장음표시 사용
71쪽
66 Proj. F n. in a. Decreta l. .
hentes, eod. tit. lib. Ioah Calde r. in eap. r. de raptor. & Cyn. in s. Pras scrip t. C. Si contra ius, vel viii. pubi. Et est communis opinio , ut testatur Marian .socin. in cap. 1in. post nu. s. vers. Ci ea decim lina quartum, in h. eod. S Iul. Clar. in praxi xhn. qu. 8. num . . vers Vltorius quaero . II Et eodem modo si co .am Conseruatore Ap .
solleae Seuis, qui potest tantiliai cognoscere de
inanifestis iniuriis, ut in eap. i. ct cap. final. de offic. deleg. lib. s. negetur offensa notoria ; pr hationes recipiet Conseruator, an factum sit notorium,ut se videat an sua sit iuris ictio, ut diei telos in dicto e. t. in ver. Conseruatores, verisscd
quid si negetur. Et idem uoluit Aret,id in cli mana, g. Notoria, de cens bus, lib. d. Ibi enim decidit textus Archiepiseopum in vilitationOProuinciae posse puniri notoria crimina subdito. rum storum suffraganeo tum a Quirit Archi d. quid si crimina negentur notoriar & resoluit Archiepiscopum posse de hoc sim mariu cogar kere aci iuris idiotiem sitam fundandam per jura seneralia supra allegata. Ita ergo diccn- dum in proposito : .nde quod deciditur in hac Decretali ut iudex tacularis cognoscat rem este Clerici , vel rectosae, intellisti debet procedere, nisi Clericus,qui allegat qualitatem iurisdictione ni , Osierat se illa probaturum ; tunc enim iudex ecclesiasticiis stimimari e cognoscet de qua litate illa , si videat an sita sit iurisdietio . Et seolliterit rem vile acclesiae, vel lericii procedet si per principali; sn minus remittet partes ad iudicem secu Iarem . Et ita ueneratio qualitatis iuri silictionem deserentis .cum de ea notorie non conflat, hoc tantiam operatur, ut Laicus interim non teneatur in foro ecclesiallico respondere, donec iudex ecclesisicus qualitatem illam summatim examina uerit , Ee prora tinctaverit suam esse iurisdictionem . Et ita intellige hunc
textum secundum communem, de veriorem Opiuionem .
ab Declara modo bane conchisonem, ut proc dat si iurisdictio fundetur super vera existratia qualitatis ; tunc enim negatio impedit processunt in principali, donee iudex cognouerit an ista sit iurisdictio : secus s iurisdietio fundetur
super soda dubietate qualitatis iurisdictione tribuentis a quia tunc negatio nihil operatur , sed stificit qualitatem illam in libello alterare , se
eundum distinctionem Anton. de Butr. hic sub num. c. vers. Dic quod si qualitas allegatur; &Αbb. sub num. ia. vers. Aut enim sundatur iurisdictio Roman. consae g. incip. Haec impetratio , in s n. exemplum s negetur Clericatus, vel res Spiritualis, ut in cap. Si iudex laicus , de
sent. e Iecnun. lib.ε. Couarr. de communi. Pra-ctiearum quaestionum cap. 33. num. r. vel conistractus esse una rarius , de in cap. Illo vos, de piguor. de in c. Ad nostram , de empl. de vendit.
aut contractus matrimonis, ut in cap. Tuam , de Ordin. cognit. cap. Lator, R cap. Causam ait se eoudo, Qui fit. sint legitim. cap. In Canoni-hus, a 6.q. t. Concit. Trideue sistra . de sacram. an atri m. can. vltim. Ins his enim eastius, de aliis
cons milibus, in quibus sola dubietas sindat iurisdictionem iudicis ecclesiastici negatio qualitatis nihil prodest laico, quominus statim tenears tur in soro scelesia respondere. Et idem an casu
sacrilegi , secundinia Buci. de Λbb. in a. membroptincipaIi αδὰ ita procedit quod noti Vincent in
cap. conquestus, Inst. eodem a nam secundum
eum s laicus neget raptum, vel inuasum in bonis xcclesiae, iudex ecclesias ictis eo gnoscet dO- nee constet suam non esse iurisdictionem tune condemabit. lericum in eYpensis, S remittet ad iuduem suum cap. ut debitus, ct c. Cum
is speciali , de appeti. Et se etiam procedit quodnot. innocenti in cap Cum sit, insta eodemnan ut ipse dicit, Clericus agens eontra Iaicum c ram iudice e celes astico iupet Oppressione , ver
fraude, ves illicito contractu in quibus casibus in dubio stinuatur iitri Machio iudieis e eclesiast, ct , ut ibi noe. dis et in potitione mentionem ita cere de oppressone, ves fraude, aut minus legi-4imo contractu , S super illa causa fundat is suam intentionem . etsi pars aduersa neget, nihilominus procedetur in causa principali . Et snon prohauerit fravdcm, vel illicitum eontra
etiam . abscis uelut reus ex illa causa, stu uerum pol stat age te ex alia, ut L Et an eadem , se . de , excepi. rei iudic Quod apsam selitit Hum Inum cent. In cap. Caeterum. supra tit. proa. quando
Clericus oleit se spoliatum , de Laicus negas, in si est dubium . eognoscat iudex etiam de principali . seqtiirur Lapus alles. 18. Pralatus ir sveri In contrarium . de num. 3. Ita etiam circa
immunitatem scelesiae, si dubitetur an sit locus remisioni, nec ne , ad iudicem ecclesiasticum spectat eos nitio,vi de ei ditur nouissiuae ala constitutione regori XIV. quae incipit, Cum alias nonnulli. adita o. Kalen. . un. Is a. quicquid ante nullam di,erit Iulius Clar. in s. hti. qu. 3 nu .ae. In his plane eashus negatio rei non proficit , quia sola dubietas fundat iurisdici totiem
ecclesiastici. et o Quarto nota regulam generalem quod acior sequitur forum rea, ut hic. N an cap. uin sit g nerale, insta eodem , de in l.vltim. C. Vbi in levi actio, cum multis concordanti de quibus hiez I per glos. in ver b. Actor. It consequenter Clertiaeus cum agit contra Laicum , potest. A: Mebet litigare coram iudice saeculari, ut est text. hic, R iudex Laicus , l:Oc casu poterit condemnare , Clericum in expens s. ii in causa succubuerit, vel contumax fuerit, secundum Petrum de An
11 Et piocedit haec regula etiam in Regularibus.
qui si agant contra Laicum, tenetur eupa conuenire coram iudice seculari non autem colam suis Conseruatoribus, cap. a. di cap.fin. vers. Vt autem Conseruatores, de osse. delcg. lib 6. nisi
hoe habeant ex speciali indulto Seuis Apostolicae , sicuti habent Resigiosi Societatis Iesu per Conseruatoriam , qua vi super hoc impetrarunt a Pio V. s. valen. Iunij poni. anno 3. ut in litteris expeditis in forma, Rationi congruit, aGregorio X I 1 I. in Conititutione, quae incipitra quum reputantes, itidem 3.Xalen. Iun. Is a. in Bullar. pag. 36 I. to. 2 Quae tamen littera: h
die redacte sunt ad formam Constitutionis Gres a gorij XV. de Conseruatoribus ut inserius pate-h it. Item plocedit tegula supradicia non solum in ciuilibus causis, sed etiam in criminalibus. t in lan criminali, C.de Iurisd omn. Iudic. vhi dieitur: in crina diali negocio rei sotu accusator quatur, gloss. hic in vetb. Actor, dum allegat
72쪽
De soro compet. c. Si Clericus. 67
1 Rursus procedit eadem regula, etiam si reus, cui competit exceptio vigore suae exceptionis agat praeueniendo Actorem , vel imploret officium iudieis , ut not. Bart. in l. Societatem , , s. Arbitrorum, si Pro Socio , Feder. de Sen. consis. et 31 sactum tale est. Quidam nomine I horaeus in fin. Ioan . de Anan. hic num. I. Romata.
cons clia pro habenda in princ. dis Quinto nota limitationem eiusdem regulae,
ut non proeedat quando clericus agit contra
Laicum pro rebus Ecelesa, uel suis, idest patrimonialibus, seu peculiaribus ipsus Clerici, ut
inst.de pecnl.Cleric. per tot secundum Hostiens Ioan . Andr. 4 Bellam. hic omnes in princi p. in ver b. Suis : nam si Dictis id non neget, trahi p tes a clerico agente ad iudicem ecclesiasteum,as ut hie deeiditur secundum omnes . Rationem huius limitationis assignat Abb.hie in I .not. n. a. quia ex mala detentione, quae in dubio pristinitur, cum res si Ecclesa, arg. c. Nulli, & e. Qui abstulerit, i 1.quaeu. a. S cap. Episcopi, eum ibi
not. per Innocent. de re h. Ecclesiae non alienand.
causatur quod da ira sacrilegium , euius talion Oetia Eeclesia sibi vendicat iurisdictionem, e. Cumst , 5e cap. Conquestus, inst. eod. eum smilib. Item possunt tales diei male actores acciesiarum ex iniussa detentione illarum retum a & ideo est in optione actoris coram quo iudice velit illos conuenire, ut in d. cap. Cum sit. Similiter detentores rerum ipsus Clerici, id elaeo conueniti
possunt in soro e eelesiastico, quia quas sacrilegia γ runt censendi. Ad quod Abbas allegat quod not.
Innoc. in cap. Caeterum, supra de ludie. ubi dicit Cleticum spoliatum conuenire posse suum Doliatorem eo ram iudice ecclesiastico . quia saerilegium es quoddam erimen eccles assiemti, cap. In Canonibus, i 6. qtiaest. I. R ita seeundum Abbatem laicus in easti huius eap.Non trahitur ad iudicem ecclesiasticum praecise ratione veri
sacrilegii, sed quasi sacrilegii, & laesionis, quae
insertur acclesiae ex iniusta clerentione rerum
ecclesiasti earum . Et idem coneludit sebnu. r. in fin. vers. ideo puto, & sequi it totidem verbis
da Concluso, ubi sint liter tenet etiam cessante
allegatione sacrilegii posse Dieum a Clerico
agente rei vendieatione pro re propria, vel Ecclesiae coram Episcopo conueniri. 33 minimo procedit haee eon eluso qualiterc que agatur de rebus Ecclesia, vel Clerici, etiamsi agatur actione personali, ve ex locato, vel legato, ut tenet Innoc. hic in princip. ait enim si stat rem esse secte sae, etiamsi laicus possideat. coram iudice ecclesiastico agi debet, pura si agatur ex locato, vel legato.& similibus. Et sic eundum eum laicus trahi potest ad iudicem eccles alii cum non solum quado agitur rei ve dicatione, sed etiamsi agatur alia actione pers nati occasone rei echlesiasti eae r secus si ageretur actione persona in & non de re e esiastica. quia tunc saeculatis cognosceret. Et ita potest intelligi Innoc. di in eap.Cum se generale . in se. eod. ubi videtur contrariari dicto suo hic, prout eaepressὰ de elarat illum Abb. num. I 2. vers. Ideo puta, R ita etiam illum intelligit Cardin. nu. . ubi saluando Innoe. ah impugnationibus Host.& Ioan . Andri dieit illius dictum proca de re in ciactione locati, quam intentat clericus contra. Laicum de rebus acclesiae , vel clerici, R Laicus id fatetur ue tune enim actio locati licet personalis , tanaen quia in rem seripta ides ad renita
intentatur, quia reuera est mere personalis, ut
hic per imos.) quoad sortiendum forum censo.
tur realis, cap. Ex parte, ins r. eod. Cum autem
igitur reali de re scelesae , cognoscit ecclesiasticus, ut clare hic probatur. In legato autem minor subest dissicultas, quia pro eo competit etiaret vendicatio, ut s. a. C. comm . de leg. & se si non negatur legatum , potest agi coram ecclesiasti eo . ita Cardin. subdens se ita in sacto consuluisse post longas altereationes .ct sequitur Fe-us lin. hie n. q. vers Amplia etiam . ubi dicit, quando late iis fatetur rem esse acciesr, concurreIetas rei vendieationem eum illa actione personali, ad eo vi actio ex legato,quamuis non si in rem scripta, tamen propter concursum realis trali tur ad eius naturam, ut in t .Qui fundum, g si tu ex parte, s. ad i. Falcidiam , di ibi Dyn. R Bart. x hoe secundum Felin. intendit Cardi n. dum requirit, ut agatur ne dum ad mercedem , sed etiam ad rem ritam si ad mercedem tantum ageretur , adio esset meta personalis, & laicus eoi ueniendus es et in suo solo, iuxta regulam huius De e re talis. 3o Sexto nota aliam limitationem eiusdem regulae, quae habetur hic in fin. uidelieet, quando obtinet eosuetudo, ut reus sequatur forum actinris. I laicus in causa merer ciuili per iudicem ,3r eeelesiasticum iudicetur: Et se nota consuetudinem posse in ordinem iudiciorum disponere
contra ius commune: de quo in cap. Cum conistingat, in se eod. Et not. hic Ioan . de Anan. n. 3.
vers. Nota istam regulam. Quaequidem consuetudo, ut hie dicitur, plerisque in partibus obtinuit , ut Parisin. eap. Quod Clericis, inst. eou.
secundum Ioan. Andr. hic n. in verb. partibus.
32 Et causa introductionis secundum glos fin. hiesuit negligentia iudi eum saecularium in admini- standa Clericis iustitia, vi in iuribus citatis i
gloss. sequitur Abbas num. . vers. Vnde habuit Ortum haec consuetudo, suauit tamen notabili 33 ter glos per allegata , sue iudiees saeculares sine negligentes, sue non, Papam eone edere quotidie litteras clerico contra Laicum super quacunque quaestione. Et patet in cap. fin. sup r. de
alie n. Iud. mut. caus Dei. Sin cap. Constitutus,
de tessit. in integr. secundum Hostens qui sini-
Iiter dicit Papam cocedere litteras Cletico contra Laieum tota dier Romana enim Eecclesia in eoncessione litterarum contra Laicum prae- tipfit hanc consuetudinem. ut dicit Bellam.
hic num. I. vers. Et nedum Romana Ecclesia .
Et ita indistincte feritati ex generali stylo Curiae
te satur Abb. nu. . vers. Dicit tamen unum n
tabile verbum, de quo stylo meminit etiam Bute
34 num. II. Idem nota Archi d. in cap. Indicatum .
8 .dist. ubi refert se vidisse hoe de facto in qu
dam causa: additque notabiliter hoc adeo v rum esse , ut ii reus exciperet causam esse prius tractandam in suo foro, di appellaret, non darentur litterae in causa appellationis, ut dicit se expertum . Et hui e sylo suffragatur cap. sin. de Iudie. secundum Abb. R idem not. Specul. in tit. de competen. Iudi c. g. Regulariter, in princ.
73쪽
di latius eo entur se paratos osterrent ad exhi-3 1 hendam tultitiam a navi per hoc non impediretur iurisdictio delerati papa, nec potest hoc sa-su iude et Geularis inhibete laico, ne respondς apcoram ecelesiastico, ut ibi nosatur. Idem quo. tradit Holt. in Sumn . huius titul. 6. a. vers. Ex pte missis S sequitur Ah h. his d. nu. 7. & Fclio,
36 Qisnimo Papa nou sol uni dat litteras Clet, eo in partietis ari contra Laicum per modum rescripti, sed aliquando etiam concedit littet s in genere per modum priiii legii perpetui, ut patet tu litteris P ij v. quarum superius meminimus,
num. 22. in quibus datitur Conseruatores, S iudices ordinarii Societati iesu,ti echiam samilia ribus clerici in quibuscunqux causia tam ςiu libris, quam criminalibus , ac mixtis etiam in sit , in quibus actores , vel conuenti rςi Drςnx.
33 Quid in causis seud ii Z vide hic per Abo. nu. 7.
ver Hos commune dictu in limito Lateo autem contra laicum. Papa non concedit litteras, nisi in casibus notat. in cap. Cum sit, eap-Licet, αeap.Ex tenore i insta eod. secundum Ah, e dilata. 7 vers Et not4 belle hanc glos. de quo Hosthic in fin. in verb. De consuetudine, veri. Et min- quid laico , remittit adnota in cap. Innotuit, dς
38 QUAERO an regularibus liceat in eoi um causa ciuilibus petere iuvices, vel Conseruatores a Magi liratu iaculari; N an expediat innouare Constitutionem L. e m. vlli. Qe Coustru toribus, εο cum quinus additioni laus, di clauis
Huic quaesioni ea viam praebuit Senatus . N. qui nuper coepit deputa. e Regularibus couse uatotes in omnibus, cautis tam acii ue , qua n passuq . Hoc autem habet dissicultat ea infratcriptas, fle Primo, Magis iratu, saecularis dat hinius novi Conservatotes . qui non nisi a Sed Apolioli ea co. i cudi ςonsaque runt,c. i.& ap.5n de ossi c. deleg. lib. 6. Secundo senatores laici inhibςnt Ordinatio ecclesiastico ne in causis Regulatium ad elui forum pertinentibu et procedat. contra c. saeculares iudices, de s r. coirip. liti 6. cap si quis, cap. mnes, di cap. Solitae. supra de maior. de obedieta. N e. Monachi, inst. de lenti ex comm . unde crebra oriuntur dissidia. & eon. tentiones intςr Urdinatium ecclx uasticum, &Iuuiem sesulares. Tςrtio Regul res confugiunt ad iudices Labeos contra Bullam Cinnae . Quarto praebetur illis occasio vagandi in cu-tiis. α Tribunalibus saecularibus, contra c. sed nec procvr tiones, ne cleric. vel Monach. cum concordi Quinto dantur Conseruatores sue regulares snt actores, siue rei; cum tamen nequς ex iuris communis dispositiove, ut in d cap. I. de tin. nec in vim generalium priuilegior uiri eis liceat alios conuenire coram suis Conseruatoribus. sexto Conseruatores a l/icis deputati procedunt σtiam in causis spiritualibus, contra c. Deis cernia us de lud. N cap. fin .de sor.eompet.lib. 6. Et ititςr personas ecctis allicas, contra x. Nullua iudicum, supr. eod.
Ac d cnique alii. omissis actus omnes coram dictis Conteio a toribus gesti ex defeci ii tui isdi-olonii sunt nulli, d. c. iiii, in fin. di osside leg. lib. si Quamobrem ut huic malo oeeurratur atte- , quam latius serpat proposui deliberandum i sae Congregatione conellia, An expediat inno uate Constitutionem, seu decretum Clem. vlu.euiti m is Nartu a s a. quo prius reuoc Antur, atque ita ita declarantur , S subreptatiae quaecunque Iudicum , seu Conseruatorum deputa. tiones , qui qualitates non habent requis tas, α descriptas in constitutione Bonifacij vii I. quae incipit , Statutum . inique etiam in Conei liis prouincialibus, aut dici cecinis iuxta decie tum conet Iij Tridentini eleeti, & designati non sunt; Praterqua quoad negocia iam coepta, vel qui ad ea n quibu. huiusmodi deputationes suum sunt soluta effectum : Ae deinde stat litur , ut deinceps diox luterae conseruatoriae non aliis ditiis
gantur , quam habentibus qualitates supra scriptas, alioquin nullius fiat roboris.vel momenti. Rursus deliberandum an expediat adde Cotilli tutioni Clementis , sequentia Capita . Primum , ut Regulares, qui litteras conserua torias aliter, quam iuxta formam superius praeseriptam impetrant, vel Conseruatores depu-ιant , ipso faeio censeantur priuati voce activa . N passiua,de eorum conuentus eareant Conser uatore ad tempus a S. Congregatione praescii. benaum, ita ut interea coram locorum ordinarus conueniantur Secundo, ut infra mensem a die intimationis Religiones Omnes in Italia debeant sibi eligere Coniciliatore, s.cundum formam superius pimpositam ; alioquin elapso mense, conueniri ponunt coram is id ariis iux a decretum G Ieginiij XHI. hac de te editum . Tettio 3 ut Conseruator semel legitime deputatus infra quinquennium mutari, seu amoueri non possit, ut etiam statuitur in eodem decreto Cregoria. Hic considerandum an excipiendae sint mutationes, seu remotiones Conseruatorii. qua fiunt ex rationabili causa diuturnae ab semitae , infirmitatis, di sim lium , & eoram quo Reis
gulates de huiusmodi impedimentia doceri de
in arto, ut Regulares possint quidem . ac d heant conueniri coram suis Conseruatoribus. sed non possint alios conuenire; atque ita vi Conseruatores iurisdictionem non habeant nisi in eausis, in quibus Regulares sunt rei. Quinto, ut Conseruator, qui suos limites excesserit, si per annum ab ossicio suspensus, α pars, quae bos seri procurauerit, excommuni cationem incurrat , heu ti disertis verbis si alubtur, in dicto cap. fin. vers. Vt autem Consciuato res, de ossi c. deleg. lib.ε. Sexto, quia Regularis actores tenentur sequisorum rei iti si reus s late ua, coguntur col amiudicet laico litem agere , ut hier non videtur incongruum. vi in caussactivis petant a Se- o natu iudicem non suspectu ius ideoque deliberandum videtur. An expediat in eadem Consi, tutione praestuare Regulari hus itis petenui in diciis eausis iudices cum iusta scriptis conditi nibus. At non alias Pt1ma Conditio ut hic iudieii deputatio fieri non possit a saeculari Magistratu, nisi cum Reinsularis agit contra Laicum, iuxta textum hic is On autem ubi agit contra personam eeelesiast Dcanii aut alias ea emptam a iaculati iurisdicti
74쪽
De soro compet. c. Si Clericus. Θ
ne. eap.Clericis, de Iudie. de cap. si diligenti, insta eodem. secunda conditio, ut causa , pro qua iudex deputatur, non sit spiritualis, sed talis, in qua laicus sit iudex compotens, ut in eap. Cum sit generale, insi. eodem. Tertia,ut deputatio non fiat ad uniuerstatem caularum, quia hac gcnerali deputatione Regu, lares abuti postent etiam in caulis spiritualibus, vel in quibus ipsi aut non agerent, sed e Onue
nirentur, aut certe agetent contra personam
ecclesiastica, vel exemptam . Vel saltem si sit eis permittenda impetratio iudicis, etiam ad via Luersitatem causatum, videtur addenda declara tio , dummodo tamen Regulares non sint rei , neque agant contra personam ecclesiasticania,
neque causa alioqui sit spiritualis. vltima Conditio , ut iudex sie deputandus . non Conseruator, sed Iudex simpliciter appetilati sebcat. 4i plura fuerunt aliis opposita a Regularibus eidem Constitutioni clemeniis VHLPrimo, quod eis et regula cancellariae,& ideo
ea pirasset per mortem Politici eis. Secundo, quod nunquam suisset usu recepta. Tertio, quod non sustulerit conitariam Regu latium consuetudinem.
Quarto, quod fuerit abrogata.ex confirmavitionibus priuilegiorum, quas post iliam Regulares a sede Apostolica obtinuerunt. Quinto, quod verba illa Costitutionis Liaque etiam in Comi*ι /lecti. Θ d Gnati non sum .essent intelligenda disiunoiue, non autem copii latiue a Sexto, quod non haberet locum nisi in Conseruatoribus deputatis ad praeseriptum iuriscomunis, non autem ios, quos eligunt sibi Regula, res in vim priuilegiorum . Septimo, quod multa eontineat absurda. 8e in specie quod nee Episeopi, nee Cardinales possint eligi in Conservatotes elina ipsi non est. santur , aut designentur in Synodia . vltimo, quod sit nimas onerosa Regularibus, cum in Synodis non de lignentur nisi ab Epistopis dependentes, qui propterea Regularium prisuilegia vix conservabunt. Prima oppositio tollitur condendo Constitu tionem perpetuam. Secunda in nouando Constitutionem Clemen iis V DI. Tertia derogando contrariae Consuetudini. Quarta derogando contrariis priuilegiis . Quinta declarando illa verba esse iii telligenda copulatiue, cum verὰ alio modo intelligi non possint. sexta declarando Constitutionem habere locum in Conseruatoribus eleciis , seu eligendistam ex praescripto iuris communis quam in viin priuilegiorum, cum re vera alio modo vix possit intelligi. Septima excipiendo nominatim Episeopos .isi illis maiores stetiti sunt excepti in decreto Conealii cap. Io. sessas. ibir Ut pratem Ora n mostiuriam . Ad quod quidem decretum dicta comstitutio habet relationem . Ultima oppositio non videtur Obstare, quia ita lex scripta est, de expedit ut Conseruatores
tanquam legales, & idonei sint ab uniuersa Synodo approbati.
qa Rursus quia praeter abusus iam expressos diei. tur irrepsisse etiam alius, ut quamuis Regulares initio Consertiatorem deputauerant cum quali. talibus requisitis ; tamen conseruatores sic deputati alios subdelegent i dein qualitatibus e rentes: deliberandum an expediat addere hane subde legationem seii non polle, nisi etia sub d legati habeant qualitates ex prellas In Consitutione, ne fiat statis Constitutioni: Quem adnam dum S Congredatio alias consulta an iudices de signati in Synodo, si aliquo impedimento causas terminare non possint, teneantur eas subdeia legare personis itidem in Synodo deputatis rte spondit non poste subdelegare alios, quam designatis in Synodo. verum quia in dicto eap ria. Conseruatores prohibentur vices suas committere exceptis citationibus , I sententiarum de- nunciationibus,si statuatur eos non posse subdelegare nis cum qualitatibus praescriptis i facisdhitie elicient indis in ad licere sibi subdelegare . Vnde cogitandum quibus verbis hac clausula concipi debeat. Cum de his postea actum esset cum s s. D. N.
r. gorio X V. placuit Sanctitati Sua ut Constitutio in S.Congregati ne compilaretur. Ideoque iniunctam est mihi, ut minutam contacerem, ac per manus transmiterem.
I Quae pertinent ad constitutionem edendam de Conseruatoribus. Αε cum Regulares actores teneantur sequi s. rum rei. ac si reus sit laicus . cogantur, circun scripta consuetudine , coram liculati iudice litem p sae , iuxta text. hic. in quadam Proui cia ob eruatum est, ut petant eo casu iudicem non suspectum a saeculari Magistratu . Quae qui dem deputatio etsi hoe modo si utilis Religionibus,nee repugnet saeris Canonibus tamen Senatus N. hine supra occasione,coepit ab aliquotannis deputare Regularibus Conseruatores a in
qua quidem deputatione multiplieitet excedit limites sus iurisdictionis de aliis omissis quamuis iudices deputandi pro Regulatibus in ea si bus a iure permissis iurisdictionem: non habeant, nisi
cum Regulares agunt eontra laicum i e contra vero Conseruatorum iurisdictici non extendatur
nisi ad causas, in quibus Regulates sunt rei tu agistratus tamen utraque potestate sibi vendiscata , deputat Regulatibus Conseruatores inta omnibus causix tam activis . quam passi uis . 43 Deinde quamuis, ut dictum est, liceat magistr tui lateo deputare Regularibus iudices quoties ipsi conueniunt lai eum: id tamen intelligitur in causis pro sanis tantum, non autem in ecclesiast bcis. in quibus sue Regularis conueniatur si uoconueniat laicum, solus ecclesiasileux est iudex competens, cap. Decerni mus, supra de Iudie. &cap. in. de sol. compesib. s. Et ideui est cum lis agitur inter personas ecclesiasticas. cap. Nullus iudicum supra eodem Et tamen Magistratus consueuit deputate Regularibus hos iudices ad uniuersitatem eausatum K postea iudices sic deputati cognoscunt etiam causas spirituales. &inter personas ecclesiasticas. Quin imo saepius auferunt inhibere ordinatici ecclesia sicci, ut constitit ex pluribus inhibitionibu 1 exhibitis. Hinc autem plura otiuntur inconveniem , quae alias considerata suerunt in sac.COnglegatione ut eatet ex dictis surra num. 8. Quibus videtur
75쪽
opportunὸ oeeurri posse pet minutam conitiis rutionis de Conseruatoribus per manus delaeam et nam cum grauabus poenis ordinetur, ut Rego. ares insta Quos mentes eligant Conseruat res , qui nos modo sint in eces Hallica dignitate constituti. vel habeant qualitates constitutionis Bonifaeia VIII.qua incipit , tatutum. sed etiam ut sint iudiees Synodales , neue semel electum possint infra quinquennium amouere, aut alium subsiluere Hine eetid adimitur omnis facultas petendi cometuatores a laeulari hus magistratibus. Praeterea, quae in eadem minuta per manus transnaissa explicantur,videtur adhue deliberandum de instascriptis. primo An expediat praeseruare Regularibus
facultatem,quain habent petendi iudices a m
gistratu saeeulari in ea se, in quo ipsi sunt actores,
agunt eontra laicum in causis prosanis r An s. ero haee saeuitas si relinquenda i iris eommunii dispositioni. Quod si plae eat illam praeseruare, crit expres,e declarandum eiusnodi iudices deputari non posse nisi tribus concurrentibus. Primo vi Regulares sint actores, non autem areit Deinde vi agant contra laicum, non autem contra clerieum . vel alias exemptum a seeulari
iurisdiclione: ultimo ut causa, in qua iudex de putatur, non fit spiritualis, sed talis, in qua latious esias sit iudex competens. 46 Secundo , Cum uniuersitates generales amplissimis gaudeant priuilegiis, nee tamen in siis viteant fortasse atrusus, qui vigent in Conse vatoribus Regularium t deliberandum erit an de illis sit facienda mentio in hae Conlli tutioiane , seuti fit in Constitutione Clementis VII I. An vero potius uniuerstates sint flentio praetereundae , aut cxeipiendae, quemadmodum illas
exeipit Tridentinum Concilium cap. s. in fin.
Tertio , Tametsi Conseruatores de iure saeuitatem habeant procededi per censuras ecclesia
si eas etiam contra ordinarios , ut eap. I. de
og deleg. lib. s. de nonnulli Regulares speciali-hus super hoe sedis Apostoli eae priuilegias sint muniti, ve Religios societatis Iesu ex Constitutione x . Gregoris XIII. AEquum reputamus, In Bull. t m. a. pag. 36 I. tamen quia in his e
actionibus, de poenis pontifieali dignitati plurimum deserendum est, cap. Sane, it secondo, de cap. Pastoralis eodem tit. & cap. Quia perieulo- suin, de sent. excomm. lib. s. de seruandus ordo pra seriptus in d. cap. a. Ips vero Conseruatores
suae facultatis habenas saepe saepius eo usque laxarunt , ut Episcopos statim excommunieari in t aus et, deliberandum an sit eis prohibendum ne similia deinceps moliantur . satius erit, ut loco huius prohibitionis ponatur remetitum arbitrorum, qui ex Concilio in d. cap. s. sest . 14. iubentur eligi quoties eontentio aliqua inter Conseruatores, & Ordinarios ea orta fuerit, de interea supersedeatur in causa. 48 Quarto. Accidit saepe, ut Conseruatores in una dioeee si deputati ad aliam euocentur ad c gnoscendas Regularium causas r unde maxima confusio , di plura ineommoda oriri solent. Quamobrem videtur hae quoque in parte inn uanda Constitutio Bovincia VII l. relata in ea P. Ea. de off. deleg. lib. o. qua statutum est, ut Conseruatores Intra ei uitates, seu dice eeses, in
hus fuerunt deputati, contra quoscunque pro cedete . aut aliquis ultra unam dieram fi nodice ce sum eorumdem trahere non praesumant.
ης Quinto, Quia in hae Constitiitione reuocamtur omnes deputationes Conseruatorum,qui non habent qualitates requisitas in cap. statutum . quique iudices Synodales non sunt: ne derctoeeasio disputandi, an Conseruatores hactenus deputati habeant dictas qualitates, necner Confiderandum an expediat absolute reuocare omnes , R quascunque Conseruatorum deputati ianes , L sat Dere ut infra praescriptum terminum rursus eligantur cum qualitatibus superius expressis r Anue e re si nomiuatim dictas qualit
sci sexto Examinacidum, An eum in hae Cons Atutione Regulares prohibeantur infra quin
quennium mutare Conseruatorem semel et .cium , an d re sit addere elausulam , nis/x ea
D a niis Apostolisa , istit a Ioeoriam maenares, protiι θω Rutilarum liuetierit appνobanda. sr septimo, In Constitutione statuitur. vi Conserinuatores , qui mox limites excesserint, snt per annum ab ossieto suspensi. Deliberandum in , hoe eam, in quo Regulares forte nihil peeeant,
an expediat statuere , ut ipsi coram lineor tam iamrdinariis conueniantur: an vero hie ea sus strelinquendus dispositioni iuris communis . a priuilegiorum Regularium.
sa Vltimo cum Episcopi. illarumque vicarii
generales, atque horum Superiores non sint iu-oices Synodalia, di tamen absurdum videatur, vi non possint eligi in Conseruatores r considerandum est , an de illis expressa mentio saeienis da se ad omnem dubitationem submouen
Porro pro publieatione Constitutionis adhue
duo puncta supersunt examinanda. primum est an Constitutio Clementis si contra Tridentinum C Oneilium. secundum An expediat illam innovare in ea parte in qua decernit, ut Conseruatores Prater alias qualitates debeant esse iudices Synodales .sa Quoad primum Consitutio statuit, ut non
mooo Coseruatores habeant qualitates requisitas, de descriptas in Cossit utione Bonifaei VIII quae incipit Statutum ; sed etiam in Concili suto uinetatibus, aut Dieeces is, iuxta decretum
Concilia Tridentini electi, S defignati sint. Ρutarunt quidam hoe loco Constitutionem suppo nere an Concilio Tridentino saturum esse , ut Conteruatores eligantur,& designentur in Syn vis, dum iubet, ut Conseruatores debeant in
Synodis eligi, ae deputari , iuxta decretum Conei sui dicuntque Constitotionem hae in par te continere mani sessum errorem , quia Conei lium nulli hi statuit, ut Conseruatores elisi de-heant in Synodis pro uiucialibus,aut dioeces aliis. Sed eet id alius est sensus Consitutionis: nam dum precipit Conservatores habere hane qualitatem, ut sint designati in Synodas iuxta decretum Concilij ubique Conuitutio intellexit tantum de illo Concitu decreto, quod loquitur de iudieibus Synodalibus, idest de eap. io. sessas. Nam Pontifex animaduertens aliquos minuuidoneos saepe in conseruatores depular , ut pa
76쪽
De soro compet. c. Si Clericus. 71
tetes procemio Constitntionis, atque huie malo iacile occurri pose , si nullus deputari postit
Conseruator nisi etiam sit iudex synodali si ideo latuit, in Conseruatores non modo habere debeant qualitates cap. Statutum : sed etiam ese
electi, Ad de nati in Synodis, iuxta decretum concilii, id est esse debeant ex Iudicibus , quos Concilium praecipit in Synodis designari. Atque hie intellectus satis aperte colligitur, tum quia
Costitutio exorditur iisdem verbis, qui hia, ex o ditur Concilium d.cap. io. ubi de Iudici hus, tu nde Conseruatoribus loquitur: Tum quia statuit, ut Conseruatores habeant qualitates d.cap.Statutuur, quod similitet non loquitur de Conse uatoribus, sed de Iudicibus. Atque ita Constitutio nullum continet errorem .
34 Alii eensent ideo Constitutionem Clementis
esse contra Coneilium . quia in decreto eap. s. sest. I quod de Consciuatoribus loquitur, prae seruantur Regularia loca his verbis r Vmti υμ talos autem generales, ct regώluria loea Sc. praesenti Cano ne minime comprehens,sed exempta omisnosint, Θ ese eenseantur. sed aduertendum est decretum d . cap quatuor praestare . Primo enim statuit . t litterae eon seruatoriae nulli suffragentur. quominus in criminalibus,miatis causis coram ordinatio eonveniatur . Et quoad hoe faculi Concilium praeseruat Regulares , ita & constitutio per manus delata, per quam Rcgulares conueniri possunt coram suis Conseruatoribus, non autem coram ordinarijs. Secundo Concilium flatuit, vi in ciuilibus actores non possint alium trahere coram Conseruatoribus: in hoc quamuis postea excipiat Rcgularia loca: non tamen sequitur, Regulares sunt exeepti a Concilio 1 ergo pollunt alios trahere coram suis Conseruatoribus a sed solum sequitur; sunt e,cepti a Concilio : ergo remanent in dispositione iuris communis , N priuilegis rum Apostolicorum . At neque ex iuris dispositione neque ex priuilegiis Regulares, exceptis aestitis, possunt alios cora in Conseruatoribus conuenire r ergo dum hoc ipsum 1iatuitur ilia noua Constitutione, certe non solum nihil contia concilium statuatur, sed neque eontra ius commune , aut Sedis Ap olica priuilegia a . Tettio ita tuitur Concilium , ne quis litterarum conseruatoriarum beneficio .ltra quinquenniugaudere possit. Circa quod nihil decernitur in praesenti Constitutione. Quarto denique sta it, ne liceat Co seruatoribus ludicibus habete Tribunal erectum. De quo similiter iiihil ea uetur in . Constitutione . unde sequitur, ut prasens Constitutio in nihilo pugnet eum decretis Concilis. 33 Quoad secundam e , perientia docuit tot stan
data . d. sontrouersias, quae in dies nascuntur inter Conseruatores, At Ordinarios , ut plurimum Procedere ex Conseruatorum imperitia. Vnde
sicut valde expedit, ut Conseruatores sint hahises, ex idonei ad eiusmodi munus obeundum , ἰta etiam videtur valde expedire; vi sint ex Iudicibus Synodalibus i In synodo enim consuerunt in Iudices deputari quotquot magis idonei reperiuntur ad causas cognoscendas . Vnde qui supersunt absurdum videtur, ut in Conseruato res eligantur. Atque ita non obstat quod Regulari una iacultas restringatur. Imo etiam potius videtur aliqua ex parte ampliari: nam de sues iure communi Cationi et Cathedralium no pos sunt esu Conteruatores, cap sn. ubi not. glos in verb. Conseruatoride ost. deseg. lib. 6. At possunt esse Iudices ad praescriptum d cap.statutum, de reseripi. eod. lib. vi ibi statuitur. Cum aute in in multis Di recesbus non in uniuersum, nisi uuae, vi ut tres dignitates , at multo plures Canonici.
qui pollunt in iudices synodales deputari: utique per hanc Constitutionem , quae tribuit iacultatem eligendi Conseruatores dummodo haheant qualitates d. cap Statutum, S snt Iudices Synoda .es,potius videtur extenui quam restrinis si Regularium facultas a X quatenus etiam re- 1 iringeretur , refringeretur tamen ad personas
habiles S inhabiles excluderentur . Et quamuisiti multis synodis pauci admodum iudices designetur.id tamen accidit,quia alicubi pauci sunt. qui habeant qualitates d.cap.statutuin , quique alioquin apti sint ad hoc ossicium exercendum ;vnde quamuis pauci deputentur, pedit tamen potius ex his paucis Conseruatorem eligero . quam ex alias koia idoneis. Quod si Regulares id recto iudicio considerarent, nihil damni, imo multum utilitatis ex hae Constitutione tibi
suturum cognoscerent, ei titi pluriuria obsit Re-litionibus este sub tutela imperitorum . ac ruindium Conseruatorum. Denique statuere, ut Conseruatores debeant esse Iudices Synodales, non est legem n uam condere , seu iam conditae inherere; Iam enim
se statuit Gem. Vili. in praedicta Constitutione.
Quod si velimus statuere , ut Conseruatores de- heaut solum habere qualitates, d. cap. Statutum. siue d.eap. fin. utique erit opus expressu deroga
te dictae Constitutioni Clem. VIII. Quodquidem
erit absurdum, quia in conuenientia, qua nuper irrepserunt, quaque alibi in dies Oriuntur , iustum est, ut praebeant potius causam restringendi hanc materiam Conseruatorum , quam ullatandi , se uti dilatabitur, si Constitutio Clemetitis reducatur ad terminos Constitutionis Boni- facii. Neque obstat quod nonnunquam Clem VIII.
dispensaverit, ut Conseruatores pollent eligi, lieet non fuerint deputati in Synodo r nam non sequitur ut propterea Constitutio ipsa si poenitus abroganda, cum si valde utilis, nee dissei-lis obseruatu ; opportunum tamen erit si ilia Constitutione promulganda ordinarii locorum admoueantur, ut procurent in Synodis designara quana plures poterunt ex habentibus qualitates d. cap.statutum, atque alias ad id idoneos ivt latius pateat facultas eligentii Conserua
sr Postremo deliberandum esset quid agendum
ubi non extant ludiees Synodales, vel qui mortui sunt, vel quia Concilia non celebrant uti Licet in hoc verius videatur Regulares non csse obnoxios eo casu ad eligendos Conseruatores ex iudicibus synodalibus, sed posse obseruare sdispositionem Constitutionis Bonifatii in dictu
res .el ese debeant in dignitate ecclesiasticae . conssit uti, vel personatum habentes: quia nulla est obligatio obseruandi sor mam , qua sit im-38 possibilis obseruatu, sicut in simili obligatus eligere de gremio certi monasteris vel a lesiae, Potest
77쪽
a Prosp. Fag n. in a . . Decreta l.
potest eligere aliunde , si nullus ibi reperiatui cum qualitatibus requistis, eap. Abbate, in fili. di ibi glos in veth. Persona idonea, & glos. fili.
vers.sed pone quod nullus reperiatur idoneus , de ver b. signi se. eap. In nomine Domini ,& ibi etiam glos in verb. Reperiatur, et 3. distia. MineSae. Congregatio Concilii cuni in quadam Dioecesi non esset nisi vitieus Doctor rudis, de impe ritus. declarauit poste deputari in vicarium Capituli Sede Vae ante etiam lion Doctores , vel Iicentiatum in iure Canoni eo non obsante Coeilii deereto in cap is . mira . se etiam in par tibiis infidelium , ubi electri 'ub Infidelibus Paώcho seruari non potest forma in matrimonis seontrahendis ab eodem Concilio praeseripta iii cap. r. sess aη. de resorin. matrim. sancti minus audita relatione Congregationis didiit, si alius Parothus,vel Sacerdos Catholicus in propinquo loco sit, coram ipso , S testibus contrahatur. Quod si id commode fieri nequeat, contrahatur coram testibus, di si fieri potat it etiam coram , Notatio ς Factis tamen prius utroque casu de- nunciationibus, & aliis seruatis ex Concilio seruandis . Ita ergo dieendum in proposto . Tandem singulis articulis mature perpensis , atque a Santiissimo approbatis,edita fuit a sanctitate Sua Constitutio tenoris insta seripti videlicet,
SAnctissinus in Christo pater x D. N. D.Cregorius diuina Prouidentia Papa Xu Ex ce His rationabilibus eausis animum suum mouentibus S de voto Ven. Fratrum suorum s. R. E. cardinalium Cocilia Tridenti iii Interpretum , partim se l. recor. Clem. PapE V III. pra decisioris sui vestigias inhaerendo te voeauit , ac nullas N inis
ualidas decreuit omnes in quascunque iudicum
Conseruatorum electiones , nominationes, seu deputationes tam in vim litterarum conseruatoriarum iuxta formam in Quinterno Cancellariae descriptam , quam in vim quorum eunque priui
legiorum perpetuo vel ad tempus nondum elapsum Apollo. ica authoritate conee forum , seu
alias quocunque iure, vel titulo hactenus saetas pro quibuscunque Conuentibus , Capitulis, Militiis, etia sancti Ioannis Hierosolyinitani, Congregationibus , Collegiis , ordinibus, Μonasteriis, Hospitalibus, aut alijs quibusvis pijs ranitas secularibus, quam euiusuis ordinis etiam Mendicantium , seu Instituti, vel Societatis regularibus locis quantumuis exemptis etiam de necessitate exprimendis, seu is Iorum personis cuiusuis qualitatis , seu conditionis existant. I futurum vero sanctitas Sua hae generali. I perpetuo ualitura Constitutione statuit.& decreuit, ut Iudices Conseruatores huiusmodi siue snt principales , sive subrogati eligi nominari, aut deputari non possint , nisi non solum habeant qualitates requisitas , descriptas in Consitu tione similis rec. Bonita cis Pap e Vil I. etiam Ptedecessoris sui. quae incipit statutu : ita ut vel dignitate ecclesiastica praediti, vel personatibus Obtinentes , vel Eeciestatum Cathedralium Canonici exi lant: sed etiam in Conciliis prouincialibus. aut d Daeee sanis iuxta deeretu Coneilii praedicti Iudices electi, seu designati sint. Quoumque deinceps litterae conseruatoriae per Seuem
Apostolicam concedendae suprascriptis tantum dirigantur, eui quae litterae aliter expediendur, illae , ae deputationes huiusnodi omniaque exinde se silenda nullius sint roboris, vel momenti. Et nihilominus qui sectis, quam iuxta formam superius praeseriptam Conseruatores hiuiusmollicum esse em Uigere, nominare . seu deputare . aut e lactis nominatis, se is deputatis uti ausi suerint , Riigulares quidem voce activa, di passi utis iit ipso tute priuati, adeo vi habilitationem a
nemine praeter quani a Romano Pontifice eonsequi valeant; reliqui vero aliis poenis arbitrio
Sanctitatis siue merceant, L pha dictorum ona trium convcntiis, monastella, ac loca huiusmodi, eorumque rei sitiae At bona eareant Conseruato re ad annum, ita ut ill rima causae interea colam loco tum ordiis aliis dumtaxat eognosci, ac dinfiniri debeant . Caeterum ut latius pateat Con seruatorii in huiusmodi desigendorum facultas rSanctitas sua admouit a voluit omnes locorum
ordinati Os . vi in synodis prouinciali bii, , artui receianis quam plures piri ins ex habentibiis qualitates in praedicia constitutione eiusdim , Bonifacis praeuecessoris eoi tentas , alioquin ad id arras designari proculent, etsi aliquem in t tim ex designatis moti contigerit, substituat Ordinalius loci eum consilio capituli alium ii
eius locum usque ad suturam prouincialem, aut dioeces auam Synodum . insuper Sanctitas sita inhas tendo hac in parte decreto similis iee. cregorii Papae XIII. et ian=Predecestoris sui satiuit.
de ordinauit, ut Regii lares ac spersonae huiusT. di ita Italia insta di os . extra Italiam vero infra
sex menses a die publicationis in urbe praesentis Constitutionis inchoandos debeant sibi eligere, seu assumere Conseruatores iuxta formam superius propositam , eiusque elacitonis, seu an sumptionis documentum insta tempus huius. modi penes acta Curiae ordinariorum exhibete, ct dimittere te neutitur; alioquin eo termino elassa quamdiu conseruatores sceundum formam
piaesentis Constitutionis non elcgerint, coram
eisdem O dinat ijs conueniantur: quodque Conseruatores huiusmodi semel legitime deputatinis e, legitima causa a sede Apostolica r aut locorum Urdinariis, prout iisdem Regularibus,&
alijs supradicti, libuerit asprobanda diri auro
quinquentato a die deputationis amoueri, aut mutari nullatenus possint, aut valeant. Ad haec satuit Sanctitas sua, vi coram ipsis constitiatoribus regulares . ae personae supra scriptae con-Deniri quidem, aut trahi debeant, seu alios conuenire, aut trahere non possint, ita ut memorati Conseruatorcs in ea usis, in quibus Regularcs. x alii actores 1 eii ut nullam prorsus iuris db Oionem habeant, sed in iis tantum , in qui bira iei existerint neque extra ei uitates seu dioeceses in quibus fuerint deputati contra quoscumque procedere praesumant. Si qua vero inter Iudices
Conseruatores huiusmodi, & locorum Ordinarios controuersa super competentia iurisdictionis Orta fuerit, nequaqua in in causa procedatur
donee pcr arbitros in serma iuris eletios superiurisdictio ius competentia sucrit iudicar si .Quods qui Conseruatores , sue in hae parte siue alias quomodolibet suos limites exe esserint . I et annum ab ossicio Conseruatoris huiusmodi suspe si sint m pars quae hoc fieri procurauerit, sententiaca comunicationis incurrat iuxta forma alterius
Coussuruionis ei linent sonifacii praedecessoris, quae
78쪽
De sero compet. c. Si Clericus.
quae Mespit: Hae Constitutione, quam sanctitas Sua in his omnibus , quae praesenti Constitutioni
non aduersantur, in nouauit, & innovat. Derhoe tamen non intendit San, itas Sua prohibe. re quominus Regulares, & alii supradicti in ea-sibus a iure permissis petant iudicem non suspectum a Principibus , seu Magis ratibus saeculari.
hus, dum tamen lire tria copulatiud conen riarant, videlicet, ut Regulares, &alsi praedict,
sint actores, non autem rei, utque agant contra laicum . non autem contra ecclesiasticum , vel
alias a iurisdictione saeculari exemptum , atque ut causa, in qua iudex deputatur, suerit propha. na, non autem ecclesiasti ea, R in ea iuxta sacrorum Canonum dispositionem laicus ut prae- serrui eligendus iudex competens existat. Quae Omnia, & singula in praesenti Constitution OContenta Sanctitas sua voluit inuiola hili obsertiari, decernens sic in iis, caeterisque omnibus praemissis per quoscunque, die. etiam saeti Palath Ap oli et Auditores, &e. nec non s. R. E. Cardinales sublata, de e. iudieati, doc. necnon irritum, di inane, Sc. non obstantibus Constitutioni hus, & ordinationibus Apostolicis, ae lititeris C seruatoriis . quas omnes ad formam praesentis Constitutionis reduxit in fauorem quorumcumque Urdinum tam Mendicantium . quam non Mendieantium. Militiarum etiam , S. Ioannis Hierosolymitani , Congregationum, S ietatum, aut cuiusuis alterius In stituti etiam necessario exprimendi, Collegiorum . Capitulorum . Eecles arum , Monasteriorum, ae Priorum quorumcunque tam saecularium . quam Regularium locorum, nee n illorum etiam iuramento confirmatione Apostoli ea , ves quanis firmitate alia roboratis statutis, S eonsu
audinibus etiam immemorabilibus, priuilegiis Auoque etiam ex causa . R titulo Oneroso, i destis. & litteris Apostolicis, etiam mari magno , au Bulla aurea . aut alias nuneupatis suisquihusturque tenoribus, & formis, ac tum quibusvis etiam derogatoriarum derogatoriis , alijsiue est actoribus δέ insolitis clausulps, ne non irritantibus etiam motu proprio, S ex certa scientia, ae de Apostoli eae potestatis plenitudine, aut alias quomodolibet etiam per viam eommunicationis, seu extensionis eoncessas, de iteratis vicibus approbatis, ct innovatis etiamsi pro illorum sumetenti de rotatione de illis e rumque tenoribus, S sormis specialis, & inclividua, ac de verbo ad verbum , non autem per glausulas generales idem importantes mentio, seu quaeuis alia expresso habenda. aut aliqua alia exqui sta sorma seruanda esset, tenores huiusmodi, ae si de verbo ad verbum nihil penitus omisso, & forma in illis tradita obseruata inserti sorent, praesentibus pro express s habens. quibus quoad ea, qudi praesentibus aduersantur, illis alias in suo robore permansuris, hae vico dumtaxat speetaliter, di expresia derogauit caeterisque coiitrarias quibuscunque . Caeterum vepraesens Constitutio facilius omnihus innoteneat, Sanditas Sua voluit, di mandauit ut non
solum in Caneellaria Apostoli ea . sed etiam aliva luas Basilieae principis Apostolorum de urbe S in Acie Campi Florae publieetur. illiusquo exempla in iisdem loeis assidia dimittantur, a in quinterno Caneellariae inter Constitutiones
perpetuas deseribatur, & annotetur.' Placet, publicetur, di describatur Α. i. Dcta.& publieata tiat supradicta Consi tutio in Cancellaria Apostoli ea ah altero ex RR. FΡ.DD. maioris Ptas dentiae Abbreuiatoribus die
o. mensis septembris anno luearnationis Domini eae I 6 M. Ponti fieatus uero praelibati sanctissimi D. N. D. Gregorii Papae X V. anno
Et postmodum die, & anno supradictis in quinterno eiusdem Cancellariae inter alias Constitutiones Apostolicas descripta, & annotata suit. Nieolaus orsinus Proeustos. In Dei nomine Amen. Anno natiuitate D. N. Iesu Chri si Is dii. indictione quarta, die veroa . septembris Pontis eatus Sanctissimi in Chriso P. D. N. D. Cregorij diuina prouidentia Papa X V. Pontifieatus sui anno ptimo retro scripta Constitutio Ap olica amaa, ac pubibeata fuit in valuis Basili edi Prineipis Aposol tum de urbe, S in aete Campi Florae per mi Augustinum Braccherium Apostoli eum Cur intem. Octauius spada Magist. Cursorum. Post editam Constitutionem emanauit in Dinera Congregatione declaratio infrascripti tenoris videlicet.
GRegorius Papa XV. s. l. reeor. in sua Conis ni tutione de Conseruatori hus statuit, &deereuit, ut in suturum a Regularibus eligi non possint in Conseruatores nisi Iudices in Conciliis prouincialibus , seu dioece uis designatis
sub prenis di tensuris in dacta Constitutio no
Quibus stantibus Patres Soeietatis Iesu, qui in Indiis, & alijs locis degunt, in quibus Archiepiscopi, seu Episcopi Synodum congrega
non curant, vel si congregant, Iudices synoda
Ies non eligunt, supplieant humiliter D D. V V. Illustrissimis vi dignentur declarate , s in tali campossint uti priuileghs a sancta sede Apost
Iiea ante dictam Constitutionem concessis. Die ret. Augusti Ioas. Sacra Congregati Illustri Cardinalium Concit. Trident. interpretum censuit Epistopos quam primum dioeces nam Synodum omnino celebrate teneri, & in te
rim tu ciuitatibus di dicteesbus , in quibus nulli Iudices editant in Concilio prouisiciali aut
dioere sano des gnati, licere Regularibus fetu ta in reliquis forma Constitutionis fael. ree. Gre gorii X V. hae de re edita Conseruatores uomi mare habentes qualitates a iure requisitas.
rum tamen Conservatorum iacullas eo ipso ex
iret, cum primum huiusmodi Synodus celintata in eaque iudices designati extiterint.
79쪽
64 Proj. Fagn. in a. Decreta l.
39 Constitieio Clementis VI II. de Confer tori san si innovanda , Θ etim quilias additioribus, ct eluti liis . qci Iudie/s ineatis, et Iibus. ει depurari pessint RegmIaribus MagiHγa tis es uri, qua delearia com
qI Regulaνitim ebibesu ad ConHittitionem Ctimentis VIII. de Consertiatoribus. 43 Conseruatores anpossint oleos sistis alteri commi
is nodatis. Is Cano et Coihahalium de iure eommuni non
tionem L Confertiatoristis. 37 Conseruatores, Mi non extant itidis/3 Synodales , qtiomodo eligendi. Onum. 39. a Matrimonia Obi non extant Puroebi qualiιι μιιontrahenda.
riuus , vel Ecelesia rem vendicat, debet eo tam suo iudice laico eonueniri. sic summatur se eundum Ioan. Andr. & DD eommuniter ad secundum Abbat. eui subseri-hunt Alexand. de Nauo, & Felin. hoc intendit. super re Ecclesiae, vel Clerici potes Laieus eo eam eeelesiasti eo iudice eonueniri; sed si pio. habiliter rem neget esse Clerici, vel Ecclesiae ad iurisdictionem e eclesiasticam de elinandam eon uenitur eo ram suo iudice . sonit dictum , ra tionem dicti,& contrariam localem eonsuetudinem , di partes patent. a Nota primo, Lai eum comveniti posse eoram iudiee Eeelesiastico, ubi agitur de rebus Eecle sae, vel Clerici, di pondera quatia or casus,quos
in hoe de eidit haec Decretalis secundum Anto
Primus est quando Clerieus agit super te propria , vel eeelesiastiea, di eonsat rem esse tectellae, vel propriam ipsus clerici, ct cognoscit iudex ecclesiasteus. Et colligitur hie primus casus ex hae Deere tali: qui a s Iudex eeelesiasticus cognoscit, quando laicus non negat rem .ese Clerici, vel Ecclesiae, a sortiori cognoscere debet quando de hoe constat:& hoe tenet Innocent. hie in princi p. Secundus casus est quando Laicus non nesat rem esse Ecclesiae, vel Clerici. sed praetendit se aliter non teneri restituere et &eodem modo cognoscit iudex e eclesiasticus: de hie ea sus decidit ut hie a contrario sensu: nam si iudex saecularis cognoscit, quando Laicus ne gat rem e se Clerici, vel Eeclesae, ut hic decidiis tur e ergo contrario , si id non neget, iurisdictio ad iudicem ecclesiasticum pertiuebit. Te tius ea sus est primo oppositus, quando consatrem non esse Ecclesae, vel Clerici a & tunc cognoscit iudex saecularis, A habet locum regula; Actor sequitur forum Rei. Et hie casus deciditur in hoc Capitulo ex maioritate rationis, S a sortiorit nam si iurisdictio es iudieis latet qua dodubium est, an res si Ecclesia, vel Cletici, multo magis idem erit dicendum, quando apparcerem non esse eccles asticam aut propriam ipsus Clerici. Quartus denique casus est, quando dubium est an res si Ecclesae, vel Clerici, S Laicus conuentus asseuerat rem esse suam: N adhuc cognoscit iudex iacularis. Et hie est propriε ea sus huius Decretalis. Quod tamen intellige vidi eam insta in .notab. vers. Tertia principalis 2 opinionum. o. & num. I s. Item intellige hoc verum, dummodo laicus,qui negat rem esse Clerici, vel seclesiae eoram iudice e celesiastico pro-eessetur. se per hoc non intendere in eius iurisdictionem eonsentire, nec litem contestari, ut in cap. Inter monasterium, inse. de sent. & te iudicat. alias enim s Laieus respondendo exciperet res petitas a Clerico non esse Ecclesae , sed suas. ει hoe sine protesatione, facta esset litis conte- satio , & oporteret eum coram e celesinico iudice resecindere . Cap.Insiuilaute, supta de ine deleg. secundum Petrum de Sampsone, & Abb. Antiq. hie in ver A seueret, vel certe, & melius . ut hie dieehat Gogred Laicus asseuerabat res esse suas ad sori exelusonem, non ad iudieii ordin tionem . Et idem dixerunt Deir. N Ah h. proxi me eitati, de post eos Nostiens n. i. in verti. Asse-
ueret, Ioan . dr. n.2. in eodem ver b. Butr. n. s.
Alex. de Naeuo mi .s. & Abb. Siculus, qui pro pterea in Summa huius textus caute apposuieverba illai Ad Itim Fctioram oeeti meam deel, nandum . Vnde notabiliter concluditur, per ne sationem non induci litis cotestationem, quan do negatio eOcernit non solum negocium pri eipale , sed etiam iurisdictionem , & compete tiam iudicis, ψt post se tr. de Anehar. hic notat
3 Secundo nota ex negatione rem fieri dubiam, cap. pisanis, cum ibi not. de restit. spoliat. l. . C. ybus ad liberi. prociam. non sic. noti gloss. in c veniens,de renunciat.glos magna in c. i. de ossicio Deleg. lib.ε. N gloss. . in t .plures, C. de fi d. instrument. Nostie n. hie num . . in verti Non Ecclesiae, Io Λndr.nu. a. in eod. verti. Λbb. nu.q.
80쪽
Do Iora compet. c. Si Glericus.
&sbun. tium .i Et colligitur. ex hae Decretali. pterea exeludatur lorisdictio iudicis , ne sit opus quia dum decidit eosnitionem ad iudieem sicut vi de lice summarid cogito scatsi . Idem quiniatem spictare ii Laacus veget rem esse Eecsesiae, sensit Cui do de Sura in Auitie in . Qua in Picti in- vel Cleocia satis innuit ex huiusmodi negatio, cia, C. ubi de elimin. agi oporteat, ubi dici petie rem dubiam reddi r alitas enim si sertum. silmeere allegare commisium suisse crimen in elset, dem esse xeclesiae, vel Clerici, non co c- certo lo eo ad fundandam iurisdicti6nem iudisceret iudex saecularis sed e eelesiasticus, ut di- cis loci absque eo. quod aliter probetur, et co 4 diu in est supra i g.norahcitum. i. Quod ian cn ., gnoscatur . Quod si postea apparuciit in pro- intellige, dummodo negatio sit verisimilis , seu cesti causae delusium non sit se inihi conii' iis . probabilis, ut per Abh. dicto nu. . di Ferin. qui processus non , alebit, xt c. si a non computtii. 3 alios citat iv. i. ver Quinto fallit . Δecus si no- iudiς. per tot. torium esset rem esse Clerici, vel scclesiae, quia Secunda priueipalia opinio suit Iacchi de Are-etunc non prodesset Laico talis ncgatio, quin se, na,quam ponit Lapiti sua alleg 38, incipet tala
flere tui in foro ecclesiasti eo respondete , ut di- tus I dicit enim sum cere, vi caula , vel qualitas eunt hie Anton. de Burrius in examinatiouo iurisdictionem tribuens alleget ut & pollea pro- a Materiae, Ah b. num 4. di Alex. de Nau O num. s. ii tur. It aduersatius, si alsam neget, grauatur 6 inferentes propterea, vi si retatur postilio Dra, cnere probandi, quia ex producitone libelli su hendae, quia non pote sic se non notolium in lo- duia i l intentio, , t dicta l. CLm quadam puella,co quiu pos .ssores sint prahendatis, huius m '' in 1 n. verum hae duae opinioncs a petie pii grati Hi negatio non sumeti ex rotatis per innoceiat. ccni hac Decie tali, ,hi non fundatur iuris dicito in cap. venerabili., de censib. A in cap a ua, do ii dicis ecclesiastici ex sola allegatione, qcouCohabit. cleraeor. N in e . Nouit, de ludi c. iti sin. ics iit clerici, vel xc cIesa si aduersartiis hoc ne- 'Εt generaliter DCtorium non infici rer nepatio- sci, nec negans argianath fenere probandi suanem , ptobat ieci ius in cap. Supcr eo, de ιι si ib. c certiciat in qua latatis Rcgatiuam . .
coge n. quem ad hoc ibi notat Abb. N in dicto via terea hcc modo essit in facultate actoris c. ua, ubi s militer Abb. in princ. glos di Bart. allisando ceu iam , vel qualitatim ci hclaclent in l. Post rem , E. de transaciton. resin. hic nil. I. iem iurisdietionem, subiicerς reum iuiisai Aioni vers Fallit primo . iudicis non sui, vel eum aggravare onei e pr et ' Tertio nota quod quando in libello proponi- haudi deseclum qualitatis acii causae iiii isdictio-tur certa qualitas, in qua coli sit fundamentum rem concludentis quod essct ah surdum . Vnde Iurisdictionis, puta quod tes sint clerici, vel merito huiusmodi criniones hic rcfellunt Putrix celesae , non st: cit ad fundandam iurisdicii nu. 3. vers Non placet mihi opinio, S Abb. ms. nem sola allegatio illius qualitatis. si pio babit, . ers. Vnde ista: opiniones non placent', di comis
er negetur, ut per Butri hic num. 3. titio quod muniter D D. N contrarium sciis sit idem me e plus eii secundum Alib. nu. s. di Alex. dc Nanci Bart. in l. I raescriptiones , C. si contra ius . vel num. 8. in ultimo nota h. non timcimola allega- xtil. pubi . ubi tenet de hae qualitate de herotio sequuta negatione , etiam si illa qualitas. ve- ,- prius summarie cognosci. Et ad text. ini. Cum Diat postea probanda , di examinanda ad me ti- quaedam puella, in D n. de lurisdici. omia. Iudi C. ta causae, vi hie clate probatur: nam ad meri. ichon de , ut per Duir. R Abb lo c. citat.. et a causae, di ad effeci uni fetendi sententiam ve- IO Tettia igitur principalis opinio est , ut sola nut hoc examinandum, an res petita sit scelestis, negatio non excludat funditus tulis letionem
vel Cletici. Et ramen hoe non sume t ad nn . . iudicis, sed tantum impediat proce flum superdandam ait risdictionem eccle lassici, si haec ne- principali, adco ut non teneatur reus responde gatur . Quod est contra Bai tol. in l. 1. K. Si quis re ad libclium , nisi ptius summatie cognosca-ilnius, vo c. turde illa qualitate iurisdictionem tribuento. 8 sed huie Theoricae videtur obstare, quod ubi puta quod res sit Clerici, vel te clesiae secundum negatur qualitas, vel causa iurisdicii ouem tilia . terminos huius Decretalis . Haec tertia opinio fuens, potist iudex ad fundandam suam iurisdi- origi ualiter fuit Gothedi, quam hie post multa clion un de causa illa, vel qualitate eognoscere, sequuntur Butr R Abb. loe . eitat. N idem Butruit videat an sua sit iurisdiatio . . t probatur in , amol. S Cc min. in dieio eap super litteris , dee.Super litteris, de rescrip t. ct in cap. Cum per- rescript. de alia citati a Felin. hic num. a. in a. li- 'sona, de priuil. lib. 6. & not. in s. Si quis ex alie- I r initatione ubi dicit hanc esse eommunem op bia, F. de Iudic. & in v. l. a. ff. si quis initis voc. nionem, pro qua optimc faciunt iura, quae genes Pro solutione DD. multum se torquetit, & in raliter dicunt, iudicem, cuius iurisdicito nega-' specie Anton. de Buto. materiam latissime exa- tur, cognoscere poste an sua sit iurisdictio, ut in minata num. s. sed ve dicit Abb. num. p. proee- dicio cap. super litteris, cum ali)s supra at lcgatidit stylo intrieato, & Obseuto. Tu die Haritis. Ia Quemadmodum res s negetur este seu desis, de Ili hoc articulo sunt tres principales opiniones. hoc primo cognosci debet an sit seu datis secun-auima opinio eli ut semeiat sola allegatio illius dum Innocent. in cap. Cat tum, supta eodem iaqualitatis, seu causae deserentis iurisdictionem , i a Item si quis alienae iurisdietiolus citatus com- hcεt illa vera non si, dummodo de hoc non , pateat, di dicat se non contraxisse , Ut non de constet, quia id, quod exprimitur in libello, ha- liquisse in loco, vel tetritorio, tibi ei latur, debet 'hetur pro vero ad iandandam iurisdictionem. Ad ante omnia discuti summariE; an ibi contraxe quod facit i.Cum mi adam puella, in fin. E. de , rit , yel delique iit sne pri Iudicio principalis iurisdiet oniti Iudic. x hae e suit aperta opinio quaesionis a & si eonstiterit ipsum inibi eout ra-Bart. in v. l. K. si quis in ius vo c. non ier. vhi ruise , vel deliquisse . procedetur pollea in prin-uccidit, ut si quis ea latus in alieno territorio M- cipari . ut dicunt Iunoe. in d cap.Super litteris. get se ibi emitraxiste . . uel deliquisse, non Irm Λrchi d. ti Ioan . Andr in c. Ronaana. I. Contra- ' Pross. Pagn. in et . Deere ut. I lientes,