Respublica Moscoviae et urbes : accedunt quaedam latinè nunquam antehac edita

291쪽

dignatus sis. Vidimus id nuper factum Hagae Comitis, in Hollan - dia, ubi nobilis quidam Moscus a

legato suo elusinodi verbera reportavit , ut per aliquot hebdomades lectulo se non posset levare , livido toto corpore , & talis pene omnibus misere contusis. - Haec tota gens Mosco vitica id a natura ipsa inditum habet ut alij alios ; qualibet de causa per fas , t nefas accusent; contumeliis etiam variis su invicem assiciunt ; &res suas unus in alterius domum fre-l quenter ; clanculum injicit, sive

importat , easdemque furto sibis ablatas dicit. Magnus autem Dux, cum unus alium qualibet de re accusat, libet ater audit,jam etenim occaisionem occidendi eum , qui acc ysiatur, habet. In curia autem illius quando conventum,vel aliqviid tale celebrat, aut morti ali-

item adiudicat destinatue, neque

tibinissa neque clara voce aliquid cum socio mussites, nec rideas, nec

292쪽

1 2 REs PUBLICA festivum hilaremque vultum praeferas : confestim enim interrogaberis, Cur rides' cur hilaris es 'Sentis tu aliquid cum inimicis magni Principis ' Continuo igitur a delatoribus coram Magno Duce accusatur ue accusatus vero jussu Principis, nulla purgatione criminis objecti concessa,a Satellitibus arripitur, atque membratim diffe-catur, aut in aquas capite avulso projicitur.

Magnus Dux si quando de uxore ducenda cogitat, omnium, tot in regno, puellarum virginiam delectum habere, ac forma V Artute

que animi praestantiores ad se perduci jubere solet : quas demum per idoneos homines, fidelirsque

matronas inspicit, ita diligent er ut secretiora etiam ab iis contreictari explorarique fas sit. Ex iis vitro, magna atque sollicita parentin mexspectatione , quae ad Princi is animum responderit , regiis no-ptiis digna pronuntiatur.

293쪽

Mosco VI TIc A. 273 Inhonestum ac turpe est adolescenti, ambire puellam, ut sibi inniatrimonuim locetur. Patris est,

juvenem alloqui ut ducat filiam suam. In haec autem verba plerumque proloqui solem: Cum hi sit Asia, mecum equidem te mihi generum. Ad quae Iuvenis: petis generum , ct tibi ita

videtur, conven parentes meos, ct

de hac re ad eos referam. Dein si parentes & proximi affensi fuerint, conveniunt, & de his y quae pater filiae dotis nomine dare velit, tra-l ectant. Mox dote constitiua,nu- ptiis dies praescribitur. Interea temporis sponsus ab aedibus spon-l usque adeo arcetux , ut si forte petierit . eam saltem ut videret,l tum parentes respondere solent:

Cognosce ex aliis, qualis sit, qui eam

norunt. Certe nisi sponsalia prius maximis paenis firmata fuerint taut sponsus non possit, etiam si vellet, sine gravi paena , eam repudiare , alias non datur illi accessus.

294쪽

274 SPVB L IC ADotis nomine dantur plerumque equi, vestes, framea, pecora, servi,

& similia. Invitati ad nuptias,

pecuniam raro offerunt: munera

tamen , seu donaria sponta mittunt, quae singula sponsus diligenter notata reponit .Finitis nuptiis, deprompta rursus ordine conspicit . atque ex iis, si quae placent, sibique usui futura videntur , ea imittit ad forum, jubetque singula ab his, qui rebus pretia imponunt, aestimari: reliqua omnia & singula, singulis remittit, cum gratiarum actione. Ea quae servavit, postlannum elapsum, juxta aestimationem, pecunia, aut aliqua re aequalis valoris compensat. Porro si aliquis donum suum pluris fecerit, tunc sponsus adjuratos aestimato-TeS, continuo recurrit, illumque litorum aestimationi & sententiar. acquiescere & stare cogit. Item si sponsus post elapsum annum noni satisfecerit, aut munus acceptum linon restituerit, tunc duplo plus j i

295쪽

persolvere tenetur.Denique si alicuius donum juratis aestimandium

dare neglexerit, ex voluntate at

que arbitrio eius, qui dedit, reponere cogitur. Atque hunc morem vulgus ipsum in omni liberalitate seu donationis genere observare solet. Omnes domestici labores servorum opera fiunt. Quidquid mulierum manibus suffocatur , sive gallina, sive aliud animalis genus, id abhorrent Mosci, tanquam im purum. Qui Vero pauperiores1unt , eorum uxores domesticos labores obeunt& coquunt. Caeterum, cum viris de servis absentibus , gallinas jugulare volunt, stant pro foribus, tenentes gallianam, au t aliu d ani mal,& cultrum; praetereuntesque viros , ut ipsi i ter ficiant, obnixe rogant. Iurando ac blasphemando, r Io nomenDomini usurpant. Cum autem jurant, per osculum crucis

296쪽

17s RE spvBLICAphemiae eorum Hungarorum more, communes sunt; Canis matrem

tuam subagitet, Ad Episcopalem jurisdictionem pertinent, si quando marito uxor non obsequatur , si quispiam in adulterio deprehensus fuerit , si

uxorem consanguineam duxerit,

si conjux conjugi quidpiam mali

machinetur. Item divinationes, lincantationes, venena, conten- ltiones propter liaeresim aut forni- lcationem susceptae: aut si filius parentes , sororesve acerbius incre- lpaverit, laeseritve&c. Eiusdem est lpunire , qui canem , avem , aut laliud aliquod animal immundum in AEdem sacram duxerint; aut comederint, ad haec singulas

rerum mensuras ordinare,& insti

tuere.

Ultimo supplicio solus Prin- lceps servos,& alios afficere potest. lCum brutis congredientes , ne lilii quidem extremo supplicio ple- l

297쪽

Furta raro capitali paena; imo homicidia raro, nisi praedae gratia facta fuerint, puniuntur. Qui vero furem in furto deprehendit,& occidit, impune id facere potest: ea tamen conditione , si occisum in aulam Principis detulerit,& rem,

ut a sta est, exposuerit. Iustitiam strenue exercent in praedones : quibus comprehensis,

calcanea primum frangere , dein in biduum aut triduum usque, dum intumescant, quiescere;post, fracta iam ac intumefacta , rursus motare jubent. Non alio genere torquendi flagitio s , ad confitenda latrocinia, sociosque scelerum indicandos, utuntur. Caeterum si in quaestionem vocatuS,

supplicio dignus fuerit repertuS, suspenditur. Alio paenae genere sontes raro puniuntur , nisi quid

immanius commiserint.

Cum de maleficiis quaestionem habent , reos multa gelida aqua superne demissa perfundunt,

S 3 quod

298쪽

1 3 REsPvBLICA quod intolerandum tormenti genus esse perhibent. Nonnunquam obduratis & contumacibuS , ut confessio criminis exprimatur, ligneis cuneolis digitorum ungues

convelluntur.

Nobiles , Magnates , Praefe-Primores , & Consiliarii omnes Chiopos se , id est, abiectissimos.& vilissimos servos Magni Ducis fatentur: seque omnia bona, mobilia & immobilia , ipam denique vitam debere illi agnoscunt. Sex diebus coloni in septi-naana dominis suis laborant ; se- primus vero dies privato labori

conceditur ; neque hi strenue laborant, nisi bene verberati. Habent autem a dominis suis certos attributos agros & prata, ex quibus vivunt, tributaque annua 1bluunt. Artifices secundum praescrip rum , parvo laborem situm

vendunt. Cumque annonae caritas in pretium concedit, tunc artifices tenuiori in re & pretio

299쪽

sunt , adeo ut vix panem ipsum pro labore unius diei quamvis strenuo in acquirere possint. Cives quoque & mercatores gravismis & intolerabilibus tributis

onerantur , quae hic recensere longum foret. Est autem iste mos receptus, ut omnes debitores, qui alienum aes conflaverunt, non habentes unde creditoribus sua redderent, ex legis praescripto , in locum certum& publicum ducantur , ibique a servis Praetorianis flagris baculis que per suras & crura pedum graviter,absque ulla misericordia, caeduntur, tam diu , donec, qua ratione tandem fiat, creditoribus sua reddant , quod si solvendo non sufficerint , tunc verberibus multoties exagitati, creditoribus, secundum valorem debiti, servire

tenentur. Omnes communiter

servos emptos,aut captivos habere solent; quos morituri frequens ter manumittunt. Illi tamen

300쪽

28o RΕs PUBLICA continue servituti assueti, aliis dominis, pecunia accepta, in servos se vendunt.

Pater etiam habet potestatem filium quater vendendi ; ita ut semel venditum , quocunque tandem modo liberatum vel manumissium, rursus atque iterum, jure paterno, eum vendere possit. Post lquartam autem venditionem ni- lhil juris amplius in filium habet. Servi de Dominis sitis plerumq;

conqueruntur, quod ab eis probe non sint verberati: credunt enim se Dominis displicere, signumque indignationis esse, si non frequentius verberentur,objurgenturque. Mulierum apud viros suos miserrima conditio est. Nulla enim honesta aut pudica creditur , nisi domi conclusia vivat, adeo ut nus quam exeat: domi autem manentes telam fabricant & fila nent.

Nihil prorsus authoritatis in aedibus suis habent ; verbera amori S conjugalis signa esse existimant.