Gerardi B. De Van Swieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave de cognoscendis et curandis morbis. ... Tomus primus septimus A paragrapho 321. ad 593

발행: 1761년

분량: 377페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

pe sequitur uti dirum fuit . et 26. Unde valde effarnunatum est, eonfirmat; IOIυi etiave ob hanc rationem convulsio luxarionein am aliquid ex eo, quod armari men Urtina insequi posset. Sed praeterea luxationum ae singitvamem H AN. Potitontiam tirem eis E comitantur ingens musculorum distor duntur, quibuscumque , iatim in Ire sint a tendi numque disractio, quae convulso hi articulus elabituro deinde rubus id a ni producandae sulliciunt . Novit nuc enim iit , rim in aetate seu a tatim tenera quotidianis observatis, si musculorum , di minime quum jam rob: Uti scin . Marcorenigitos manus pedisque moventium , tendi autem illum locum habere notat imprimis ne loco suo exsiliant, quam enormis do in proximis articulo luxato locis olid. lar laetanus musculi sequantur , quem pag. 4o8. . quod probat exemplo illorum, crampum vocare solent . Monuit Hippocra quibus humeri luxati a nativitate suerunt. res De AnicMlis Chari. Iom. XII pag. vel saltem antequam perseetum corporis , si cruris ossibus luxatis , acceden incrementum adepti fuerint . Illis enim e vulnere, articuli, qui ad pedem sunt, humeris os brevius et . cubitum vero sive in interiorem, sive in exteriorem Dr suin mam manum sanis minora paulum ha-tem penitus, excidant, non debere reponi bent .mnius reiis hanc rationem addit, luxata ossa paucis enim diebus vivunt, si quod possim pleraque opera non minus ma- reponantur,in convulsione perelint . Idem n parris laetae praestare, quam altera ma- malum ex speest dum esse dicit Ibi pag. nu sana ideoque coxae articulo versus tu. - si cubiti ossa circa carpum sic tu teriorem partem elapso , carnes magis mi-xentur Ibid pag. 44s. dicit , quod, ut dicit, quia crure uti nequeunt unde

si reposito articulo convulsio sequatur, i marcor ille, articulum luxatum , nec re

to expelli debet,in subinde catulo humore postum, sequens, non temper adscribiis persundi test eompressioni majorum vasorum , MMARCO . Ubi a quacumque causa arte saepe etiam pendet a de est motus muscuriae maiores , velin nervi, ad partem quana laris in parte sic hes . Ideo notat in dam tendentes impediuiitur, quominus vi crater obiae pet iro , quod, ubi adul- tales humores , ad vitainis nutrimentum tis semoris os versus exteriorem partem necessarios, deserant 8 clisti ibuant per par exciderit, nec restiturum fuerit, non adeo tem oritur verus marasmus dum sensim multum minuatn partis torositas , quia dissipatis liquidis , quae aderant, nec novis non perit membri usus Carne enim , uallatis, vasa omnia contrahuntur. Mirum quam articuilus excessit , per attritum fir- tale exemplum in commentariis . I 6 I ha mi ore salita, ne baculo incedere possunt.betur, ubi arteria axillari integre dissecta, Postea vero ex plurimis circa hunc a brachium totum postea Mumiae instar exa corem observatis generale axioma iam ruit. Ubi ergo v. g. caput ossis humeri ola xit, dicens ibid. q. a. D: ---

sum maxima illa vasa axillaria compressit que in corpora ad ahqtiem usum facta sunt a

tu, simile malum metuendum esse facile si quis moderar utatur, exerceatque in eos Patet . boris genere, cui singula assueverunt i hoc pa-Sed Maliam causam marcoris notavit O bene valent , ventur oe ad bonam s Hippocrater obiae pag. os sequenti nectutem de iticuntur. Si in usu non sint bus 2 quando nempe ossa luxata non sed rissa maneant, morbosiora fiunt, non au- fuerunt reposta. De femoris enim Iura gentur, di brevi senescunt id raeripue a tione agens dicit , quod si haec acciderit cidi ne is atque articulis , si Dis illas illis, qui nondum incrementi apicem ade uratur. Quantum autem esseectum praestet mo-pti sunt, neque restituta fuerit , brevius tu muscularis , ut ex ingestis restituantur L reddatur semur, crus 3 pes , neque enim a quae vitae sanitatis inevitabili effectuossis similiter in longitudinem augentur , sed quotidie pereunt de toto corporein singulis br lora funt, enati praeferrim . Crus iae partibus, demonstratum sui in commenta- uniυersum sine carne se musculis fit, of iis . s. num a &g. 28. num. 2. Si jam forminatum di tenuius 'σtim quod articu smul consideretur, musculos, tendines, ii Ius suo sic motus sit ' furtim quc nequeat amenta c. sibi relicta simntanea contr- δε o munere fungi istis uon sec&ndum natu elione abbreviari, tandem rigescere 4rum dio itur. Num usus esiquis id , quia unutis causis distendentibus propria coin

62쪽

tinctilitate vasa nostri orporis arctari; a crevisset totum corpu' , erit 'aesum ii iis ubi rario, quare nost limationem, impe circiter D litibus brevin remansit sano

dito γmbri mom marcor se morer licet in in idio simili ion,i:ud:ri si eo Omnia haec quae de hoc Marcore a id me . M in Traiis cum is de coma , Hi pocratem sit sparseri habentur, collegit 7 m. in pag. 67 ad 't.

Celsus Lib. III. .i'. i. q. 4 MOR PARTIS, VEL ToTius . In erime- brevi, nec minu eleganti, sermone sic ex eius doloris 3 226 gangraena num abatur. pressit quibus in pueritia exciderunt quae talis partis corporis nollis a scutio est, articis neque repositi sum, minuiqv. tur ii , abolito inmix vitalis minoris in area ter rescunt onmiumque , quae loco D terias, effluxu per ven C in moriem te nisam sunt, eam maeresti , magisque in tro dit. Validam alitem hiss .immationem, quarximo dies, 'Iam in ulteriiseu ut porta , si toti e luxatione coirutariir, saepe idem m.

ham rus sic fu non est , major in eo issa tum sequitur Dum cruri ossa circa pe- fir macies, ,am m brachioci mos in hoc, dena cum vulnere luxamur monet H

rNam tu manu . Tum pro sedibu , me.rsibus, qui incider&nt, aut maior aut

Uus ejus m se relim nitu 2 tmque in eo ιι superest, eo minus id euenietatur optimorum Chirurgorum observata etiam hanc rem confirmant. Iuveni, dum in pratis sedentem arrepto pede protraxerat ludibunda puella, dolor ortus suerat circa se- moris articulum, satis levis . Peritissimus Chirurgus advocatus, omni cura examinans hoc malum, nullum hinationis signum invenit, sed a musculorum ligamenti a tieulum ambientis , di straetione dolorem

hunc ortum fuisse credidit : ideoque linteum spiritu vini madidum loco dolenti applicuit, commoda ligatura firmavit. Sollicita mater , quae longe operosiora artis

crates De Aniculis h.mer. - ML pag. 77. x, si tentatur repositim, gangraenain pedem crus prehendere . Si ergo vasa maiora et compressi fuerint vel laesi

per luxationem ut impe diarii humoriam

vitalium influxusis affluxus , mors partis instat. Ut etia in , si valida inflammationae

iam praesente luxarum o renonere rentant.

Fortis enim saepe extensio Wrudior attrectatio ad hoc requiruntur , a quibas citi sis me inflammatio in gangraenam transit Tristia talis eam habetur apud modo laudatum alietorem De la Morre e Gur. IV. -- 33 p. . Famulo luxationem cubiri pridie pata , licet valida inflammatio

jam articuli locum, vicina occupasset restitutionem moliebatn rudis homo

diollicita mater , quae longe peroliora artis rei titutionem molimarn rucis nomo , in

molimina expectaverat, advocat rusticum , auxilium adhibitis etiam binis robustis viris, cui ignarae plebeculae in luxationibus resti qui partem validiissime extenderent. Sequen- tuendis magnus magister habebatur. Rudis illa homo validissima extensone produxit, quae salso credebatur adesse , luxationem,

nc ut caput ossis semori cavo suo enormi hae vi ductnm , versus inteliora e geret ut evidenter apparuit , postquam idoneis remediis acerrimus doloris tumor immensus adeo crudeliter vexatae partis imminuebantur. Crus affectum binorum pol-ti dis gangraena jam ad mediam brachii ab tirudinem adscenderat,in misero sola exstirpatione membri vir servari potuit. Mortem autem totius sequi aliquando satis constat ex illis, quae in commentariis hujus para- graphi jam dicta sunt. Maxillae enim luxationem diras convulsiones' mortem sequi dictum suit. Post cubiti luxationem validas sebres continuas paucis saepe diebus leth licum longitudine superabat crus sanum les, nasci, ab Hippocrate pariter observa Cum nondum apicem incrementi aeger ado tum suit. Ut etiam , ubi majores ari iculi prus esset, praedixit Chirurgus, desecturum una cum vulnere sic luxantur, ut ossa emi. postea in parte affecta proportionale reli neant;tune enim convulsones instant mors quo corpori incrementnm Eventus proba fi reporeantur; licet relinquantur , saepe Vi huius asserti veritatem cum enim po tamen adhuc anceps vitae ericulum ma-stea ad quatuor pollicum longitudinem in net.

l. 6 id quibus notis gna , evidentia habentur luxationis.

Ut 'ebnstet de luxatione articuli cuius cesserit, a cujus vi & impetu ari leuius sua

63쪽

na fueritu de qua dictum I. 36 . sive in idonea remedia sedata , postea loeus asto

terna , in cavo articuli nata I de qua simi clus examinari poterit. Ille dictum fuit g. 36 a Simul tunc atten Quanta autem saepe autela opus sit additur, an sorte ligamenta articulum coer luxationes distinguenda , docet mirus centia a vi externa praegressa distracta ni tis casus, qui apud Galenum In Commenismis, velin rupta fuerint vel a quacum rario risu in tum n Hipporeis de uicinaque demum causa sic laxata, ut non satis Medici Chan. Tom. XII p. 6. habetur firmetu articulum, quem ambiunt de qui Homini in palaestra brachium luxatum fuebus dictum sui f. 63. Postquam ex is

constitit, iustum adesse luxationis factae metum, sedulo inquiritur . an illa signa adsint, quae luxationem factam docent . Primaria siuit tumor praeternaturauis, ob c

put articuli elapsi alieno loco positum mrat . Medicus , partem laesam conserens cuna parte sana , circa articuli locum nullain. tamen differentiam invenit unde satis temere hanc sententiam tuli plagam quidem ut loco inflictam fuisse . articulun vero illaesum esse . Balneum itaque adire cavitas insueta in illo loco , quem natura aegrum in postea, pannis laneis , Oleo cumiliter caput ossis elapsi solebat occupare ut firma autem sit Diagnosis, debent haec bina adesses; alterutrum enim tantum si de-Drehendatur falleret saepissime Exemplum

nabetur in Commentarus praecedentis p raphi talis erroris , ubi male credebatur pauca cera perfusis, recta parte, decumbere quiescere iussit. Cum tamen his facti tota nocte dolor non remi usset , seqlienti.

die indignabundus quia alii adhue Medici ipso imperitiores in consilium vocate graptu aus erroris , tu male creaeuatur essent promptissime pridie factam Diagn adesse luxationem humerici quia cavitas i confirmavit, humerum vero laesum in- praeternaturalis apparebat circa articuli lo flammatum dolere dixit, ideoque in vis cum ob acromi divulsionem, interim nulla apparente tumore insolito in vicinia eorundem perget um esse voltu . Tertia die, cum nihil remitteret odor Min consiste vidi, quod , post lapsum orto tumore lium vocatu Galenus vidit, humerum aD duro inflammatorio in inguine, iuratio oss semoris culparetur cum tamen in macilenta satis puella facile perciperetur tactu, articuli locum se bene habere , nubsectum quidem non habere praeternaturalem cavitatem in loco articuli is imo p tius plus tumere , quam alter humerus qui secundum naturam se habere credebam tamque cavitatem praeternaturalem adesse tur: sed sub alam brachii affecti digitis im-Multum confirmatur haec Diagnosis , -ω tus membri, a naturali articuli consorina

missis statim deprehendi , caput articuli elapsi ibi haerere, unde luxationem adesse

tione determinitus, omnino iblatus si , conclusit. Fefellerat autem Medicum comve saltem ita plurimum depravatus. Si paratio partis laesae cum altera parte simi- tune simul pars assecta conseratur eum par si quam lanam crudehu cum tamen aege .

re sana, in figura m longitudine ins sciscitante Galeno, recordari se dixit, quod ginis di erentia appareat , nullum dubium Guondam ex curru delapsus humerum lae- videtur superesse sistet , unde acromium avulsum fuerit; sic- Aliquando tamen contingere potest , ut que in humero . qui naturaliter se habere satis di mellis sit luxationis Diagnosis Si enim a valida contusione , distorsione c.

inflammatio locum articuli tumere secerit, credebatur , praeternaturalis avitas circa

articuli locum apparebat is ideo compa ratio binorum humerorum inter se Medi- non adeo iacile licebit distinguere cavita cum in errorem duxerat. Iem praeternaturalem in loco articilli , 2um rem insolitum in viciniaci dum inte- Postquam iam constitit de luxatione praesenti, praeterea requiritur in Diagnosi, utri omnis articuli motus impeditur ob do determinetur, versus quam partem artic loris acerbitatem . Unde in simili casu quam cius lapsus iverit, an versus exteriorem vinxime attendendum ess , an causae praegressae tales suerint, a quibus merito luxatio exspectati posset Nesiae nocebit inae bio casu suspendere judicium, qui , valida infiammatione nata, minime tutum sminteriorem , superiorem, inferiorem c. Plurima enim ad prognosin curam scit necessaria ab hac cognitione pendent . Anatomica cognitio , ossium articulat rum variam unionem in divers areiculis

ret I ara reponeret unda hac priua per docens, di considerario motuum illo m. ,

64쪽

qui ab artieuli naturali dispositione emaent, multum hic lucis dant . Praesertim autem hoc noscitur ex loco , in quo put articuli elapsi haeret . Ideo sollicitissime collegerunt Hipnocrates post illum optimi omnes in arte Magistri omnia si-

na , quibus distingui possent variae eius-em articuli luxationes . Sic v. g. cubito

in posteriorem partem prolapso Monet

quod si affectus extendere brachium non possit; contra, eodem articulo in pri rem parrem luxato flexio cubiti fieri queat e r. De Anicis Tom. XII. u De semoris variis luxationius agens , singularum signa accurate notavit uid pag. 98. INMentibus . inc. uae omnia hic describere supervacuum vi

etura

h.f. Os VI ex oensis magnitudine figura, tu, parte pressa intercepta, tem

a pore durationis, concretione luxatorum, dolore, inflammatione , --

vulsione in reliquis tymptomatibus , partibus ambientibus tentioribus , erassoribus, ligamentis destruelis, vel modo longatis , musculis annexis is similibu , proenosis habetur, quae doceat, an integra ad deficiens, celeris, ansa, facilis, vel dimellis sutura sit sanatio. Postquam per signa Diagnostica onstitit luxationem iactam esse, sedulo debent ponderari omnia illa, quae hae paragrapho recensentur, ut possit haberi certa prominsis illotum , quae metuenda sunt a luxatim ne iam eo nita belis ab illa vi , quae necessario debebit adhiberi , ut luxata ossa restituantur . omnia autem hae indicare oportet, si non aegro ipsi , saltem amicis eius , ne postea secuta damna , quamvis

nulla arte vitari potuerint, medentium imcuriae, O vero magnitudini mali, adscri-hantur. Imprimis autem in Progno quaeritur, an cura talis eximestari possit , ut

ne motus , integro articulo exerceri s lita, restituantur et an vero aliquis quidem usus membri luxati superstes futurus sit, non amen absolute talis , qualis ante luxationem actam fuerat . Si enim distam guttur i--κ e DEriCIRNscuratio. Praeterea debe deter nari , an brevi temp.

ris spatio cura perfici possit , an vero longiori mora opus sit , ut debita firmias a ticulo et tiruatur . Si enim v. g. a vaIida distractione, vel a laxitate nimia , lux tionem saetam praegressa , ligamenta robur suum amiserint , non poterit celeris cur tio exspectari. Facilis aurem cura dicitur, si levi tantum extensio ad luxata restituenda susticiat , neque gravia ulla symprom ta adsint . Ubi autem eontrarium obtinet, diruilis cura merito praeuidetur , quae validam vim, multa artis molirmna m quiret. Histrio is quidem amam rem μιot era Maia morige is turri A.

nunquam tamen nocebit, dissiciliorem parum dedisse Prognosum se enim , si sinistri ni acciderit , illud praevisum fuisse medentibus apparebit si vero omnia selicite cesserint, faustus eventus lairilem me rebitur . Quaenam autem meruenda sint, patebit, consideratis sequenrmus. MAGNITUDINE . Luxationis magnitudo

mensuratur distantia , quae est inter illum locum, quem caput Oissis elapsi occupat, o articuli avum . Facile autem patet , quo plus recesserit os luxatum a suo cain vo , in quo naturaliter haeret, eo magis'

distrahi debere . imo cciunipi aliquando,

ligamenta artientum ambientiaci atque etiam musculosis tendines vicinos eo m lorem vim pati unde dolor summus flammatio &e tequentit . Simul etiam evia

dens est, eo facilius restitui posse luxati nem , quo propius articuli avo haeserit os elapsim . Unde Celso b. VIII. p. s. q. 439. monet , longe sicilius humerum in suam sedem compelli , si in partem priorem, quam in alam , exciderit.

Ficuit . Dictum ait g. 364 figurim

rationem in membro luxato adesse quo ere , comparatione instituta cum simili patre sana major inveniarn ficturae diverinsitas, eo major muratio si us naritum omnium vicinarum adestri adeoque earundem vesidio distractio, vel intorsi, quae omnia,

ni facile patet, curae dilhcultatem augent '

65쪽

Oa, si elis eaput aut sinum cavum scapulae locetur , remissis partibus extensis, facile in suum locum revertitur . In osse femoris autem longe alio modo se res habet Caput enim ejus una cum cervicerinis

pulum obtusum situ cum reliquo ollis deorium tendentis corpore ; unde alia adhue arte opus erit. rcet enim , valida extemsione facta, e regione cavi sui poneretur articulus elapsus , posset sicillime sursum ire, Wprarierlabi cavum suum a lateret, situm . Unde Huppoeratos De Anicatis Tom. XII pag. 43s , de restitutione ossis semotis versus interiorem pariem luxati agens, sic disponit totum apparatum , ut, dum extensione facta articulus elapsus e regione sui avi fuerit , curantis brachio urgeatur a latere sc , ut in sedem suam

revertatur.

Sir . Si considerentur pulcherrim illa observata, quae ipsocrates ibid. pag. os. ω sequensibus . de ossis semotas luxati vario stu habet, patebit evidenter , mnia sit disserentia effectuum luxatrones sequentium ob solam hanc causam . Si enim uersu interiorem partem verit semoris os nec reponi potuerit articulus isti s aeue coii. tingit x, carnes ambientes os luxatum emaereicent, . plurimum vitiatus manebit pullis usus Longe levius e contra malum se- auetur, si versus exteriora luxatum fuerit idem femoris os . Ideoque generalem hanc conclusionem posuit Hippocrates De Antia curis Tom. XII pag. 4Q6. Circa coxas magna Adferentia es . versus interiora aras verisus exteriora , Iuratum esse e circa genua dem differo, sed minus Moias autem lau-ἀeationis trinque proprius est 2 nam quibus in exteriorem panem procidit , vari magis

fiunt minus autem est an illi , quibus

. interiorem partem taxarti . Similiter autem

. si eire taliam luxatio facta fueritu si enim

versus exteriorem panem , vari quidem fiunt, se sane u - . Si versus interiorem partem exciderit. a gi quidem fune , minus eros re possum.

ta mala fieri possint, dum ossa sedibus suis

elapsi vicinas partes premunt , nunquam madentius apparet, quam in luxatione ver- Iebram. harum enim aevo incluta me-Quila spinalis tunc premitur , contunditur, im Waliquando laceratur. Eo autem --

si funesta mala continguat, prout altiori

loe talis laxatio acta fuerit. Capitis hinc

luxationem, elapsis versus posteriorem a tem processibus , quibra summae vertebrae

committitur, absolute lethalem merito m

eruntu, quibus celerrime mors supere est. Et

eundem casum manere eos , iuruis in spina vertebra excideriint , sed nardius quiadem mori , quam quibus capitis lux arici contigit intra triduum tamen Simul ibidem pessima illa mala enumerat, quae e lebrarum hinationem sequuntur si nem

totae loco mota suerint tunc enim medullam spinalem, membranaso nervo rum p necesse esse dixrt. Si vero paululum tam tum excesserunt vertebrae in exteriorem paristem, curam ex Hippocrate proposuit. Videamur etiam de hac re illa , quae diei,

suerunt in commentariis 3 364 de torporem paralysi partium , quae articulo luxato supponuntur, Si autem , dum reponituTarticulus luxatus , intercipiantur mala sortuna nervi , vasa, musculorumve aut temdinum partes cci facile patet, quam eno me dolores , convulsiones e. inde seri possint. Non facile tamen haec interceptio, continget, si debita extensio partis utatae repositionem praecesserit.

gulam posuit Hippocrates me Arriculis es c finem, Tom. XII pag. 466 in luxationibus restituendis, quod statim reponi deinbeant , ve saltem quam celerrime. Sic enim ciacillime hoc fieri monet is aegrum minimam moles iam pati, si restituatur articuliis elapsus, antequam locus iniminuerir. Celeberrimi etiam Chirurgi, dum ante fracturae repositionem totum apparatum prius disponunt, qui requiritur ad retinenda in sit ossa fracta , luxata ossa st tim rediicunt dein illa parant, quae continendis ossibus iam repositis necessariae videntur a Morte Trais et te de Chirurgi I m. IV pag. 3e8. . Et si mala fortuna luxationem fractum comitetur,. semper prius luxationem restituunt , ani quam stacturae curam aggredianturo partimo modo dicta , partim etiam quia ossis stacti extrema, naturali tu disposita, illavi, quae requiritur ad inlinendam lux

66쪽

tionem , saeile iterum a se mutuo recederant uid pag. 398. . Si autem elapsus

articulus aliquo tempore si manserit, bre. vi tumebit locus allectus , inflammabitur, dolebit immaniter unde gangraenae tus crudior attreetatione immine . Praeterea ligamenta , distram diu , robur suum amittuat i unde satillime postea elabetur repositus artaculus Glandulae autem inmgnes, in maroribus articulationibus locatae,

pressione capitis ossis elapsi liberae , vel

inflammatae, tumere poterunt sic , ut cavum articuli multum minuant i unde

dissicilis repositio, dithcilior adhuc mpositi ossis retentio in situ naturali . c. cedit, quod, mucosum illud articulos lubricans linimentum motu articuli attenuati, dissipari solitum, nunc accumulerur,

inspissetur cipe in massam postea nulla

arte resolvendam, tu articuli avum saepe sic replet, ut nullus locus amplius elainio ossis capiti supersit. Si jam simul confideretur, luxationem, nisi cito restituatur, semper sequi inflammationem , a qua uinpurati diuturna, profunde haerens stipoterit nocrates c De Aniciali Torati XII pag. II. de luxatione semoris agens monuit patebit facile ratio, quare in Progno Nuriura mala praevidean-xu , si diu duraverit luxatio, antequain

tentetur reductio.

CONCRLTIONE Lux ATCRu . Notum est, partes omnes corporis, sibi mutuo a cumbentes contiguas, a concreticine mini ediri internisdiscisquido tenuissim . roris instar , omnia cava minora, maiora m poris occupante . Simulac autem ille ros d hcit, brevi concrescunt inter se partes antea separatae. Ubi autem inflammatio pa Iem quandam cccupat, vasa majora insa elam distenta tenuissimas exhalantes stimus comprimunt unde siccitas in partibus inflantinatis oritur, Wob hanc facita concretio cum vicinis . Sic post Alidas plerutitide δι peripneumonias semper tere pubIn murae accretus reperitur . Ossis iam elapsi caput naturali luo linimento orti tum , partibus accumbens a distractione, Iida aut compreisone inflammatis , facile

cui illis coacrescit , si diu ibi haereat. Unde patet, impossibilem esse tunc redu-etionem. Sed cipiam articuli cavum re pleri luxuriantibus glandulis, vel muco im*issato , statim vidimus Forte

ipsum hoc cavum osseum minuitur , dia

elapso manente articulo : dentibus iuuit evulsis lamellae maxillae , quae a se mutuo remotae alveolum constituerant, sensim proripius ad se mutuo accedunt 'andemque se uniuntur, ut nullum alveoli veltigium a.

neat.

DOLORE . Recens saetam luxationem semisgr dolor comitatur , uti dictum fuit inommentarii g. M. Si vero acerbissimus fuerit, merito pessima quaeque metuuntur: quia indicat , partibus dolentibus talem adesse conditionem . quae in cohaesionis i talem solutionem tendit vide f. ao. Praeterea pessinu effectus oriri summi. g. ab enumerati, exspectari debent praecipue quia ad repositionem articuli luxati requitatur valida extensio partium , iam adeo dolentium ; unde convulsionis, delirii,

gangraenae &c metus est. INFLAΜΜATIONE . Quare inflammatio

luxationem faetam sequatur , dictum fuitia commentariis . 364. Semper autem adesse Uet , nisi cito reponatur articulus elapsus Ubi autem valida inflammatio paritem luxatam occupavit, maximum peraculum est. Nisi nuri reponantur cito luxa inta diruillime postea reponi poternn si

veto, flammata putes rudius tractentur

grangraena brevi qui tu . In tali Menicali ex binis malis minus eligendum est, . . praestraque I ara relinquere , donec inflammatio idoneis auxiliis sodata fuerit . Haec sui etiam Hippocrin Cibia pag. 44s sententia Dicit enim de periculosissimis κώ

dionibus agens . Eodem is restruendae suur, ψ jου--- tertio ra aut quarto mininis Ubi enim asque ad manum Hem tiro rias maxime recrudescere videmus ibi Conos protinus recondantur , his diebus supers dandum es. Contineri uim solet, quod intradaecem die eonditur. Et alibi s De Fruct ris Tom. XII pag. 67. de cubiti luxatione agens generalem regulam posuito quod Ilum aniciatim, dum febris ins in Dan

sedem reducere onmeniat, D mmum miniis me tibitum . Febris autem inflammationis

validae luxationem comitantis signum &4 me in Sicis Celsus monuiti Lib. . cap. II pag. 34 dicens : Quo autem Deo D mueum es , aure inflammariam remae dum est. Si dia revisint, dum congiae ca σιαessendum diis es : ubi finita es , rema

dum es in his mem uis, νου id piniantur . In

67쪽

In commentariis s. 364. talis casus habetur, quo constitit , pessim a gangraenam securam suis , dum cubiti iuxatio re iam batur , postquam inflammatio valida partem iam occupaverat . In tali ergo casu

disterii debet luxatorum reductiori α nam nendi sunt aeger eiusque amici, instare pessima mala , si ho tentetur inicilem autem postea curam ore , nec integram saepe ne mala securiira imputen ur temere postea Chirurgo vel Medico . Licet enim luxata quam citissime restitui delinant , si nihil vetetra tamen observa a docuerunt, non desperandum esse omnino , licet artieulus elapsus diu remanserit. Humerus enim luxatur, cum valida inmininatio accessiliet, non potuit reponi nisi nost bino menses ela-plo se tamen integra suit sanario tam diutu ni mali tte T alte complet de Chiring. m. I, . p. g. 3s . . Quam taediosa autem mala sequantur articulorum iam ira flammat rum extensione pluribus Exemplis demonstravit Isia Mus Mentur. a. Ovem. o. pag. 68.

do succedere in commentariis . 364 dictum fuit, imprimis ob doloris vehementiam, musculorum aut tendinam isto sonem aut distra onem validam . Quanta autem mala convulsionem sequi possint,dietum sui in commentarii g. 33. Facile

autem paret luxatorum restitutionem tentari non posse, ubi convulsio adest , uia& dolor immaniter augeretur is valida deberet fieri partium omnium distractio;

adeoque eonvulsionis causae augerentur. Mdeo autem metuebant convullionem Vetere Medici in hoc casu , utini poemares me nisulis Tom. XII pag. 4 post illum Celsus Lib. 8 eap. s. pag. 37. dixerit: si quoquo reposito osse, ne i diem

Mntur , rursus id protinus expellenaeum est Videtur Walibi Eoac Pr moe. n. 36 I. Tam.

VIII. pag. a.' ob hanc causam Hippocrares dixisse, quod in retanisis opisthotonis a. xillae luxatio lethalis sit . Non potest enim haec luxatio restitui, quia trianus prohibetudi, nisi cito restituatur , mortis periculum adest, uti dictum fuit in Commentariis . 364. si iam praeter modo recensita symptomata, valida febris, animi deliqui , singultus e adsint, patet facile, tuto non post tentari luxatorum reduetionem, iamque

CRAssioni Bus . Dictum sui ex Hippocrate in commentariis S. 6: carnosis articulos

minus facile excidere, sed, difficilius reponi, si elapsi fuerant. Hinc periculosae imis priinis luxationes majorum articulorum quos validi musculi ambiunt, Wisrtissima

ligamem coereent. Non enim possunt ni.

si a validissimis causis tales artieuli suis sedibus expellici unde periculosa saepe sym.

promata olent sequi. Ob hanc causam OL Iu Lib. VIII cap. s. pag. Is . , agens de illis luxationibus, quas vulnus comitatur , diei His vero di ingens periculumes , eo gravia , quo majus membrum est,

quove vestioribus nervis aut myciatis conrianetur. Ideoque ab humeris, femoribusque m

tu minis esci ae si reposita sunt da , sper

niata es ; non repositis tamen nonnutium periis

eistim e . Et ubi de femoris luxatione agir, dicitis Magnum aruiem femore periculum est,

no vel dissiciare reponatur vel repositum m sus exe/dat in eum M valentissimi nem

musculique sint, si suum Mu habent , in

admittere die reponantur, si Non habenr, F

filum non emtinere uidem cap. o. p. I . .

Unde natet, etiam ad haec in Prognosi at

ELONGATIs. Si per luxationem aestam li-g menta , articulum coercentia , sic distraria fuerint, ut patiantur elabi os sua sede, sine ruptura tamen, restituto osse sensim contracta poterunt iterum pristinum robur acquirere . Si vero disrupta suerint, magnum periculum est , ne eruda his labia ipsi ossi vel vieinis partibus accrescant; vel cieatrix sanati vulneris ligamenta minus flexilia faciat unde postea impedietur articuli tacitis mobilitas. Sic v. g. vixi test eo ip luxatio ossis femoris a vi externa subito facta sensim enim debilitatis vel elongatis ligamentis , a laus in ipso

cavo articuli haerentibus fieri posse lux tionem certum est quin simul disruptum fuerit ligamentum illud teres ex cavo comis enatum in semoris ossis capiti inse tum . Unde in hoc casu curae difficultas patet rarissime enim retrotracta haec bgamenti rupti extrema iterum recrescent, unde repositum os postea facilius excidere poterit. Ubi autem luxata ossa , ligamentis penitus destructis , per vulnus integum

68쪽

Et quidem eo usque, ut Hipp/κn:II desperaverit de curarione atrum lux V onum

Dicit enim: acriculis Toni XII pag.

er i , qui ima prim Dur , sive in ueri

mur, βυ in ' Priorum partem, tales non sunt

3P urausi, Ied mendum es , ut His edictis

edit oesIticet, reponat Scis enim liere, moi istor, i raroisi sementur tuticarum E rem vir. fet Piatici enim septAntina diem ex eiια . o ut A enim occidit. Unicam talutis spem superesse monet, si non reponantur articuli sic luxat id; nam in adhuc servari poterunt: sic tamen in turpis elaudicatio tota vita maneat . Idem etiam obtinere periculum mone , si brachii ossa cum vulnere lux en'ur . mr iuni pessimas ales hixata es esse mome , ita robusti ribus ossibus accidunt . Unde , si emoris os circa genu luxatum vulnus faciat, repositum adhuc citius occidet, quana in reliquis casibu i , licet non reponatur, oldige tamen maius periculum , quam in caeteris imminet cisiim 'r'. 444 44s. - - . In solis digladi resumis manuuna luxnis,

. per vulnimi aerum eminentibus , curam

tentari posse voluit e sed nonnisi suminaeum antela Plerusrique enim e haec ossa retrosita postea abscedere motret unde dieit, nisi metus esset, ne Medicus a vulgo Imperi us haberetur , neque etiam ii his ea sibiis repositionem tentandam esse . Rarus tamen casu docuit, non semper desperam dum esse, saltem si irca inferiore articulas talis luxatio una eum destructione ligamentorum contigerit . Foemina agilissima ex altissima , quam conscenderat , arbor delapsa directe pedibus luis terrae impegerat: Unde in sinistro crure valida ecchymoes a pedum digitis usque ad emoris mediam altitudinem facta suit. Sed pes dexter, solo impingens, ire malleolos sic in vertebatur, ut tibiae os, mptis inregumen tis, ad trium quatuorve digitorum longitudinem non tantum emineret , sed terraem fixum haereret e simul fibula fracta rara binorum circiter digitorum distantiam ab articulatione . Ingens contusiciis peiam dilaceratio partium faciebant i ut irr

eonsilium vocati Chirurgi expertissmi oncluderent, exstirpatioren partis debere eori. Cui tamen in flore aetatis esset busta optima temperie foemina, ratumque circa inferiorem partein esset, te ra a sui reductio ossi luxati, dracturae rtuto enim exspectari poterat , an aliqua

spes assulgeret curae , cum raro tam cito gangraena , quae retuebatur merito , pr

serperet, quin exstirpari adhuc cum se et u ratuisset pollea instites . Praeter spem tamen sero omnem , optimis remediis adhibitis , des ore leniti fuerunt , nec ullae convulsiones tequebantur eis per exsoli tionem separatis partihu ossis bularis tubiae, quae aeri nudo ex nolita corrupta sue- rarit , a tam periculoso malo emersit haee mulier sic ut incedere potuerit , soli raperficere opera, ris id tamen manente aristiculo pedi De la uini Tram complerda hortirgio m. IV. . q. N. Saris amera paret, quam miciles pericula is snt luxationes, quae destruelis liga

enim circa arti cntum luxatnm validi mi, sculi haeser ni , rnon poterit, laxatio fi

ri , nisi a sertissimis ausis , nde a poese distrahi poterim mulculi , ut postea

vel nullo modo , ad saltem non integre , pristinas vires recuperret id quae postea in motu partis luxata semper deiectus supererit . Sic Ver. r. ex Anat

micis notum est , alterum bicipitis brachii mnstuli tendinem , ex superiori exteriori parte sinii scapula: in quo e itur ossi liumeri locatur Portum , in capis articulari haerere, super caput ipsum si sis humeri Noducere ad inuin , ibi mei insculptum; sicque ex articuli cavo

emergere is dein in carneum ventrem intumescero, alterique eiusdem musculi e pit uniri. Si jam humeri cissis caput e sus anteriora luxetur, patet facile magnani

vim se inferri posse huic bieipitis tendini; unde postea in motu membri desectus sere.

supererit.

Me indicatis praeeirmis sentibus , unde Prognosis luxationum deduci posset, sequi tur, ut de curetitione agatur ω

69쪽

f. 36 quam requiritu r. luxatorum redaptatis repositorum int suo loco ad Linationis finem retentio ..

Si omnibus bene ponderatis conititit , ta limitatum invenitur apud Auctore; 1iulla adesse tali sympromata , qtae vel Interim certum est, illud vatium esse , pro inutilem redderent, vel impo sibilem , tu diversa naagnitud me luxationis is articu-xationis restitutionem , haec tent.inda est. li, pro varia ' :ri temperie, & sympto ma- In praecedentibus monitum sui , .umeris tabus magis nimiasve Gentilius . quae lu- luxationes rethrui non posse , quia plerum xationem comitantur . Luxationis naxmque articuli cavain a concretis timoribus, ludo , uri dictiam sui paragrapho praece- vel iuxurialitibus partibus a pruilione ossis denti . me durati ir fuisti ossi, lapsi a elapsi iam liberis, repletu in esse olet. Pa cavo suo , quo natural :ter Onimetur. Titer monitum sitit, non posse tentari cu facile pater, o natorem vim inferri ligaram, si valida jam adnierit inflammatio, ment: Wreliquis ambientibus , quo plus tumor ingens vel convulsiori uti et lain, a loco suo naturali distet articulus elap. si haec certo brevi adsutura praevideantur sus adeoque eo lota ius rempus ad inte-

tunc enim curam diti erri prudentia jubet ' gram curationem requiri . Piout iam ma- Ad curationem autem requiruntur bina se iorem moremve vim suilinere debet arti-quentia culus in pirate , eo diutius iterum curai. Hoc per se patet . protrahitur: sic emoris in tali , luxatio

a Ligamenta . Pul Ossa articulata in diuturn .im quietem requirit, monente eL

terrae nectunt, praecinuam firmitatem b. VIII cap. o. in a. q. 3ss. eticulis praestant . Soed luxatio non potest 336. : .giti vero art:culum decimoquar- contingere , ne haec ligamenta vel rupta to die connrmatum esse dixit Hippocrates CD suerint, vel sic elongat , ut patiantur ar Aniciιlis se Charier. Tom. XII p. 467. h. eticulum sua sede elabi . Dictum autem sui Quantam autem hic differentiam iaciat di- in Commentariis L εἰ distractione vali versa temperies, monuit iterum Celsus , dida sic posse debilitari partes firmas corpo cens : si corpus tenue , si ιιmiatia es, siris, ut multum de suo robore antitrant ne i infirmi , expeditius os reponitu , sed , Unde , licet luxaiorum restitutio facta sue multo facilius excidit, Distinus fidelite ecv-xit , non dum tamen ligamenta prillinam inetur . Quae contraria his sunt . melius cou-

firmitatem habent ; ideoque saepe acilis tinent se id, quod expulsum es , ibicultersore elapsio articuli , nisi arte caveretur, ad υ- A. m. n. CHA A die. Lib. Lne hoc fiat . Quam facile auten iterum p. i. v. 44. . similia hisis apud

luxari missint articuli post reductionem a Hippocratem habentur Articulι textu erum , docet casus , quem narrat epius 27. 28. Tom. XII pa'. 3oο ῖo7. D. Sym- Iaudatus Chirurgus De la Morte Trait plomatum autem numerumin vehementiam complet de Chirurgi Tom. IV pag. 347. . rotrahere saepe curam, satis P:et. Tamen Ingenue enim fatetur, sibi accidisse , dum Hippocrates monuit , levem inflammati Testituisset luxatum humerum , nec caveret, ne post restitutam inrationem potius prone aeger brachium elevaret , ilico iterum esse , quam nocerem cum dolor tunc elapsum fuisse articulum quem tamen an membri usum prohibeat in tensa per inta cum celeritate reduxit , ut nec aeger, flammationem ligamenta sortius retineant

nec famuli , qui ipsum adjuvabant , hunc articulum in suo cavo . Dicit enim ibid. errorem animadverterent . Requiritur ergo textu p. pag. 3o8. in loco citato quem ad luxationis curationem , ut ossa reducta alia occasione allegavi q. aῖ n M. γin suo situ retineantur tamdiu , donec de Qui reposis articam, partibus ambientibus bita firmitas redierit ligamentisci sic ut lia infla-natione affectis , trutinus humeri motus, in sanitate exerceri seliti, ne e re Mi sine desis 'sunt , hi nulla tira siriculo luxationis iterum fieri possint: ille opus esse arbisωntur. Sed Marici Ustatim senim finis curationis est . Tempus autem, praesagire contra illorum opinionem . si qui- quod requiritur , ut ligamenta iterum de dem his rursus prolabitur magis Θmim γ' biram firmitatem recuperent, non adeo exa. - nervi inflammari e tentantur. Non incebit

70쪽

cob; unquam parum diutius cavere , ne sequentibus dicetur . Facila autem rater, Validi motus inembro , luxationem ias eo plura graviora symptomata exspectam se , exerceantur modo caveatur simul, cesse , quo major silerit arriculus luxa ne nimis diuturna quiete obrigescant ar tu ; quia non si a sortioriim causis in tieuli. les articuli suis sedibus, expelli possunt, Simul in cura attendendum est , ut ido validam aliter extensionem requirunt , ut neis remediis Qvictu debito leniantur illa reduci possint . Unde Hispocrates fidem symptomata, quae maxu ne molella his in Tom. At I pag. 466 monuit In omni casibus esse solent , vel, praecaveantur u articulorum redasitione maximam abstinentura. Praecipua sunt, dolor inflamma tiam a ponerulam esse. ubi maximi fuerintlio, cum omnibus , quae ex his sequi po articuli is dilricillimi ad reponendum rierunt , malis . De his jam dictum ruit in maximam vero, ubi exiguus est articulus, praecedentibus partim, in etiam partim in facile reconditur

g. 368. D positio fit . firmando corpus aegri . . movendo partem, ut dire-J, et respondeat suae cavitati. I. introducendo per intorsionem , trusionem, pulsationem c

t. Cum enim extenso maior minorve ad luxationem restituendam requiratur

neque illa in dolore fieri possit, patet

facile ob atrones dicta g. 49. n. a. requiri , ut sic firmetur aeger , ne turbare operantem possit . Praeterea hoc requiritur, neu totum corpus sequatur , dum pars astecta trahitur. a. rudenter monuit Galenus PComment.

i. in Hippocr. δε Arrisia s Tom. XII pag. ap4. , de generali cura omnium luxati num agens, quod necesse sit, ut id , quod in antiquam sedem reversurum est , unde excessit, rursus idem iter saeia . Considerato igitur in singulis luxatis, unde coeperit articulus expelli , qua processerit in ubi constiterit , oportebit elapsionis finem

Princip:um esse revertendi, atque inde rursiis ad principium elapsionis procedere

deinde noc assertum exemplo humeri in priorem partem elapsi illustrat . Quantam vero utilitatem habeat hoc monitum ad selicem luxatorum restitutionem iacile patet. Os enim sua sede lapsum viam sibi fecit vicinas attes removendo a facillime igitur redire poterit per viam factam , minime per alienam imprimis autem si ligamentis ruptis articulus excesserum nisi enim idem directe loco iterum occurrat, non poterit in suam sedem redire . Requiritur iam, ut hoc fieri possit , extenuo, magis vel minu valida , prout lator vel minor fuerit articulus luxatuc simulque ne partes vicinae sorte intercipiantur . dum articulus elapsus in suam sedem revertitur Manubus sufficiens extensio fieri plerum que poterit in minorum articulorum luxationeri velis in junioribus aut laxae temperiei hominibus, etiam in majoribus a ticulis si vero validior vis requiratur, laqueis machinis saepe opus erit Plurima pulcherrima circa horum usum, fabricam apud Hippocrarem in libro de articιδι habentur quibus Walia addiderunt recenti rex; videanturis illa, quae de hac extem ne dicta sunt in commentariis . 49. 3. Ubi iam articulus elapsu debita e

tensiones, Wiusto motu , sic dispositus sui , ut respondeat suae cavitati, reliquum satis sicile perficitur . Unde de luxatione ossi

semoris versus interiorem partem Tens Hi in pocrate s De Articulis in XII. pag. Q 6. dicit: si oene emensum fuerat, feminis πιιe

regis, pristina suae edis utrolietur , cum- quae sic subiarum fuerit, non facile prohiberi

poterit, quoniam in suam serim ,ευ narti psi ut quaevis impulsio, dire iis suu iar.

molestiam habet repositis . Ligamentorum enim elasticitas is musculorum robur. saepe tunc lataiunt , ut redeat in suum cavum elapsus articulus . Cognita autem articulationis luxatae abrica facile docet peritum Chirurgum, quid ulterius faciendum sit, si post extensionem debitam is

regione sui cavi locatus articulus nono vertatur in suam sedem: une enim levi intorsione , trusone , pulsatione e re hinquum perncretur. Imo in multis luxatio nibus restituendis extensio reductio sere eodem tempore fiunt ab exercitatis Chirurgis. Sic de mauullae

SEARCH

MENU NAVIGATION