Joan. Antonii Scopoli ... Fundamenta botanica praelectionibus publicis accomodata

21쪽

Spinosum . fig.I 2. Aculeatum . . F'Ambitu. Integru 3.

giores emittenS. Dentatum, seu mariune in segmen Πλ F ParVa, acuta eXciso. Crenatum, 1eu margine in segmenta J parva rotunda exsecto.

Angulatum, marginc in segmentam gna , acuta diviso . . Sinuuium, segmςnris limbo rotundatis. T. IV. fig- M. Lobatuni, seu divisum in spgmenta ἔ- y - - profundiora & latiora, quorum numerus copstituit folium bi-lobu'i , irilobum , quadrilobum, quinquelobum. Digitatum , segmentis angustioribus. digitos aemulantibus sere ad batim usque productis. in istim in segmenta angusta inaequalia . Laciniciunt, segmentis linearibus, inae- τ. IV. εg- qualibus. Nuncinatum, segmentis inaequalibus, T. IV. 68 Α-

Pinnatis .m , segmentis oppositis, T.IV.LS-αλ pinnas referentibuS. SEinosum , spinis marginalibus anna- T. IV

tum a

22쪽

Apice , Acutum, seu acuminatom . Spidatum , nervo in acumpn riSi

Truncatum.

Cirrholium , cirrho terminatum, Insertione , Sessile , absque petiolo . Peuolatum , petiolo adhaerens.

Amplexicaule . Persoliatum .

Vaginans , in Plantis umbellibris,liisque a

Decurrens , vel alatum ν. Radicate , prodiens ex radice , Caulinum caule

Si tu , Alterniam . positum . - Veriuculatum , seu pluribus soliis eX eodem plano horigon tali

prodeuntibus . Imbricatlim .

Nullum , dc tunc dicitur Catilis ophyllus , seu foliis destitutus.

Numero, Solitariuml; seu unicum eX eodem

loco.

Binnatum , duo simul . Ternum , soliis tribus ex eodem plano, ut in L siniuchiu , Fuschia tryphylla d C. Fusciculatum , pluribus solii. ex eodem puncto. Vocabula soliorum ambigua, quae certam figuram non indicant, denorantur addita

23쪽

dita particula sub , quae idem significat ac quosi; ita solium sub rotundum , sub ovatum , subcordatum Oc. idem significat , ac quassi rotundum, quasi ovatum , de quasi cordatum . Folium, quod de duabus figuris aliquid par

ticipat , nomine ex iisdem composito denotatur ;sic solium si lanceolato tenuius, & lineari cras sus fuerit, tunc dicitur lanceolato- lineare, & scporro . Progressio haec autem non sit a minore ad maiorem latitudinem, sed viceversa a maiore ad minorem; hinc non bene dici rur solium oblongo-OVatum , lineari lanceolatum , sed ovato oblong mn, & lailceolato- lineare, & sic de cae

Etiam Ill. a tribuit solia ovato lam ceolata Salici frogili, Crotoni bul miserae , Trilipae

quae eidem petiolo adnectuntur, dividitur in Birinatum, adnectens soliola bina T. v. fig.

Ternatum terna T. V. fig. m.

Quinatum i quina t. y. fig. ro.

Si solii compositi petiolus communis adnectit

folia inni licia , dicitur Folium pinnatum s com- T.VI fig. I positum; si petiolus communis dividitur in ramos simplices, tunc est Folium decompositum ; si vero T. VI. fig. s. petiolus semel ram incatus iterum in ballios ram OS subdividitur, tunc fblivin jupra iecompositum AP- T. VI. fg pellatur. Pinnae soliorum compositorum sunt ae- , quales aut inaequales, oppositae vel alternae, aut alternae simul dc oppositae. B a Fo-

24쪽

. Folii compositi species alia est Folium pe-T. vi. - dartim, seu constans petiolo ramoso, cuius solio la lateralia in sident petiolis ramosis , intermedium vero petiolo simplici gaudet. Hinc solium pedatum medium locum tenet inter simplex dc

compositum . i i ε

ADMINICULUM est pars plantae aliarum

tutelae. aut fulcro in serviens. Huc pertinet VAGINA, STIPULA, PETIOLUS, INVOLUCRUM, SPATHA, FRACTEA, SETA, PEDON ULUS , ARMA , PUBES.ε. vi VAGINA . Basis petioli aut solii, caulem ambiens, non confundenda cum basi solii amplexicaulis. T. VI. fig. s. ae sTIPULA Foliolam unum aut duplex, petiolo , vel huius bast adna

tum.

Integra , dentata , laciniata aginans, dilatata , patula reflexa, Ciliata , hirta , glabra , Longa, brevis . Setacea, lanceolata, ensiformis , semi- sagittata, lunata, subrotunda &c. Decidua, persistens ,: i Deficiens , de tunc dicitur solium

exstipulatum . LIII. fig. FETIOLUS . Stipes folii. Radicatis, eaulinus, rameus, aXillaris, . Teres , semicilindricus, membranae . Ceus, MCurrens, Glaber, pubescens, armatus, alatus . T. X. sis; ra. INVOLUCRUM . Folium unum , at saepius plura ex eo loco nata,

ex quo prodeunt radii, aut pedunculi . Μι-

25쪽

Μonophyllum, dyphyllum,

Primarium, secundarium, Integrum, pinnatum, pinnatifidum, laciniatum, Deciduum , persistenS. SPATHA. Membrana , cuius basis amplectitur pedunculum unum aut plure. . Uniflora, biflora, triflora, multistor

Monophylla, polyphylla.

Plana, concava , cicullata , conVΟ-luta, longa, brevis, Erecta, declinara . BRACTEA . Foliolum aut squama floristibiacens. Caduca, persistens, Excolor, colorata, inermis, armata, Diversimode figurata. SETA . Filamentum sustinens muscorum capsulas.

Terminalis, lateralis, Solitaria, aggregata, Brevis, longa. PEDUNCULUS . Petiolus floris . Nullus, & tunc dicitur Flos sessilis . Radicatis, caulinus, rameus , alaris, terminalis, Teres, angulatus , crassus, tenuis, Petiolo longior , brevior , aequali Simplex, ramosus, Follaceus, articulatus, Nudus, bracteatus ,

Unicus, duplex, aggregatus, B 3 Ese

T. VII. fit.

26쪽

aaErectus, patulus, refleXus . ARMA. Organa rigida ad tutelam data; nempe. Spinae.

Substantiae ligneae propagines rigidae , acutae. Aculei. Substantiae corticalis, non autem ligneae, propagines rigidae , acutae. Arma haec sunt simplicia , aut composita , Recta, incurva, recurva, patula, opposita , alterna, Nuda, soliacea, Terminalia, lateralia . PURES. Organa mollia ad tutelam, aut liquoris alicuius separationem & excretionem destinata. Huc spectant Dabrities. Tubercula , aut Verrucae exiguae, crebrae. Pili. Setulae molles, simplices aut

ramosae.

Lana. Setulae longiores, molles, aggregatae, intricatae . Tomentum. Setulae breviores , molles , congestae. Papillae . Glandalae pellucidae, capitatae , cylindriceae, rotundatae, Ovatae , lenticulares, conicae, coloratae, excolores, insidentes solio, stipulae, petiolo, bracteae, calyci, corollae, sta

minibus, stylo, stigmati, germini. FLOS

27쪽

FLOS . Thalamus nuptialis vegetabilium, in omni individuo diligentissime examinandus. Floris partes quaedam essentiales sunt, aliae accessoriae. Essentiam floris constituunt Anthera, & Ger

men.

AN THERA constat sub stantia seminali massecuta , tenuissima , tunicis comunibus propriisique involuta . ANTHERA . Unilocularis, multilocularis,

Integra , bifida , Terminalis , lateralis, Sestilis , pedunculata , Erecta , pendula , Dehiscens apice , latere, bas .

GERMEN . Rudimentum fovens novae plantae , idque unicum , aut plura, Superum , seu corollam e basi proferens.

In te um , seu corollam apice sust,

Sessile , aut disco elevatum . Omne germen instructum est Stigmate. Stigmia est: essentialis illa pars germinis, quae pollinem masculum eXcipit , attenuat, de germini communicat, ut vitam inchoet . Sigma est sessile , aut stylo elevatum , Terminale , aut laterale, Figura & superficie diversum Flos continens antheram h germen, dicitur persectus seu Hermaphroditus. Si sola anthera, non germen in eo

28쪽

reperitur , tunc flos hic appellatur masculus s impersectus.

Si vero germen duntaxat, non autem antheram fovet, tunc Femineus p riterque imperfectus appellatur. Floris partes accestariae , quae non adsunt in omni Planta, quibus natura essentiales ornavit, munivit, sunt INVOLUCRUM , NECTA RIUII , FILA MENTUM , STYLUS , DISCUS . INVOLUCRUM floris, si1 unicum, tune

dicitur cALYX ; si duplex , tunc primum es Calyx, aliud COROLLA ; si triplex , tunc primum est: CALYX PRIMUS , aliud CALYx

SECUNDUS , tertium COROLLA .

Ita primo intuitu quisque dignoscet, quid sit Calyx , & quid Corolla ,

quin opus sit quaerere an ille ex Cortice, haec vero eX libro oriatur; nec dubius imposterum haerebit Bolanicus an Petiveria corollam gerat, vel calycem coloratum

an Pol noni involucrum florale Calyx sit vel Corolla ; & an Ga-ritilla dicenda sit corollata , aut calyce instructa. Hinc duplex Corolla mihi paradoxa , quae vel erit multiplicata, vel in duas pluresve series segmentorum divi sa. Cave autem, ne Corollam habeas pro Nectario, aut vicissim. Flos juxta numerum solitarius est, si pedunculus unicus unicum sustinet florem ς Compositus autem tunc Vocatur , quando unicus Calyx plures continet flores. Flo-

29쪽

Flores compositi figura aequales sunt , aut inaequales. Qui eandem figuram habent, Vocantur Flosculosi s. monopetali , eX angusta basi in formam insundibuli, aut cainpanae eXpans. sint osculosi s. monopetali , ex angusta & tubulosa basi in ligulam planam extensi . Qui vero continent flores diversae figurae appellanturi Radiati , quorum aliqui flosculos sunt , alii vero semi- flosculos .

Flos iuxta Directionem ; pendulus, aut erectus. Petala ; monopetatus , dipetatus , tripetatus dcc. Stamina; monardus , diandrus , triandrus &c. Sulos; monogynus, iugynus, tryginus Scc. Dispositionem ; spicatus, Capitatus, rameus, lateralis, terminalis. Situm ; sparsus, secundus . CALYx . Seu involucrum, aut fulcrum floris unum , vel duplex, iuxta.

Figuram , monophyllus , diphyllus ,

tetraphyllus &c. Numerum , unus , aut duplex. SDucituram , regularis , cujus segmenta, aut solia aequalia sunt ; vel irregularis , cujus segmenta , aut solia sunt inaequalia . Supersciem , glaber , pubescens, inel gans,

30쪽

I. R.

T. VII. fig.

bgans , coloratus, seu corollaceus Usum , communis pluribus floribus , aut unico proprius. Situm , superus, seu germini insidens ;inserus , seu germini subiacens . Durationem , deciduus, aut persistens .eALYCIS species sunt. Glumae Graminum. -- Μuticae , aristatae , Solitariae , binae , Aequales , inaequaleS . Squamae Amenti. Strobili, aut Coni . caldiptrae Μuscorum . Alium usum Calyptrae tribuunt

sequor quousque certiora innotuerint . Scutellae Verrucariae , dc Lichenum quo

rundiam .

Scyphi. Lichenum coralloideorum . Voluae . Agaricorum quorundam basim

ambientCS.COROLLA . Involucrum floris intimum, sae pius speciosum , monophylium , aut polyphyllum unde duplex Corolla , nempe monopetata , VQὶ polypetata . COROLLA Monopetati denuo duplex est ,

nempe.

Regularis; limbo in segmenta aequalia. diviso . Haec autem iterum Hippocraterio mis; tubo elongato a