장음표시 사용
31쪽
blicae juxta suam constitutionem referun- . tur, atque adeo cuilibet populo, & civi- . tati propriae sunt.
3u, hu- I. V. Illud jus publicum, quod genti-blicum um diXimus, Deum auctorem habet, &sentium vel naturae humanae impressum, vel in verbo divino revelatum, vel repetitum saltem: hoc vero homines auctores habet, eos scit. quorum in potestate fuit, vel est, formam certam societatis civilis constituere, atque sic singulis praescribere leges, secundum quas actiones ill rum in relatione ad rempublicam diria. gantur. Una Iudaeorum respublica ea gaudet praerogativa, quod ab ipso DEO formam & leges fundamentales acceperit, cujus adeo Theocratias jus publicum ad jus divinum, particulare tamen, res
Ius pu- f. VI. Reliqua jura publica civilia obliςum mnia humana sunt, & humanam causam V agnoscunt. Etsi enim Deus civilis pote statis sit auctor, & omnem majestatem &potestatem civilem a Deo esse recte di catur : liberum tamen sapientissimum Numen hominibus reliquit, qua ratione in societatem civilem coire, quam ejUS formam statuere, quibusve sic legibus ci ca publicum statum uti velint. IIltu, o- g. VII. Cum primum societas civilis imrigo. ter illos, qui sposte coiVere, condi C
32쪽
pit, jus illud publicum proprium in te
minis conventionis subhitit, atque adeo hoc intuitu lex proprie dici non potuit: quia haec a superiore proficiscitur, nec inter pares, quales hactenus omnes fuere , datur. Obligatio ergo omnis proxime ex consensu adfuit, atque remote ex jure naturali. g. VIII. Quia vero ex illa coitione id vi, secutum est, quod omnes collectiVe sum- li gradipti, Vel major pars superiores facti sim in Desulis, Vel minori parte, qui eo ipso,dum 'Τ'ς δ' in hanc societatem colvere & consense 'runt, Vel ei postea accesserunt, reliquorum Voluntati, Vel certe majoris partis, cum aliter finis non potuerit obtineri, se subjecerunt: inde porro evenit, sponsione illa communi, vel placitis majoris partis singulos, & minorem partem, tanquam legibus proprie sic dictis obligari.
& idem contingit, si constituta jam republica pacta circa statum publicum im
I. IX. Quod si uni soli, vel paucis suin iis M
ma potestas deferatur a populo, negotia narchiauma conVentione incipit, qua populus α Arisse subjicit& obsequium spondet; illeio vel hi imperium accipiunt, & offici '' 'A 3 um 'o
33쪽
um boni Principis, vel Rectorum expla
re se velle promittunt Huber. de X Oυ. . s. ca'. s. f. o. Et in his terminis conve
tionis a parte imperantis res subsistit,nec ulla alia obIigatio adest, quam ex pacto, non ex lege proprae fic dicta, quae decretum est superioris, qualem nonna het imperanso Respectu Vero parentia una conventio illa degenerat in legem proprie sic dictam, qua omnes & singui subditi stringuntur, quod exemplo Legis, Regiae Romanorum patet. In statu; g. X. Si ab initio pacta quaedam adjia qui ali- hiantur circa modum administrandi, velis...- Post facto quod Rectores absolite lata lta' les naud temere admittunt, res eodem stfandi modo sese habet. Et licet utrinque a
habet. conventione res initium ducat rea tamen
inita subditi tanquam ex lege, quatenUS res illos tangit, obligantur. Sin vero i Ii , quibus summa pὀtestas semel delata , postea leges condant circa statum publiacum , C. g. circa magistratus inferiores, &judiciorum constitutionem, CXercitiU-que aliorum jurium Majestatis, leges illae jus publicum utique sunt, & subditos ta quam leges proprie sic dictae obligant ; λ nota Vero eX Conventione, nisi remote pactum subjectionis respicias, quo sp λiPond Crinit se secundum voluntatem imperatim',ivete velle. a . g. XI.
34쪽
9. M. Quod si vero vel ab initio sta- Inrequistim ita potestas uni deferatur summa, ut blic ab illa vel populus, vel primores populi participent ; Vel ex postfacto res in t Iem statum, perveniat: tunc si populum, vel primores collective respicias, hic l. hico intuitu obligantur, non nisi ex comventione, aeque ac ipse ille, cum quo paciti surad, quoniam hoc respectu non pro inferioribu&, sed pro coimperantibus& paribus habendi sunt. Atque tunc illae conventiones proprie Leges non stliat, sed catenus ita dicuntur, quatenus haec VOX pro, pacto , Vel instituto civitatis a cipitur Singuli vero ex priminibus, ut reliqui ex populo, per modum legis pro
pie sic dictae stringuntur, quod ex dictis
g. XII. Solent etiam ad jus publicum pareareferri pacta cum exteris; & filo modo eum ex recte. Scd quia tamen ipsam reipubli, cae sormam, & statum directo, & immediate non concernunt, licet illius cons rvandae causa ineantur: nec etiam, qpa
talia, leges proprie sic dictae publicae &
fundamentale& clici poterunt. g. XIII. Denique id hic observandum, IP.Sub m civitatibus magnis dari societat Ua,. alter rias subalternas,& dependCntes, quae em '' ,
iam sua forma & norma peculiari eo stant: ut adeo in civitate independente,
35쪽
. & univeriste, quod regimen universi re-. spicit, & particulare ius stublicum detur , quod ad subalternas illas societates pertinet. Quod suis gradibus distinguitur ita ut nulla proVincia, nulla urbs, nullus pagus fere sit, qui non peculiari jure publico gaudeat. J.P. stri- g XIV. Uti vero omne aliud Ius, quod ..i'hori humana pol state proficiscitur, vel si ''' expressa vel tacita voluntate illorum, ptum. PeneS quos haec res stat, innititur, atque inde vel scriptum, vel non scriptum di- lcitur; quod a Doctoribus juris civilis prae- lsertim passim explicari solet: ita etiam haec divisio in jus publicum, tum uniVemiale, tum particulare cadit, atque id vel scriptum est, vel non scriptum. Dὸ 46 g. XV. Ex hisce autem praeceptis J. Ρ. lquod facile apparet, quid sinum sive usustam justum secandum jus puklicum' Quodcuisque euriduis nim cum norma convenit, id juris i*.,''publici est, i. e. justum secundum leges pubi. de statu publico. Quodcunque cum illa norma non convenit, injustum dici me
Fuultu g. XVI. Porro ex illis Legibus cognosci potest & debet, quaenam facultaS mo p., ratis competat personis, sive summis imperantibus, sive intermediis, sive etiam parentibus ad aliquid habendum, vel a
36쪽
. g. XVII. Quia vero saepe hac de re du-J. Pmbia occurrunt, homines operam dare denti Coeperunt, ut habitum consequerentur , pqh iς '
jus illud publicum recte interpretandi' atque ad facta singularia, quae in civitate contingunt, applicandi. Atque inde evenit, publicum jus etiam pro habitumentis ut accipiatur. Est ergo jus publi
di, ei ad facta singularia Vplicandi, ut in-ῶ juctitia ρο catas stubtica eveniat. g. XVIII. Proximum genus prudentiam Genus posuimus, per quam intelligimus civilem eiuβ.& illam Vus speciem, quae , ju- diciaria d1citur Fraηα. . adiit. . de Psy
Nomen enim prudentiae civilis tan late patet, ut sub ambitu suo tum Iurisprudentiam , tum Politicam comprehendat: qua de re eleganter agit Conrini de pruinuentia civiti. Qui Vero habitum practi-ctum genus constituunt, non male faciunt quidem, sed remotum tantum exprimunt, atque intellectus habitum talem innuunt, qui pro fine non habet specula-- tionem saltem, sed etiam praxin. De qua re Philosophi pasIim agunt, & ex nostris Frania. d. l. I. XIX. OHectum vero hujus habitus obje-
constituunt partim jura illa, quibus civi A s tas
37쪽
tas circa statum publicum uti solet, quatenus scit. interpretanda, & ad facta applicanda; partim etiam negotia statum immediate concernentia ,. seu actionea hominum , quae secundum illa jura ex
minari debent, utrum cum norma co
Veniant , neC ne P Quae cum siepe in obscuro sinat, interpretatione etiam opus. est, ut voluntas agentium cognoscaturuQuibus sit jurisprudentiam Publicam non. in abstracto, sed e creto definira veli respectu scissi habito ad certam rempubli-- eam, nomen Proprium saltem adderae
poteris. v g. XVII. F. πι - XX.. Forma hujus. prudentiae , Vel habitus est interpretatio legum de statu publico, rerum judicatarum , investitur rum, aliorumque, quibuς voluntu hominum declaratur. Paucia: intelapretatio iuris & facti, quae reapse cum usine inter no coincidit, modo tamen consideraudi Lmia.. S sic formaliter ab eo differt. Finis externus stroximus est justitia universalis di ultimus reipublicae fala&, quatenuS uterque scit. per leges publicas intenditur. subje- g. XXL Subfectum, quo mediante inest , ctum est intellectust: subjectum vero, quod ab hoc habitu denominatur, ICtus est, qua cunque alias dignitate polleat. Agedi autem, quibus hic habitus acquiritur,
sunt juris pnblici cognitio, & modi ius
38쪽
cognitum interpretandi, & applicandi, qui in ratiocinatione, & regulis hermeneuticis consistunt, atque aliis legibus explicandis, & applicandis adhiberi so
lent. Schalter I. L. P. L. I. T. a. F. Io.
g. XXII. Ita vero patet, hanc jurispr dentiae partem a reliquis totalis jurispru- b, dentiae partibus, vel ut alii loquuntur , cum re- speciebus, non nisi obffecto speciali, ei sine
disterre; in reliquis autem omnibus cum pyxib. Usdem exacte convenire. dur P. 'g. XXIII. Patescit inde porro, quomo- Quid do a Politica differat. Scit. otirica est uti ex ahabitus regendae cujuslibet civitatis Rota mano-Germanicae). Iuris Publici prude tia est habitus leges de statu Roman. Germaniae) publico conceptaS interpretandi, & applicandi. Ex qua re apparet, Politicum, & juris publici Consululum krmaliter differre. Quia tamen in terpretatio legum commode fieri non potest, nisi rationes earum penetrare queamus, intelligamusque, quid reipublicae expediat; naec autem ex Politica
petenda: sequitur ICti partes explere non posse, nisi qui prudentia politica polleat. Quam ob rem JCtos consiliis Principum, & negotiis publicis passim ad hiberi videmus, quamvis id aegre ferat
39쪽
- a Noli- β. XXIV. Deinde discimus, notitiameia im- murti vel umverse re publica ejusque Ra-PφDi- rus a jurisprudentia publica maximopere differre , & hac latius patere. Namquailla notitia universi non tantum supponit notitiam legum publicarum, .& artem illas interpretandi & applicandi, atque prudentiam Politicam ; sed comprehendit etiam historiam circa ori nem &mutationes reipublicae, res gestas cum eXteris, genealogiam familiarum impe rantium , & aliarum illustrium, inclinati ones impcrantium, & subditorum, ami,' cos & hostes, Vires & defeetus, copiam
' Noviomae. cap. Iu Qua quidem notitia juris publici consultus, si omni eX parte perfectus esse velit, carere nec potest,
nec debet. a Ratio- XXV. Rario status secundum Vim na-
R-tivam vocabulorum nihil aliud est, quam causa, ob qu m aliquid genuini boni reipublicae cumprimis, qualis in praesenti
est, ergo, fit Vel omittitur. ArιV. d. Le. II. pag. o. Hoc sensu ratio status nec prudentia, nec habitus est, nec etiam lex. Prudentia tamen civili, tum politica, tum
judiciaria opus est,& his non solum, sed. notitia universi status reipublicae, si illas causas quis indagare vel suggerere, Vel
40쪽
in usum deducere velit. QUOd si,ut non- . nulli faciunt, rationem status definias per prudentiam regendi rempublicam, vel ea agendi, quae publice expediunt, nihil aliud est, quam Politica, quae a juris publici prudentia differt, Ut diXimuS. . . Sin vero pro utilitate vel commodo dominantis , sive justam live iniquam domi nil caulam habet, vel pro re utili, sive justa sive injusta sit, accipias vocem, facile apparet, qua ratione a jurisprudemtia nostra differati viae. Sumeder Pars. o nera L ca'. I. g. F. Textor de ratione atus.
f. XXVI. Quoniam Vero multo lab D strire opus, ut quis habitum huncce conse- -d Pu quatur, qui sola ἐμr ta acquiri non potia ' '' est : opera dari solet, ut in formam arti vel systema jus publicum redigatur, quo juxta doctrinam artis per rationes & causas ille habitus acquiratur. Atque hinc jus publicum accipitur pro noctrina &disciplina, quae docet cognitionem furis publici, ac quomodo Agud interpretandum re a plicandum adfacra circa negotia ad starum ρublicum pertinentia. Qua doctrina
qui bene imbutus, si postea usus & ex ercitatio in aulis, congressibus, & dicetis publicis, ac judiciis accedat, is gloriari poterit, habitum illum in ea perfectione, quam humana conditio permittit, seco