장음표시 사용
51쪽
eare se volens intricatur malis hine apparet. quid sit lucis scandestentia , idcirco. maiores
operationes edit; erederes multos milliones parvarum solis imaginum, in aeue eontentas eundem calefacere, calor autem temperatur. ab aqueis nitrosisAue particulis: quare ab inineendio, mundi machina vindicatur; si tamen alieubi absumantur ejusmodi corpuscuti, emergit in aere ineendium, cujus speetes sunt trabes, Dracones volantes. dc stellae cadentes.
solem, et go Deus creavit ignem. Major
est R. P. Κircheri viti subtilissimi. α sapientissimi, & probatur: Radij solis calefaciunt, & incendunt, lapides & terram vix non igniunt, aerem serventissimum reddunti vitro concentrati metalla liquanti, omnia in flammabilia aecendunt, omnes proprietates ignis exercent, ergo sunt ignis. Fateor durum argumentum esse, quod me diu torsit, sed tamen ex sententia mea dimovere no
potuis, sic enim Respondeo primo: distinguendo Majorem . sol est eausaliter ignis, id pst corpus , quod ignem in se continet, M
52쪽
evomit sicut terra in suo gremio latente ignem perretnam,&Vesuvium ac alios montes erutiat concedo , sol est ignis formalia ter nego; nam licet corpus solis luce abundet , pόtest tamen in illo produci us fuisse ignis, qui tamen sol non formaliter effer rprout in terra diistum : dc tamen terram nul Ius ignem dixerit, ideoque non sequitur et Deus creavit solem, ergo & ignem, qui esset elementum. Quia ille ignis in sole, erit aeque compositum, ex sulphureis corpusculis, luce
Respondeo secundo. Et se sentio negancto absolute majorem ' eum enim scrIptura dicir, quod Deus creaverit duo luminariai magna, ex his unum quod praeesset diei sicq; si silem , non sequitur ex hoc: solem esse si ignem; cum Iux sine igne existere possit, ut: patet in Luna ad probationem responii deor solem in se copiosissimam de quidemili Condensatam, habere lucem, cory autem a non habere particulas sulphureas combustiti biles datur enim sulphur, quod minime esta combustibile pioni Philosephis adeptis noli tum quare lux nullam scandescentiam eo eipere potest, sed ita pacifiee per aetheris in-ir gens spacium expansi in terras modum enara rare longum esset descendie, postquam istali aetheris infimam regionem pervenisset, in v
53쪽
nit ibi variarum rerum utpote aquearu tria, terrearum salinarsim, copiosirum sulphurea, rum, atomos: mox in illis corpusculis modi. eas reflexiones passa, scandescit parum, Ac alta qualem calorem producit , postqliam vero
terram artigit; tum magis ab illa reflexi radi j in eospuscula supernatantia rursus impiis sunt, sic magis δe magis retaehuntur. & per hoc majorem piosis aestium enim
do, scandescentiam ejusdem procuranis quae ob i omixtionem alterius speciei atomorum, in flammam erumpere nequis in gradu cal ris consistens plus vel minus, pro di terstate reflexionis, intenso. Qiwmodo lapides. δe terra calefiant a sole , sicile quis ex dictis conij ciet: nam aeria inealesai tussielle suum & terrae, M saxis .f.mmunicabit calorem, ad quod iacit radio.
num solis in siilphureas terrae ac lapidum pD-riculas actio, & inditae lucis in scandescen- iam provoeatio. Quomodo per Vitrum ustorium . solare radii ignem efficiant, dictum est supra ' licet iidem non snt ignei. Ex dictis patet: quamvis copiosa & intensa luee solare corpus sit cirςumdatum agum tamen scandescentiam in eodem lux pa- iatur minime , ob defectum sulphurit com-
calorem producunt, maxime ii Co-
pinguibus abundet corpusculis, i insitam lucem in iis commoven
54쪽
bustibilis; ideo extra aerem nobis vicinum, solis radii non sunt ignei, nec urunt, necle faciunt, experimento illorum, qui sub ipsi Canicula altissimos montes petierunt, de vix non frigore sunt enecari, qui etiam, vis altius ascenderunt, eo majus pe pessi sunt frigus. Potest ergo sol, non esse ignis. quamvis ex ψstus luee, particulis sta irreis, & per res ad iovem in scandescentiam deductae hicis, possit fieri ignis. υ laadices: Mathematici inveniunt in c-le faculas quas tanquam ex Vesuvio eja. latos ignes dicunt & maeulas, quas pro fumis reputant, ergo saliem in corpore solis erit ignis concrearus. Respondeo, apparere tantam ejusmodi Phaenomena,sed a nullo taliter a parte rei exustere demonstrata, faculae possunt esse corpω-ra magis coneentratam habentia lucem, aris Rumento Lunae, cujus partes miniis ac magis sunt lucidae. Maculae vero possisnt esse ali. corpora imer humanum oeulum de s lem constituta, quaesiiltiadem nainra opaca
neque a sole illuminari possunt videre est typum in solis eclipsatione a Luna macillam
obiicies iterum i Deus creavit ignem
eentralem aut subterraneum,ergo Deu, creauvit ignem: nams a seipso non extitit , ab ava
55쪽
ulla errarura non est productus, Ac aereum est, ipsa experientia reste , eum existere, ergo' a Deo creatus est. Respondeo distinguendo antecedens: Deus creavit ignem ex subjectis . existentibus, hoc est. produxit scilicet postquam sulphureas materias inviseeribus terrae creasset, partemque lucis creatae intra terram compegisset. factum est, ut ex vicinia hesum duorum mox sit ortus ignis durans hucusque εe duraturus) concedo: Deus ereavit ignem ex nihilo subjecti, aut novam Creaturam, praeter lueem, de sulphur nego.
Et dato quod dicta subjem , post cre
tionem mox conjunxerit Deux , sicquaignem produxerit, non sequitur tamen ignem crearum ut Elementum , auod a principio
negabam,sed potius mixtum qui quod assitamabam , de assirmo. Mirabitur quispiam . quid sit lucis excandescentia, aut quomodo illa per tot refractiones generari possit, sed si naturam reflexionum a Mathematicis didi. eis et, mirari desineret. Qui sint Medieis Helmontianam Archaei quem ego amo mmundi, de hanc non nisi hanc ipsam lucem,
q- εe ignis fieri potest esse judico, de si tem
pus pateretur facile probare possem γ stat descentiam intelligunt, ac penetrant sente tiae meae dabunt ianus. Reliqui abundὸ di e um puto ut ea numero Elementorum
56쪽
extir idus veniat ignis, qui destructor Aerion sompositor rerum, etiam in minima ejus particula deprehenditur , quod enim enuntiatur de toro, id etiam de qualibet ejus parte, sed ignis sibi relictus, a nullo impeditus, rotus est rerum destructor, ergo dc ejus vidicti axiomatis , omnis particulae . dc si it immixtis alijs rerum particulis, diiuniatur, de immisceatur ignis, modo sit non nimia ab in. vicem particularum ignearum distantia. reis missos edit effectus, compositi destructivos. quod si vero nimium atrenuentur, aut valde dissipentur. aut copia aliarum obruantur igneae atomi, tunc perit ignis, ees te scilicee lucis scandeseentia. unde neque compositum ingredi, neque Elementum ignis esse porest. V.
λ Ed satis de Igne dictum est: nunc ad meis
dicamenta, quae in usum gommunem ex UCaleo, parari docentur a me converto. . Quae , cum variis observationibus . illustrari debuissent, tamen ab Authore non
si, unde an omnia probata sint valde dubito. Sic spiritus ealeis vivae quem neutiis quam calculum, de Podagram curare Thakenius
57쪽
mus asserit p. m. 23. 26. Hippoerat: Chim 3 leandem censuram eum febriiugo nobili iri. currit, quod eum nihil speciale prae lapide pronellae habeat , virtutes aemulabitur ejus. l. dem: nam nitrum adjunctum Calci vivae, Uria leum sale, ejusdena vi spiritus in sulphure Cau letis latentis figitur 3e quod necdum fixum est, per additionem spiritus sulphuris figitur, tandem non alit rue ac dum Nitro liquefacto particulae sulphuris iniiciuntiir, illud ab ejusdem ijiritu fixatur , fitque sit acido aikali. Trita sunt ista omnia,& nota prout & reliqua. ibi subnexa medicamenta , quare operae Pr . tium non est plura de illis loqui.
dem abund4 demonstratum, neque Calx improprie dici queat: sic enim omne- alisbum aleis nomine appellari posset, quod si-eut absurdissimum est omnium, itὲ minime dicendum, quia nomina sua sunt rebus impo sis. & si quando nomen deficit, ab alijs 'quae convenientiam aliqualem in proprieratibus habent mutuamu .Ej
58쪽
Εjusmodi autem quid, Iediment lim M
' ravicum, cum Calce commune non habet,
ideo Calcis nomen ei nequaquam convenit, de illo igitur tanquam causa morborum Auin thori Tartaro. Mastigis scribendum erat, non de Calce, quae arte factum est. de nullum exmotbis Moravicis unquam generavit, nec
potest , nec poterit. Idcirco quid illud sit
declarandum assumpsi. Di eo igitur sedimentum hoc terram, esse albam argillosam, seu limum sui generis . di ne sine ratione, de experientia asseruisse videar. rationem hanc in promptu habeo , quod Moravia abundet pingui. &alba terra, haec ob misceladi, Nitri, salis communis, sors armoniaci veterum, aluminis de sulphuris iobtilissimi evadit viscosissima, ita, ut, si aquae misceatus eam pertinaciter ipsus poris inhaeret, ut di incillime, ae vix, nisi per distillationem totaliter separari valeat, scilicet tenuissima, quυrassa tractu temporis la bsidet. Tas in terram pexcurrunt plerique fluviI. in ejusmodi terra puteos sere omnes inveneris, quare licet erassissimum separetur sedimentum, sebtilius tamen pertinaeissime in-- haeret poris aquae, quae cadens in alimentum
mediatum hominis per vegetabili . & ani- .analia, digestioni ventriculi resistens, in eo surris contatasi chylum corrumpit a aut un
59쪽
eum Chylo in sanguinem &-eorporis
invehitur, variorum morborum causi existiti praecipue tamen Colicae, quae in Moravia sinagularis est, constans scilicet tenacissimo acido mixto bili phlegmate. Renum vesicae artuculorum aut corrumpitur per hoe alime tum . aut jam corruptum,ijsdem advenit,hinc Calculus de Artritis originem habent. Vina Moraviea, quae in sabulosa crescunt. terra nunquam sedimentum ejusmodi depo- . nunr, quare eito maturescunt, de cito desiis nunt, maturo tamen tempore bibita seque salubria sensi ac aliqua in .mundo. Qvi d de alijs quae in limosa crescunt terra, sive haec abba, sive rubra, sive nigra fuerit. dici non potest, sive vitia in ungaria, Austria, aut Germania superiore creverint, nisi debito tempore desecentur, tum quidem miniis nova sunt. non tamen aeque salubria, aequiae in arena vel
Et suffragatur huic sententiae ex linis ejus modi Moravi eis colle stus Tartarus', qui acidi salis parum exhibet, teriae vero pluris
ve autem stabilirem sententiam meantia doctrina aliqua aecepi multas libras sedimen ii albi, ex lebete cupreo, in quo per multos annos non expurgato, aqua prae usibus auli
narijs cocta fuit, de intra illud tempus aqua
60쪽
illa, tamen hu Brunae pro optima habe- . tur, sedimentum copiosissimum deposuit , distillavi per retortam sortissimo igne, dc aecepi copiosum phlegma coloris subflavi, odoris potentissime urinosi , saporis quidem insipidi, ast aliquantum acris. Caput morruum,sve remanentia, sortiori igne calcinata,& inis aqua cocta post evaporatianem copiosum Nitrum exhibuit, cui quid salinum adjunctum erat, disserens tamen a sale communi , probabile videtur esse sal Armoniacus antiquorum, qui defaeho nullibi repetibilis, aut in usu est. 4ltera vice excoxi in lebete cupreo, is
quam unam urnam aquae ex puteo quodam,
residentia in fundo, vix unius unciae tota fuit limosa luteo colore, latera lebetis albissimὶ tincta quasi creta quadam, quae saporem valν de acrem in lingua dabat, ita ut & ipsum cu-Prum arroserit, variabat in aliquibus locis e Ior citrinus, de subflavas praeter viridem, qui
ex cupro fuit extractus argumentum exni-hens miscellam alicujus sulphuris erudi. de subtilis hic adesse. Ex his duabus obsereationibus colligere licet in aquis Moravieis maxime Brunensibus limosam terram Nitro, de sale aliquo acri, etiam alicubi caustieo, de sulphure immatuis mimpraegnatam inveniri. unde M vegeta-