Dissertatio medico-theoretica inauguralis de vita

21쪽

tiis eX spectarem , neque me tam superbum aspectum velim, ut, illorum Vera admonitione ac sincero auXilio persuasus, opiniones meas relinquere recusem; sed e contrario Veriati soli coocedere nil mihi gratius esse palam profiteor. Ut igitur accedamus ad disputationem nostram, fecernimus in duas sectiones : cujus prima disquisitionem de vitae principio ab aliis proposito continebit ; in qua ad Veritatem exigemus quid sit de illo principio , sub trium capitum forma. Sectio dein secunda pertractabit falsam de Vita the Iiam Brunonis.

22쪽

SECTIO PRIMA,

PRINCIPIO VITAE. Secundum hujus Sectionis supra memoratam divisionem in

tria capita, opiniones Variorum de principio vitae refutemus, Omissisque multis aliis solummodo illas de materiali Principio, non materiali, et positivo et negativo oppugnemus: quibus autem Oppositis facilius ad secundam perveniamus sententiam:

CAPUT PRIMUM,

D EMATERIA ANIMALI UTI PRINCIPIO VITAE.

It intelligatur, quid sit id, de quo disputatur, cum primis universales vitae ac materiae notiones superaddendas esse arbitror, ut exinde melius patefiat, quale sit id, de quo mihi est sermo, consilium praecipue hac in re imitaturus Ciceis

23쪽

1NAUGUR ALIS.

Cicero his ca): , , Omnem a ratione aliqua de re suscipiendam institutionem debere a definitione proscisci, ut intelligatur, quid fit id, de quo disputBur - , , Vita est, juxta Clarissimum Κantium, potentia substantiae cujusdam sese determ nandi ex interno principis ad agendum, cujusdam substantiae flualis ad mutandum, et materialis substantiae, sese ad movendum es quiescendum, id est ad mutationem ejus satus. At vero nasium aliudprincipium substantiae agnoscimus , ut illius conditio mutetur, quam desiderium, et universe nullam aliam activitatem, quam cogitandi, illo, quod ab eo pendet, Ientu potentiaε ac imp tenuari pupiditatis et voluntatis. Haec autem desinitionis Hementa et actiones minime ad praedicata externorum sensuum, neque etiam ad elementa definiendi materiam tanquam materiam pertinent'' P . Si ab idea materiae omnia non existentia secernamus,

sese materia nobis offert, uti quidquam mobile. ac spatium

His praemissis explicemus , principium vitae in materia animali quaerendum esse. Nil aliud haec indicant, quam caussam vitae primariam in ipsa animati materia esse fundatam: Si autem rem propius intueamur, facillime colligemus, hancce opinionem falsissimis niti fundamentis: si consideremus enim functiones omnes Vitales, si respirationis operationem attente

Ti eviranus Biologie Tom. I. p. 39. 6 Trevir anus, Biologie Band I. s. ID

24쪽

εo DISSERTATIO MEDICO . THEO RETICA

attente perpendamus , videbimus , illius funetionis assumtionem vitam ipsam prae se ferre et se Concedimus quidem, ut verbis utar Claris L S c h e li i n g i i ci : nostrae visaa perdas rationem pendere ab ipsa aeris decompositione , quae in pulmonibus procedit et haec vero decompositio ipsa functio vitae est; itaque non essecaua vitae, sed vita ipsa ac principium vitae suns Iustranda Principium vero, organismo proprium, esa faciatas agendi Merkingsvermogen, quod attinet ad immediatam internam

caussam phaenomenorum, quae organismo quam maxime sunt adaequata, nec non actionum organicarum sive DoLεationis. Nune paulo latius materiae existentia nobis est pertra. tanda et quo pateat, an ipsa materia agens e Sse pOSsit nec ne. Itaque duabus viribus invicem oppositis materia suam.existentiam debet e quarum haec vis repul iva sive positiva audit ,

nam ope hujus materia spatium implet; illa autem es; visatiraeti sive negati , qua impeditur, quo minus materia sese in infinitum dispergat, et nullo in spatio determinata materiae quantitas inveniri possit: denique illa vim reptissimam oppugnat. Haec praedicata, a Kanti O primum edita, sunt purae rationis notionum applicationes in significatione emprica

Lupenetrabititatis materiae.

Quo ambae supra dictae antagonisticae viros in conflictu

sunt sciis se belling, inber die misseις, s. 18 .

25쪽

INAUGURALIS.

sant, motus oritur : atque quid adsit necesse est, quoaillius progressum ad aequilibrium impediat, ut conflictus ille Perduret. Nunc quaestio oritur, quid sit, quod impedit, vel a quanam vi duratio illius confictionis, a qua infinita activitas in universum pendet, sustineatur Φ - Quid autem sup rius vi esse debet, licet vis est facultatis cogitandi terminus

ultimus, quorsum omnes nostrae physicae eXplicationes rea

edunt: quae Vero prorsus extra fines naturae perscrutationis positae sunt. Verum enim vero quaeque singularis vis in illa immensa serie existentium proprietatem privam acquirit ab omnibus caeteris viribus, illae autem ab ipsa singulari; quaeque igitur vis sese praestat simul caussam et effectum , medium ac scopum, et organon, et denique tota ma,sa Virium Omnium organismum constituit non determinatum. Nulla tamen materia simplex dici potest: nam, ubi unitersum conamen ad combinationem actionum fundamentalium adest in natura,

nulla actio per se quandam formam producere potest ἱ ac quaevis materia combinata vitam constituit ipsam. Qualitas signum materiae characteristicum est: sensaintio tamen nostra non est universa, sed admodum determiῶnata observatio. - Omnis ergo materia, quam percipimus , determinatam habet qualitatem, objectumque est quondam nostrorum externorum sensuum : per illud autem

producimus praedicatorum sensibilium comple Xum, quem in objecto sensus externi animadvertimus. Schellin

26쪽

gio ob etiam lubenter concedimus, cum ille materiam asspicit uti attributum, quo Infinita Aeternaque existentia exprimitur. Porro si procedamus , amplius videbimus materiam non primitivam dici nec ex combinatione existere posse: --. Omne enim naturale adspiciendum est tamquam factum creatumque. Nulla autem naturae materia est primitiva ideo quia infinita varietas primariarum actionum existit. Hae enim actiones omnes solummodo unum quoddam absolutum con stituunt productum, naturae vero eSi ratio illa combinandi. Exinde universum conamen ad combiunationem adesse debet per totum naturae ambitum: ac in qua vis materia combinatibexistit; nulla itaque materia est primitiva. Cum autem singularis materia sese distinguat, quaevis materia est proinducta a peculiari naturae operatione. Quaevis materia qua talis idcirco est, quia aliae materiae in ipsam agunt et nullus partialis motus in universum existere potest, absque totum moveatur. Hucusque characteristicas quasdam notiones materiae protulimus, nostro scopo inservientes; Omnibus i iis relictis, quae non immediate requiruntur. Ut rem melius illustremus,

superest adhuc de proprietate principii fundamentalis vitae quid dicendum.

Vitam

27쪽

IN AUGURALIS

Vitam esse materiae proprietatem, ac in universali tarditatis lege invertere , ac exemplum eXceptionis cujusdam in materia vivida quaeri posse: omnia haec falsissimis nituntur fumdamentis. Nam vel in notione materiae animalis assumitur jam caussa Vitae , quae continuo in animalem substantiam ita quoque in animalem materiam) agit: vel contenditur, minime caussas positivas Vitae neces1arias esse, sed omnia jam in corpore animali tali modo esse congregata ac permixta, ut exinde sua sponte mixtionis mutationes, et ex illis contractiones materiae animalis sequantur , uti fere quaedam mixtura salium mediorum sua sponte sese de componat; ita Clarissimus Reil f opinatur: fundamentum enim Vitae phaenomenorum posuit in mixtione materiae, in natura sculicet elementorum materiae et in specie aggregationis suae: sed forma, structura, formatio et organisatio jam materiae sequelae sunt illius: ergo e phaenomenis proVocatur et solummodo formam ac directionem Phaenomenorum mutat, absque ut illius natura mutata sit. Neque minus sunt ineptae opiniones Clarissimi Schmidi b, cum dicit: si vita

est materiae activitas quaedam secundum leges organa Ionis, ac mutationes omnes in corpore proUentUnt e mixtione materiae.'

Si autem omnes illae mutationes in corpore producantur primordiali mixtione materiae , quomodo tunc explicantur

28쪽

hae eaedem mutationes: V. c. cordis contractiones. continuo

repetitae, cum ex hypothesi mutatio miXtionis praecedax omni cuique contractioni, sicque post primariam contractionem. jam secunda ceSsare deberet, quia ejus caussa proxima

Crganismi mixtio absit pNec forma neque mixtio materiae animalis, fundam emtum vitae ebla possunt: nam metaphysicis doctrinis naturalis stud ii oppugnat hocce praedicatum et quia nulla materia, qualiscumque ejus forma ac mixtio sit, adaequale reuere potest, si influxus, quorum ope hae reactiones provehantur, ac sustineantur, sint fortuiti et ideo quoque variabiles. Μateriae vita aeque refutanda: processus enim, quos in vivido organismo observamus, partim mechanici, partim chemici ordinis sunt: a mortuo statu solummodo sesedistinguunt eo, quod externae conditiones, e quibuS originem ducunt, non immediate, sed modificata actione vis via talis, in materiam vividi corporis agant. Materia magis est productum Vitae: nam organismusaeon proprietas simplicium naturae rerum, sed simplices illae res naturae tot tantique fines vel modi simplices intulendi organismi generalis sunt: est magis perversum inquit II ume chλὰ quam vitam subsiluere quatituti rer&m, cum e contrario res omnes sint qualitates vitae et varia specimina ejus: multifarium

29쪽

INAUGUR ALIA

sarium autem in vivido Alummodo penetrare, ac unum fieri potest V Res itaque, non principia organismi sunt, sed Vice inVersa, organismus est principium rerum. Caussa vitae itaque prior est, quam materia, quactnon vivit, sed vivida est facta; haec caussa autem quoque, non in materia ipsa, vivida reddita, sed extra illam est

quaerenda.

Nil addendum puto de Chemiea materiae animalis operatione in vivido statu, et hisce disquisitionibus ut finem imponam, verbis utar Physiologi cujusdam celeberrimi, qui

de chemicis naturae operationibus talia habet: NU Guυ- flasmo qui omnino ad exaltatam insaniam excurrit 9 et singularoanentioni in naturam simile est . quam quae in vetustio is emperimentamnibus operationum naturae chemicarum inventa sunt. commoda quoque . quae illi Enthusiasmo debemus non ignoramus: nec ex opposito Arsi emate mecbanico quid semiae prodire potest Denique ex his omnibus quemvis facile colligere posse arbitror, fundamentum Vitae minime in materia animatu quaerendum ac materiam non caussam sed effoctum vitae esse Licet supra monita non uti apodictice vera sint aspieienda, ac non illa luciditate sint instituta, qua opus erat attamen ipsum nostrae dissertationis subjectum non ita est, u prorsus clara explicatione illustrari nequeat, neque illud extis sphaeram naturalιι ibilosisbiae excurrere, cuivis facile pate-hito

30쪽

15 DISSERTATIO MEDICO THEORETIC A

bit. Haec autem doctrina hoc tempore non adeo est elaborata et explanata, ut fugitivo observatori quid emo ulmenti. in medicinam Offerat, licet me persuasum habeo, . in posterum fructus quam maxime utiles ex ipsa hac philosophia adhuc nimium neglecta totam medicinam esse redundaturos. Aestumatissimus quoque Praeceptor in oratione sua, non satis. laudanda, haec asseruit de philosophiae naturalis praestantia et utilitate: , , Vix autem me contineo , quin vobis paucis saltem exponam de praeesaris laboribus philosophorum medicorum et de praesanrissimis fructibus, quos Naturatis pbilosophiae Furium vel attulit messicinae, via, nisi me omnia fallant, certo in posterum allaturum est' e . Prima enim ac altissima idea, quam Physiologia debuit Philosophiae naturali, et principium suum , est illa vitae: hoc vero principium ipsum altiorum speculationum resuItatum, et in hoc loco germen cujusdam novae evolutionis positum est. Haec omnia denique excurrunt in unum quoddam praedicatum, nil magis obscurum ignotumque esse, quam vitam et materiam ipsam. Ipse Schel lingius non potuit, quin in principio sui libelli σὰ exclamaret: ,, Das Dunle D alter onge, D das