Animaduersiones, siue obseruationes in libros de historia, et de causis plantarum. Theophrasti per Dominicum Vignam ... factae, & obseruatae circa arbores, frutices, subfrutices, stirpes, plantas, & herbas, quibus omnibus difficile nomen sit, & ad no

발행: 1625년

분량: 187페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

etis laudatur ad vulnera sananda, ut est Dictamus Cretensis, ut patet praecipue apud Doctissimum Poetam Ludovicum Atiosum an suo Furioso vocato canctu I9. particula a a.dum dicit.

Wricordo is ebe passinio aura Ue dista un herba in una plaggia amena Fosse Sittamo, o fose Panaceacbe stagna i sangue, della Plaga ea Leuitani spasmo, e per uos Tena. PAnax Chironium vero Theophrast disserta Chironio Diota

cotidis, nam Dioscorides lib. . cap . o. dicit emittere folia Amataci Theophrastus vero lib. 9 de Hist plant cap. Ia dieit

folia Lapathi id est Rumicis. Vnde Caesalpinus libria de plantis a p. r. asser sierbam Doriam esse Panax Chiron in Theophrasti. Dicta autem fuit Herba Doria, quia eam attulerit cum classe ex Aphrica Clarissimus in Bello Nauali Dux Andraeas Doria Genuensis,tamquam efficacem ad vulnera tum interna, tum externa sanada. ΡAncratium . est Scylla vulgaris Aromatariorum, ut in verbo Scylla. Anicum est Genus Frumenti, quod Elymon, Melinem vocari a Theophrasto dieit Caesalpinu lib. . de plantis cap. I a. Vulgoq; vocatur Panico Papa Indorum, Papa peruuianum reducitur ad arachidna Theophrasti a Ioanne Pona in Descriptione Montis al-d fol. 27.

Papauer est planta nota cuius Capitula in quibus continetur se

men , vulgo dicuntur Pappardolo , siue Pappa uero, eius vero ac est pium a Turcis ot fione vocatum. Papauererraticum est idem ac Papauer Rhoeas Graecorum siue sylvestre Latinorum , vulgoq; Rosol accio dictum, forsan ut puto corrupto vocabulo Graeco Rhoeas; ex cuius floribus iure merito, optimoq; consilio romatari nostri efficiunt Syrupum vocatum ditio solacci, ad Pleuritidem curandam . vulgo a punia dicti.

142쪽

Ρηpauer Heracleum putatura Fabio Columna libro de plantarum Aliquot Historia cap. de Papauere Heracleo esse illa plata, quae vulgotior Campe se dicitur in est Cyanus in agris sponte nascens , Sis vulgo Floralis dicampi dictus P Aparier Herculanum .est vi ago recentiorum, hoc est illa pla

ta, cuius Ram visco obducti sunt, ad c ut Mustae la aerentes retineantur. Caesalpinus lib. 6 deplantis cap. q9. ego puto esse Muscipulam recentiorum.

Jpapauer palustre Apulei. Vide in verbo Nymphaea.

PApau sylvestre est idem a Rhoeas, siue Papauererraticum vulgo Rosolaccio dictum, de quo videas in verbo Pana uer

erraticum.

P ariolaria. Vide in verbo Perdicium, P 'in ca . quae ita 'ertitur a Theodoro Gaza, est Daucum Theophrasti ex Caesalpino li 7 deplantis capyψx vulg*ris ex eodem Cisalpinis P λς d est Ca-PJctem Veneris Recentiorum Vide in verbo Scandix.

Penx phyllon hoc est Quinquefolium vulgare. Ρ'p' vide in verbo Sicyos Pepolin . Vide in verbo Serpillum.

U Q ricla ive A. Ioanne Pona in Descriptione Montis Baldi

143쪽

sol. o. putatur esse Chonduit Ia Pusilla marina Lutea Lobet ij, qu a Dalecha inpio vocatur Cichorium Bulbo sum.

P zriclymenum Vide in verbo Volucrum. Pirsa Gentilis, vulgaris. Vide in verbo Helenium

ΡΞrsea, forte erit Anacardus Fructus, siue Anacardium Graecorum Recentiorum ex se salpino lib. a. de planiis cap. Iongeq; differta Ersica vulgari Lingua Persico siue Pesco vocara ut dicit -- salpinus lib. a. de piantis citato cap. 7.

Birsicaria Vide in verbo Crataeum Pirsonata Vide in verbo Lappa. I Escorvi Apulei . Vide in verbo Canaria

PE Gallinaceus ita interprςtatur a Theodoro Gaχa,4 est Caucalis Recentiorum ex Caesalpinoli 7 deplantis cap. s. Pitrea. Quia ex Theoph. lib. p. de Hist plant cap. Is solum po nitur plurimam circa Phsophi denari optimam prouenire, idcirco tanquam ignota relinquitur.

J Euce est Pinus vulgaris P Eucedanum est idem, ac Foeniculum Porcinum Recentiorum

P Egicae . sunt vulgares species Fungorum Vescie dictae ut inve A bo Granium diximus,m a Fabio Columna in sua Echasi minus Cognitarum , 'ariorum stirpium cap. I 6 I. Lupi crepitus vo

cantur. T

D Hacon estiens vulgo Lenticchia dicta Caesalpinus lib. 6 deplantis cap. X. P Haseolus Indicus. Vide in verbo Trionum. a Phel-

144쪽

D Heliodris est eadem arbor, ac Suber Plinii, nam eadem dicia i liii ius lib. 16. cap. 8 de Suber ac dicat Theophrastus de Pheliodri libo . de Hist planica is ut optime notat Cς talpinius lib. 2. de plantis cap. 2, ins ne hodie vocatur So uero siue Sugheio. PHil antropos . hoc est Amor Hominis . siue Sperone ita . Vide in verbo Lappa.T Hilica. rsanq; est eadem cum Phylli rea recentiorum; sed vet testatur Caesalpiuus lib. a. de plantis cap. 36. est Linternum aliquorum sue I latrum vulgare. Bellonius lib. I. obseruatio utimcap. 2 referente Carolo Cluso li 1. de Rariorum stirpium per Hi panias obseruatarum cap i putat Philycam Theoph: est e ean-dςm cum e laterno, de qua idem verbo Celastrus.

D Hlcos, siue Phleum aio bestio lib. stirpium uersaria Noua

cap. deS'parganio putatur esse Spargannam Graecorum, quini mo dc Butomos eiusdem Theophrasti, cita sequentibus capitibus eiusdem libri ab eodem Lobellio videtur Phleon Theophrasti reduci ad Typhae speciem est, autem Typha planta palustris vulgo Mazeta Sorda vocata, et Caesalpiuus noster: lib. I de plantis cap 8. putauit Phleum esse idem cum dioebes, sue liba eiusdem Theophrasti, quam S oebem a si erit esse Caccat repolam vulgo appellatam quasi Caco tribulum, id est infestum Tribulum. Nunc autem temporibus nostris apud Ofiicinas nostros dicitur Cardo Stellario, ut puto quia non solum flos , quin imo planta antequam truncum, siue caulem , sue florem suum producat, ad instatq; Stellae folia emittat, deinde tota spinosa surgat, cuius maximam copiam habemus non solum in Prato circum uicino ecclesiae Maior Tisanae vulgo dicta ilDuo modi Pisa, sed etiam in Platea quae est Ante Ecclesiam Diure Catherinae, ubi manent Reuerendi Fratres Ordinis Sancti Dominici &postmodum destilla tuta Reuerendis Fratribus Iesuatis, vulgo Fratidi San iro lamo dicti sibi conuicinis, talis aqua ut dixi di Cardo Stellario vocata, est hodie admodum in usu ad refrigerandum hepar. Sed hic Notandum est, quod haec omnia diximus de hac Planta prout Phletis est in genere Masculino, nam Phleum in genere neutro ut obseruare potui ab eodem Caesalpino P est planta in stagnis nascens, de qua alibi se tractassentetur,4 ego Perquirens Libros ScΣ

145쪽

Sex decim deplantis, quos composuit , inueni ipsum lib. q. cap. 63. naentionem tacere de Typha palustri, de omnia dicer quae de Phleo in genere neutro dicit lib. . de plantis cap. 48. Sed tale no- naen Phle in libra citato non refertur, nec reperitur reliqua ala tem omnia correspIndent. ΡHlogi non , siue Phloe viro i enim modo vertit TheodoruS Gaza venotat Caesalpinus lib. v. de plantis cap. o. est Viola Flam area, siue Flamma Iouis, siue Iacea Recentiorum , de Pisis

Suocere, e uore vocantur , quia ut puto habeant res colores. qui simul manere non possant, scut interdum euenit Mulieribus Socrubus murubus, quae vulgo dicuntur Suocere emtiores, inter

quas pauca est aliquando sympathia, siue similitudo PHonos est cruor, hoc est sanguinis color, ut in verbo Atra et lis dicitur. ΡHrygium. cum solum a Theoph. libχ demist plant ea p. V.

inter plantas Eslinaceonnumeretur , ut Lucernula, Iouis flos similes de eo nihil adhuc obseruare potuimus.

PHieris. Vide in verbo pleris. PHycos est Aleta Marina. Caesalpinus libris. de plantis cap. 21.

est de alia Phycos a Galeno de simplicium Medicam faculi cap. de Psmithio seu de Cerussa inter Metalica connunae rata, quae est Carussa elaborata ad faciem de albandam, vulgo Biacca, siue S biac- cadi 2 a, qua utuntur mulieres, unde facile est aequi uocare a Phycos Phucos , siue Phueatas Mulieres, hoc est Lisciate, siue imbiaecate, ct forsan melius imbiancate, nam Caetussa non solum est alba, sed etiam colorem album producit,

ΡHycus recensetur a Caesalpino lib. Is de plantis ea et . pro Musco Marino, siue Corallina vulgari , vel Oviga crinito folio , ut in verbo Alga dictum est.

PMγlica vide supra in littera Philica absq; littera.

146쪽

PIJγllira est ilia Arbor in lpibus tantum proueniens AIRosimilis, folysin acutus desinentibus, ac iuxta pediculum re- ruis, erratisq; , si milue rugosis, materies cius est alba, aut flauescens, mollis, quam Cerdones expetunt, ut super illam coria in dant,' iii minime aciem cultri hebetant. Caesalpinus lib. a. de plantis cap. IO.

P llita mas ex opinione Caesalpini lib. a. de plantis cap. 3 7. est

Tilia, siue Lignum Putridum, vulgoq Legno Pa Zeto, uti ne in agro Tlumbinensi vocatur PHyllyrea Graecorum est eadem ac Apharca Theoph. ex Auth. Id sit plant. lib. cap. 6 ut suo loco dictum est. Hyllitis. Vide in verbo Scolopendri Cn. PHyllum, sive Foeminificat Marifica herba est Mercurialis herba, vulgo Mercorclla dicta, ex Caesalpino lib. 8. de plantas c. a. o de eloysio Anguillara parere siue Vltimo cap. de Phyllo

siue ulti suo.

catur

Authore His t. plant. lib. .ca p, iq. Hieracium Mattheoli vo-PImpinella. est eadem ae Sal strella vulgaris. sue Sangui sorba P Inus ideo vulgaris est notitiae ut luna illam n minasse satiscite duxerim . ac Metri esse cum Seuce dixerim P per . hodie vulgaristinum est , cum semper in cibariis utatur cenna OPinac ne quorun lani, a Dodonaeo Capilaum iuni

147쪽

existimatur,in Siliqua strum Plinii ex opinione Fuci, si , vi refert Aut ior Hiit plant. lib. s. cap. i. apud quem multas species ipsius Capsci inuenire poteris variantes in figura, dein magnitudine vel

paruitate,

Pspex quaticum . Vide in vetbo Cratarum P perella. Vide in verbo Serpillum. DIraster est Pyrus 'luestris quae soli deperdit antequam seu

chum concoquat; Achrada Graecae vocatur a Theoph. vi in verbo Achrada dictum est ex Carsalpino lib. a. de plantis cap. 61 Iraea, vel Smeraea. Vide in verbo infra Spirara. Irus. tanquam arbor nota eiusq; Fructus Notissimi sed varia-rum specierum inobseruati a nobis relinquuntur.

Plieolus. Vide in verbo Dolichus Piliolus sylvestris. Vide in verbo Eruilium. It s. est Picea, quam Theodorus Gaza aliquando Laricem νο--cat, ut notat Caesalpinus lib. . de plantis cap. a. Lacida uernus, ex Caesalpino lib. a. de plantis cap. a. est prima species Roboras, quae emeris alio nomine vocarur, estq; nostra Quercus tenuiore glande, & folio. I Jantago est eadem ac Agnoglossum, vel ut alii Legunt Arno. glossum hoc et Lingua Agni, vulgo plantaggine,in cinque nerui, vel Centonerbi, quia eius folia habeant inclusos neruulos quinq; principales tam agnos, qui postmodum si melius conspician rurad numerum centennarium deuenianr,i est Stelephoros Theopb. ex Caesalpino lib. . de plantis capi β. Platanus bor nota, quae Colitur hodie in Viridario iuxta lo- cum voca umla Peschi era, iuxta enim aquas vult oriri, sicut testatur Sacra Scriptura. Quasi Platanus exaltata tum iuxta aquas. Poda-

148쪽

ANII AD PLANTAE V

P dagra Lini Vide in verbo Cati,tas& est Cuscula vulgari se X et talpino lib. l. de plantis cap I. Podagraria est . ngelica Campestris ut in Verbo Magidaris di-P Oli iam . non solum Theophrasti, sed etiam Dioscoridis, de Ara A bum a Fabio Columna in sua Ecstas Minus Cognitarum,

Rariorum stirpium cap. 13 proponitur esse Abrotonum foemineum vermiculato solio Polione ui in Graecis est idem ac Latinis Canum,&quia tota pia tua dicti Abrotan est Lanuginosa alba, hinc factum est ut Poliuna Fabio Columna existimetur. D lvacantha ita interpraetatur a Caesalpini ib. 1 de plantis cap. 3 6 est ead-m ac Aculeosa, quς ita vertitur a Theodoro Gaxa, de est Carduus I luestris, cuius flos est in usu ad Coagula dum 1ac, unde vulgo Praestrram vocant uiue Presu clam Licet etiam Prestola sit ηpar ne, siue Speron ella vulgaris. D Olypodium e si idem ac Fidicula Theodoro Gaeta interpraeta ta ic ut ego puto Melius Filicula, de qua suo loco , drcitur Polypodium, qui aeriis radices habeant similitudinem cum Polypo animala. ex Caesalpino lib. 6 de plantis cap. o. P lytricum siue Tricho manes. Videt hi autem lita dictum quia plures a richas, nos hodie Tre fine dicimus , hoc est Capillos multos gignere faciat.

P p ': si ς pxitu alba est eadem in Leuce Theophrasti

ex Caesalpmo lib. I. deplanris cap s. POpalus bica, siue I bica Plinii. Vide in verbo Crataesus

149쪽

ctu mitior,& dulcior putaturq; ama: salpino lib. 13. de plantis cap. et esse en diuia vulgaris, quae Graeca Hypocho eris dicitur. Portam. est idem ac Trasium sed notissimum. Porrum sponte proueniens est Laena peloprassum . Vide In verbo Gelbrum. Ρ Ortulaca. siue Andrachne, vel Adrachnes est vulgaris Por ' cellana, siue I rocacchia dicta Portulaca arbor putatu resis adem ac Arbutus arbor, seu A ba-tro vulgaris ea Aloysio Anguillara parere q. de simplicibus cap. de Arsuto. Potbon Coeruleum a Ioanne Tona in Descriptione Montis Baldi fol. qa. e. opitiione aliorum putatur esse Nil Serapionis

uicennae dictum a recentioribus Campanaia et Zura, aut Flor di Nocte, ab aliis Ligustrum Columes la , Vaccinium Virgilii Ego autem addo vocari Conuoluulum ceruleum , de Campanulam Azzurram , quae per noctem mane aperta, per solem , siue diem Clauditura

Othos. Vide in verbo Desiderium . Rason, siue Prashm est idem ac Porrum notissimum. Resuola Alpinorum. Vide iri verbo Lappa. Rret uola vulgaris. Vide in verbo Polyacantha.ΡRuous albus vulgi est Acuta spina Dioscoridis siue Oxya

canta eiusdem P Runus est Arbor notissima amplectens omnia varia genera fructum , in vulgo Susine vocantur, & Cocca melea a Gaza interpraetatur, vincta Auth Hist plant. lib. 2. cap qI Seudocostus. Vide in verbo Costus.'

MI seu

150쪽

ANIOIAD PLANTAEUM

Pseudolotus Mattheoli est idem ae Diospyro siue Faba Graeca ut in verbo DiosDrou. ΡSendo Melanthium est Nigella falsa, seu Gith, a quo corropta

Psyllium. Vide in verbo Canaria 4 in verbo Cynopa, πο-

ΡTelea. est linus vulgo Olmo dicta . Caesalpinus lib, a deplantis capi P Teris, siue theris est dicta, quia imitatur Autum Pennas,

est Fili Mascula. ex Caesalpino lib. I de plantis cap. a. Te-liphteris vero est Filix Foemina ut dicit lib. citato idem Caelalpinus cap. 3.ΡTernix ex eodem Theoph. lib. de Hist plant. cap. q. nil aliud est quam caulis erectus quem producit Cactus Theophrasti de quo in eo bo Catius, siue Carduus Cattus, de sunt Cardones vulgares quibus vescimur crudis hyeme.

PVgio est idem a Gladiolus siue Tiphion, siue riphium, sed

vide in verbo Ensis Radix, sive Gladiolus de in verbo Xiphion ΡVlegium Vide in verbo 'Elechon, si uelle chrum. Hoc autem non pr termittam Pulegium dictum quia Pulices enecet, &Blechon vocari a Graecis, Balatu, quem excitat in Pecoribus dum ipsum Commederint, in uias reges balant siue rugitum emittunt, dum ea aliquo loco discedunt, ut vulgo dicitur Belano, Hinc ortum existimarem illud prouerbium Pigliai Puleggio, Hoc est uiscede ab hoc loco, de in alium pergas , sicut faciunt Greges irecipue pecora, quando Pulegium degustarunt. π 'liearia. est Coni ea vulgaris, quae si decoquatur in aqua, A ai pergatur per domum pulices necat; dc differt a Pulicaria recentiorum, quae est Psyllium Graecorum, ex cuius semine sit Maci lago, siue Loch de Plillio ad tussim sedandana. Pulis

SEARCH

MENU NAVIGATION