장음표시 사용
2쪽
stantissimo, S D. 'ON VT IN PUBLICUM prodirent, recognoui mus oc Commetarijs nostris illustrauimus Εοτανι, hoc est, Herbarios AN T. M USAE &L. AP LEt libros, IOACHIME optime,sed nobisipsis tum cecinimus, ne otio qd succisiuis horis tunc se suggerebat, abutereamur, & bonas horas male collocaremus, animo no
stro semper insidente ed quod Aul. Gellio reserente apud Ennium in Iphigenia legitur,
otio qia nescit uti,plus negotii habet. Quam quis est negotium is negotio. Nam cui quid agat instut e'nullo negotio Id agit,stidet ibi,mentem, ais animam delectat u . otioso initio animia nescit quid uelis. Hoc idem est enita,nes domi nunc nos,nes militiae simus:
Imus hue hinc illuc, quum illuc uentum est,ire illinc lubet. Incerte errat anim praeter propter uitam uiuitur.
Verum longe aliter a nobis tu sentiens, lucubratiuncula nostra uisa oc lecta, mox ad aeditionem inhortatatus es, ut quae mihi honori, aliis uero utilitati futura esset: quam tamen hucusin non sine causa dis uti, diutius distulissem,nisi scissem hanc sic ut 8c caetera nostra omnia pro animi tui candore syncere abs te apis
3쪽
tui non morem gerere. Accipe igitur haec quantulais cuncν tibi nominatim dicata hilaro fronte. Sic enim sub nominis tui auspicio felicius in hominum manus exitura non ambigo. Sub cuius autem potius quam medici,qhuius artis sit gnarus 5c peritus,qui* optiis me dehisce nouerit iudicare, nomine in lucem prodire debeat,haud facile dixerim: inter quos tu primum obtines locum, ut qui medicae artis sis peritissimus
atm doctilissimus, nulli secundus. Quod si aliis ceu
tibi lisc nostra placere cognouerimus,dabimus mox ec alia non minus placitura.Bene uale. Isinae,ex musto nostro. Mense Februario. Anno salutis nostrae Μ. D. atata VIL
4쪽
GII RAVENS PURGENSIS, ME Dici ad candidum Lectorem P R AE F A TIO.
de re herbaria libri humanae saluti perquam utiles, plurimiser grauibM quidem illis*utent erroribus, operaepretium duxi illos pro uirili er diligenti nostro 'dio eorrectioreser emendatiores iterum, sic hortatibus docti imis uirus Ioachmo Egellio medicinaedoctore claristis'. V. I. eonfultissimo doctore Iacobo Milo,atq; uenerando liberalium artium magistro D .chuonrado Discio, erari s quam plurimis uiris doctis atque piis, is publicam dare, adiuncta parva nocabulorum quorumdam enarratione. Qilod si adhue queda minin com recta in hac nostrae gatione reperiantur, non tamen ob id nos male de te meritos censebis.optime Lector, quum id pr. e M quod potuimu er alijs quod supers er meliora praestandi an um dederimus. Quis enim in tanta librorum eorruptione, er praesertis in Graecis nomenclaturis eistra Graecos characteres, absis biiceriore eodice,omni tam deprauatus corruptelis emendare post nisi Delio natatore, quo caremus, coadiuuante,no uideo. Sunt enta omnes quos hucusis uidere licuit eodices quam maxime deprauati ex mutili, er pluribus in locis adeo uari , uestis mirari non possemus. Nec nos integrum Apulei librum, sid multa, nunc quidem nomenclaturus, ninceirca herbarum deseriptiones er historium aliquid illi deesse censimus. maeems autem renuimus,ea omnia tum ad exema plurior nostrorum antiquymoris fidem, tum ad Dioscoridis, Plini er aliorum authoritatem ac ueritatem ipsam reddidimus licet, ut ingenues leamur,alicubi etia, praesertim circa nomenclaturus, coniecturis tantum insimu3. insare, candide Lector,baec nostra quantulae s boni conjicier de restutis er emendati quae non pauca fiunt,gratus habe.Nam quantis laboribus haee nobis consuerit restitutio,agnoscet is,ne quidambitiosius dicum, qui utrans aeditionem vi coistulerit. Nos quod potui vi dediamus: quae adhuc Aupersint, reddant alij, er suppleant quod a nobis omisesin est,er gratiam illis habebimusM quia haec satis praesita*isse potus sent, quum tamensint qui libell- de Vetonica Apuleio etiam adseribere conentu bagd abs re de hoc num aliqua ubi genda diga M. Iosk . a iii
5쪽
Atia operis non Apuleum,ut aliqui uoluntsed Antonium Musam autorem esse credimus, adtestintibia id ueneranda uetustitis exemplaribus aela ipsa qua opus id Mareo Agrippae dedicat:quoris temporibus non uixit Apulem,sed longe post, Aub Hadriano er Antonino Placess. Augg. Puit autem Antoniu3 hic Musa caesaris Augus medicus, quo aviore qum desilationibu3 iecinore uitiato ad deleratiorem redactus contrarium Er 4ncipitem rationem medendi necessarios bili, quia calida
fomensa tan proderat rigidis curari coactus est,ut scribit Suetonius Tranquisivi te etiam Musis,cuim opera ex ancipiti morbo conualuerat caes.su stitum aere coacto iuxta sign- A cxlapi stituerunt,eodem Trana quillo testinie.Sed de Musa qui medicina eo viraria graui periculo exemit Augustii Plivius etiam naturalis bis laris lib. is. eapa. 'c scribit, Diuus certe Augustus lactucaeonstruatus in aegritudine fertur prudentia Muse
medici,quum priores eam ob resigionem minime commanducarent intra se recepta comendatione. uiseruari etiam in alienos menses eum oram
litereperi fit. Et lib.is cap. .eiusdem meminit Otum ait, inuenit er patrem nostror- etate rex Iuba, quam appellauit Euphorbiam medici sivi. notare o Iratris MusGEt iter , iidem batres,mqvit, lituerunt a balαneis stigida multa corpora ad Fingi.Item lib.3oae . . Musia medicusat quin incidisset ira instrabilia ulcer uiperas edentis dabat, mira, celeritare personabat. Denuo meminit eiusde MUe Scribonim Largus medicistetiam uet Vmus,er quem Galenus mopere commendarit,er pluriabus is locis stquutus sit, in libro compositionis medicinatim composiatione rio. ubi hierae plerae, quae nune in quotidiano er sequentissmo σι est,compos inem in ipsi rorritentur. Sed haec satis de Musa,qui praeclaram er utile opus hoc de Vetonica M.Agrippae caesaris Augi h gen ro dedicauit. iniem Agrippam Augustus in Sicilia post naualam uictoriam cerviso uexiisso donauit, tegahte Tranquillo. Hic item Agrippa Iulia apvirginem aquas in urbem perduxit:cuius causa Augustia querctem de moer earitate uini popul , restrente Tranquillo, seueribsima coercuit orationesvis protiam a genero vo Agrippa productis pluribus aquis, ne bomietes sitirent. Sed ne longioressimus hoc in tantis de Agrippa
adhuc ex Plinsib.ii eap. t.addemu3,ubi au,Non est praetere d- ex eo scilicet aceto, cuius natura illic desieribitur exemplum ingens. Siquiden
6쪽
iorem eis perpeti nequiret, inius medicorum portentosa ficiet uti, ignourante diuo Augush, tanti putauit Uu ptam sensu, omni carere, dismodo er dolore illo eareret, demersis in acet cali cruribrum acerrismo mpetu morbi, euasit. Ex his itas,t- tempore quo quis uixit, tum petolis operibu3 praefixis,satis muni in est AntiMusam libri de Veto nisa, Apulei uero alteriud de reliquarum herbaris medicaminibus autorem esse. Praeterea Musam criptis aliquid madasse quod ad poskrosi rari satis clare etiam putere potest ex bis quae iam paulo ante Tranquillo er Plinio,Scribonios autoribu3 relata sint. Vnde enim talia nouissent nis ex relictis illius monumentismi quae de Vetonicascribit Plinius,ex Musa si contuleris)mutuasse uidetur,non obstante quod apud Pliniu in nomena claturis medicorum per diuersos librorum elenchos ipsius nulla't meliotiosed tacitui ipsim praeterea quod tamen non mirum est de Apuleio,qui multu annis istisiuccessit. Siquidem in tempora Vestasiani Plinius, in driani uero incidit Apulem,quem Prisciania etiam in medictim scripsisse testitur. Fuit autem Apuleiu3 is non alius,ut credimus, qv Nadaurae cim vis, perseudentibia id tum uocuris quibusdam Apuleio non indignis, tam uetustis illis exemplaribus quae concorditere habent hune de herbis librum Apulei esse Plutonici;quemm Madaurensem esse uolunt quibus etiam obuet xtu reuerentiam nonsternenda est autoritas. Sed ne prolixior simiushsatis iners dictum sit de disceptatione hae er diuersis librorum autoribus,quos loquetues audirensiac tandem iustam est, Bellegale.
7쪽
DE HERBA VETONI c A. ANTONIVS MVSA MARCO
Agrippae Salutem. AESARI AUGUSTO praestantissimo
omnium mortalium, sed θc iudicibus ipsius scito te proximum esse auxilium, quod artis meae claris simum Caesaris iudicio. Quo prae sens semper esse tecum possim, Comentarium
hunc artis meae peruenire ad te uolo munusculum. Ipse itaq; mereri ante habebis MARCERGRIPPA opus hoc curae meae experimentum ex omnium mediincorum summorum disciplinis &usu ordinatum eo uelut praesente semper habere M V S AH tuum. In quo quum proposuerim mihi medicamina dicere, piaculi genus existimaui transire uirtutes de effectus herbae Vetonicae, cuius salubritas, ut cognoscas quantis rebus c5ueniat,ante potestates eius dicendae sunt. Ne 3 enim remediis tantum aspici maius est quam quod sine offensa stomachi prosit. Non gustus asperos offerre aegrotantibus quum sumitur,& si adfert, tor menta sunt mediocri quadam lenitate parata, nec dulcedinis fastidi um,nec acrimonia praestat offensani. Ital prodest ad effectus sanitatis,non ut aloe uel absinthium, quosi non est tanti sentire auxilium, quam ut amaritudinem sentias.Vetonica tantum potest ut eam laborantes non tantum sine labore sumant,sed etiam libenter.Odore est
tam amabilis ut ignorantem cogat suspicari herbam utilem corpo/ri. Haec tantum potest esse stu ut etiam numero septem dc quadraginta morbos remedie licet fieri potest ut omnibus uitiis prodesse pos sit,maxime mulierum ad salutem apta. Proponendum ergo putaui qualibus ualetudinibus quae subieetae sunt,prosit. Hanc aute 8c pauci nouerunt medici,& si qui affines sun non totis perspexerunt ui ribus.Sciunt eam esse utilem,sed quibus modis ignorant,quod per inde est ac si organa hydraulica habeant quibus uti nesciat. Haec proloqui non est necessarium: putaui tantum profectus herbae Vetonicae noscerentur. Hanc autem suo tempore colliges,id est,mense Au gusto quum caeterae herbae maturescere incipiunt, cum semine dc radicibus sine ferro eam p excussa ne terra et inhaereat, in umbra arefacias, ais ita teras cum semine dc radicibus suis, cribro ammatic mollissime in puluerem rectetam: dc cum uolueris uti,sic uteris.
8쪽
RAECI pri oniten,ces ron, pyrines , adian alias eston,psychotroph5,cosmicen,sideri tin,pan roen. dionam,thyan rhaean,dyptimon. Prophetae hieran corinen, Syripheripomon, Tu alias bosci indicem, Latini uetomcam, iidem serratam, nonis tali mnulli rusmarinam. Haec herba Vetonica nascitur in pratis 5'montuosis locis, mundis. opacis circa frutices. Animas hominum-corpora custodit, & no, cturnas ambulationes a maleficijs periculis, ex tota casan sta ei busta etiam a uisibus metuendis tuetur ec defendit, omni rei sancta est.Cestron uocatur eistiam psychotrophon, siquide frigidis reperitur in Io, cis,radicibus tenuibus,thyrso tenui ultra cubitu qu drangulosolijs querci similibus,boni odoris, semine in summitate thyrsi spicato, modo thymbrae. Cuius uirtutes infra scriptae sunt. i Ad capitis fracturam. Herba uetonica contusa, di super capitis ictum imposita, uulnus mira celeritate cOglutinat lc sanat. Eo quom esti caesus,si tertio die resectam, hoc est, reiscentiorem frequentius imposueris donec sanescat. Eius potestas tantam fertur habere utilitatem, ut ossa quot fracta ui sua extrahat. , Ad dolores oculorum. Vetonicae herbae radices ex aqua ad tertias coquito,& ex ea aqua oculos foueto: ipsa autem folia eius trita supra frontem dc oculos imponito.
9쪽
Herbae uetonicae recentis folia uel per se aut in a. qua madefacta perterito, succum* eorum excipito, deinde adiecta rosa liquida tepefacito,ec in aures stia lato,iana* spissato,mire proficere creditur.
Vetonicae drachma unam, aquae calidae cyathos quatuor ieiunus bibat, deducit ad inseriorem partem eum sanguinem qui caliginem oculorum facit., Ad lachrymosos oculos.
Vetonica manducata aciem oculoruct clario. rem facit.
fluentem. Herbae uetonicae contritae paululum salis adiiciato digitis duobus 8c pollice medio quantum tolli poes aerit,ec subactum formato rotundulam: quam si nais ribus inserueris,sanguinem sistet.' Ad dolorem dentium. Herba uetonica ex uino ueteri aut aceto ad ter cas decocta dic gargarnata, dolorem dentiu discutit.
8 Ad uomicos & suspiriosos Sc thois
racis dolorem. Herbae uetonicae drachmam una, dic sumptis ex aqua tepida cyathis duobus,bibendum si dederis,luis uatisdem suspiriosis prodesse creditur
H Ad phthisicosheos qui purule
tum reflciunt. Vetonicae drachmas tres in puluere redactas daasQ cum meste ec glutiat ieiunus cottidie,auxiliatur. Ad stomac
10쪽
nga AERBA VETON rc A. si, Ad stomachi dolorem. Vetonicae drachmas quatuor dato manducare per triduum, uel in aqua frigida cyathis quatuor da, his bibere,miraberis , num effectum. ii Adiecoris dolorem. Vetonicae drachmas quatuor, aquae calidae cyaathos quatuor da ut bibalper triduum. in Adlienos S. Herbam uetonicam ex uino decoctam ec potui datam,tienosis prodesse,experti adfirmant. Ad reneS. Vetonicae drachmae duae ex mulso cyathis dum bus bibentem sanabunt.
Vetonicae drachmas tres ex uino ueteri cyathistribus, ecpiperis grana uigintiseptem conuita ecca. lefacta ieiunus bibat,curabituriis Ad lumborum dolorem.
Vetonics drachmas tres ex uino Amineo cyathistribus,piperis grana decem ecseptem contrita di ea. lefacta ieiunus bibat. is Ad uentris dolorem.
Herbae uetonicae drachmam unam in aqua cali da cyathis duobus bibendum da. His autem duntaismat haec apta erit compositio,quorum non ex cruditate intestina torquentur.
Vetonicae drachmas quatuor,hydrometitos cyaisthos octo ad bibedum dato uentrem praesentaneum mouebit.