Dissertatio medico-theoretica inauguralis de vita

11쪽

VIRO AMPLISSIMO DOCTISSIMO

FAUTORI SUO HONORATISSIMO; VIRO CLARISSIMO

CASPARO GEORGIO CAROLORE IN ARDT,

ILEO. SCIENT. ART. QUE INSTIT. ADSCRIPT. RER.UM NATURAL. REGIAR. CVRAM SUPREMAΜ GERENT. PLURIBUS SOCIETATIBUS LITTERARIIS AESCRIPT. OLIM CHEM. BOTAN. ET HISTOR. ATUR. PROF. ORDIN. IN ACADEM. QUAE EST HARDEROV.

PRAECEPTORI OPTlMO, AMICO CARISSIMO; VIRO CLARISSIMO

IO ANNI CAROLO KRAVSS,

PRAECEPTORI ET PROMOTORI AESTUMATISSIMO, AMICO INTEGERRIM

13쪽

Ignoscite, Viri Amplissmi, Clarissmil quod hanc Inauguralem

Dissertationem summis no albus vestris consecrare minime erubescam. Adducor ad hane audaciam plurimis rationibus. Prorsus enim gratissimam affectionem sentio, si in memoriam, revocem Omnia, quae a tua benevola manu accepi, Ampliss A. Royl neque minus assicior, recordans, Vitam, sanitatem, parentesque sub tuo auxilio, mihi conservatos esse: Fera ab incun hilis usque ad praesentem aetatem auxilium tuum expetere coa

tus sui, et pietatis ossicium postulat, ut gratum profitear animum tibi, pro indefesso in me meisque juvandis labore: quamdiu vitali vescar aura, haec mihi curae cordique erunt, imiSque manebunt infixa medullis. Tu quoque , Clar. Re in Wardit accipe amoris gratique animi significationem, pro praeceptis tuiS omnibus non tantum,.sed etiam singulari amicitia, qua me semper complexus eS. Tui minquam obliviscar, sed Optima mea Vota te, qui heul nimis imature huic almae Musarum sedi ereptus es, ad rogum usque proinsequentur.

Neque

14쪽

Neque possum, quin etiam tibi, Clarissime Traussi Promotori aestumatissimo, quam maximas agam gratias pro omnibus in me collatis beneficiis; ita enim me deterruit, ut argumenti hujus dissicultas penitus a proposito recessissim, nisi te meorum laborum ducem nactus essem: imo omnia huc spectantia ex tuo ore hausi,

ex tuis institutionibus didici. Quae cum ita sint, quibus potius, Ampl. et Clar. Viril quam vobis specimen meum offeram 8 Gratulor enim mihi quam maxime, quod tandem invenerim occasionem, qua publice gratias vobis agere et vestram summam erga me benevolentiam praedicare possim. Accipite ergo Ampliss. Viril illud specimen, more vestro, serena fronte, et memet vestra gratia favoreque beare procedatis etiam atque etiam rogo, et declamo.

15쪽

I ,εribus Academicis obtemperaturus longe lateque thema

pro dissertatione inaugurali quaesivi, donec tandem mihi, studiorum tempore fere elapso , amicissimi promotoris persuasu, quaestio celebris dissicilisque de vitae statu arrisit, quoniam praesertim culmen totius medicinae constituit, et ideo animum advertens ad Vitae theoriam, hocce argumentum ut materiam, a plurimis jam tractatam, non sine dinfidentia mihi sumsi: atque mihi conscius sum jam dissicillimam elegisse materiam, Praesertim in hoc tempore, quo explicatio theoriae vitae multis premitur dubiis , quia ab omni parte offendimus in hanc antithesin , qMid si vita hucusque

ignoramuS.

Attamen haecce antithesis Veritatem inquirere, quid impedit 8 non sufficit persistere in illa , neque illicitum est conamina instituere , ut certiores fiamus de Vita et neque sapienti sat est hancce sententiam praemittere , ne ulterius procedat: minime, Vero sapienti convenit ignorantiam illa praedicata thesi obtegere.

Jam antiquissimis temporibus Ba glivius scripsit: is Teste Plinio ignota sunt, per quae vivimus : sed, si quid i a judicarari valeo,

16쪽

valeo, ignotiora sunt, per quae aegrotamus: nam minimum EDd primo - primum et immediatum, qaiod morbos producit, a nobis profecto est incomprehensibile. Undenam igitur in tanta rerum aspernate hauriendae sunt indicationes curatoriae in morbis P Aleor in hisce angustis ad sola sensuum testimonia esse

refugiendum' ' ab. Uerum enim vero quid profuisset medicae arti, si perstruetissent Medici in hacce argumentatione 7 nonne multa nunc cognita adhuc ignoraremus P ac sanandi methodo quid pro fuisset haec effata celeberrimi medici sententia pQuis vero esset, qui Veritatem nostrae argumentationis non luculenter perspiceret, quique omnia conamina, ut incognita naturae illustrentur , improbaret y- non dubito quin omnes mecum assentiant, qui Veritatem non oppugnare student, atque omissis omnibus dogmatibus, falsa decernendo a Uero, denique veritati omnino concedunt: --

aliter cogitantibus hancce disputationem non conscriptam esse iubenter fateor.

Exponere etiam juvat scribendi causam , ne alto supercilio eruditi hoc opusculum accipiant; atque breviter praefari de recentissimorum systematibus in medicina , ut pedetentim ad ipsum nostrum subjectum perveniamus. In omni vitae statu vivida sese a mortuis eo distinguunt. quod interius invicem differant, externis vero non disserant vivida et in mortuo enim statu solidum semper a suido separatum ὶ Baglivi, Prac. Med. L. II. C. M

17쪽

ratum existit: vitae autem statu ambae hae disserentiae tolluntur, atque conjunguntur, aliis verbis: vita sese satis distinguit a morte per facultatem quandam, qua ab extraneis

et ab intraneis assici queat vividum corpus ita, ut Per consequens functiones suae exinde prodeant. Haec eXternorum atque internorum actionis theoria ingenuo ac doctissimo Viro Brunoni ansam praebuit, cur perhiberet totam Uitam confisiere in stimulo et vi vitali: aliis verbis vitam dependere ab incitabilitate et potentiis incitanisibus. Non mirum itaque fuit, cum Prae sua medica theoriae methodo statueret vitam esse satum coactum: quae sententia postea ita mutata obvenit, ut noVum quoddam systema prodiret necesse esset, Theoris Incitationis dictum. Nova theoria novos produxit aversatores : quos inter

multi ingenio praeclari et eruditi fuerunt, hodieque adhue

Permagna adest aggressorum copia: alii ratione , alii inspirati a quodam genio novum quodcumque rejiciente, alii invidia correpti, hanc theoriam e Volvere atque respuere operam naVarunt, quam maXimam: non possum quin adducam hoc loco verba Clarissimi Promotoris : se Quod Arstema

ab his maxima exsultatione acceptum summaque temeritate coimprudentia ita omnino applicatum est, ut sequaces omnem modum excederent, ab illis Pero, rem ex e us abusu vel ex sua prae,

judicata opinione injuste judicantibus repudiatum et prorsus damnatum est. Alii quidem ex verbis solummodo dignitatem ejus asAvarunt, paucissimis vero juste intellectum est. Haec omnia probant , caecam Aasbematis imitationem non solum semper in me- R. a dicinam

18쪽

dicinam gravissimos induxisse errores, sed novos etiam inducere quotidie b .

Tandem non defuerunt, qui furore quodam arrepti multum emolumentum medicinae afferri opinati sunt naturalis philosiopbiae ope, et multae theoriae eX inde ortae sunt, inter quas nominari lassiciat illam , quae medicinam uti scientiam a priori aspiciendam esse contendit : attamen haecce contemplativa arbitria J. J. Wagne rus cc , tali modo rejecit:

a. Medicina est ars empirica.

a. Cognitio de actione empirica ger ibilosiophiam sanam δε-lummodo potest illustrari. s. Non est philosiophiae, defectum artis empiricae supplere. Haecce asserta itaque sussiciant de nociva actione philosophiae naturalis, in medicinam : et lubenter consentimus cum doctissimo J. Michell, dicente: se Hac cerie Dia, me quidem judice, ars medica nGmquam pervenire Ioleat ad illud fastigium, quo igna est . ut evehatiar ' G. Attamen in his invicem admodum Variis theoriis sententia Brunonis de vita intacta fuit relicta e licetque mulistos aggressores defensoresque Peritissimos vicissim habuerint

19쪽

huerint haec systemata, pedem suum in omnibus fixit

Brunonis opinio de vita: atque mirum est, repudiatores defensoresque illam thesia non revocasse ad rationem, Veritatem ver illi enim alio modo aggressi fuerunt doctrinam incit Itonis, sequelas etenim oppugnarunt, principium autem hujus istactum reliquerunt, licet hoc evictere nil facilius erit,' quam totius theoriae injustum fundamentum everti: hi autem ultimi sectatores B v v n o n i s, uti apodicticam Veritatem assumserunt theoriam ejus ideo, quia ipsam theoriae notionem nouomnes intellexerunt

Qtiidquid autem sit de his omnibus systematibus, extra nostram patriam sunt demonstrata, nostro enim sub coelo nova systemata non statim assumuntur, neque defenduntur; et nulla fere terrarum plaga hoc systema magis elusit, abroga Vit, pestiferumque proclamavit, quam nostra patria : parcimonia enim nostra plus a Versatorum , quam defensorum theoriae Brunonis produxit, praesertim multi medici nostrates aversationem suam ostenderunt versus methodum stimulandi in morbis curandis: tamen ea edem conubcia, quae versus Syden hamum, Baglivium, Haenium , Stollium proferuntur de illorum in scriptis dogmatismi oppugnantione in eXercitatione autem suae theoriae, maximopere uti dogmatici agentes , versus illos vituperatores proferre possumus - prudentissimo enim observatori non ignotum est, hodie vehementissimos oppugnatores incitationis morbos curare studere stimulando. Quid ergo magis incongruum est quam incitationis theoriam omni

20쪽

cum vi depellere, et maxima cum cura stimulando sanationem morborum provocare PQuid denique haec omnia docent ' Ignorantia summa theoriae ipsius nec non oppositionum. Omissis autem evolutionibus hisce magis magisque enucleandis, ut perveniamus ad nostrum scopum melius erit breviter inquirere, quid de hoc certamine verum aut falsum sit. Licet nobis adhuc est incognitum quid Vita sit, tamen cognoscere possumus, quid Vita non sit, et fusius rem perspiciemus. Supra jam definitionem quoad praesentem scopum vitae iuxta Brunonem attulimus, et Ostendimus, hanc definitionem Omnibus praeValere systematibus , quae secuta fuerunt e tamen nil homini majori dedecori esse potest , quam furore quodam caeco absque ulla ratione paradoxonquid, uti Veritatem apodicticam assumere; praesertim illicitum est in arte vere empirica : in illa etenim arte omnia a priori et a posteriori sunt exigenda ad Veritatem, quid novi conis

veniat nec ne.

Medicinae perscrutatori hocce tentamen non solum licitum, sed magis officium est omnia tentare ; quare ego etiam auream quasi sententiam Brunonis exegi ad rationem veritatemque, et non incongruum fore duXi, mearum perscrutationum fruges manu cum debiliori eruditissimorum omnium sub oculos ponere, neque magis opportunum locum inveniri posse opinatus sum, quo indulgentes atque verissimas peritissimorum Virorum comm Oustrationes in male opinatis sententiis