Quaestionum Lucretianarum Particula I et II. Dissertatio ..

51쪽

intueri Sane quae Pythagoras de hominis anima canima mundi X0rta dixisse sertur non ita magna fide digna sunt hy)sed hoc quidem inter Omne con Stat, eum Oeuis Se post hominis mortem animam, prout bonam malamVe e prae Stitisset, aut in coelum κοσμον aut in tartara aut in hominum aliorum bestiarumve corpora transire 68ὶ ergo nunquam pro I SUSinterire. 69)Quam opinionem postea Plato ita Xcoluit, ut diceret, rerum principi in unaquaque Stella Xa animam aliquam a mente divina collocatam esse. Deinde vero anima vel in terram vel in stellas errantes 70 missa e8Se, ut primum omne in corpora virilia migrarent, unde OS hominiam mortem, Si corporis voluptates et libidines Superassent, in Sede 3 SURS aeterna reverterentur, in autem a recta vivendi ratione ab SeeSSiSSent, in corpora muliebria, denique, Si nihilominus vitiis flagitiisque se odidissent, in e Stiarum corpora trun- Sirent. Hinc vero animus nisi sordida illa insmaque natura prorsu abjecta in principalem suum Statum non OSSe restitui. yi Haec cum ita Sint apparet, antinam non Solum non De Umbere mortem, Sed ita Semper vivere ut Suo tempore in corpii aliquod nascens Xtrinsecus possit insinuari. y )Atque hanc sententiam, quam in libro I etiam Ennio attribuit, Lucretius in libro III v. supr. pluribus verbi ita oppugnat,

ut quodammodo petulanter nec inlacete concludat: Denique conubia ad Veneris partusque ferarum i 8Se anima presto deridiculum esse videtur Expectare immortalis mortalia membra Innumero numero, certareque praeproperanter Inter Se quae prima potissimaque insinuetur. um ista quidem ratione animas in corpora insinuari neque Pythagoras neque Plato docuit. Re Stat, ut de ,rerum ante actarum retinentia λδ quam

vocat Lucretius III, 670 sqq. dicamus. Ille quidem . . :

52쪽

Praeterea, inquit, Si inmortalis natura nisi in con Stat et in corpus B Scentibus in Sinuatur, cur Super aut actam aetatem meminisse nequimu e. q. s. 30 At meminit uiato actae vitae anima , Si Sequimur Plutonem. Is eni in nihil disci posse existimat, nisi ea, quae tautuin videantur ignotu jam pridem nobis nota fuerint ita ut discur nihil aliud sit quam memoria repetere ea, quae anima liquando scivissu sed longiore tempore interjecto oblita sit. 73 Notumque St, Platonem quaesivis Se qui tandem fieret, ut interrogando cum aliae uni muthematicae notione o homine litteris nondum crudito diu possent, nisi a in antea in illius unima suissent. Haec vero hactenus Nunc ad alios versus Lucretianos

Sua quidem ipsius ratione de animi animaeque natura disputaturus po0ta libri III initio dicit jum multos homines ante ipsum eundem rem Similiter voluisse Xplicare; sed , , magi Omnia laudis sed actari cau8n quam quod res ipsa probetur. Saepo enim homine assi inare, J II v. 43 se . . Se Scire animae naturam Sanguinis S Se v. 46 seu ut otium venti. Quaruiu alter in opinio, quanquam pervia guta erat antiquissimis temporibu8 tamen maxime Impedocli probanda

videbatur, qui ipse dixit:

assentiebantur Stoici. Nam apud Diogenem Laertium VII, 156 8 1. Zeno, Antipater Posidoniii dicunt, τη ' 'n' ειναι

53쪽

est vθερμον ibi l. sive calidii vel potius arcientius quam aer terrae prOXimus, qui dicitur eraSSu atque concretus

Cic. Tuscul. I, 48, 42): ita ut interdum Omnino ignis appelletur Cic. Tu Scul. I, 9, 19; ut deor. IlI, 14, 136. yn Ceterum

is animus Simili modo per corpus penetrat idque coercet ac mundi anima ipsum munduin continet yy): de qua re Stoici vald dissentiunt ab Epicureis, qui animam n corpore Ontineri volunt. Tum ver Lucretius ait: III, 370): Illud in his rebus nequaquam Sumere OSSis, Democriti quod sancta viri Sententia ponit, Corpori atque animi primordia Singula privis Adpo Sita, alternis variare ne nectere membra. Democritus quidem animum in lividuorum corporum levium et rutundorum efficit concursione quadam ortuita, quam tamen concalefactam et Spirabilem, id est animalem esse

Quae corpu8Uula animalia non olum ita per totum Orpus dissundit, ut omnes hujus partes vim caloremque vitalem accipiunt, ' Sed inter duas qua Sque atomos corporea Collocat atomum animalem Lucr L . Nihilominu vero negat, animi particularum motus tu omnibus corpori partibus pare e 8Se immo Singula animi sacultates in Sui qua8que

54쪽

corporis partibus ita contendit esse positas, ut cogitatio sit in cerebro, ira in corde, libido in hepate. 79)Quibus rebus explicati restat, ut de anima eum Sela Sibu conjuneta loquantur. iueretius inim ibi demonstratis en quae Ientire Videamus ic insensilibus numen omniacon Stare principiis se II, 865), pergit dicere: JI, 902 Deinde ea seminibus qui sensile O8 Se reari eun Stituunt porro e ullis sentire uelis, mollia jam faeitini. e. q. S. Qui versus, si minus ad Platonem, qui omnibu rebus, quae vivant atque vigeant, animum id est vim vitalem Sen-8umque in mente divina tributum esse censuit, at certe ad Ana Xagoram videntur reserundi enim, riuum dicit 'v

εκμαetrio κ. τ λ. 1 1 3gm 6 nihil aliud sibi vult, - quam ut in omnibus rebus vita praeditis animum Sensumque ineSSe putemus. Nam nimii quidem Sine sensu profecto non potest cogitari. Atque quum animum, qui idem sit quod anima, 80ὶ Anaxagoras confirmet Vim es Se motum efficientem . . in omnibus rebus inesse quae se ipsae moveant, si sequitur ut

ejusmodi rus jam inde ab initi etiam sensu praedita Sta tuerit. 8'Deinde Lucretius, ut alias quoque opinione re sellat,

in libro IlI v. 350 sqq. ait:

, , Si qui corpus Sentire refutat, Atquo animam credit permixtam corpore toto Suscipere hunc motum quem Sensum nominitamus: Vel manifesta re contra vernSque replignat.

55쪽

Dicere porro Oculo nullam rem Cernere OSSe, Sed per eos animum ut Oribu Spectare re elu Sis, Desipere S e. q. S.

Ac primum quidem Pythagoram Scimus docuisse, animam cognoscere atque sentire Sed id tamdiu tantum posse fieri, quamdiu anima in corpore commoretur Nam in corpore illum tanquam in carcere concluSam 83 hoe ipso ita opus habere, ut ipse quidem facultatem Sentiendi OS sident, corpus ver RuXilium Iit ad jumentumqtie eXternum hujus sa-

cultatis adhibunda0. 8 Atque audem vim Epicharmi habet

Doinde Plato et ipse Pythagoram Sequel S, quanquam animam immortalem sine corpore et suisse et Semper X Stare credit, 86 tamen singulas ejus parte in Sui qua Sque partibus corpori ita collo e et, ut corporis demum opera OSSint Sentire. 87)Has ver opinione Optime excoluit Aristoteles, qui: Anima, tuquit, et corpus et Sunt idem et non sunt ratione quidem et Datura inter se disserimi, vita vero anguStis Sime conjuncta sunt' ). Nam neque uim et corpore conjunctis vita neque animantibus quibusdam et corporei rebuS On- glutinatis animal efficitur; sed ipsa anima vis est motus efficienS, corpus autem tanquam in Strumentum, quo motus illos

et efficit et prae se sert anima. Itaque sicuti vis videndi non ab oculo, ita anima non potest a corpore S ungi. cs. Arist. metaph. VIII, 6, 1045. - de anim. II, 1, 413 ως δ' η c

doctrina con Sentire. η' Boetili, Philolaus 8 et Philol. p. Platon Phaed. 62, B.

η' Bookli, Philol. 77 diligitur corpus ab antina, quia in eo non potest uti sen8ibus a quo O8tquam morte deducta est agit in mundo

incorporalem vitam.

56쪽

Sed transeamus ad harmoniam 89J qua quidam animi offici voluerunt. Lucretius enim dicit: III, 98): Quamvis multa quidem sapientum turba putarunt

Sensum animi certa non esse in parte Oeatum, Verum habitum quendam vitalem corporis S Se, Harmoniam Grai quam dicunt, quod suciat nos Vivere cum Sensu, nulla cum in parte siet mens: Magnopere in qu mi diverSi errare videntur. In qua re Splicanda non tam Lucretius quam Aristoteles auctori nomen mittit afferre; nam Aristoteles quoque hae tantum narrat: pu ovibu tua etη φυχλυ tvες λε-

polit VIII, ); apud Platonum autem immitis, Philolai

φυχμ μ , επε δα ταυτα καλ04 α μετρtως κραθὴ προ αλληλα eandemque sententiam Macrobius in somn. Scip. I, 14 ipsi Philolao et Pythagorae ascribit, quum dicit: .,Plat dixit

animum 8Setitiam e moventem, Xenocrate numerum Semoventem, Aristotele avetελεχειαν Pythagoras et Philolaus harmoniani. Sed vera Pythagprae sententia haec tantum potest fuisse ph), quam Claudius Mamertus quidam in Boue khii Philol. p. 177 assert: animam inditam esse corpori per Umerum et immortalem eandemque ine Orporalem convenientiam. Postea eandem sententiam cum multi alii Pythagorae et Aristotelis diScipuli aeceperunt, tum AriStOXenu S, qui musicus idemque philosophus apud Ciceronem Tu Scul. I, 10, 20 animum esse dicit ipsius corporis intentionem quandam velut in cantu et in fidibus, quae harmonia Ocetur, si e corporis totius natura et gura varios motus eieri tanquam in cantu ODOS . - Itaque tum demum censet SentirisOSSe quum Singularum corpori S partium 1 ma conjunctio

η' Hac rapea voce, quae in antiquioribus Lucretiarii carminisset0mplaribus voluti adh0soldii etiam litteris Graecis Xpressu St,tor utitur Lucretius III, 10l. 18 l3l). I v. ZElle I, p. 32l-323. - . 257.

57쪽

membrorumque Ommum eon Sentieti in unum vigor motum

illum sentiendi excitet. Ceterum sicut in fidibus, cum aliquid aut interruptum aut relaXatum Sit, Omnis sonandi ratio

turbetur atque Solvatur, ita in corpore, cum par aliqua membrorum corrumpatur, destrui omnia turbati vero corruptisque Omnibu Occidere SenSUm eamque mortem vocarii i).Jam vero re Stat, ut de Sciendi ratione quaedam dicamus Quum enim Sen Su Lucretius nullo Diodo refelli possederuotistΙot' ), O Studet On Vincere, qui en Suum pereeptionibus vera e S Se hae ratione negant, ut Ouiniti nihil sciri

ΡOSSe contendant. Itaque sic loquitur: IV, 469): Doni quo nil sciri si quis putat, id quoque nescit

An sciri OSSit, quoniam nil scire utetur. Inter cujus Sententiae patrono ac defenSOre imprimis nominandus est Pyrrho, qui Aristocle auctore μ' dicit, i, τε

11ῆλλον ὀδε η ὀθε tvα ἔκαaetoυμψ). Eademque sere Omne ae ademici recentiore diXerunt, quorum numero Sati est Aree Silam hujus sectae auctorem commemorare. Apud Ciceronem enim haec legimus: acad.

qu. I, 12, 45 Αrce Sila negabat 88 quidquam, quod sciri posset, ne illud quidem ip8um, quod Socrates sibi reliquis-ssit 95 et: de orat. III. 18 67): Arce Sila . . . . e variiSPlatonis libris sermonibu Sque Socraticis hoc maXime arripuit, nihil esse certi, quod aut en Sibu aut animo percipi possit μο).'3 Laetant. Opis i. c. 16. - in Stit. VII, 13. 'λ Lucr. IV, 478 Invenies primis ab Sensibus esse creatam Notitiem veri, neque en Sus OSSe refelli. '' ap. Eugeb praep. evang. XIV, 8, 2. '' Diog. L. IX, 6 l. - Geli XI, 5, 4 Sext. mp. XI, i 40. 'δ Socratos putabat, non sciri OSSe quidquam ni Si cognita tnotion Ut 0finitione rerum v. Zeller Π, a. p. 77Sqq. - . 84 Sqq. '' cs acad. qu. II, 23 73 Metrodorla Chiu . . . ego, inquit, Scire nos, sciamusne aliquid a nihil ciamus, ne id ipsum quidem nosciro aut Scire nos, nec Omnino Sitne aliquid, an nihil Sit - de nat. 0or. I, 5, ii haec in philosophia ratio contra Omnia disserendi nullam quorem apert judicandi prosecta a Socrate, repetita ab Arcesila, confirmata a Carneade. - Zelle III, p. 449 sqq.

58쪽

ronciseus Ollo temering Reyimonti a. d. III. at Sextil. tinni MDCCCXLIII altis sum putre riderio Guillelmo, ornamentorum scenicorum pictore, quem iam XIII unte annos praematura morte ereptum valde lugeo, matre Augusta e gente Feyer, quam adhuc iram feneror Fidei addictus sum reformatae

Litterarum initiis imbutus in puerorum ludo, cui adhuc

praeest vir humanissimus Lorn exeunte anno . . IV in quintam classem scholae Loebenichtianae receptus sum, quae etiamnunc floret sub directore doctissimo Schmiat. Deinde uurtu classe absoluta mense Aprili a LVI a directore illustrissimo Εllendi in quartam gymnasii Palaeopolitani classem receptus sum. Septem annis post um maturitatis testimonio dimissus tuuiis philologicis in academia Albertina operum dare institui. Itaque mense Aprili a LXIII a pros ill Sanio tum prorectore magno sic civis factus, a decano maxime spectabili ut Aesselmann in album philosophorum inscriptu sum. Docuerunt me per quattuor annos et dimidium pro foll. Lehrs synt Graec , antiquit Graec , hist litter Graec. Encyclop. philo , doctrin. metriin, interpret epist et salis Norat. , Pind. carm. Sophocl. Antist. Pers satis. Cicer orat in Verr. , Iristoph. M. Thucyd. Hesiis l. p. et dies scut Hero pro fili. Friadlaender antiquit. I man. mythol. Graec , introduci.

in studia monumentor. S. elementa epigraph. numismat archaeologiae artium, Xercit epist aphia, Xercit archaeolog. inter 'ret. statuar gypso confeci quae in muse nostro conServantur, πο- graph. Romae, inter rei grammiatio veter. interpret Iuvenal. satis. Catuli carm. Plaut. Trinumm. Tacit anna , Properi.

din quaest. Nom. hist liti Rom. - pro . ill Rosent rana Poe- ιιcen, histor philos recentior. l09icen et metaphys. Psychologiam: pros ut Nitzsch introduci in histor Roman. - pro . ili. Schade interpret monum Goth et Pheot. Matther de veliseide, metrio Pheotis . histor. oes Theotiso uibus viris neque minus illis, qui ante litteras me docuerunt, omnibus optime de me meritis almum Albertinam relicturus gratias ago quam maχimasyratiamque semper habebo. -

60쪽

LIER R O CONGRESS