrent dimesa, siuperiori obediendam fit.Nullus tamen Deo inferior debet prςcipere aliquid, quo it coni ra Deam, qlsi fecerit, tunc subditus uti obedire non tenetur ; Et hπ de siexpartibus. In septima continuando dicta dicendis dicit doctor inseqιunti lib. tertismidelicet de his, qua ad verbi incarnati m erium 'ectant, esse determinandum, . sic ad portum deuenit bb. iste secundus in eo, qui est finis .ctum,qui vivit,. regnat in mala sculorum.Amen.
NVM PECCANDI POTENTIA SlT A DE L
Lectio CCL Irca distinctione istam opportunam erit duo perpsichna
quesita examinare: qmorsiprimum,ari peccandi potentiast a Deo. Alterum vero, Numprςlatio, σ quςcunPedominandi potestas a Deosit. suantum ad primum, negativam quidam tuentes partem ita ratiocinantur. Illa actui coniunctapo rentia perfectior dicitur esse, quam parata; at Deus non dicitur Asa potentiae peccandi, ut est coniuncita actui: igitur neq; vis parata, π ita nullo modo peccadi potentia est a Deo: quare male Magister. Pr per ea ,s peccandi potentia inesset nobis a Deo, aut naturalis, aut bb. arbitrij, aut gratia foret, at primam dici nopor, quia nasuralibus potent ijs nec meremur, nec demeremur: nons cundum , quia dicit Anselmus de lib. arbitrio: posse peccare, non esse libertatem, ne lartem libertatis: no tertium, quia gratia m-
573쪽
elinat ad oppositum peccati: nulla ergo in nobis peccandi potentias a Deo. Ex alto latere,quia D. Aug. ait,quod voluntas est, qualeccatur, in recte vitatur uoluntas ines nobis a Deo: iccirco
videtur esse alendum, quod peccandi potentia in nobissi a Deo. Pro ὀlucidat ione ita '; huius qusti ut multa, q ab alijs in casium
circa materiam prsentem dici contueuerunt, omittamus, distinctionem peccandi prmittemus. Potentia ergSpeccandi,vel imme-άiatum ordinem ad actumpeccandi dicit, aut dicit fundamentum huius ordinis, cuius habens illud, potenspeccare dicitur. Si primo modo, tunc rursus distinguendum, aut enim ordo est ad actum dea
formitati Uratum,aut ad illam deformitatem,quae in actu est.Si primo modo, ille ordo dicitur a Deo. Si fecundo modo, talis ordo ad peccare nihil est: sicut oe terminus scilicet peccare nihil est :m ideo non est a Deo. Potest insuper dici, quod potentia peccandi profundamento viritimi ordinispositivi, σpriuatiui, vel esse liue, vel defective sit a Deo.Quibusprmissis addenda modo es rationum solutio. Dicitur ergo ad primam, quod maior propositio
vera est in bonis, no aut in malis: quarepotentia actui unita certe
perfectior, quam separata, at in malis imperfectior est, quia malum, imperferitio quesa est. Insiper neganda venit ipsa minor, quia superius non fuit didium, φ Deus nonsit cause potentia pe eandi, ut adlui contunsita ed bene, quod nonfit causa immediata ipsus actus, m ideo malus ipsi acius, no Lbet, nec ripol imputari ad culpam. Ad sicundam rationem dimittentes partes duas extra mas dicimus ad mediam, qc peccandi potentiast lib. arbitrij dum dicit Anselmus, quo ooepeccare non est libertas, necta libertatis:
574쪽
libertatis: habet borint et i, quod non sit essentiale libertati posse
peccare: ob id non negat, quin potentia lib. arbitri, in creaturis nosiit potens peccare, aut ql posse peccare non flet cum libertate. Ethςc de primo quUῖto. Quantu ad secundum videtur posses tineri,
prςlat ionem, oe quamcunq; aliam dominandi potentiam a Deo minime esse ; nam quae a Deo sunt, ordinata siunt: ut habetur ad Rom. xiii. At in prςlatione, o dominandi authoritate, siue pote-tia, ut plurimum mala videtur inordinatior non ergP talis a Deo. . Minor ut supedia experientia declaratur; nam puer sieni dominatur, m stultus sapienti: ergo. Deinde Oseae viii.dicitur: Ipsi re nauerunt ncn ex me: dominandi itaque OB potestas non a Deo. In contrarium si habet Apost. ad Rom. viii. dicens: Qui potestati resistit, DG ordinationi ref hi: qi non siet, nisi prςlmtio,. dominario essent a Deo ordinata. Pro intel diu huius qu Ilionis e t siciendum, quod prςlatio inuenitur in hominibus m om linatione diuina, quantum ad debitum, non aut quantum ad ejus acquisitioncm, vel usium malum, nisi eo modo,quo superius a nobis fuit determinatum, quia ergo quantum ad debittim in evitur pr latio, propterea ex debito proali sicundum rectam ratione uiuere teneaIur. His in hunc modum constitutis, nunc ad argumenta utio formata diluenda accedo: qu:bus solutis erit finis presintis nostri sermonis. Ad primum ergo dicitur ad minorem, qό mala deord natio, quae v. d. tur in hoc nisindo, non est a Deo, nisi permissiue, O hoc ad martis bonum eliciendcim. Ordinata eni unt, quae a
Deo sint per se primo. Ad siecundum re 'onditur, quod ipsi re- In vici unt secundum Osam ,sed non ex me: idest in eis malum,
575쪽
siue malitiam immittente, non tamen sine me permittente, nec impediente. Ei hςe saris.
Lectio CCII. SE se nobis oferunt adbuc tria quς sua originem ducentia ex
Magistrisint. verbis. Quorum unum erat. An Christiam principibus teneantur obedires cularabus. D sper, an rcliarios suis prHatis in olbus. Deinde, an monachus plus prHaloso, an Episcopo,seu Papae. Quantum adprimum, pro parte negati H primo arvitur: Euangelica lex pers ta est libertatis: quare nos liberat ab obedientia cuiuscunque principis secularis: alioquin non sit perferitae libertatis: Christiam itaq; principibus ecular Lbus obedire minime tenetur. Deinceps quilibet licite pol recurrereia iudicium illius,cui obedire tenetur,sed Christianis non licet re- eurrere ad iudicium principum secularium, maxime si infideles sint: non ergo vidcntur teneri Christiani principibus obedire si cularibus: unde Aps.prima ad Cor. vi. reprehendit quo Ham, 'γi recurrebant ad iudices seculares infideles. Ex alio latere idem s. ad Rom. Hu. dicit, Quod bas animapotestatibus siunmioribus siubdita sit: igitur seculari potestati tenemur obedire Christiani. Pro determinatione huius quoionis distincilio fecularium principum prςmittenda venit. Sunt enim quida deles, m insi
riles quidam. Si de fidelibus loquamur : Chrisiani legitime ub- sunt
576쪽
siunt poti statis delis culari. In bis maxime, ad quase extendit potestas, non fidum propter iram, idest p ae timorem, sid propter
consi lentiam, quia non obediendo Dei ordinationi Christianis resi tit, ut dicitur ad Rom. xui. Quantum vero ad secundum, an
scilicet princepscularis infidelis rite possit prςesse fidelibus Christianis,m ex consequenti Christiani teneantur ei obedire,videndum est: sius posito quid fit infidelis, m quot dicatur modis: dmpliciter enim dicitur infidelis,ut stribu Brulifer.vno modo, quia me caret, ut ille, qui est baptiratus,otamen est hςreticus. Ali modo, quia caresacrament dei, id si non es bapti a tus. Nune distinguendum, vel enim Abditus est conuersus ad fidem, oe non dominus, vel dominus, nonferuus. Si primo modo, distinctiis fidelium ab infidelibus ipso facto prςcedente no tollit prςlationem, vel dominium infidelium super fideles: ius enim diuinum, qJ ea
ex gratia non tollit ius humanum, qδ est ex naturali ratione. Hic tamen animaduertendum, q, quamuis ipsio fastis non tollatur talis dominatio; potest nihilominus per Ecclesiae ordinatione tolli, quae habet authoritatem Dei. In . eles enim merito sua infidelitatis, merentur ammitterepotestate vers deles, qui transfruntur in
filius Dei, o hoc Fidem Ecclsa quandoq; facit: quandoq; aut non facit propterscandalum vitandum: in illis ergo infidelibus, qui temporaliter Eccisa μbjciuntur, ius flatuit , viseruus Imddorvi tus Christianus, a seruitute liberriur si fuerit vernaculus, idest in struitute natus smibterfl emptu uerit adstruitium. His paucis prςmissis nunc ad rationes facias accedo, m ad prima dico: legem Euangelicam dicitcsedia libertaris, quia nos ape
577쪽
rati struitute , quaepissima est seruitus ;rursus, quia nos ab o7lego vetera liberauit, no tamen a lege ciuili, per quam subditus domino tenetur obedire suo. Concedi ergo pol primo modo ratio, at sic umdo modo neganda. Ad sicundam dicitur, quὸd maiorsit falsa propositio: obedire cnim principi in his, quae ad huiusimodi dominium pertinent, necessitatis est: trahere vero alium ad iudicium coram iudice infideli uoluntatis est,m ideo primum est debitum, sicandu vero non, sid mere voluntarium. Unde ubi vergit in periculum, tunc est illicit T, in quo case loquitum Apostolus, ut per instantiam adducebatur ; π hςc de prima clusione. Accedit altera de religiosis. An sicilicet religiosiρrdatis teneantur obedire sivis in o7bus. Mibi cani quod*,videtur esse dicendum, nam ut prςlatus Deo obedire tenetur,itaprdato subditus obedire tenetur, ga in habemtibus ordinem c se dicitur habere primum ad secundum, sicut frutundum ad tertium. Pr per ea, Religiosius ut tenetur castitatem, ετ paupertatem serore in onus, ita m obedientiam: ergo.In oppositum se habet Bernardus dicens in lib. deprςcepto, oe di*ens tione, qu)d subditus vltra promissum non est cogendus, at nullus religiosus pollicetur obedire in omnibus: igitur, σc. Pro reston--ne huius clusii est primo sciendum, quid sit religiosius. Nam ut fribii Gabr. is dicitur religiosius,qui regulam facititiamprofitetur, σ qui vivere in obedientia, paupertate, π castitate tenetur. DG inde notandum est, quὸd obe entia debitum religiosorum ex voto religionis consurgit: per solum enim votum obligat se ultra comi nem obligationem necessariam onus ad salutem. Votum autem ad obediendum non est in ossas, sed solum ad obediendum secundum
578쪽
regulam, cys statuta legitima religionis, oe ideo nullus religiosi prςlato tenetur in olaus obedire uos olum quoad illa. filiae siuntis regula expressa, oe, ad religionis statuta,vel saltem ad ea reduacibιba , quae in duplicisiunt genere: quςdam enim fiunt reducibiba per moduprsuppositionis,uti prscepta iuris naturalis, ditimi rilla ergo, qua voventur a religiosisprsupponunt prςcepta,m ideo religiosi non solum a suis possent puniri prriatis de consciorum transgressionem, quae voverunt: verum et de prςceptorum transgressione. U. . si 'ni fures,si adulteri, periuri, vel biosphemi, O Ac de alijs, nisi ni talia crimina, quoris punitio sit superioribus reseruata. Alia siunt reducibilia per modum cuiusdam consequentiae, τι siunt ea, quae pertinent ad obsequia mutua ; insiuper clu da alia similia,sine quibusatus bonus religionis no radeturposseseruari. hinc sint igitur in quibus religiosius obedire tenetur. In ali aut, qtiae aut non continentur e rese in voto professoris , vel saltem reductiuς obedire suo non tenetur religiosius p alo. Vnde Ber- nardus loco verius citato, scillare in libro de prςcepto, dicebat. Nihil me prςlatus probibeat borum, quae promisi. Nihil plus exi gat, quam promisit. Si tamen obediat mandatis dumtaxat licitissbenefacit, cy' es obedientia non nec Faria, sed perfecta; si vero in omnibus obediat, etiam in illicitis, fatue facit,c obedientia temeraria est. His ita prςmisis, nunc ad primum argumentum d eradum , quod prdati sunt quidem medii inter Deum, oe popί lum, non quo ad omnia ed siolum quo ad illa, quae ad iusprςlatiotionissuae sunt attinentia. In quibus omnibus vice Dei es eis firmiter obediendum, iuua illud Luca dictum x. Qui vos audit.
579쪽
me audit. Non autem in omnibus fimpliciter. Ad secundum argumentum dupliciter potest responderi, m primosito, quod costitas, m paupertas determinatam habent materiam, circa quam sunt, nec limitari dicuntur ex religionis profissione, obedientia aulcm materiam habet latissimam,quia omne, quod licitum est,poni possit sub obedientia voto, quia multa licita sunt, quae nihil facerent, aut valeret adperffitionem vita religionis: ideo votum obedientiae limitatur in Mngulis religionibus ad aliqua certa, qua magis congruunt i, propter quem instituta est religio. Quis nis proximus in varise religionibus variatur. Re tondetur secundo, quodetii in omnibus licitis attinentibus ad castitalem, paupertatem obedire religiosius tenetur : ita etiam in omnibus licitis, nec Deo, nec re viae contradicentibus uo obedire proato tenetur. Et bsede duobus quotis. Nunc tandcm, ut ad tertiam qu stionem descendamus, est opportunam. Quri stilor solet. Viri monachus teneantur plus obedire, an suo prslato, an Episcopo , u Papa 'Circa quesbonem hanc mtilia mobi dicenda forent, at breuitatieteritatiq; vi Hudeam, hoc ordine procedam. Primo, qui t monachus , dicam: insuper pro intellectu disscultatis ab Augustino minime recedam. Quantum ad primam. Monachus id em est, quod olitarius dicitur a monos , idest ius. Sed quo modo solus dicetis vos: cum maximis urgeatur caris ' Nam ille vult fieri Abbas. Alter cellerarius primus: illesecundus: iste confiser, σille Decanus. Insuper Trior, σ ille ad extra Procurator. Non rego monachus videtur dici, nec coe olus. Deinde, quo modo solus cum c peris versatur es Pro aelucidarione huius di fictiliaris velim
580쪽
velim υos particulam illam , dissolus, consideretis coclusivam ,qua duplicem potest nobis parere siensium. Unus est,ut idemsignificat, quo obtarier alter est, vi dicit distinctionem. Si primo modo monachus equidem solitarius dici non potest ob rationes adductas, m adducendas alias. Si secundo modo adhuc hoc duobus contin .
t modis, vel a feritu, vel effectu: affectu non videtur posse dici
solitarius, at habitu,stffectusse, quatenus ab hominum conuer insatione uiuiseparatus, orando deuote, corpussuum, m concupi- flentias castigando: sine rumore in claustro, cum Dei dilectione: in capitulo sine lite sed cum confessione. In choro cumsimplicitate sacra: circa altare cum reuerentia bonestate. Quorum omnium custos obedientia dicitur esse, hςe ingratiam υeritatis di lasnt, cluantum ad hoc nomen, significatumve Monachorum. ne
quo ad secundum, quid dicat Augustinus, audite. Ipse enim sint ii, quod si per Fbbmiori potestati sit magis obediendum: plus ergo Episcopo, quam Abbati; Papa, quam cuicunq; inferiori. Sed hic notandumquod potestas inferior, superiorposunts babere dupliciter: uno modo sic,quod utraq; oriatur apotestate prema, quae unam siubdit alteri, prout vult, oe tunc una non enimplicia ter altera superior in omnibus , sed stolum in illis, in quibus alteri preficitur secundum ordination suprema potestatis, sicut est de Episcopis, m Archiepiscopis, m de Diocsanis, Abbatibus; quia istorum omnium potestates procedunt a potestate Papae,
Ubjcitur alteri tantum in certis camus, prout iura carionica volunt, quorum Papa est conditor. In his ergo casus magis en
obediendum severiori, quam inferiori,puta Archiepscopo, quam. Episcopo,