장음표시 사용
251쪽
quando tacite remissa praesumatur. In primis Glitem si iniuriatus satisfactionem recepit ab inoffendente, maxima praesumptio est eum imiuriam remisisse. text. in leg. Sed si unius. s. Si nuteiri iudicem. Ceod. Qii enim accepit Ntisfactum , ajt Vlpianus, iniuriam suam remu
rois. qui & alios allegat. Deinde mutua se . miliaritatis &amicitis signa singularia faciuntti praesumptionem remissi uenis iniuriarum; ut sunt salutatio mutua. Bald. in a. L. In ipsius. Felin. in eap. Repellantur numero 7. de accusat. Angel. &alij quidam tu M. fin: Instit. de iniurijs. Stephan. Auster. in addu ad decisi cap. Tholos. Panormiti insta in cap. olim Angeli in Verb. Iniuria. numero 7. Sylvesti ibid. numero io. DD. in practicis in titi de iniurijs. Salutatio est signum reconciliatiori is sicut eiusdem solitae, subtractio est indicium inimicitiarum Gloss. cap. Cum Adrianus. disti Simile est iudicium si iniuriatus cu in iniuriam inserente postea biberit is comederit,
aut ridendo luserit, secundum talos . se DD. in s. sin Instit. de iniur. Bonifac. Viteli in
irae . de malefic. versi Item tollitur similiter actio. tit. eod. Auster. in d. decis lod Da in haud . in praxi rerum criminalium cap liis. nutrier ori. Angel. & Sylvester loco citi 'vertuti quod dictum ii comederit, aut biberit cum iiii triaute , ita interpretandum,
si id motu proprio lucerit secunda ni Angeli P Fabrum
252쪽
pr DAMNO DATO. 2 abrum & recentiores in d. f sinati. Alia autem ratio est: , si iniuriatus & iniurians ambo sint inuitati ad conuiuium ab aliquo tertio,&conueniant in una eademq; mensa:tum enim
non praesumitur inter eos remissa iniuria: cum ex quadam necessitate, honoris ratione& morum ciuilitate id potius procedat, quam ex amicitia, familiaritate & beneuolentia. Osculum pacis etiam facit pretesse mere remis. sonem iniuriaeGlos. cum text. in cap. pacemide coiisecr. d a. Felin. in d. cap. Repellantur. Panormit: & Austeri &Mascarduslocis citi Malij alibi. Osculum enim est: indicium amici tiae &co sensus. Idem esto iudicium siniuristus iniurianti dexteram porrexerit. Angel. Ias. in L.I.ffide pact. Dextera enim est testis fi dei & pignus pacis secundu Ioan. Andr: in capi
Fundamenta. f tu es Petrus: Super verb. Dex
tras. & Gloss. ibidem de elect. in 6. & maianum stringere dilectionem significat Glorisn. in cap I. de spons: duorum: De similibuό similis est ratio. Dixi supra mutua familiariatas & amicitiae signa particulariaO Quia non intelligitur remisisse iniuriam si exhibeat uniuersalia, quae quis ratione praecepti disey1όanis etiam inimico tenetur necessariu exhibe xe: ut salutare eum aliis in eodem loco con gregatis: non excludere a beneficio commuialia omnibus, &c. per doctrinam S. Thomae 2.2 q. 21. art. 9. duri quaerit: Vtrum sit do
253쪽
Ir Da MNO DATO rum :& aliud Prouerb. 21. Si esurierit inimiacus tuus, ciba illum: Si sitit da illi potum.
uomodo satisfaciendum pro iniuri'
verbal AEON enim hic agitur de restitutione datanorum, quae sequuntur aliquando iniuriam verbis allatam , sed tantum de satisfactione quae debetur laeso pro iniuria illata ad reconciliandum. Atq; haec quaestio plus coscuentiar, quam fori iudicio inseruit. Prima Conclus. Qui alteri iniuriam verbis inta. sit, tenetur iniuriato ad aliquam satisfactionem tue reis .c ensationem ratione iniuria illata. Haec est comunis opinio Theologoru & etia Iurisperitoru. S.Antonin. in a. part. tit. z. cap. a. f. s. &tit. 7. cap. s. f. . Angel. Sylvester & Aureae Armillet in sumis verb. Cotumelia.Scot. inq. d. I . q. Gabriel. ibid. q.l6. Adrian. in q. de restit.=.Viso de bonis animi restat videre de bono famae. Domin Sot. lib. . de iust.& iure. q. 6.art.3. ad
.vers Tenetur ite is. Petri a Nauarr. lib. a. de restitui.cap. q. mim.' ,&seq.Iurisperiti in Iocis cit. in q. praeced. ubi tractant dimisso odio& rancore posse ita iuriatum ad hucagere in i ruru. Coclusio probatur inprimis omnibus O 2 .
254쪽
111 CAPUT I. Dii NIr . iuribus, quibus supra probatum, iniuria age'ctum poste agere & actionem instituere,ratio ne iniuriae illatae. Deinde ex practica cominu ni omnium iudiciorum, a qua non est recedendum per text. in L. Illud. T de excusata itutor. Bald. ibide. Decius in consit. I uncip. Quoniam. Marsil. in pract. crimin. princi, pium,num . . Omnes enim iudices ad instantiam actorum iniuriantes in aliquo condent-nant. Ratio etiam manifesta est pro conclusi ne. Verbis alium laedens in honore & fama omnium iudicio proximum laedit contra tu stitiam ; Ergo tenetur dati quam satisfactio nern & reparationem, Vtinaequalitas reduca'
tur ad aequalitatem, & ut id quod verbis itini-riosis iniuste diminutum est, in suum statun
Secunda Conclusio. Vbi statuto aut consuetu- .dine aliquid laxatum est pro singula iniuriis verbal bus,standum est statuto ct consiuetudini. Haec condi clusio merito recipienda est ab omnibus:cum enim huiusmodi consuetudo statuta iusta sint, merito etiarii obseruanda sunt. Tertia Conclusio. Alim pro illatione in ria r
paratio ct satisfactis facienda est ad arbitrium boni Od creti virictiudicis. Hanc tenent Caietan . Sotus & Couarr. locis ciuIoseph. Angles in iri q. de restitui. honoris & bonorum tempora- Iium art.unico. Ratio conclusionis etiam clara Ost. Quando enim neque consuetudine, neque statuto, neque lege priuata alicuius loci certi
255쪽
ar D a at, o B a r o. 213 certi quid determinatum est, tunc standum
iure communi; quod cum nihil hac de re si tua arbitrio prudentis & discreti viri relinquitur, qui consideratis circumstantiis, iniu-ziae qualitate & quantitate, nec non inserentis& iniuriati conditione arbitrabitur id quod iustum aequumque inuenerit. Qua ria Co n ct u si o. Iniuria verbali lusius, i inst ruat actionem muriarum, iuste in iudicispotest petere,
prosatisfactione ecautatione ue reclamationem,aut reuocationem iniuria: vel ut aliqui loquuntur , potest agere, ut qui verbo iniuriam intulit,palinodiam cantet. Hanc docent Robert. Maranta in aurea praxi partem dist. i. num. 17. Dam hauder. rerum friminat. praxi cap. 136. numero I. Myn sing. centur. 2. obseruat.98. Andreas Galli. practi c.
obseruat. lib. i. obseruat. 63. &ali)alibi, & dicit Mynsingerus, quod haec formula agendide iniuriis ado dum in frequenti apud eos intellige in Camera Spirensi) usu sit, ut is
qui passus estiniuriam ad reuocationem iniuriosorum verborum & restitutionem famae laesae agat, &testatur hanc formulam agendi Imperatorem Carolum V. in Augustanaim perialis Camerae ordinatione comprobasse,& apud Hispanos auctore Dida co lib. I. Vari
rum resolui. cap. II. numero a. l. 2. iit. 9. lib.
8. ordinat. statutum est Ut qui aliquem uno Esex vitiis conuitio affecerit iniuriarn illam coram iudice, I honestis personis retra ciet palinodiam, ut aiunt, canendo, & praeterea ter
256쪽
centum solidis mulctetur. Sunt autem sequ&tia sex vitia Leprosus, Sodomita, Haereticus, Proditor,Cornutus,& Meretrix.Haec concluso in primis probatur ex praxi summoru iudiciorum, in quibus talis forma agendi admit. titur , & sententiae condenatoriae ad eum ess ctum proseruntur. His additur quod etiam in foro conscientiae, qui sic proximum iniurijs verbalibus laesit tenetur sic retractando & pa linodiam cantando reparationem & restitutionem iniuriae facere, quando id necessar um est a d. eum finem, ut Theologi tradidere
S. Thom. 2. 2. q. 62. art. 2 ad 2. Caietan. ibi
dem. Scol. Gabriel. & Adrian. loc. cita Sylu ster in Verb. Detractioq. . Aurea Armilla in Verb.restitutio,num .do.&antea Angei .etia in verbo. Detractio.num .3.& S. Antonin .d. cap. z. M. 3. Solus lib. q. de iustit.&iure q. 6. art. 3. ad 4. Nauarr. in manuali censessar. cap. I8nu. s.&haec est comunissima DD. sententia. Ergo in foro exteriori,s nolit potest iuris modiis cogi ad retractandu& reuocandum. Hoc aute annotandum pro ea satisfactione quae r cantatione & reuocatione sit, ut veritas in dictis salvetur: Quemadmodum enim duplici modo quis potest altu verbis impetere, imp nendo & obiiciendo falsum crimen per mendaciu: aut dicendo verum qui de sed occultu
crimen. Vtroq; enim modo verbum iniurio- sim dicitur,ut exsuperioribus clarum est. Ita pro conseruatione veritatii in retractatio ae
257쪽
respondendit: Qui salsum crime imposuit,p test reuocare se falsum dixisse,aut med acto in- fimasse: sic enim veru respon det. Atqui veru conuit tu obiecit: ita respondendo fatisfacere nequit: quia mendacio ab iniuria se purgaret. Reeth autε talis in reuocatione asserere potest, si iniuste iniuria dixisse, aut male proximu inafamasse. Hoc enim verissimu est: cum contra
charitate & iustitia m peccauerit; ideo iusu ad reparatione & restitutionem honoris & famae copellitur. De hac materia Theologi allegati
communiter agunt. Dubiu hoc in loco se onser inprimis motu a Maranta loco cit. & post
busdam recentioribus. an actio intumiarum qua instituitur ad reuocationem ct reclamationem, aut Ponia peritionem,ctc. sit criminalis,an ciuilis ' Maranta existimat aclionem esse criminalem motus sequentibus argumentis. Talis satisfactio iniuriae dicitur poena secundu m AZonem in su m-ma de poen. quem inhoc sequitur Paris de P teo in tract. syndicatuson verbo compositio. col.8.in princ. imo secundueum est poena corporalis ad instar cessionis bonoru quae fit cum vituperio. Nunc ad propositus est poena coraporalis descendit ex delicto: Ergo causa est'. criminalis, quod probatur ex dictis Barioli in
L.fin. vers. Qusro quomodo cognoscam.ff. de priuat. deliet. du dicit,quod causa dicitur cru , minalis, quando imponitur poena pecuniaria
applicanda sisto, vel poena inserenda parti in O 4 corpus,
258쪽
corpus & idem Bart. in L. Prqtor ait: in princ E. de sepul. viol. Vnde cum his inseratur poena in corpus &descendat ex dςlicio , tu dicii , erit mere criminale. Petrus Follerius, Seu
rino in addit. ad Maranta loc. cit. existimat actore no posse petere,Vt iniurians condenetur
ad has satisfactiones faciendas, nec iudice per Via sententiae facere has satisfactiones, sed bo;
ne per consuetudinem fieri de voluntate partium , quando inuicem se intendunt conco dare. & ita putat esse de mente Parid. deput. Sed Follerius recite no iudicat: cum a torpoς sit talem actio nemfintentare & iude . . sententiam reuocatoriam ferre, ut saepissinae fit in
summo Imperiali Germaniae iudicio iuxta
dicta supra in conclus. In contrarium talem actionem ad reuoς tionem esse ciuilem contendunt Myn sing.& Andreas Galli. in obse uat. d. Matthaeus UVesenbecius in annotat. ad Ioannem Schneidev vinum Instit. de iniur. s. poena autem . numero Is. & post hos alii recentiores, atque hanc sententiam Camera Imperialis recipit, & iudicijs confirmauit, ut exemplis Myn sing. & Galli. diuersis ostendunt. Pro hac scntentia quae communior est, haec sunt fundamenta. Primum. Etsi petatur iniuriae reclamatio, tamen non agitur ad ali quom poenam Pisco applicandam, quod, in criminali actione omnino necest rium est. G os . in d. L. Praetor. & Bart. ibidem. Secundum. Quamuis iure communi in cri--
259쪽
xr DAMMO DAT O. - διῖnalibus appellatio sit permis a L. addictos. C. de Episcop. audient. & in Authent. Sed hodiei C. de appellat. moribus tamen Germaniae in criminalibus appellationi non desertur. Sterrigo actio iniuriarum tendens ad reuocatione innumero criminalium esset, non esset locus in ea appellationi, & tamen contrarium in iudici js passim receptum est. Tertium. In C mera Imperiali nulla actiu criminalis admittitur excepta ea quae oritur ratione fractae pacis iuxta ordinat. Sed semper & sere quotia die admittuntur libelli iniuriarum ad reci mationem ,& actiones in qum eae tum insti-
. tuuntur. Atque fic cum haec aictio pro ciuili habeatur in Camera etiam cui lati0 admittitur in libello, quo actor cum reclamatione
cestimationem iniuriae coniungit: Quod i men non haberet locum si dicta actio procriminali haberetur. Tunc enim qui sormaret Iibellum in actione iniuriarum petendo pecuniam pro aestimatione iniuriae & etiam recJamatione eu aliam satisfactionem delictaro liceretur, nec libellus procederet: qu,a cumularet poenam ciuilem cum criminali et qualis
cumulatio non admittitur iuxta doctrina iiivari. receptam in L. I. C. quando ciuil. actio
crimin .praeiud. & in L. Praetor edixit. M. Si dicatur. &in L. Lex Cornelia. f. sin. ff. de iniuridi pendente criminali actione ciuili quaestio- ni non est locus.L. 2. M. Sed etsi asant. ff. de iudic, Atquς cum haec posterior sententia com-
260쪽
D8 CAPUT I. DE INIVR. Quinta Conclusio. Est tam infora conficientia quam etiam exteriori, conueniens sit modus satisfaciendi mense perpetitionem venia, non tamen ex acepto ad hoc aliquis tenetur. Prior pars satis probatur tam per Theologos qua Iurisperitos dum tradunt iniuria pastum non teneri dimittere iniuriam, nisi offendens offensis veniam petierit, quod utiq; reserendum ad satisfactione. Huc facit illud August in i in Enchridio ad Laurentium cap. 74. Quisquis roganti & peccati sui poenitenti non ex corde dimittit nullo modo existimet a Domino sua peccata dimitti, quoniam mentiri veritas non potest: si no dimis ritis hominibus, nec pater Vester dimittet vobis peccata vestra,&c. Quod allegat Magister in s. d. so. &ad propositum exponit ibidem in
expositione literqS.Bonaventura,hunc etiam
laudabilem modum satisfaciendi satis ostendit August in . in Regula tua tertia cap. 38 Quicunque, ait, conuitio , 'el maledicto , vel etiam criminis obiectu aliquem laesit: meminerit satisfactione quam citius curare quod secit: & ille qui laesus est sine disceptatione dimittere, &c. Melior est autem qui quamuis saepe tentatur, tamen impetrare festinat, ut si-hi dimittat, cui fecisse agnoscit iniuria: qu mqui tardius irascitur, & ad veniam petendum
tardius inclinatur. Qui autem nunquam VRlt petere veniam , aut non ex aninio potit,