Ioan. Iacobi Scharandeus, ... De ratione conservandae sanitatis liber. Ad amplissimum senatum Solodorensem

3쪽

Philosophi & Medici,

DE RATIONE

CONSERVANDAE

SANITATIS

LIBER.

4쪽

Prudentissimis consultissimisque

Totique celeberrimo

SENATORIO ORDINI .

. t . .

Vni caeteris in venerationem Vestri

pateant omnia, amplissimi P Α Τ RES, mihi ad colendum Vos familiariuS.au

dacia sola superest ,

ut Vobis nugas meas licentiori epistola narrarem: simul ut hac mea petulantia fiat, ut sciant omnes, nihil quicquam in Vobis fortunae amplitudinem mutavisse, nisi ut prodesse tantundem accedentibus possitis, quam velitis. perfria cui faciem ob levitatem operis, nec ta- A a men

5쪽

men profeci. Vos quidem in excelso humani generis fastigio positos , sum

ma eloquentia,summa eruditione praeditos , religiose etiam adiri a salutantibus scio: est praeterea quaedam publica eruditorum rejectio, & ideo summop re curandum, ut quae Vobis dicantur condigna sint. Verum & diis lacte rustici, multaeque gentes stipplicant, &mola tantum falsa litant qui non habent thura. nec ulli vitio fuit deos colere quoquo modo posset. Suscipite igitur , maximi Reip. RECTORES, opellam hanc meam rudem, aequo b nignoque animo : ego vero, quum re

bus fessis subvenitis , viam Vobis ad aeternam gloriam caelesti passu 'aug

6쪽

IO AN. IACOBI SCHARANDς I. Solodorensis, Philosophi & Medici,

In Librum de Ratione coisse vandae sanitatis Ρ R O OΕ M Ι V M.

dum, se in eo cuncta hominis gratia genuisse natura videtur, magna tamen, o saeva mercede

contra tanta sua munera ut non

sit satis a stimare, parens melior homini,

an tristior noverca Gerit. Nascitur enim mox perituro , tot periculis , tot morbis obnoxius, tot mortibin, nunquam vita ;or a suppliciis vitam auspicatur, unam tantum ob culpam , quia natin est. Sentiunt caetera animantia naturam suam , alia pernicitatem Uurpant, alia vires; ho

minis prima scientia Abi mortem, goas

non satis o a esset, diris modis accelerare. Itaque feliciter natus jacet manibus

pedibuseque devinctis, s nunquam solveNA 3 dus :

7쪽

in s r adeo vita nihil eis breῬius , nihil fragilius: homo vitae nunquam certus,anxius semper mortis formidine. tam multiplex enim est, ut etiam, dum vitales inspirat auras, mortifer opestilens haliatus, animae occludat meatus: in alimentis

ipsis latet exitium; mica, vel quod minus est, guttula liquoris, quia paululum via difficultate arctatur,vitae claudit spiracula. Tot quidem eladibus natura mortales afflixis , tot aerumnis vitam subjecit i δε-

cuit tamen hic mederi , praecipue iis a nobis ipsis prodeuntibus, ut remedia morbis quibusique homines aptarent , monstrante. ea sacra illa parente ; adeo ut neque sylva, neque horridior orbis facies medicamen- . tis careant, imo etiam solitudo si homini medicina: non tamen ad negociandum sui fit hoc seculo) animas nostras , aut ad capturas medicorum , aut ad fraudes officianarum , in quibussiua cuique homini me natis promittitur vita , verum ad vitae auxilia , ad sanitatem servandam , nequa vix vivimus, quippe Non est vivere, i ed valere , vita : non ad centum, vel pia .

8쪽

PROOEMIUM. res annos vitam prorogandam sed ad eum riculum , quantulumcunque sit, optima valetudine peragendum. neque enim Euboicae transcendere Virginis

annos

Quaerimus, aetherea sani si vescimur

aura,

Hoc longum vixisse reor. Tempus breve, quod est sanum , longismum contingit, si recte consideremus ;quid enim juvat vivere so aut εο, 9o aut1oo annos, si vita morti ius exigitur 'malignum nimirum est hoc vita munus, quod tot morbis, tot periculis perficitur: sedulo curandum igitur,quomodo sani vivamus. Multi viri docti egregia, ct utilia praecepta tulere de incolumitate servanda, quae abundesufficerent, nisi me quoque adsicribendum impulisset, non quidem ingenii acrimonia, vel acre judicium , se otius audacia, qua condonanda est secundum istud satyrici: Tenet insanabile multos Scribendi cacoethes,& aegri in cor de senescit.

9쪽

s PROOEMIUM. Hanc vero materiam de ratione eonse

mandaesanitatis mihi tractandam proposui, quia vulgo maxime expetitur, cui ista scribuntur: nihil enim aliud desideratur quam norma quaedam vivendi, ut vitentur tot morborum pericula , quibus quo ridie angimur. Versabimus itaque circa praecepta communissima , ct circa res sine quibus vivere non possumus, quales sunt aer, cibus o potus . se caetera non naturales e monstrabimus errores qui commi tuntur in victus ratione, in eligendis ciabis, sec. tandem nihil omittemus quod ad perfectum sanitatem conservandam conferre possit. Tu vero , jocunde Lector, si quae invenias qua minus stomacho tuo

aptasnt, ignosce se corrige , se si nihil

omnino valeam , fac tineas pascam bla ta que, or fac, ut me coci redimant. Vile.

10쪽

a uid sit, se in quo consi Gnitaου

Ractaturi de sanitate ordimur definitione ipsius, tum ut ordinem quendam sequamur, ut secere Aristoteles, Galenus, dc plerique; tum ut sciamus quid sit illud, de quo locuturi simus: verum non illam exactam definitionem, quam requirunt Philosophi, & rigor scholae, tradimus , contenti solum sanitatem aliquomodo describere. Epicurei finem bonorum in voluptate ponentes, arbitrantur a diis immortalibus nobis sanitatem in praemium impertitam, quae sit voluptatum conservatrix: unde nonnulli dixere sanitatem esse vitae selicitatem , beatitudinemque eam, qua dii immortales homines beent. Plato item valetudinem corporis bonum praecipuum esse a-mat. Quae sane ut egregie, ita & verissime sunt dicta, cum carenti sanitate nihil possit contingere miserius, nihil molestius. sed medicorum etiam quaeramus definitiones. Galenus vult sanitatem esse potentiam agendi, renaturalem compositionem ad agendum; sic enim a. de ingenio, cap. s. ait: Sed nos videmus homines se semos esse dicentes , dum actio eorum ab smndus membris fine impedimento sit,u