Respublica Moscoviae et urbes : accedunt quaedam latinè nunquam antehac edita

361쪽

mappis stratae , quibus ab humiliori solo ternis gradibus erat

ascensus , celeberrimo conviVa- rum cae tu instruuntur. Hi foris lintheatis,intusque praetiosissimis

pellibus vestiti regalibus mensis

accumbunt. Cum Princeps cultrum vel panem attrectat , signo crucis frontem prius munit. Qui in amicitia Principis palmam tenent, consiliorumque participes sunt, eidem thoro adhibiti, remotiori loco ab ipso sedent. Ad sabant abaco Principis pocillatores mollissimis mantilibus ab humero dependentibus ; tenebant manu baccata pocula. Quoties liberiores epulas sibi indulget, vel tetricas curas amplius remittit,haec uno haustu plena ebibit,ac amicis propinat. Ante prandium dum exisj spectantur epulae , veteri ac quasi avito Mosco vitarum Principum more, ipse Imperator singulos c5vivas pane primu donat, cum honorum suorum titulo ac elata V Ο-

362쪽

deinde qui perfert accipientem nominat j te isto pane donat. Sub

hoc ad Iurgunt convivae universi, ac adorantis quodam gesta corpora inclinantes, residunt. Peractoa

Principis donatione, celebri dapi- ferorum pompa incedit Atriensis, ac salutato Principe cignellii aurea in lance menta admovet, mox tollit , ac structori cum septem comitibus in frusta discerpendum tradit. Haec in mensam paullo postillata pari celebritate convivis distribuuntur. Dum haec aguntur,& ipse Artiensis pane donatus delibat, ac honorato Principe mox recedit. De reliquorum ferculo-Iκm ordine, cum omnino incomis

posite sint illata, nihil certi referre possunt nostri. Illud certe constat,

universum esculentorum ac pOtoriorum omnium apparatum,

quibus centum convivis admini

363쪽

Mos Co VITIc A. 3 3 stratum est , lectissimo ex auro fuisse: mensasque ipsas aureis vasis ad eo fuisse onustas , ut nonnullis etia in mensa deesset locus.Neque vero silentio involvendum est,ministros centum quadraginta , aurea veste ornatos, ter ipso conviviis tempore cultum mutavisse. Mini-istri quoque pane ac potu ab Imperatore, simili, quo reliqui, mo- do donantur. Ad postremum finil to prandio, ac illatis lucernis ierat enim nox) convivas & familiares

omnes nomine adpellat, ut non immerito mirum videatur , tot actam varia cognomina viro alioquin occupatissimo memoria non excidere. Donativi ac nominum citandorum ratio est, utMoscovitq

referunt, ut familiam probe no-l scat, tum ut qui Principis amicitiat exciderunt, hoc modo notentur. De re militari Mosco vitarum.

QUO Tias finitimorum iujuriae in bellum evocant, haud

364쪽

3 R E s P v B L I C Aunquam infra nongenta virorum millia in hostem armat. Ex quorum numero trecenta millia in aciem secum educens , reliqua in tutelam Imperii in praesidiis, aptis in locis disponit. Colonum millum, nullum mercatorem in militiam legit. Tanta enim est populina ultitudo, ut his relictis, bellis 1liis iuventutem terra populosa

abunde suppeditet. Moscunque in expeditionem ducit , proprio sumptu seipsi,s alunt. Pedestrem

pugnam non noverunt, equites in Praelitam procedunt. Arma sunt his lorica &galea. lorica foris auro regitur , vel holoserico etiam gregario militi. Impense iuvat opulentiam ostentare. Arcu & sagittis utuntur, more Turcarum; lanceas etiam in bello gerunt: sta- peda adductiore equitant, idque ut Turcae . Genus est hominum, algoris ultra omnem fidem patiens, ac victus parcissimum. Nam cum teluis alta nive candet, cum

terra

365쪽

M o s co VI TI e A. 3 s terra horrendo gelu adstricta riget, tamen hic Sarmata, sago, stipitibus, unde Ventus ac nives saeviunt expasso, exiguum ignem sibi struit; atque averius a vento iacet;

sagum illi pro tecto est , sagum

pro muro, in summa sagum instar omnium est. Hic incola nivium, aqua e gelido amne petita , ac similagine avenae admixta , convivium suum instruit. Ac his dapibus satur, ac laute pastus, ad ignem decumbit, lateraque huiusmodi lautitiarum crapula fessa, rigenti solo perurit. Huic rigens solu pro pluma, truncus seu silex pro cervicali. Equus etiam non lautiori prope pabulo nutritus quam Herus, hero est contubernalis. Quam merito hic ignobilis & obscurus Sarmata , es minatam Ducibus il nostris molitiem exprobret , quii coelo longe clementiore , pellitis

ocreis, renonibusq; utuntur. Hicli est gregariorum militum appara- tus. At qui illustriori dignitatis

i V ue sunt

368쪽

3 6 REsΡvBLICA sunt loco , instructiores paulo in militiam proficiscuntur. Ipsius

citi idem Imperatoris apparatus vel tunc maxime insignis. Tentorii enim vela aurea sunt, spectabili etiamnum plumariorum opere, margaritisque ornata. Quoties cum hoste conferendum est , incompositi in hostile agmen procurrunt. Neque aciem dirigunt ut mos est nostris sed in insidiis collocati , adversiarios adoriuntur.

Ipse rum equi bidui inediam facile ferunt. In bello ut plurimum,

arborum cortices, ac virgultorum

mollia, his sunt pro pabulo: bimestri spatio hanc tantam penuriam etiam vegeti ac fortes & equus &eques non raro perferunt. Si cuius opera in bello strenuaPrinceps usus est , hunc prandio aut fundo aliquo donat , in alimentum sui suorumque , qui tamen ad ipsum Imperatorem post eius mortem

redit , si nulla proles virilis sexus ipsi contingat. Nam si vel numerosam

369쪽

Mosco VITIc A. 3 7 rosam etiam taminarum sobo- lem genuerit, tamen hunci aere ditarium agrum vendicat Prin-

ceps, nisi quod exiguam forte partem, ad dotandas puellasPrincepsi concedat. Porro qui Imperatoris munificentia illo modo mune rantur , gravi pecunia astringun- tur, tot milites in bello alere, cum

' necessitas postulat, quot illius fundi reditus, Imperatoris censu- ra, abunde alere possit. Haud mel liori sunt sorte, quibus haeredita-

lxio iure agri contingunt. Nam si

moriuntur, nec sobolem mascu- lam reliquerint, discedenteS prael dia si sco Imperatoris statim ce- dunt. Super haec, si opimus aliquis bello inutillis ab aulicis Principi deferatur, quod rei militari ini do- neus , amplas facultates habeat, quibus multi clari sanguinis virit bello apti nutriantur, mox accer- situr infelix, opibusque, quas taui locum sudore, tot laboribus peri omnem vitam comparavit , tan

370쪽

3 8 REs PUBLICAtillo temporis momento eXuitur.

Nisi quod particulam aliquam a

Principe recipit, ad se, coniugem, liberos , ac domesticos alendo S. Haec autem Imperatori suo a populo tam alacriter offeruntur, ut

credas, illos aliena restituisse, non sua alieno dedisse. His bonis promerito singuloruim aulicos suos donat Princeps. In bello etiam, quo quis saepius in expeditionem mittitur, eo propensiorem Principis favorem in se auguratur, etiam cum suis impensis seipsum alat, sicuti ante a nobis dictum est: tantum est apud omnes Ducis sui obsequium. De Legatis Ducis Mosco vitarum. O N minori magnificentia, quam qua diximus , Legatos suos ad obeunda negotia ad externos Reges mittit Moscovita. Nam nostris Moscuae agentibu S, Legatos duos ad Poloniae Regem iter suscipientes , vel ingressos, mille-