장음표시 사용
11쪽
ancipitia sertur; dein et in SMVa atque atrocia proruit; perterrilis ita seminis, Virorum in generationis negotio consilium, sicque experiundi et Observandi fa ultas inter cipitur; majorque in obstetrices fiducia redit, et viri non nisi trepidis et conclamatis Parturientium rebus, et raro invocantur. Hujus periodi incrementa tardo temporum et assinium aliarum scientiarum genio torpent; illa tamen versio scutus artificialis, a Celso descripta innotuit modo; primumque artis obstetriciae codicem nacti sumus, quem collectis, quae dispersae erant, cognitionibus, huc spectantibus, redegit 15i3J Eucharius Rossi in Wormatii medicus, et invento nuper Magoneiaci praelo divulgavit;
versione confestim linguarum ViVarum, Vix non omnium, excePlum, aVidintle ΓCICCtum. Interea nisu, qua scientiae omnes cum conterminis aliis insigniore cultu eminentibus, Pari, ut ajUnt, Passu ambu Iare, et in eandem quasi libellam Consurgere amant, factum est; ut ars nostra Inanu muliebri ut Ut intercepta sicque
dissicili quasi compede gravis, citatiore jam gradu in perio
dum quartam eluctata sit, quam Virilem adoles en tem appellare ausim. Forte sortuna obtigit, Ludovicum decimum quartum, Galliarum regem Curam partus de laValliere, ex amore regis clandestino graVid Ge, in chirurgum parisiensem Ct ement, in solvendo dissicili partu tum cel rem, Cum laetissimo eventu demandasse. Labascere inde praejudicium, Virorum exercitio infestum, primum in aula regis, mox in metropoli, Post et Per ProVin Cias, et
apud accolas Galliae; increbescere virilis in partu dissicili
12쪽
non modo, sed et sacili et SPOUtaneo oDpra, Homo oo asio verioris observationis Ct eXperientiA'; et quae ineptiis, volet cruda saevitie fa Stidium hBetenus moverat contempla ars, nunc honore et gratia Val Cre; inde et magis in dios efflorescere scientia, produci exercitium, ejusque quam
prava ars contraXerat, nota falsa dede oris minui, nec ultro
viro medico indignum haberi, ditescere et perfici instru mentorum penus, forcipe Praeprimis salutifero; componi collegia obstetricia e Viris Utriusque medicinae peritissimis; noso omia pro parituris institui, his discipuli tandem sexus potioris, Argentorati Primum, post et alibi, in Germanorum scholis Praecipue, admitti. Hac,
quam agimuS, PCriodo, SCiCntia nostra altum tenet, ut vix supersit, quod desideres; Veriam laborare videmus
ejus exoscitium; cujus boni fructus non nisi in proceres populi, et opulentas Urbes . aut illos, qui vi auri ocim redimere possint, deriVantur; majorem hominum partem ea orbam CernimUS; quin et saevitici arsis iniquae et trucis subesse, et opprimi; enitendum igitur est eo, ut splendori scientiae, exercitium ejus, gratia et utilitalo in tenues quos cunque et inopes, ubicunque degerint pariter dissusa,
Quod ut succedere fortunato possit, aspirandum in Ullo Piorem et prae caeteris omnibus 1elicissimam periodum esse existumo; illam nempe, qua semotis imp ΟSterum a sacro Lucinae seminis, Virorum soIa manus eXercitio tautoe artis impendatur, Ut, quorum solis sero studiis scientia hactenusessioruit, et illorum opera et usu omnis, qUam TeCondit, Praestantia
13쪽
praestantia Cjus exseri, et in quasVis hominum classes redire par utilitas possit. Haec periodus utrum in Propinquo sit, an distet Θ non dicam; placet tamen sidere, illam certo
exorituram esse, et Virilis adultae sive integrae nomine,praedicere; nec dubitem, suopte illam et Vipibus temporum, Serius fortaSSis, Cmergere posSe, si studium veri et boni et literarum amor, et perpetuus, qui homini inest, in meliora nisus, torpere Potuerint; eam tamen no Stris studiis et contentionibus maturescere et impelli posse; ne, quod apponere nobismet honoris et lucri possimuS, in
posteros et tardiora tempora TOCedat.
Sitne quispiam, qui eo aspirandum esse non consensial Θqui insumendam in erudiendis obstetricibus operum ultra osse arbitretur quo et a Via usque adeo humanae persae tionis semper absimus Rem enim ex aequo et sine opinione praejudicata ponde rantibus facile apparet, mulierculas tantae scientiae et artis incapaces CSSe. Aliquam tamen rationem, quae ipsam artem, et quae illam agitant, mulierculas intercedit, inire non abs re erit. Disciplina isthaec et copia et momento discendorum graVis est; ejus dogmata ex Communi Cotera rum medicinae partium fonte hauriri debent, cohaerentque inter se, ut divellere a communibus Propria ΠΟΠ ΡΟSSis. Anatome corPUS humanum scrutatur, ejusque intimas abdi iis stinasque pasticulas acri labore rimatur, quo nobiS I Ume
rus, situs, forma et quidquid ad illarum Structuram facit, innotescant; et siquid de earum indole, Usu, evergia,
14쪽
functionibus sincere cognitum habetur, Physiologia assequi
contendimus. Sitne, qui harum cognitionum expers, disci plinam obstetriciam subire posse Sine procacitate suscipiat ΘSemiotica sanitatis prosperae et adversae Signa Prodit, adeoque vel res tutas, Vel spem et metum, Vel et certam desperationem nobis signis eant, quibus Securo Otio frui, et sortes artem capes sere discimus. Sitne, qui his omissis matrum proliumque saluti et integritati et suae famae probe consulat P Normam sanitatem tuendi Hygiene exhibet, ex vasta rerum in hominem agentium cognitione deriVandam, qua quidem sanum quemvis uti, PartUS Vero Hegotio impeditas quam maxime decet; propterea quod his non solum plurium simul vitae prospiciendum sit, sed et illae morbis propiores, subita Deis et immanibus casibUS Valde pateant. Sitne illarum igna rus, qui mula Imminentia a matribus et illarum fructu
avertere intelligat P Quodque rei caput est, Pathologia et
Therapia adquirimus; illa enim morborum ordines, diversa genera, CauSas, effectus, Signa atque Periodos nosse; hac occasiones artis intelligere, ejusque impetus, vel urgere vel disserre opportune, rectaque, ut Paucis expediam, iis medendi ratione uti discimus; cumque a gravidis, parturienti hus et puerperis. ViX ullum morbi genus omnino alienum, iisque jam consilio, jam medicamentis, jam et manu armis que subveniendum sit; Sitne, qui sine his demereri obstetri
ricaniis cognomentum, ejuSque Obire munus citra salutis
publicae noxas, ipsiusque artis injuriam possit PAt dicent sorte: Tantarum cognitionum si viri ingenium
capax quidni et semiuin sit Z De harum ingenii vi ego qui-
15쪽
dom demere non suseipiam; aut asserero, illas in cultum
scientiarum ineptas eSSe. Nemo tamen nosCit, non esse eam
sexus sequioris a prima j UVenta institutionem, ex qua prono gradu ascendere in Scientias queant; et siquae excipi possint, implere numerum ΠΟΠ POSSO; Cumque paveas illas divitioribus solum interesse reperiamus, inducere illas non poterimus, ut ministerium artis nostrae induant; tum quod tam improbi laboris vix ullum lege pretium constitu tum sit, tum et quod ipsum illud salubre ossicium vile et Vix non turpe habeatur; adeoque neque emolumenti quid aut gratiae supersit, quod illicere ingenuas possit habilesque Propterea coacti in tantum ossicium admittimus, non quas ratio rei, et Publica Salus poscat, ingenuas et SagaCes et Iiterarum gnaras; Sed quas necessitas aut sors obtrudit, e gleba natas, nullius aut obscui ae institutionis, ingenio hebetes, Viribus, Atate, et pauperie, nonnian qUam foeda, confectas, adeo Ne disciplinae literariae cujuscunque ineptas.
His passim feminis matrum Vita et integritas; his progeniet hominum conserValio; his familiarum incolumitas et dulois spes; his patriae tandem columen et robur credituri Urgebunt alii: Esse obstetrices et suisse olim, quae et sua praestent, et publica siducia gaudeant. Quibus, si non
omnino refrager, sciendum tamen est, si sint, PalleaS CSSO, nec omni numero absolutas, Sed minus tantum rudes, neque ex instituto, sed sorte fortuna subortas; quibus et coeca publici, cui malorum suorum certa notitia non OSt,
16쪽
praestantia, Sed eX Prospera natura, artem non indigento succrescat, et JUXurietur, illaS magnis urbibus solum et divitibus inesse; et ita deseri, quae tamen publico onere non vacet, tenuem et egenam Plebem, quae non, ut illae, salutiferam artem in Procinctu habeant; neque, ut illae, nummorum Vi Polleant, qua redimere et a Cersere e longinquo promptas auXilio manus Possint. Has igitur dirissimo cuicunque naturae et artiS POTVersae Casui Patere, quae nimium prolii saepe partui illaborantes post mille Cruciatus,
cruore et spiritu miSerrimum in modum exhaustae Succum Bunt. Videntur hoc modo Substitisse nisus nostri in eo, ne minus rudeS, quam minimum HOCeremus; enitendum
cum sit, ut docti, quantum datur, et sagaces, ProdeSse plurimum PossimUS , quo Si ProVi Siam Satis egenae plebi fuerit; sati Ssactum OmnibuS esse videri possit. Equidom medio fere praeteriti saeculi tempore scholae obstetriciae innotueriint, Primum quidem rarae, mox inCre hescentes, Ut tandem omnes, quotquot bonis et humanis per Europam legibus regebantur, status iis gavisi sint. His obstetrices aliquae erudiendae' immissae sunt. Id instituti, licet sero nimis inviguisse dolendum Sit, ejusque authores Iaudem nostram et gratitudinem at Prime mereans Ur, pro ratione illorum temporum aliquo saltem lucro fuit; eo DP pe quod exercilium arti S nostrae minuS quidem a spe rum reddi, Sicque Primus in meliora saltem gradus fieri potuerit; quo Vero, Si de expungendis malis actum sit, nunc ut bonum et Optimum aE sequamur, agendum CSt.
17쪽
His enim scholis, ut ut bene institutis, quis exhauriri POSSe omnem artem, et a mulierculiS, quas diXimus, opina bitur P illa enim cum conterminis aliis medicinae partibus arcto adeo nexu intercepta est, ut distinctis limitibus discerpi ab iis non possit; manca igitur et imperfecta omni ex parte cognitio est, quae his scholis accipitur. Sic in aprico est,
perdi operam, quam in reddenda anatomiCa SolaΓum Par itum genitalium ratione insumimus; cum assequi eam non detur, nisi communia totius corporis humani intuenti; quosi cognovisse pelvim femineam Velis, toto Sceleto; si arte
TiIS, VCnaS, Dervos et resorbentia Vasa uteri et reliquarum
generationis Partium, universis indigeas. Eodem omnino modo se res habet de physiologiis Viscerum et organorum usu; de Signis , quibus Pbwnc Inina generationis , quatenus mulierum CSt, a Symptomatibus morborum diversorum distinguuntur; de remediis SerVandae et restituendae sanita tis, quo si cognitiones, ex disciplina Obstetricia depromptas, abSolutum quemVis medicum decere, videamus, illas vicissim sine reliquarum medicinae partium Studio truncas, et commodo Vix non SterileS CXPeriai P.
Ex his pronum est colligere, mulieribus, si illas ultro
Gynecaeis impendendas esse tenaces tu CBmur; neque in limine tantum artis subsistere . Volupe sit; Ometiendum omnem mediCinae Campum esse. Verum quantis, si Vol Vere tantam molem susciperemus, difficultatibus premeremur limmutanda primum juventae fem inem educatio et disciplina esset; quo in scientiarum Cultum aptae, et, ut ait mi, Pro a-
18쪽
ratae, veluti suturuS quisque medieUS, habeantur; statueΠ- dum esset et lege pretium laboris, quo allici in studium illud ingenuae possint; esse CVim non crediderimus, quae multis millibus nummum redempturae, aut Suscepturae sint opus, taediis molestiisque plenum, nudae et Solius vir tulis amore. Absunt et illecebrae, quibus tralii homines cognitum est, honoris et gratiae; immo est potius, quod fastidiant et reformident; cognomenti ignobilitatem, ipsiusque artis, qua salus dispondiatur, Contemptum, quem anilis et imbecilla ars olim xeVera meruit', HOS VOro insontes luimuS His perspectis, ala opinabimini, futuraS OSSO Bene natas, studio literarum innutritas, Vigente juVentute, quo et pudi citiam laedere multis Videbuntur, Sine spe prEaemii cujus cunque aut aestimationi S, quae Vitam molestissimam, qualis Obstetricantium ebi, subire voluerint PIgitur, quae scholis accipi debent, discipulae, BIae prae
primis, quae inser tendi S pauPerum et ruricolarum casis destinantur, non sponse aut delectu coeunt; sed aut magis iratuum jussu inVitae impelluntur; aut dura pauperie si QS so', crudae, SeneSeentCS, COI POPe et animo fragileS, tomul nidualiisque vitiis obnoxiae i usu et alimentis Vitae magis quam
19쪽
scientiae et dexteritatis desiderio ductost , ut nescIas, utrum harum magis flebile fatum sit, an ilIarum, quarum de vita et integritate judicaturae sint ρ novae eo difficultates et impedimenta acquirendae sufficientis scientiae et dexteritatis Suboriuntur; cum enim angusta, Vel et fere nulla his mulierculis ingenii vis esse soleat, ipsa quibus imbui
obstetricans debet, PraecePta et cognitiones, Ut eorum captui coequentur, mutila et extenuata scholis exhibentur.
Inde, putem, evenit, Ut Perperam ars in humilem Hob
diverso nomine appellata fuerit; quam distinctionem, cum ars ipsa nullatenus admittat, et in Solis, quae eam agitent, personis versetur, ut fatuam et iniqUam repudiandam ess putamus. Evenit eo, ut in scholis istis infra plenae scientis terminos subsistendum, et contractis quasi Velis semper proco dendum fuerit; intentis potius ut ita obtusa discipularum ingenia ars Congruat, quam PraeeCPtis artis paria ingenia reperire; satis proinde Publicae curae factum esse rebamur, si de ruditate discipularum aliqua saltem ParS dempta esset; quod quam Verum, et communi adeo opinione receptum sit, et ex libris Patet, quibus fundamenta artis in gratiam obstetricum congesta diverso modo et multoties recusa habentur, quo Sque Catechismos nominare obvium est; hi enim re et Pagina tenues, in subsidium memoriae potiusquam intellectus redacti, manifesto significant, claros eorum, qui Subinde erant, authores de aliquo obtinendo obstetricibus persectionis gradu ne somniasse quidem, ratum que habuisse, ut quantum capacitatis discipulis deesset, ipsi scientiae succinderetur.
20쪽
Nunc, ut non Valere Salis mulierculas in seientias cogno
imus, ita et viribus corporis illas et animi indole in ejus
Oxercitium non sufficere a CCiPiendum est; non enim salis est mederi volentibus, scienda scire; Ct facto opus est. In hoc, quamvis Sciatur: mora, et inel te, futurorum tamen Secura, ite tutas plurimum partu laborantium res Praestari, Ceseliam Vero etiam est, incidere, quibus etiam corporis firma
valetudine et insigni robore indigeamus. Igitur, si dedisse mus acquiri a feminis scientiam, iisque impleri numerum, qui omni classi et regioni sufficiat, posse, defuturas illas
saltem hoc ex capite eXistimandum est. Nolum enim est,
ossicium promptum in Omne tempus anni, in quasvis coeli vicissitudines, dierumque et noctium horas, ab obstetri eantibus exigi, quibus tenera et frogilis semina mitius modo resistat. Accedit, si adolescentes illae aut adultost ossicio artis nostrae insumantur; effoetas enim vix ullius frugi esse indubitatum habeo; propriis corporis sui Vicibus, qui bus ob vaxias generalionis Propriae functiones Obnoxiae ipsaemet sunt, impediri illas posse, quominus omne ossicium istud et omni tempore expleant, jam Partu jam puerperio jam aliis impeditae; quo obstetricum duplex Saltem numerus, ideoque et duplex in eas dos, et SumPtuS Crogandus sit,
quin tamen eo res partuum omnino tui de PraeStentur. In partu artificiali, Cui vis imanuum et armorum inserenda est,ncriter nonnunquam et cliu et intentis IaerVis luctamur, ut confectis virorum fortissimorum viribus suCcubuisse eXhau
StOS DOVerimus, e quis crodiderit immitti tulit iis misollas tuto POSse; a qUorum Casuum atrocitate Vir forti S, et scien ita , dexteritate, Peritiaque consummata audax Paveat et inhorrescat;