Quaestionum Lucretianarum Particula I et II. Dissertatio ..

41쪽

Denique versibus: 0, 70): in ita sorte puta igni terraeque Oire

corpus et aeria aura roremque liquoris, nil in concilio naturam ut mutet eorum

poeta id dicit, quod Empedo elem docuisse cum Aristoteles confirmat tum G uJenus Hie quidem in Hippocr. de natura hom. I, 2 Sehi T. XV, 32 illin ait: Eμπ ετα'λ et uv

His omnibus Empedoclis praeceptis confutatis Lucretius, ut Anaxagorae Cla Zomenii doctrinam oppugnet: I, 830): unc, ait ut na Xagorae serutemur homoeomerianquam Grai memorant nec nostra dicere lingua cone sedit nobis patrii Sermoni ege Sta S, sed tamen ipsam rem facilest Xponere Verbi S, principio, rerum quom dicit homoeomerian, ossa videlicet e pauxillis atque minutis ossibus hic et de pauXillis atque minutis visceribus Vi Seu gigni . . . ex aurique putat mici con8istere OSSe

I, 843): Nec tamen esse ulla idem e parte in rebus inane concedit, neque Orporibus finem S Se e candi S. quare in utraque mihi pariter ratione videtur errare atque illi, Supra quo diXimu ante. In quibus logmatis considerandis Lucretius tandem, qua etiam illi auctores usi sunt, rationem ita adhibet ut Vel eorundum eXemplorum auxilio res declaret amori-Stotele de gen et corrupi. I, 1, 314 6 με - inquit 'Avαξ.)

42쪽

κμ tabcit. Principia igitur rerum Ana Xagora innumerabiles et admodum parvas particula osse diXit. Hae sunt O moeomeriae quas Aristololses, Lucretius aliique appellarit. ')Sed Aristoteles singulas particula ,,τα αυιαερῆ Sc. Ἀεγη)

id quod Augustinus civit dei VIII, 2 non inepte sie X-plicat , de particulis inter se dissimilibus, corpora dissimilia. Ceterum semina illa ab Epicureorum atomis ita disserunt, ut hae quidem individuae sint, illa vero in infinitum dividi possint Nam rectissime Lucretius, quum dicit, An B Xagoram , corporibus finem esse secandisse negasse I, 844 idem memorat, quod ipse Anaxagoras his Verbi diei

43쪽

Denique lucretius, postquam dogmata cilla refutare

I, 875J Linquitur hic quaedam latitandi copia tenvis,

id quod Anaxagoras ibi sumit, ut omnibu Omuis re putet inmigia rebus latitare, sed illud apparere Uniam, cuius in plurima miXta et magis in promptu primaque in fronte locata. Hanc revera naXagorae 88 Sententiam, uti Superque ab Aristotele confirmatur; sed hoc loco Sati erit, tun tum pauea quaedam documenta afferre, quae in fragmentis a Suhaubachio collectis inveniuntur. Est enim in ragm. 3:

tat igitur naxagoras, alia ec aliis non posse proseis cinis jam inde ab initio insuerit, ne quae alia in alia vel di VerSiSSima transire posse, nisi omnia in omnibus.ψ' Immo Vero etiamsi in aliqua re Sola haec vel illa qualitas inesse

44쪽

viduatur, hoc tantum idcirco nobis videri, quod illius materine, e qua rem nominemus, plus insit quam materiae cujusvis alius, hθ - Idem enim quod Luci otius I, 875 versibus: sed illud Apparere unum, cujus in plurima miXta Et magis in promptu primaque in fronte locuta Aristoteles

dum vero restat, ut de Stoicorur quibus dum naturalibus quae Ationibus, qua Lucretius, commemorat di SputemuS. Ac primu ui quidem Lucretius ait; I, 1052, 1llud tu his rebus longo fuge credere, Memini, in medium summae quod dicunt Omnia niti, utque ideo mundi naturam Stare Sine ullis ictibus Xterni nequo, quo quam OSSe reSolvi Summa atque ima, quod in medium Sint omnia niXa. Sane ipse poeta, qui illud docuerit, non memorat, Sed ex Plutarchi de Stoicorum opugnantii libro 44 6 f. p. 1054)noviinus Chrysippum docuis8e ouet o δε υ υλου τε tvocivo M

que Achillus Tatius is a g. 132. A affirmat, Stoicos contendere,

45쪽

circum terra1n Vero aquam, deinde aerem diffundi; M denique haec Omnia propter gravitatem tanquam nucleum mundi esse aethere cire vinclusi. l. c. et Stobaeus ech I, 408.)Sed ,non omnia, ut recte dicit Lucretius I, 1080 sqq. Corpora finguntisin medium niti, Sed terrarum atque liquoris, et vagi terreno quae corpore contine Utur, umorem ponti magnusque e montibu undas, at contra tenui eXponunt aeri aura Set calidus simul a medio disserrier ignis, atque ideo totum circum tremere aethera igni Set Solis summam per caeli caerula a Sci

e. q. S.

Docuerunt enim Stoici, quam terramque, quum graViora Sint medium mundum petere, ignem et nerem, quum leviora, a medio recedere; β' 490,et άτω vero εἶναι et πυρ rari αἰθέρα

lum igitur i. e. aethera igneumo non olum omnia circumcludere es. Lucret. I, 1095 supra circuli1 tegere Omnia coelum)sed etiam Simul cum Sole, luna, reliquis astri vaporibus terrae mariS aquarum ali atque Sustentari. Lucr supra Ciceronat cleor. III, 14, 3T II, 15, 40. 118. Seneca qu. n. VI, 16, 2. ββ)Deinde Lucretius, cum dicit: V, 114)γ ... ne forte reariS, terras et Solem et caeluna, mare Sidera lunam, corpore divino debere aeterna manere

Cic. de ut deor. II 6 17 terram esse infimum, quam craSSimus circumfundat aer.

46쪽

ea Videtur respicere, quae Stoici de divina anima toti mundo et partibus ejus inserta docuerunt. Nam Cleanthes dixit ipSum mundum deum esse se Cic. at d. I, 14), Ch sippus

Manilius Aeetae St0ica addictus in lib. I):

Hoc opus immensi constructum corpore mundi membraque naturae diversa condita forma aeri atque ignis, terrae pelagique jacentis vis animae divina regit auroque meatu conspirat Deus et tacita ratione gubernat et Qua pateat mundum divino numine verti atque ipsum es 8 deum. Sed longum est, plure auctores commemoraredh). Etiam Singuli quibusque sideribus mentem divinam inesse Stoicie ipS eorum corporea natura cogno Suebant βλ); terram vero idcirco putabant divino animo praeditum, quod X 98a non Olum plantae unimentur Sed etiam sidera coelestia alanturo'). Haec omnia, quum Epicuri doctrinae prorsus contraria sint Lucretius et subtiliter et acriter ita refellit, ut his versibus concludat:

.... non St, Cum quoVi corpore ut esse

pos Se animi natura putetur consiliumque Haut igitur constant divino praeditu Seu SH, quandoquidem nequeunt vitaliter esse animata V, 126 sq. 44sq. se. glebae terrarum, Sol, aqua, aether

47쪽

Tum vero dicit: V, 1463 Illud item non est ut possis credere, SQ deSesse deum sancta in mundi partibus ullis. Qui Versus, quum statini post Os legantur, quibus in alia praecepta Stoicorum poeta invehitur se ipsi ad Stoicos

videntur spectare illi enim quamquam Diver Sum mundum deum esse Orbitrabuntur, in quo Dee esse esset perfectam illam atque absolutam inesse sitionem, 2 men in Omnibus rebus a reliqui partibuA Artem quandam principem distingueb3nt, in qua tanquam prima summaque sede perfecta illa absolutaque ratio ubitaret et unde omnes Vires efficiente Semanarentosei. Quum prin stipem dei edem Zeno Chrysippus aliique Stoici putabant in aethere . . in Oel es Ses'), Cleanthes in solo hi), Arelio demus in te Pr i. e. in mundo medion ). Dunique in libri primi eo loco, quo de , medio Summae se disputat ad quod Stoicorum Sententia omnia tendant, I, 10b2sqq. Lucretius dicere pergit, eosdem philO- Sophos etiam docere, si ,1058 :is . . . VI pondera in Sub terris milia sursum nitier in terraque retro requie Scere OSta, et ut per aqua quae Unc rerum Simul aera videmus,

adsimili ratione animalia Suppa Vagario , neque OSS e terri in loca adli reccidere inferiora magi quam corpora OStru Sponte Sua OSSint in caeli templa volare, illi cum videant solem, O Sidera noctis

Α' Cic. do nat. Hor. Π, 13. - Π, 4, 29 omnem enim naturam ne-eeSS QSt, quae non solitaria Sit, neque impleX, sed cum ali juncta atque conneXa, habere aliquem in se principatum ut in homine montem . . . . itaque Dee QSS QSt, illud etiam, in quo Sit totius natura principatus esse omnium Optimum. - SeXt. mp. mathem. IX, 02:

48쪽

eernere et alternis nobiscum tempora caeli dividere et noctes parilis agitare diebus. Quae omnia, quum ita plane et perspieue a Lucreti eX-plicata sint ut nihil addendum videatur, eum narrationibus quibusdam Ciceronis comparasse Satis erit. Is enim primum in Tusculanarum disput. lib. I, cap. 28 . . . . Vide IDUS, inquit,

..... globum terrae eminentem e mari, siXum in medio

mundi universi loco, duabus oris distantibus habitabilem tellitum, quarum ultera, quum OS 4ncolimus Sub axe posita ad simia septem, unde horrisor loquilonis stridor Hidas

molitur nives, altera ala Stratis, ignota nobis, quam Oeant Graeci vettoουα Deinde in acad. quae St. II, c. 39: Nonne etiam dicitis, esse e regione nobi8, e contrarin parte terrae, qui adversis vestigiis stetit Ontra nostra Vestigia, quOS

antipodas Vocatis 30 Tum in somnio Scipionis d. 6 Asricutium sic facit loquentem: hos qui incolunt terram non modo interrupto ita esse, ut nihil inter ipsos ab aliis ad alios manare OSSit, Sed partim Obliquos, partim Vel SOS, partim eti9m adverSO Stare vobis paulloque infra duo sunt habitabiles terrae cinguli), quorum australis ille, in quo qui insistunt, adversa vobis urgent vestigia. Itaque apparet, Lucretium et Ciceronem ita consentire inter se, ut uterque consi met a philosophis quibusdam i. e. a Stoicis huic nostrae terrae parti partem alterum se auStralem Oppo Sitam esse et nobis ipsis ἀντιθυνας quo Sdam sive Uttποδας Sed Lucretius in his rebus considerandis accuratiorem se praestitit. Haec fere sunt, quae de naturalibus aliorum philosophorum Xcepto Epicuro quaestionibus a Lucreti commemoratis dicenda nobis videbantur. Nunc eadem ratione de anima et de immortalitate di8putabimus. Ac primum quidem, ubi de proposito u loquitur, Lu-eretius ait: I, 112) Ignoratur enim quae sit natura animui, nata sit, an contra nascentibu insinuetur, et simul intereat nobiscum morte dirempta, an tenebras Orci visat vastasque iucunRS, an pecudes alias divinitus insinuet se,

Ennius ut noster cecinit, qui primu amoeno detulit ex Helicone perenti fronde coronam t. Animam natam esse unaque eum orpore interire ipsi

49쪽

Epicurei putabant, ad infero vero eam transire vulgi erat opinio Contra Ennius, poeta ille clarissimus sed philosophus tenuis,h3 secundum Pythagorae dogma voluit, animam corpori Xtrinsecus insinuari. Nam etiam in annalium si gui.

v. 10 sq. ed. aliten illo:

Ova paria e Solet genu pinni condecoratum non animam et post inde venit divinitus pullis ip89 anima. Sed ut hoc ita sat necesse est non solum n anten sed semper desse . . immortalem Sse animum. Atque oonfirmavit Ennius in annalium suorum principio, ubi edidit vidisso in somni Homerum hujus animum quondam in pavone fuisse postea vero in se ipsum translatum. 6Α

Itaque non insae et Persius in satir. VI, V. 9: Cor jubet hoc Enni, postquam destertuit esse Maeonides, Quintus pavone ex Pythagoreo. Coterum quod ad somnia illa Enniana pertinet, apud Lucretium quoque legimus, Eunium credidi 880:DeSSe cherusia t0mpla ho)Unde sibi exortam semper florentis Homeri Commemorat pediem lacrimas effundere Salsas coepi S Se et rerum nuturam expandere dictis I, 121. De eadem se Cicero acad. qu. II, 16, 51): Eadem rati est Omniorum num cense Ennium, cum in horti cum Ser. Galba vicino suo ambulavisset, diXiSSe, Visus sum mihi cum Galba ambulare Αt, cum somniavit, ita narravit: Visus Homerus deSse Oeta id0mque in Epicharmo: Nam videbar somniare me et ego esse mortuum 66 et in somnio Scipionis c. 1 sest enim sere, ut cogitationes Sermone Sque o Atii pariant aliquid in omno tale, quale de Homero scribit Ennius, de quo videlicet saepi88ime vigilatis solebat cogitare et loqui.

'' Braudis, osch. . Eutwickl. d. griech. h. II, p. 247. '' Porphyr in Horat. p. Π, 150 Ennius in principio annalium Suorum omni se Scripsit admonitum, quod Secundum ythag0rae dogma unima Homeri in corpus suum venisset. - ScholiaSt ad Persiisat. VI, 9.'- Do his templis in parte mythologica locutus Sum. φρ cf. Cic. acad. II, 27 88.

50쪽

Jam vero cum versibus I sqq. libri I hi comparati dividentur, qui in tertio libro leguntur:

Praeterea si inmortalis natura animai constat et in corpus nascentibus insinuatur, cur super ante unctam aetatem neminisse nequimus 3 v. 679 sqq Praeterea si iam perseet corpore nobis inferri solitus animi vivata potestas tum cum gignimur et vitae cum limen inimus

e. q. S.

v. 748 Sq.: quod si inmortalis foret vis animi et mutare soleret Corpora, permiXti animante moribu essent

e. q. S.

v. 754 sq.: illud enim salsa fortui ratione, quod aiunt immortalem animam mutato corpore flecti. denique versus 776 qq.: UDenique conubia ad Veneri partusque ferarum e SA anima presto deridiculum esse videtur,eXpectare immortali mortalia membra innumero numero, Certareque praepoperanter inter se quae prima potis8imaque insinuetur. Primum quidem Cicero in Tuscul disp. lib. I, cap. XVI, par. 38 quod litteris constat, inquit, Pherecydes Syrius primum dixit anim0s 88 hominum empiterno . . . Hanc opinionem discipulus ejus Pythagora maXime Onfirmavit . . se et cap. XVII par. 39: Platonem serunt, ut Pythagoreos cognosceret, in Italiam venisse et didicisse Pythsgorea omnia, primumque de animorum aeternitate non Solum sensisse idem quod Pythagoram, Sed rationem etiam attulisse; Plutaremis in lac phil. lib. IV, G: IΠυθαὶορας,

tur Lucretiu8, postquam prioribu verSibus Ennii opiniones eXp0Suit, Versibus modo citati communiter et Pythagorae, quem imprimis ille sequitur, et Platonis doctrinam videtur