Liber de curandis hominum morbis

261쪽

Vlcera diu turna. 25

in nimia seminis secretione 3 Estne Is morbus hien-norrhoicae materiei mater 8Species quaedam elephantia sis gregatim sentitur in insula Barba clos, quae ab arabica constanter dinfert, maXime glandularum Vasorumque absorbentium inflationem complectitur.

DE ULCERIBUS DIUTURNIS.

Ii quidem morbi chirurgicis vulgo adnumerati, eo diligentius a medico inquirendi sunt, quo arctius cohaerent cum interna hominis valetudine, quoquo frequentius in praecipiti esse consuerunt, his ulceribus affecti. Ulcus autem dicitur destructio quaedam partis sanie simul profusa. Suppurationem itaque omnino ulcus complectitur. Est autem is humor ympha mutata, quae ex solidarum partium solutione oriri non videtur, cum in plureS saepe annos ulcera sine solidorum statim percipienda labe porrigi possint. Neque in iisdem aliquid ex tanguine abscedere videtur, quippe qui in vulgaribus ulceribus omni expers pure reperitur. Inter febrem quidem variolarum secundariam inter timaliqua parte humor is abscedit, neque lamen suppuratio ipsa variolarum citra pustulas obtingit. Hinc pus esse l1mpham iii uuae latius uiuiu Ium et Corru

262쪽

Flam , pronius est ad fidem. Irritans ea caussa spasmum excitat extremorum vasortim, quo puriorisIymphae secretioni impeditae pus substituitur. Quo

minor itaque adest acrimoniae Copia, eo magis pus accedit ad blanditiem lymphaticam: quo magi S autem irritat acrimonia, eo pravior, corruptior et acrior sit humor purulentUS. Irritans igitur cauila vel transit vel perseverat, id est, acrimonia vel in ulcere solo adest, ubi suppuratione protinus eliminatur; vel extra idem quaerenda, Continuo in ulcuS agere pergit: quo quidem casu ad sanitatem non pervenit aeger priusquam acrimonia ea in ulcus agens, sublata fuerit et eiecta. Ad haec tertius quidam casus obtinet, ubi acrimonia, in ulcere quidem resciens, sanguini tamen admiscetur, ut ex hac penu adsiduo ulceris nutrimentum suppeditetur. Oritur ea acrimonia a caussis vel externis vel internis. Utraeque tum transeunt, tum perseverant. Transit autem interna acrimonia, Cum in ulcere tota abscessit, neque nova amplius id afficit. Ouod quidem contingit in vulgari eXterna phlegmone. Persistit autem, cum aliquid acrimoniae superest, quod latius abscedere pergit. Etaternae plerumque acrimoniae tran Seunt, Persistere tamen valent, dum

in depravato sanguine penum sibi parant, quod invenereis fieri solet ulceribus.

263쪽

Oportet autem magnam habere claram ra. ut acri motata et tollatur et eliciatur, a. ut partes ruptae iterum se Ciam laniantur.

Primum quidem attingimus vel acrimoniae irritantis immediata eXcretione, vel diim obversi sumus ad eius effectus, ut vasorum spasmum molliamus, eoque a C Timoniam eliminare stucleamus. Protinus ut acrimoniae Plurima sublata est copia, quod et puris blanditie et partium solidarum

integritate cognoscitur, hae quidem in unum cogantur, Ut vulnus sanescat.

Olim quidem creditum est, pus esse nil nisi partium soli clarum solutionem, UlcuSque sanescere prius non posse, quam deperdita S Organicas partes natura redintegraverit. Observationibus tamen constare videtur, partium solidariam mitiorem copiam raro destrui, sanationem giae potissimum contingere nova epidernidis formatione. Simul ac itaque purgatum est UlcUS, Novarum

partium generatio haud exspectanda, sed vincturis potius, roborantibUS et adstringentibus, quibus

frigida aqua et Corteta peruVian US accensentur, partes disiunctae in unum Cogantur. Ulcus lociale benignum. Pertinent huc ea omnia, quae sanos ceteroquin homines afficiunt, ab aerimoniis transeuntibus

264쪽

α4o Ulcera diuturna.

orta, pus profundentia benignum, quaeque rite tractata, CeleriUS sanescunt. Cum naturae ipsius ope ad sanitatem facile haec ulcera perducantur, naturae etiam potius committenda sunt, idque arcendum , quod novum praebere stimulum posset. Suppetunt igitur vinctura simplex levisque, fovenda tamen simul sunt ulcera mollientibuS. Ulcus locale Pravum.

Id intelligitur, cuius primaria quidem caussa

acrimonia transiens esse videtur, quod vero aliis potius irritantibus caussis sustinetur. Hae vero quaerendae sunt: i. in nimia inflammationis praegressae vehementia , quae gangraenam minatur. Is exituS praecavetur, dum aqua frigida ulcus

fovem VS, praevertitur etiam sale ammoniaco et COrtice peruviano, quibus bonum saepe pus parari potest.2. nonnunquam vero inflammatio altiores potius Partes exedit, tempestive non adaperta.

Conclusum tunc pus maiorem solet solidorum partem resolvere, mixtioque eius adeo mutatur, ut aeris contactu facillime depravetur. Ulcia S

265쪽

Ulcus id satis apertum probe est purgandum, quod commodissime fit mollientibus, dumne ad

gangraenam pronum sit. S. Acrimonia praeterea in ulcere Contenta ita vehemens est interdum, ut vicinas parteS Continua inflammatione devastet eoque modo puriS secretionem impediat. Suppetunt hic quidem mollientia fomenta, et ad distentionem tollendam et ad acrimoniae exitum parandum. 4. Saepius proclivitas quaedam ad putredinem adest, quae quidem a siri S Corita Ctu augetur. Cum ulcerum humores generatim facile putrescere soleant, maXima Cura vitandum esse aerem,

quod probe ligatis ulceribus commode fit, inter

Omnes constat.

5. Frigori obnoxia nonnunquam ulcera sunt. Nihil enim vel calore utilius vel frigore inimicius est, dum bonum parari pus oportet. Exponitur id imprimis e spastica vasorum frigentium Coarctatione, e laXatione vero, quam calor producit. 6. Dum partes ulcere affectae motibus nimiis ex

ercentur.

Inde quidem, quae ad pedes fiunt ulcera, tam aegre sanescunt, hinc quietis vel maxima habenda est cura in ulceribus sanandis.

266쪽

. Nonnunquam tamen inflammatio praegressa nimis fuit levis. Ea huc pertinent ulcera , quae priusquam aperirentur, aquei humoris plurimum continuerunt. Irritantibus ibi remediis partium inflammatio est provocanda, Cui quidem fini mercurialia praecipue idonea esse consuerunt. Quandoque sola roborantia et adstringentia sufficere videntur. 8. Tota saepius partium omnium compages debilitate et laxitate laborat. Viribus autem utique opus est ad bonum pus parandum : subveniendum itaque iis, cum languent, roborantium Corticisque peruviani usu.9. Male curatum ulcus subinde depravatur. Irritantium maxime ab usu vulgareS chirurgi peccant, maligna reddunt enim ulcera et diuturna, quae, naturae Commissa soli, facile ad sanitatem

perducerentur.

Io. Margines insuper ulceris fungosam saepius et praeduram acquirunt indolem, quod caussae quidem omneS, de quibus praecepimus, efficere possunt. Fungosae illae partes, veI causticis et vinctura tollendae, vel cultro sunt praecidendae.

Priusquam autem ad ea tranSeam ulcera, quae persistentem agnoscunt acrimoniam, regula est praecipienda , quae nondum satis sinita esse videtur.

267쪽

Frequenter experti sumus, ulcera varia, diutissime aperta, sine sanitatis labe facile sanescere non posse. Quin nonnulli medici omnino prohibuerunt

persectam ulcerum sanationem. Neque tamen eo minus observatum est, inveterata varia ulcera sine noxa ad sanitatem perduci: cumque ulcus utique sit affectuS, CuiuS expers esse quicunque cupit, Cum praeterea ulcus per se iam noxiis excipiatur seque-1is, opere omnino pretium faceret, qui legeS eas sanciret, quibus obstrictoS nos esse in ulcerum Curatione oporteat.1d quidem omnibus patere experientiis videtur, posse omnino in unum cogi quaevis ulcera, qUae vel diutissime perstiterunt, vel acrimoniae latentis maximam profuderunt copiam, dummodo sonticulum in p rtibus vicinis moveamus, Cuius quidem noxae adeo praesentes esse non solent ac ulceris ipsuS. Ulcera deinde, quae acrimoniis sustinentur, quas remedia tollere possunt, sine noxa citra qua fonticulum sanari possunt. Eo quidem venerea pertinent ut sera.

Ouae vero, e latitante suborta acrimonia, diutissime perstiterunt, ut iis iam assueverit natura, in unum sine negotio cogi non debent, nisi fonticulo

Prius areosito. Observatione praeterea diligentissi-

268쪽

ma opus est. OuotieS enim curato ulcere vel minima corporis vicissitudo obtingit, qua periclitari aegrum e X limescimUS, protinus sunt iterum aperienda Ulcera, Cilrsusque humoriam restituendus. Circumspiciendum deinde, ut puris probi sufficiens paretur copia, Ne aegri vires infringantur, neque, relai Pto pure acri et Pravo humores cor .

rumpantur.

Ulceria ab acrimonia biliosa oborta. Erysipelas neglectum saepenumero excipiunt ulcera diuturna, quae eripeditius iuvant remedia quaevis evacuantid.

Surarum praeterea existunt ulcera, quae ieci noris corruptioni superveniunt, ut nonnunquam inde aliquid abscessisse videatur. Nascitur nimirum in iura tumor eXiguuS, praedurus, altiora petens, doloribus iunctus, vel vehementioribus vel levioribus: motum is offendit, sensimque augetur, licet duruS maneat, cutiSque color haudquaquam mutetur. Fluctuare denique incisiunt altiora, quo vero facto tantum abest, ut tempestive aperiendum sit ulcus, ut potius ossa iamdudum exesa esse soleant, utque amputatione sola subveniendum sat, quae vero mortem praevertere

plerumque non potest, cum in aliis facile partibus aliquid abscedere soleat.

269쪽

Ulcora diuturn H.

Ulcera venorea.

Nascuntur plerumque initio pustulae rubrae, acrem effundentes humorem, transiturae demum in ulcus praerubrum, dolore ut plurimum expers. Ρus solet esse savido - viride ac peculiare aliquid olere. Ubi pura sunt ulcera, in curatione interna subsistendum , unguentum duntaxat mercuriale molliens admovendum: immunda vero ulcera causti Cis tractanda sunt mercurialibus. Ouod si sponte sua sanescunt, virus venereum esse omnino eliminatum, certo nobis possumus persuadere. Ubi autem , admodum pura, sufficienterque suppurata, copioso mercurialium usui cedere nesciunt, iis in unum cogenda sunt, quae siccant.

Ulcera scor but ica.

Manat ex iis sanies foetens atque cruenta, PaΓ-tibus vicinis langosis et lividis. Egregie conserre solent acidum vitrioli cortex-que peruvian US, et fomenta e clauoi radicibus. Utiliter etiam adhibentur aeris fixi vapores, ulceri

admissi. III cera scr o lo .

Glandulas ea ubique occupant. Lentissimo modo PHS Paratur, unde tumore ς ne praepostere ape riantur, Cavendum est. Fungosas reddunt solidas

270쪽

Partes, bonumque pus raro effundunt, sed ichorem potius acrem et glutinosum. Ratio primum habenda molliendarum partium, quae obduruerunt, quod quidem externo plerumque Cicutae Usu perficitur. Quae ubi non sufficit, mercurialia adhibeantur caustio a. Expletur curatio balneis frigidis, plumbo extus applicato CorticiSqua

interno Usu.

Her Pes exedens. Extant ulcera cutem solam occupantia, adeo vero eam devastantia ut phagadaenicorum et εἰ Θιο- μενων nomine veniant. Interdum eam habent pertinaciam et malignitatem, ut carcinomatis speciem prae se ferre videantur. Subtrahunt tamen saepius periculo mercurius sublimatus et arsenicum tum interne tum externe adhibita. Sufficit mercurius praecipitatus albuS, dum superficiem occupant, neque VicinaS partes adeo devastant. Variae praeterea corporis indoles, ni ulcera Per se proliciant, ita tamen in ea agunt, ut magnam

earum Curam habere oporteat. Ρertinent huc acrimonia arthritica, viscerum abdominalium obstructiones, sanguinis profluvia suppressa, languor virium vel topica debilitas, acrimoniae exanthemati-

eae etc.