Animaduersiones, siue obseruationes in libros de historia, et de causis plantarum. Theophrasti per Dominicum Vignam ... factae, & obseruatae circa arbores, frutices, subfrutices, stirpes, plantas, & herbas, quibus omnibus difficile nomen sit, & ad no

발행: 1625년

분량: 187페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

pulmonaria Romana Vide in verbo Cerinthus. ID Vnica, est arbor quae Malum, siue Pomum Granatum fert, uti go Melagiana seu Mel ingrani dicuntur, cuius species sylvestris est illa quae profert florem Duplicem a laustium vocatum. Tenitis Apulei, Vide in verbo Lanaria

Pre raster, hoc et Pyrus Iluestris.

O Vadratoria inter Arbores quae tardissime Germinent connumeratura Theoph. Lib. I de Hist. plant cap. I. Vercula minor Latinorum. Vide in verbo Trisago. vercus Arbor nota vulgo Quercia dicta. QVercus Marina a Carsalpino libris. de plantis cap. 3 . redu citur ad j lam speciem Corallinae, qu fert ramos ad Latera tendentes , crusta candida, veluti denticulatos, quibus saepe adhaeret Lapidosa substantia, ac testacea quaedam animalia.

QVinq; folium .est idem ac Pentaphyllon,& est planta nota vulgo inquefoglio dusta, RAdicchiella vulgaris ex Caesalpino libro is deplantis cap, 23. est Consiligo Mattheoli. RAdix. ita interpraetatur Theodorus Gaxa, Caesalpinus Iib. 8. de plantis cap. I. vertit Raphanidam de qua inferius R. o Morsus. Vide in verbo Nymphaea. R. phanida ita interpr tatur Carsalpinus lib. 8 de plantis cap.

y quam Theodorus Gaza Radicem vertit, de est illa planta quae lingua Latina a Caesalpino Loco citato armoracia vocatur, quam egς puto esse Ramolaccium vulgarem

152쪽

Echi cortex sue Salsicortex est Roboris species ex eodem Theophrastoli 3 de Hist. plant cap. RHamnusia deo varia est de eo scribentium tra statio magna obscuritate inuoluta cum omnis ei aut hor seri, arsus su una Rhamina trade:cribar ut melius fit de hac re videre quiliore in Hist. plant. lib. 2. cap. io soluta aucc mdicam in Viridario Aiano duus vel tres Rhamns reperiri. RHaphanus, de tirascet tia videtur intcrnraetari Caesalpinus lib. 8 deplantis cap RHaphanis vero id est radix, seu radicula inter praetatur ab eodem Caelalpino Loco citato cap. 7. 5 La Radica vulgatis dici

tur.

Haponticum commune, sue Rhasonticum ossicinarum. Videi verbo Centaurin ira at

Haponticnm verum est species Lapathi, quae hodie critur in Monte vocato Santo Angelo in Regno Neapolitano. RI Izeas. Papauer sylvestre, siue erraticum, vulgo Roso-laccio dictum ex Caesalpino lib. is de plantis cap. Io lay san ut puto, Colorem Roseum sue Rubicundum quem habet cius stos. Hus -llobrogum. Vide in verbis Chrysoa illo Corctgria.

RHus Dioscoridis est ille frutex quia bosia cinis vocatur Sumaehsue Somm acco corru pro nomine Arabico, cuius Succus colorem rubicundian ac pulcherrimum produci quot in quia in Cotia Vulgo vocata pelle di bonam acco . forsan color Rusius, siue Rubicundus ortum habuit a vocabulo Rhus sed corrupto.

utrum sue Rithrum est planta Spinosa ab Author Histix plant, lib. I cap. 17. descripta, quς Spina Peregrinato

donaei chinopus seu Carduus echinatus Gesneri, Spiraro cepha Ius Cordi vocatur. ι Robur.

153쪽

obur . est Arbor qua Gallas rotundas profert Vulgo Rodero dicta RO a. omnibus notissima est planta, adeo variat species suas ut si vellem illas recensere, nec quidem hic totus Libellus sufficeret, Hoc autem non praeteribo in viridario Pisano adesse Rosam Luteam duarum specierum simplicem nempe,quς folia odorata profert, morem ut eum ad odorem cimicum accedentem. Habemus& Dupliceminosam Luteam quae ex Astradam Germaniae delata fuit Tisiis. Rosmarinum . quod vertit Theodorus Gaza ex Caesalpino lib. 7 d plantis cap. 4 . est Libanotis de qua Vide in verbo Liaba notis. Osula Coelestis Latinorum, est Lychnis coronaria, ut in ver bo Iouis Flos dictum est

VM sylvestris Amati Lusitani Vide in verbo Lappa. Vbia sue Euithrodanum a Theophrasto descriptum, cum habere debeat folia haederae, patet non es eidem cum Erythrodano, seu Rubsa Dioscoridis, ut optime nota Carsalpinus lib. 8 deplantis cap lem adhuc non esse visam afferit idem Cisalpino loco citato.

ubilium Vide in verbo Eruilium

Vbus est Morus Bassus officinarum , seu rutex proserens fructus rubios in principio, migros in maturuate, vulgo Leviore dictos ea quibus fit illa compositio apud Alomatariosi Dia- moron vocata, dc utilis ad morbos Calidos Gulae;

T Vbus Caninus ehidetri ac Cani Rubus,&est Rosa vulgo sala uatica dicta, ut in verbo Cani rubus dicitur siue RouoCanino quasi sit Rubus commedendus a Canibus. Vbus viticulosus. Vide in verbo Zaretaparilla.

154쪽

Vmex. est idem ac Lapathum, vulgo Romices, siue Rombice. RVscus est Brulans vulgaris etiam hodie ungi topo vocatur sicut ustus sylvestris, estq; qui solium, vulgo fgrifolio, Tungi topo. dg quo vide copiosius in verbo qui olia , myttus

sylvestras. D ta. omnibus notissima est. Nos autem habemus in Montibus Diui Iuliani supra Balnea Pisana in Montibus Ripae Fractet, nec non Vecchia ni Scalibi Quandam Rutam folii cerucae modo insectis, de vocatur Ruta Canina, quae est Pulcherrima.

SAbina vulgaris, Vide in verbo Iuniperus,ri in verbo Thula. Arbor nota vulgoq; Salcio dicta. SAlix. merina . est eadem ac Agnus Castus, siue Agnoti vitex, ut in Verbo Agnon abunde diximus. SAlsaparina Italica, Vide in verbo Hedera cilicia, in verbo Zareta parilla. SAlsi cortex est jecies Roboris eadem ac Recticortex ex eodem Theophrasto lib. de His plant cap 9. Alvast rella vulgaris est eadem ac Pimpinella, siue Sangui sorba. S lui Romana Vide in verbo Costus. SAluia si est omesticia ex Caesalpino lib. r. de plantis cap. s.cst Elai: sphacon Theoph. vi in verbo Elelispha con dictum cst.

syluc it .vςimidor, vel agrestis. Vide in verbo d pha- Sambucus sue Actes frutex notissimus Sambuco dictus,

155쪽

cul est Amaracus vulgatior, siue Maiora na vulgaris Pisis Persa vocata, ut in verbo Helenium diximus.

S Ana munda vide in verbo Cneorus ubi pulcherrima videbis. SAnguinella Vide in verbo Canaria S Angui sorba . est eadem ac impinella, siue Salvast rella uia

garis.

SA ponaria vulgi. Vide in verbo Struthium ' in verbo La

naria.

SAri est quid nascens in AEgypto cibo idoneum, de quo in veta

bo Mnasium.

Assefrica vulgari, vide in verbo TragopogCn. SAtanea est Mespili species grandiore fructu . ex Caesalpino lib. 3. de plantis cap. s. SAtanica est Carpae species minima, sed larga, dulcis teste Theophrasto Lib. . de Hist. plant cap. 6. SAtureia vera est Thymbra Montis Sancti Iuliani supra Balnea

Pisana oriens.

SAxi fragia, planta varia de qua aliqua dicam in Libello supra

Dioscoridem, quem in Lucem exire conabor. SC monia .est planta quae Scamonium profert, hoc est succum siue Lac eiusdem plantae, quod si praeparetur hoc est concoquat rcum Malo Cotoneo ut hodie nostri Aromatam faciunt Diagridium vocatur Praeparatur etiam hodie alio modo inuento aballustra Isimo D. Comite de varia ich. qui postmodum talem modum communicauit&pro secreto dedit Excellentissimo D. Marco Cornacchino V testatur idem Cornacchinius in suo Libello vocato Methodus in Pulverem cap. I. ut apud eum videri potest veto talis modus

156쪽

Preparandi Scammoneam sit melior nostro Antiquo, aetior Iudicio Excellentissimorum virorum meam opinionem subiicio. Hoc scioqir ad recipit Praeparationem Sulphure, Sulphur n qualia Metallicum non est expers venenositatis , quomodo poterit bene, Hum cum veneno praeparari quin potius venenositas non augeat ut utrorun)q; medicamentorum veneno statem habentium, quis enini nobis pro re tuta, di certa asserere potest, Malignitatem Scamonii,

Sulphuris in tali praeparatioue esse ablatam S andix Dubitatiue proponitura Lobellio, an si Pecte venaris nece intiorum, Plinii ut dicit ipse Lo bellius Libro Stirpium e duersaria Noua cap. de veneris Pectine, ted assertiue diciatur a Caesalpino libis de plantis cap. apesse Acicula vulgatis, siue cucula in est eadem cum Tectine veneris, habet enim talis planta post florem multa Rostra at instat Pectinis 3 sunt acuta aedis fiat Acus, unde forsa a nomen Aciculae, vel Acuculae ortita fuit. SChino: irae Eschinos i est uacus. Gl g Omaticos . id est Itrneus odoratars siue qui rinthium icinarum M quilianti vulgatium ut in verbo uncus

odoratus.

S lipa Tragi vide in verbo Canaria.

SCi sin a est ni bor quae I te ola paratur Abieti ut testatutidem Theophractus lib. . de Hili. plant cap. li O .ed a Caesalpino lib. a de plantis cap. 3. dicitur cis Tagus vulgo Faggio vocatus. SColop ndria. apud Dio coridem est Asplenon Graecorurn, AL pleuum Latmor rna, Cetrach ADt, a n officinarum siue Verba orata Recentiorum apud Theophrastum. Colopeiadrion est idem ac Lingua Ceruina a Theodoro againtari praelata Phyllios Graecorum .ila colo pendria vulgari limata vocata ob vermiculorum figuram , qui a tergo foliorum sunt e X aes alpino lib. D de plantis cap. 7. α paria, este dei ac Ericet.

157쪽

Q Corodo prasum . Licet a Theophrasto non describatur , tameno qui planta notissima , quae habet folium Porri,&caput Aulis vulgo regii porro dicitur , idcirco eam hic nominare volui. SCOrpius. ex Caesalpino lib. . de plantis cap 37. est idem, ac ille frutex, qui a Theodoro Gaza Nepa iterpretatur,4 a Caesalpino loco citato appellatur vulgo Spina Chiiiii S Corano . Vide in verbo Coccigria. SCylla Licet si notissima, tamen non est illa, quae hodie apud Aromatarios nostros pro tali circumfertur accipitur Sc ne videar paradoxum, Ibis nunc afferre ne miremini me id dicere, ac ne putetis me ab q; vlla ratione id proserre, nam si Scylla debet habere folium Aloes, ut testatur Diosccrides lib. cap. 22. ubi agit de Aloe , cum dicat Aloem habere solium γη ergo dicere debemus scyllam habere solium G loes , at Scalla vulgaris aeromatariorum habet folium Lili albi non Aloes , ergo ipsa non est vera Scylla, sed bene est verum Pancratium a Dioscoride descriptum in libro a cap. 168 Sed de hac refusius agere conabimur in Libello,' ita, alias suo loco commodior in Lucem edere decrevimus supra Dioscoridem, si Deo fauente hunc placere videbimus. Talis autem Scylla vera hodie reperitur in ιridatio inibi delata ex Locis Mari itimis Corsicae a Praeceptore meo Amantissimo Reuerendo Fratre Francisco Malocchio Florentino Minorita.

SCythica Radix . est Glycyrteta, sue Dulcis Radix, vulgo eorrupte quiritia ex Caelalpino lib. c. de plantis cap Hodie vocatur Pisis Legno dolce. SEcutina est Hedysaram Dioscoridis, siue Securidaca recenti tum ex Caesalpino lib. sexto de plantis cab. 3 o. SEdanum. Vide in verbo Selinon; Et ego soleo dicere vocari inidani hoc est Senida, si imponat ut verbum da inter Syllabam si dimi est autem Sedanum de genere pii palustris, cuius SecuFoueum, quo fit iter ad Balnea Tisana, ad Fontem vocatam Caldaccolio maxima reperi rur copia . Temporibus nostiis circ

158쪽

Dant ameiticae, de almae, sicut taciunt etiam hodie δε in bariis expetuntur, Sed ego cauerena animio usu ipsorum, replenteni ut

caput, inter plantas dissicilis Cochionis , ac venenatas , possunt reponi.

SEdum .est idem ac Lini Eoon Graecorum in Semperuiuum Lac

SElago . Si est eadem cum Selagine Mon pelliensium, utiq; est Ci-itus .imilis Secu adus Clusii te Erica Cht ylanthemis miniis mas obellu i obseruationum cap. de cisto bumili secundo Clusii S Eli non est idem, ae Apium Do mesticum, vulgo Petroselinum

siue preeae molo vocatum ex Caesalpino b q. . de plantas cap. 37. quoniam duplex describitur Selinum a neophrasto unum folio spisso crispo,&denso, is est vulgare Petroselinum, aliud a riori, Latiotaq; folio Cauleq; maiori,d est Petroselinum Macedonicum A ea uno me Selinon, paro ego esse corruptum illud nomen vulgatissimum Sed an vocatum,nat etiam tale Scdanum Connumeratur Recentioribus H rbariis inter Apiorum renera,&quia facultatem habet calidam, is excita in venerem , idcirco puto esse nomen Latinum transmutatum quasi dicat Da leni seu se. nida ut calorem ex venerem habeant.

SEmperuiuum , est idem ac Sedum, siue Attoon, vulgo Sopra

uiti lo, dc a me talis planta a simitatur illi virtuti quae integritas nominatum, de qua soleo haec duo Carmina ita enunciare. Fulmina non mortuit, non aestum aut frigus aieton se sibi tuta satis nil timet integritas.

SEn cio. est idem ae Erygeron Dioscoridis Italices pelliecto

sa siue Cardoncello vocatur, Herba Carderi na, quia Car-du fles uicula: eam delectentur comm edere, ut nos docet Caesalpinus lib. I s. de planii cap. r.

SE p ntari Vide in verbo Drac culus in in verbo re-

159쪽

lib. 6 de Hi plant cap. 7. dicit quod et jam Scrpilli Sylue si te genus est, quod defertur ex non tibus c. Caesalpmus libri 1. de plantis cap. 3 3. illam plantam Pepolluam vuIgo vocatam, re ab aliis Pip rellam dictam, d Hodie Pius 2 epolino esse tale Ser-pillum Sylvestre iusserit. SEriula Campana est Meli Iotus 'Syriaca odora, siue Meli Lotuc de Corona Regia Lobelli lib. obseruationum cap de Meli Loto S Esamum . ex Cordo Herbario . est Chamael in Myagrum

saue E 3 limum obellii libro stirpium Aduersaria Noua capite de Camaei me Myagro . ex Caesalpino vero lib. 9. deis antis cap. 33. est illud semen, quod ex Alexandria defertur Simile Sem in Lirni, iuggio lena in officinis appellatur ex qua Aromatarii nostri efficiunt cum Melle placentas ac varias formas . quas Cubatas vocant de Mense Decembris inaestruitatibus Sanctissimae Natiuitatis Domini Nostri Iesa Clio ita

S Etania, siue Satania est Me pili species grandiore fluctu Caesalpinus ii 3 deplantis cap. i. SIcya, est Cucumas, vulgo Cocomero , si cyos est Pepo vulgo Melloni, siue Poponi ex Cς alpino lib. F. de plantis cap. F. Siclos sylvestris, est Cucumis sylvestris, siue Cucumer Asininus cuius succus est elaterium Cariat pinus lib. F. de plantis cap. 6.SIda . est Althaea Palustris cytia flores, Aristolochiae viticulis, ex

Lobellio libro stirpsum et duersaria Noua cap. de Althaea Palustri. Cuius oritur maxima quantita in Palludibus . Lacu vocato, stagno proximis e directo Nemoribus vocatis di Santo Guido qua per Foueum fit iter Liburnum, versus illam partem, ubi sunt multi Pontes Lignei. SI lago. ita vertitur a Theodoro Gaza, Carsalpinus libra. plantis cap. 9. Videtur eam reducare ad Coronopum Recentiorum vulgo Herba Stella vocatum, Astrion a nonnullis dictum, hoc est Stella De qua habemus illud vulgatissimum Proverbium

160쪽

Laqnsa lata non e bella , se non a P Herba Stella. SI lene. ab Vlisse Aldroando putatures se planta Theophrasti,&est Muscipula, siue viscaria , vel Lychnis sylvestris Clusii alteras ore Muscolo, ex Lobellio lib. Stirpium aduersaria Noua cap. de muscipula . SIler Montanum. Vide in verbo Ligusticum. SIligo sest eadem cum Siligine Plinii reducitur a Caesalpino lib. . di plantis cap. q1 ad Tritici, siue frumenti penus quoddi Candidissimum quod in Spica sine Aristis gignitur in apud e r tinos Galbigiam vocant Incolae. S liqua Ceronia ex caesalpino lib. 3 de plantis cap. 7. et ille fructus qui vulgo Caruba vocatur. SIliqua Ficus AEgyptia vocata est Cassia istula sue Cassia in Canna vulgo dicta ex C salpin lib. 3. de planiis cap. a vice dicat quod videatur Theophrastus hanc intellexisse. SIliqua a Theodoro Ga et inter praelata, est Piseolus vulgo Pes , siue Pilello vocatus, de a Caesalpino lib. 6 de plantis cap.

3. Dolichus inter praelata L.

S liqua biluestris est, ibor Iadae , cereis Theophrasti. SIliqua strum Plinii. Vide in verbo Piper.

SI 'νbon,sib bum sunt idem ac Acanus Theophrasti. siue Carduus Lacteus, vel Lac Diuae Maria, ut dictum est in verbo Acanu&SIn pis planta notii sint viile senapa dicta cuius emen Falueri et Zatu D ei in usu ad , ondiendum , si uernelius dιcam agygion iat et Zandam illam Compi si ii uirem ex vino Musto cocto DL-ctam Liugua et iussea Oilaiciam dictam .sUrmbri alia est vel 'nil, aere is, siue Balsamita, menta

SEARCH

MENU NAVIGATION