장음표시 사용
181쪽
SECUNDUM, Potus o quippe qui, & ipse
pari moso in concoctus , facile ab iisdem abripia
TERTIUM, frigida omnia, tam intro suin
menda, quam foris admovenda. Ejusmodi autem cum prima iunt. alimenta frigidiora, potus frigidus, balnea frigida, ambientis nos aeris frigiditas, vestium exilitas, saper petram nuda iessio. capitis, ac pedum frigiditas. Hinc enim corpus, calore nimirum innato, plus satis jam, venae sectione imminuto, praeter modum refrigeraretur. QUARTU Μ, ne is , cui vena sed a est, verse ur, sive ambulet in aere turbido, ac nebuloso . sa)Hic enim est, qui, ut supra cap. I . ostendimus, sangumem melancholicum essiciens , animam con- . Sed vertetur potius, incedatque in aere tu cido. claro, atque sereno. Inde enim spiritus rein creantur omnes, & jucundissima quadam voluptate diffracti , ad eum, ceu sibi similem promoventur. QUINTUM, ut idem, temperatam amplectaon. 9. Tom. L quod cum Γν tenue smplex alia
mentum, numquam melius conceditur, quam poPblebotomiam, quia ad eundem fuem ipsum quoque dirigatur, ad refrigerandum, of temperandum nemps, nimium calorem , dummodo primarum vi γωrum infarctus non obsiet. Probatum iam fuit, tae, nonnullas diras humoris discrinas curare .' humoriribus ergo adrasum, numquam nocere posse videtur.
182쪽
tur qu 'etem , motionemque vitet. Haec enim, huis mores venae fcctione agitatos, magis adhuc comomo Vct. & vires usqueq que debilitat, illa vero comm Donem contrahit, ac sedat. Sunt qui tradunt, cavendum etiam esse a sali torum plicium usu, postquam vena alicui incita est: τε γαρ πολλακις δουρας απογενο0 ν ,
id est, vitiligines erram, & scabiem saepe numero gignunt. Simeon Sethi in Synt. de piscibus .
QUIA UI MORBIs, ET AETATIBUS PHLEBDTq.Μl A CONVENIAT , ET QUANTUM SANGUINIS, QUOQUE TEMPORE DETRAHENDU Μ.
ΡRincipio minua S in acuti S, perperet
Aetatis mediae, multum de sanguine tol-
Sit puer, atque sene X, tollet uterque pa
Ver tot e duplum , reliquum tempuStibi simplum.
Quatuor phlebotomiae praecepta, hoc loco tra.
PRIMUM, ut in principio acutorum, & Πώ
183쪽
racu forum morborum vena incidatura pro eujus pinniore intelligentia, sciendum initio , peracu tum morbum est e duplicem . Exquisite peracutum, qui, ultra quartum, non producitur diem. Hasc recentiores Medici, barbaram sectantes medic n-m, perperacutum vocare solent. Non eX- qu 'te Peracu um, cujus vigor, in septimo futurus si) est. Hi itaque morbi, cum breves sint, ac stat: m. summos , id est maximos obtineant labores, neque inducias concedant, illico per initia curandi lunt. Iidem porro, quod a calid3s, magna ex parte, humoribus: sanguine nimirum, Scfava bile nascantur, venae se Stionem potissimum expol cunt. Hinc non temere Hippocrates libro 'I M Parum interes, num morbus, si exquisite peracutus, vel nou exquisite peracut Hs , nimirum, num intra quatuor , vel intra jseptem dies iudicandus sit, quod nunqMam , aut saltem raro , Mediacus praevidere potes : Nihilominus , in graυ Umisbmpi bomatibus, continuo Janguiuem mittere necesitas requirit, etiam tit, aliis medicamentis facilior fernatur via, quσ in maxima vasortim turgentia ,
difficile iogredi p ossunt . Vid. Praelect. academ c. Boerhaaυ. Tom. s. n. I 3. A conciliaddo ingressu medicamentorum, in vata: horumque stinui admixtione procuranda &c, Male se gereret Medicus, s pri- accesso ue judicaverit, febrem esse epheis meram, quiousdam ompthomsstibus non obstantibus, o Phlebotomiam neglexeri; ς Alam ingravescente morbo, peniteret se, negligentiae sua.
184쪽
VIR rat Ion. in morb. acu t. aphoris. 33. ita scriptum reliquit. Veruna in acutis morbis, Ve. nam secabis, si vehemens appareat morbus, &qui ipsum habeant , in vigoris aetate fuerint, robur ipsis adfuerit .
SECUNDUM , quod in aetate media , sive eo
renti, ab anno nimirum 3O. ad 43. vel SO. copiosius, quam in aliis, sanguis detrahendus sit. Etenim his corpus lolidum esse incipit, quod nequaquam tantum sanguinis, quantum solebat, in se traducit' ted plus solito in venis relinquit. falsa J Immo ad per se tam aetat s consistent avrie vetitis , o in optimae sanitatis statu con situtus
dem semper pondus continet : nam omnἰa alimenta, quae ingeri , e*a Ie supplent omnibus excretionibus, O quantum a nutritione secedi3 per vitales vires ,rontum per novam nu:ritionem iterum ad itur.
Fon ergo 1avguis, in venis relinquitur quod si veris caretur, per pblebotomiam , evacuandus esset ine Jorte Pleιbora adoriretur, magno cum vitae diis Icrimine. Idem homo, dummodo ejus omaes funio, nes ita procederent , ut supradictu tu est, ni m ρει an aegrotare deberet a nimio sanguine, quia per per pia rationem insen sibilem, propter vasorum robur, digere-aet, oe expelleret id, quod reliquis Naturae ncce staribus superesset. Aes ii dem insuper causis, praeserta bitur quoque ri reliquis humorum vitiis , qui iuxta mechanicas leges parati ' neque nimia cohaesisne, neque rigiditate , neque sui litote , peccare solent. Non omnes homine ab eadem causa agrotare vidim
185쪽
Quo fit, ut ejus subtractio incrementum non impediat, neque virium robur dissolvat. Corpus nam que in ea aetate, neque augeri sensibiliter, netsi imminui sed veluti flare videtur. TERTIUM, quod senibus, ae pueris, p3rum sanguinis detrahendum sit, ut per pueros intelli
gamus etiam eos, qui pubertatis, hoc est I . aetatis annum excesserunt. Nam usque ad pubertatis initium, tota illa aetas pueritiae, mollis est, Sctenerior, quam quae phlebotomiam toleret.' quo niam, licet concoctio, & nutricatio, in iis liberalis sit' tamen spiritus, & sanguis modicus, utpo te qui, continue, atque affatim, in corpus trania sumitur, neque natura, citra noxam, quod nutriri simul,& augeri postulat, illius vacuationem sustinere potest. Nam esto, quod natura nostra , in solidis habitet tamen ad immodicam omnem evacua tionem labefactatur, aut interit. Pubertas enim primum, sanguinis missionem tolerat. Hic ergo, pro mutatione mJurae, sanguinem mittere licebit. neque tamen id lacere decet affatim sed admodum
Porro per Ienes , eos in audire oportet, qui adhuc in prima, atque secunda senectute consistunt. In his enim, audacia mittendi sanguinis paulatim
descrescit, adeo ut in decrepitis, 3ὶ hoc ell, post
illos vero tautum, quortim humoreἔ, unum, vel aἰ-terum υitium fuso pere apti sunt. 33 Senibus dissicile regene atur sanguis, qui
per inopportunam Phlebotom am evacuatvr , ob υi exi imbecilles, ob debilius valorum momentum.
186쪽
P. annum, ob virtutis imbecillitatem vix liceat. Plura Galen. in lib. q. E ppocr. de victi rat. in morbis ac ut . & Hieremias Thri verus Brache
QUARTUM, quod dupla sanguinis portio,
respectu nimi: una reliquorum temporum , Vere detrahenda su. Tunc enim sat quinem , maxime crescere in corporibus nostris, o pud omnes medicinae scriptores in confesso est. Caeterum, quod ad primum praeceptum attinet , regulae nonnullae circa sanguinis missionem observandae sunt .
AC PRIMA quidem, ut ab initio morbi non fiat phlebotomia. Medicus enim ut cap. 87. artis medic. Sc comment. 22. lib. 4. aphoris. Galenus adierit, naturae minister est . Sed natura ipsa, numquam in morbi principio ; dum crudi adhuc sunt humores, ullam vacuationem instituit. Ergo
U. praelect. academ c. Boerbaav. Tom. 8. pag. 34 . dictione Γ senio Pessimo more receptum est,tit sanguinem senibus, qui sexagesimum annum excesserunt, Medici mittant; causati Plethoram. Ea certe aetate, sanguinis rubri, parca copia est... Ergo senibus venam non oportet secare , nisi urserit necessitas. Nib lominus quaedam Mulier epia Ieptica, anno OEctogesimo sexto jam absoluto , Iullens semel in mense , phlebototomia, indi pensabili neces
tate, indiget a ita enim eius arteriae fortiter micant, o probo sanguine turgent, ut fere rupturae metus immineat. Haec eadem , Pblebotomia olin
fortaue negle ita, uteri haemorrhia iam passa est .
187쪽
hee medicus ipse in principio morbi, dum GOmnia cruda sunt, vacuationem ullam molire cibo t. Cruda enim, cum vacuationi nCn Ob diant, gravia, ea de causa, symptomata excitant Galenus com snent. 21. lib. I. aphoris. Fallit tamen haec regula in tribus casibus: Primo, quando noxii humores turgent, hoc est , sua sponte concitati, ad eYcretionem nos adducunt: tum enim, in principio etiam morbi, nondum co-s humoribus. vacuare licet, ne scilicet humores parum stabiles, Se ab una parte, ad aliam bone ordine moti , ad principem aliquam parte decumbant: Raro autem accidit, ut humore S mobiles, ab una parte, ad aliam transfluant; ted. pierumque, sunt in parte aliqua, firmi, ac fixi: ideoque non est in principiis morborum vacuandum,
nisi rarissime, hoc est , quando humores turgent- Sὶ
principium respicit , quam satram. Cont ruit en Draeo ipso tempore, in quo vasa omnia con ricta sunt, humores aegre festini, in maximo nempe solidorum ereti mo , iit toti a relaxenttir, o circulatio expeditior fiat. Vid. cap. cnteced. n. I. suod et ero ad yeliquas eυacuationeS ait: net, humorum coctionem expediare oportet, ad illam praecipue, quae per inferiora feri debet. Pὸν
superio, a vero, quo cit Vs, eo melius, ne torte materia morbosa, quae in somsco, varia parit in como Ea, tiltersus mutetur, o per circslatio uis testem, sanguinem adeat. Verrinii qNondoque Vomitus, tertia,
188쪽
Hinc non temere q. I.c. 2 O. & 22. 3. t sact. 2. e. 7.&.I. q. tract. I. c. 33. ab A Vie. praecipitur, ut in principiis morborum , venae incilio penitus dimittatur, ut quae superfluitates e teni et, ut per corpus fluant, ac lano languini per milceantur, non eX- trahat tamen, quod extrahi necesse crat : quo fit, ut post temporis intervallum, phlebotomlam re Deintere oporteat , interim eodem die. interim postridie. Atque hinc profecto vires ni um di bili.
Secundo , in materiae multitudine .' Hic enim circa principia quandoque, quem adrn OCum Cornis ment. 29. lib. 2. aphor. Galenus testatur , Venae sectionem , nonnumquam vero, Sc purgationem adhibere oportet, Quo, minorem jam factam materiam , natura pollit concoquere . Tertio, in morbi magnitudine, ac vehementia, ut in magno , vehementissimoque dolore a postematis, licet non sit multa in corpore materia , sci. aut quinta die, copiosior prodit, solo Naturae moliamine, utplurimum in principio , aut augmento teris rianae exquisitae, qui per emeticum non obtineri potuit. De hoc autem successu gnarus Medicus ,ntimis quam mirab tur, quia haec copiosior excretio, non a solo fomaco , sed a duodeno proventi ' qua udo nemape, tempore paro lini, bilis ac νior facta. ac mobilior, fomacum attollit, in quo υ υidiori simulo excita. to, Wbi. reliquis bumo νibus corruptis, qui Lluc ad uunt , exitum molitur, omnia IFmpiba,
189쪽
lidet antecedens. Nam repellendus humor e I, aposterna, citius, quam par est, crepet, aut aperiatur. Venae igitur sectio , ut magna haec, Scprava symptomata e vitentur, circa initia, statim adhibμnda est. Quod Galenus lib. I 3. cap. 2 O. method. medend. iis innuere verbis voluit, inquiens. Itaque incidenda, in talibus affectibus, vena, statim ab initio, si modo. tam valens virtus sit, ut sine noxa, missionem sanguinis toleret, a anihil prohibeat, eorum, quae de lecanda Vena reis tulimus, sicuti, vel crudi humores copia, vel puerilis aetas , vel anni tempus, vel regio, in qua sit extremus calor, aut frigus . Non solum autem in morbis acutis, atque adeo inflammationibus verum etiam, in vulneribus, & contusionibus particularum, ptae tertim nobilium, sanguis ex oppositista parte mittendus est, ut inflammatio prohibeatur, etiam si sanguis modicus fuerit.
SECUNDA, ne fiat phlebotomia in die moistus aegritudinis, velut in crisia ut in qua, neque venae sectio, neque aliqua alia vacuatio tentandast.' ne materia, scilicet, divertatur ibi a loco ,
5) Sudore nempe erumpente, tempore criss 'vomitu critico, vel alvi suxu, quo ismpore mini ra , totis suis viribus, ad expellendam morbico usam integre occupatur, quae ab intempestivo sanis uinis . pendio desceret I vel in principio accessonis, nam diυerteretur motus centrum, ρο ex reistiones cessarεnt, ex aliqua parte saltem . In Auguis mcuto vero febris , quando omnes. ex tion OS,
190쪽
ad quem natura, apiam, ut excernatur, pellit. Pari modo, nec in i plo paroxysmo, tale quippiam tentandum est: re Ebque comment. 29. lib. 2. aphor. Galen. pi se capit, ut morbo jam cohsiste note , neque Venae stes tu, neque purgatio auhibe a. tur quod comones morborum, tunc maxime fiant, quae melius in quiete, quam motu perficiuntur . Catterum sicut se habet status ad integrum mora
hum, ita, & paroxysmus, respectu dierum u. ρε οις id est, intermissionis r quemadmodum igitur in statu ; non est vacuandum, ita nec in paro.&ysmo . TERTIA, ne phlebotomia, circa initia statini morborum fiat, quando crisis, adhuc remota est. Sanguis enim, innati caloris fundamentum est, i p. sum nimirum sustinens, licet cor generet, & spiritus ipse deferat; sed sanguis est fundamentum ejus; ex ipso enim, ut materia, nativus calor gignitur; per sanguinis igitur subtractionem, calor, qui coisquere materiam morbi debebat, vacuatur: quo fit, ut morbus in longum portrahatur, Viriumque robur dejiciatur, ut timendum sit, ne ob morbi diuturnitatem, ac virium imbecillitatem, natura
QUARTA , ne in corpore, cui stercus mulis lum inter intestina cohibetur, phlebotomia adhibeatur. Tria enim sunt, velut supra cap. 93. sequ frationes sunt suppressae, ad nimium motum ealorem febrilem temperandum , praestat Phlebo.