Scriptores de sudore Anglico superstites

373쪽

LIBER

375쪽

apicii ter Τ) scriptum est a Posειdipp0, Praesul revereii dissime, ἡ τὸ

lilmina exciperem, quem cel. Heckerus nuper recudendum curavit Ber0l. 1833 123 excusati0nem novae editionis praebere videbatur hoc, quod moleste latum iri credidi a viris doctis libri praestantissimi ejusque bri lannici desiderationem. Accedebat, qu0d Grun erus n0n paucas nec spernendas n0laS C o adjecerat, quas quidem partim rejeci, partim servavi et auxi. Editio anni 1721 sorma 8. impressa

Primum prodiit liber iii: Opera aliqu0t et versiones, partim jam nota, partim recognita alque aucta, quorum catal0gum versa pagina exhibet, Lovanti ab A. II. Bergaguelypogr. jural0. 1556. 8. Maitta ire) Ilem alio litulo: Io. Caji de methodo medendi libri duo ab ipso auctore recogniti atque aucti. De Ephemera Britannica liber unus, jam primum excusus. Galeni De suis libris liber unus. De ordine librorum su0rum liber unus. De ratione victus secundum Hippocratem in morbis acutis liber unus n0n ante edi lus. De placitis Hippocratis et Platonis liber primus, Io. Caj0 interprete, Lovan. typis Dieslen, anno 1556. 8. Bibl. Guenet. et 'Maitta ire) Superest nobis nova editio: I o. Caji Britanni de Ephemera Britannica liber unus, summa cura recognitus. Lond. impensis Gul. et Joh. Innys 1721. 8. Libellus scriptus et finitus est a. 1552, praelatio subscripta Lond. 1555. Stilus purus, terSus, perspicuus et ad imitationem Celsi compositus, in quo emendando auctor cum laude versatus erat. J o. Rhodii, praef. ad Scribon. Larg.; et ipse Ca jus, de libr. pro pr.) Sensus passim implicitus, descriptio m0rbi patrii perquam accurata, eaque

376쪽

nasci omnino, aut natum quam moX interire. Id, ut etiam n0scenseamus, rati0 humanae Vitae poStulat. Quantis enim malis re-

de causa liber prae celeris lectu dignus, cum luis a. 155 1 grassantis imaginem praeclare expressam habeat. Praeterea Conr. Gesne rus Epit. Biblioth. C. Gesner per Joh. Τi inter , Τigur. 1555 p. 93 et Append. Bibl. C. Ges n. ib. p. 60) meminit editionis librorum Galenicorum Basil. ap. Froben. 1544 et in

ea nominatim inesse refert: se De Epite mera Britannica, quam sudorem Vocant, duos libros, alterum ad populum Britannicum, alterum in commune omnium commodum , at vero nec annus editionis nec l0cus consentit, haec enim prior Lovaniensi laret) sed utriusque inscriptio fere est eadem, ideoque potius a. 1555 recipiendus. Ego vero cum utramque editionem non viderim, nihil decernere audeo.

In Bibl. Guenet. p. 44. Hartesii Inlroduci. in histor. ling. graec. p. 399 et Carrere, Bibl. his l. de la Medec. Τ0m. ΙΙ. p. 279, alia exhibetur editio: isCl. Galeni libri aliquot graeci, partim hactenus non Visi, partim mendis , quibus scalebant, innumeris ad vetustissim0s codices repurgati et integritali suae restituti, annota tionibusque Io. Caji illustrali, Basil. ap. Froben. 1544. 4. et 1574; sed nec illa Gesii ero adfirmanti lavet. Supersunt I. B. Montani opuscula varia, Basil. 1544. 8. et auctiora 1558. In his, Tom. I. p. 178. legitur: se Io. Caji Britanni De medendi methodo ex Cl. Galeni Pergam. et Io. B. Montani sententia, s deest tamen liber de Εpli emera britannica. Omnem dubitationem tollit ipse Ca jus. De canibus britannicis liber unus, de rariorum animalium et siripium historia liber unus, de pr0priis libris liber unus, de pronunciatione graecae et latinae linguae cum scriptione nova libellus, ad optimorum exemplarium fidem recogniti a Sam. Jebb, M. D. Lond. 1729. 8. cujus prima editio est Lond. 1570, altera 1574, terita Norimb. 1685 in Paullini Cynographia, quarta L. B. 1728, repet. in Poet. lat. rei venalic. scrip t. Hag. Com. 1728). Ille vero p. 205 mem. tantum: De medendi methodo duos, de Epitemera britannica duos, de Epitem era britannica ad populum britannicum unum et p. 133 secundos libros) anno domini 1542, exercilii nostri causa juvenes adhuc in Italia lusimus, eosque duos, quos de medendi methodo ex sententia Galent et J. Bapl. Montani praeceptoris nostri in medicina) inscripsimus, quod in eis libri S conScribendis seculi sumus ductum eorum

virorum.

De lue sudatoria a. 155 1 haec scripsit ibid. p. 168: -Istis libellis) consectis,

coepit in Anglia anno salutis humanae 155 1 pullulare pestis nostra insulana, quam nos ephemeram seu sudorem britannicum alio n0mine vocitamus. Is, quod postea saevi rit graviter, scripsimus rogante amico n0siro, Rob. Warinyng thono, philosopho et juris consulio Londinensi cum primis docto, aliisque amicis p0slulantibus, de eptie mera Britannica ad populum Britannicum librum prim0 unum, festinatione polius effusum, propter morbum praecipitem, et Londini apud Richardum Grastonum, typographum regium, excusum , quam cura diligentius per maturitatem elaboratum, p0slea alterum accuratius in commune omnium comm0dum, sed et eum primo Singularem, p0stea propter magnam accessionem in duos divisum, inqu0rum altero causas morbi et praeservationem, in altero remedia c0piose explicavimus. Hic liber poterit esse medicinae studiosis particulare exemplar universalis melli 0 di, ut ante prop0suimus, cum de libris nostris de medendi methodo diximus.

377쪽

serta ea sit, quibus casibus exp0sita, quam 0mnibus fortunae telis objecta, et qu0t m0rbis obn0Xia, quotidianus usus docet. Etenim ut a vitae nostrae prim0rdiis ordiamur, quis n0n videt naturam primum nascentium li0minum 1 letum et vagitum esse v0luisse Τ Omnes liis principiis edimur, his omnis insequentium annorum ordo

Istis jungebamus libros tres latinos Galeni ex nostra translatione - ex his duo sunt de libris propriis et ordine librorum suorum, tertius de rati0ne victus Hippota cratis in morbis acutis. Haec quidem ad editionem L0Vaniensem perlinent, pluraliue attinentia memoriae prodidit Mi i. II aitiai re Annal. Tvp0graph. Τοm. I. pars prior, Hag. L0m. 1725, p. 418 - 428). Verba Ver0: alterum primo singularem , postea propter magnam accessionem in du0s divisum suspicionem alius editionis adserunt. - Exstant alia J0. Caji Scripta, quae paucis alligisse sufficiat. Κλαυδιου Γαληνου του Περγαμου περι υγιεινῶν λογοι εξ. Claud. Galeni Pergam. de luenda valetudine libr. VI. graece quam plurimis in locis ad vetusta exemplaria eastigati per Io. Ca jum, Britannicum. Basil. 3 p. Froben. 1549.

cum Galeni libris quibusdam per Io. Ca jum. Basil. 155T. 8. - Galeni libri de septime siri partu, brevis designatio dogmatum Hippocratis, de ptisana de ossibus; graece integri et emendali per I O. Ca jum, Basil. ap. 0p0rin. 1557. 8. Bibl. Platii. Historiae Cantabrigiensis Academiae ab urbe condita liber primus et secundus) autore doli. Cajo Angl0, Lond. 1574, 4. Cui opposita est: Assertio

antiquitatis Oxolliensis Academiae, incerto authore ejusdem gymnasii ad illustris s. Reginam, a. 1566. - Lond. 1574. - Resp0ndit Cajus an onyme: De antiqui late Cantabrigiensis Academiae libri duo aucti ab ipso aulli 0re plurimum, in quorum secundo de Ox0niensis quoque gymnasii antiqui late disseritur, et Cantabrigiens e longe eo antiquius esse desinitur, Job. Caj0, Anglo, authore. - Lond. 1574. 4. Natus est C ajus Nordovici a. 1510; operam dedit medicinae primum Cantabrigiae, deinde Jo. Bapt. Montani sectator et A. Ves alii in Italia conlubernalis, a. 1543 Pataviae philos0phiam Aristotelicam simul cum Rea id o Columbo publice pr0sessus, p0st Londini lector analomes apud chirurgos, landem constitulus archiater 154T) regum Angliae Eduardi VI, Mariae et Elisabethaesuit. duo munere cum se abdicasset, redux Cantabrigiam sum libus suis colle gium Gone villianum, ideoque ab regibus Gone villi et C aji collegium appellatum restituit. Celerum quoque cadaverum binorum publice quotannis dissecandorum primus in Anglia auctor fuit. Ilo ad ly, Orat. Ilar 'eian. p. 42. CajiHistor. Cantabrig. Acad. I. p. 65 et: Α T0ur trough the Is land os Great - Bri lain; Vo I. I. Lond. 1778. p. 79.) studi 0rum prom0lor, medic0rum lutor et Vindex, veleriam Graecorum interpres, d0ctu S, criticus, historicus; de natus Cantabrigiae, a. 1573 d. 29. Iul. P. Fre heri Τheatr. viror. erudit. illustr. p. 126T et G e. Matthiae Conspect. his t. med. chronol. p. 202). Vitae narrationem brevem dederunt

378쪽

consentit. Si enim respicere Velis, quantum a tergo malorum, quantum rerum tristium immineat, larga certe miseriei et assidua materia est. Nam hunc incendia c0nsumunt, illum caedes sustulit, alium unda absorbet, alium eX allo tegula enecat, tempestas alium conficit, alium dehiscens terra devorat, alium SerpenS, alium praeceps casus eXanimat. Alium ad qu0tidianum opus lab0riosa egestas

Vocat, alium ambiti0 nunquam quieta s0licitat; alius divitias sor tunae ludibria) quas 0plaverat, metuit, et V0to laborat su0, ut recte scripsit Seneca. Istum s0licitudo, illum simultas turbat; alium labor in asiluentia rerUm torquet, alium ad ostium aut in via obsidens turba m0lestat. Hunc brumalibus diebus frigus, illum aestivalibus calor urget; sitis alium, alium fames premit. Hic timet, ille invidet, illum stultus am0r VeXat, hunc edax odium emaciat. Hic habere se d0let liberos et uxorem, hic perdidisse. Istum irrita fallacis fortunae spes inquietat, illum cui ulterioris rei eXpectati0 nulla erat, onere 1 0rtuna gravat. Eadem hunc attollit, hunc deprimit, et de relius brevi relinquendis, deque lana saepe caprina, tanquam pr0 aris atque lacis, hic pugnat, hic litigat, ut in vita Saepius aut de βρόχω, aut de Vγω cogitandum, uti sapiens Diogenes solebat

dicere. Itaque ratio nobis in rebus humanis ni finem miseriarum secerit, sortuna non faciet, et vita nubis ante deerit, quam causa dolendi: tantae hominum curae, tantum est in rebus inane. Eam ob rem ita selicissimus quisque habetur, ut quam minimis quamque paucissimis hujus vitae inc0mm0dis urgetur: pulchro sane selicitatis genere. Ea tamen S0rs nostra est, ea infeliX conditi0, ea iniqua selicitas, ut citius de vita decedas, quam ista declines. Imo cum multum diuque hujus vitae pr0cellis susque deque jactatus sueris, multis periculis destinctus, tum cum suavissime qu0d Vitae superest agendum Speres, Subeunt morbi, tristisque senectus; tandemque mortem 0bire, diss0luto naturae vinculo, cogeris: egregium scili et auctoramentum Vitae. Certa tamen naturae ratio haec est, nec fallit unquam. Etenim ita comparatum est, ut comm0randi natUradiversorium nobis, non habitandi dederit. Quod enim constituti0nis n0strae elementa c0rrumpi facile p0ssunt, et eorum neXUs leVi quavis occasione dissolvi solet, eXiguum nobis vitae curriculum natura circumscripsit. Quare superanda omnis fortuna serend0 est, et contra brevis vitae m0rtalitatem nitendum virtute, literis, et recte lactis, nam

379쪽

virlus post funera vivit Et famam extendere lactis Hoc virtutis opuS,

dandaque 0pera, ut cum corpus mortale et caducum Sit, mens immortalis atque stabilis esse possit; utque apud poster0s lionestae Vitae mem0riam relinquamus, quae perpetuo viVat. His enim modis inveniuntur rationes, quibus ista vitae impedimenta aut amputemus aut elevemus. Quae res suasit, ut in illis rerum angustiis, quilius premebantur n0Stri, clam Ephemera seu Sudor Britannicus at Iligeret, aliquas rationes excogitarem, quibus aeger aut eXpediretur, aut si expediri malo omnino n0n posset, solaretur tamen. Eas literis mandaVi, atque in publicum communeque c0mmodum sub illustri illo tuae Reverentiae n0mine contuli: quem etsi de facie n0n n0Vi, de illustri tamen nomine, de gravitate et prudentia, de comitate et literis, sunctionisque tuae munere atque dexteritate, ceteraque Virtute vel maXime novi, quae p0tissima cogn0scendi ratio est. Nam cum li0mo duabus conStet partibus, corpore et anim0, maXime qualis h0mo sit, et quod homo sit, ex mente pervidetur. Nam si ex lineamentis siguraque c0rporis homo aut censeretur, aut aestimaretur, eadem opera et statua h0mo esse censeri poterit. Pr0 inde sapienter secerunt illi Phil0sophi, qui, ut, an h0mo qui S esset cogn0Scerent, ii qui juSSerunt, quo mentis, n0n c0rp0ris indicio hominem intelligerent. Ut autem hoc ad te opusculum darem, et Virtutum tuarum laudes, et ut per te mali sui cum nostro communis Sudorem dico Britannicum) tui Belgae, caeteraque natio Germanica solamen Sentiant, in causa suere. Tuum erit camplissime vir) quod vi letu es tuas 0rnandi studi0, tu0sque cum nostris levandi desiderio datum sit, ea gratia suscipere, quam te Virtutes tuae docent, et carus amor erga tuus dubet. Bene vale. Londini, pridie Idus Januarii, anno 1555.

380쪽

LIBER. Iisertus conditionis Britannicae, atque amic0rum r0gati0ne incitatus, scripsi libellum superioribus diebus de pestilenti Ephemeradam tum p0pulariter grassante, quam n0stri homines Sudorem vocant. In eo plenius eXecutuS Sum oratione ad popularem sensum accomm0data, prim0 quae ad mali 0riginem, causas, et sympt0mata pertinent: Cur privatim toties insulam Britanniam plus quam caeteras regiones impetat: tum ut secunda adhuc Valetudine per gravia haec tempora agendum tuto sit: Ρostremo, quibus modis avertendum malum, et quibus rationibus, peculiariter Britannis, infestante jam m0rbo, medendum Sit. Idipsum, eXact0 jam mense Un0 p0stquam malum coepit, in 0mnium gratiam factur0 mihi, eundem tractandi ordinem sequendum quidem sed alia Via insistendum est, quanto major rati0 doctorum quam rudium, 0mnium quam paucorum, eSSO Jure debeat. Quare dicam primo quae m0rbi Saevitia sit, quis ortus, quod n0men et natura, quae Signa atque causae, quae c0BVenientia et c0gnatio cum nostri S : Dein, quemadmodum se quisque a morbi contagi0ne defendat: Ad eXtremum, ut Se quis expediat, si m0rbus occupat. Principium tractati0nis capiam a p0pulari gras-Satione, saeVitiaque mali.

Ad decimum septimum calendas Maias anni quinquagesimi primi supra millesimum et quingentesimum a Christo nato, eum jam in alta pace omnia et tranquilla essent, nec ullis perturbata molestiis,