장음표시 사용
731쪽
gr D a M NO DATO. 1 si constituti ob debitum snem eae Zelo iuta uti e operentur, & tamen sunt irregulares
secundum omnium mentem. Est: enim irre
fularitas alia non ex delicto descendens,&ita ratio non valet allegata Di laco. Quarta Conclusio. pro defensione se consere
mirum rerum temporalium proximi, qui iniuste inua ditur, licitum etiam vi hoique percutertiam etiam oscidere cum moderamine inculpata tutelae. Han c d o cent S. Antonin. loco cit.Innocenti Panori nutan. N Felsitus in cap. Si vero I. de sentent. ex communi c. Ancharanus& Philippus Fra cus in cap. Dilecto. eod. tit. in 6. Battol &Angel. in L. Si quis in seruitute. q. de furt. idem Bart in d. L. Vt vim. Bald. ii idem. q. 6. Ias. num. 29. Bartol. & Lucas de Pepna. in L. Prohibitum. C. de iure pisci. libro 16 idem Bartol. &Ioann. de Platea in o Deli
tum. C. de metatis. lib. 1z. Anton. Gomen. tom. 3. cap. I. num. 21. Maranta in disputar L numero 27. Petrus a Nauarra librosecui do de restitution. cap. 3- numero i9. Pro hac conclusione sunt iura text. in c. Olim .i de te
stit. spoliat. &in d. cap. Dilecto. de sent. ex comm .in 6. text. cum Goss. in L. 3. L Cuni igitur. V. de vi &. vi armata, & in d. L. Si qui, in seruitute, & in L. Cum sun dum ibidem,&in d. L. Devotu m, ubi Bartol. dicit textu ni esse expressum quod si quis vult me depos. sessione mea expellere amici mei . vi. cini mei polluat percutere volentem
732쪽
me expellere, ne expellat. His accedunt iura llegata in prima coclusione, quae docent ali quem poste a proximo violentiam & iniuri am repellere. Quis autem dubitat proximo vim & violentiam in serri posse in rebus. 4uod satis constat ex d. cap. Dilecto. ubi ex illo iuris naturalis principio. Vim vi repellere licet dicit quem suam possessionem posse defendere per auxilium etiam alio una. Hine quando milites Vagantes , aut praedones ci-
teruatim villam inuadunt ad spoliandum&
rapiendum, incolae possunt vicinos suos iii auxilium inuocate pro defensione si satis potentes per se noti sint; imo ipsi vicini & prs imi hon vocat ppgiunt in auxilium concurrere,& manus adiutices porrigere,percu.
tere , imo & bccidore iniuste inuadentes, si aliter res non possint defendere & conserua xe ὶ damno & direptione iuxta doctrina Bar . tolliti d. L. Devotum receptam ab alijsibG dem, & in d. L. Vt vim. Illa L. Devotum , loquitur de militibus, qui colonos de incola villarum iniuriosδ inuadsint & spolia ause runt,&tribuit facultatem colonis resistendi&se defendendi. Csi enim talis defensio procedat a iure naturali, & sit veluti bellum de sensivum, quilibet potest L sine. superioris licentia & potestate defendere si possit,& alio-xum etiam subsidium inuocare, qui etiam Vedictum est,ultro possunt subuenire cum sitiis armis. si necessariu' sit ad flessensionem. .
733쪽
: ET DAMNO D A TO. Imo Dominus superior si prohibeat tale de
sensionem naturali iure concessam, tenetur
ad restitutionem damnorum , si quae rustici incurr ni ob suam prohibitionem, ut bene docet Gabries in A. d. II. q. S. conclus. s. argv. huius nostri cap. .
Quinta Conclusio. iin foro consilientia quilibere
priuatus tenetur proximumsuum abimuria defendere. O eius damna impedire, quando id commode, o modetrimento honoris, vita aut fortunarum, aut notabili Fericulopotest. Haec est communis DD. S. Tho.
Inae a. r. q. 73. art. q. ad primum. Adrian. in
de restitui. q. I. non longius a fine, & in quod libetoli. q. a. Dominicia Soto ib. 1. de iusticiti iure, lib. q. q. 7..art. 3. Turrecrem . in d. cap. Non in itiserenda,& cap. seq. & alibi. Victoriae ih relect. de homicid. num. 21 Greg
de Valentia,&Petri de Aragon. in a. a. S.I hin inae. q. 62. art. 7. Petri de Nauarra. 4 ib.. a. de restitui. cap. s. a num. 42I: Nauarr. late innuali conses lar. cap. z - ό num. . 6. DD. iuris ea nonici in cap. i. de ossic. deleg. & in cap-Quantae, de sentent. excomm unic. Conclusio probatur in primis ex sacris literis Exod. 23. Si occurreris bovi inimici tui: aut asino erranti, reduc ad eum: Si videris asilium odientis te iacere sub onere: non pertransibis, sed sub-
leuabiscum eo. Et latius Deuter. 22. Non Via debis bouem fratris Iut, aut ouem errantem,
hi aeteribis: sed reduces fratri tuo, tiamsi non est propinquus frater tuu , nec tu nosti eum: . Ss P duces
734쪽
duces i n domu m t iam, L eru ni pu d te quamdiu quaerat ea frater tuus,& recipiati similia ter facies de asino, & de vestimento,& de om hi re fratris tui quae perierit: si inueneris eam ne negligas quasi alio am Aoue biorum et . Eripe eos intel ige in Aocentis qui ducuntur ad mortem': & qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses, & Ecclesiasti i. q. Libera eum qui iniuriam patitur de marsusuperbi, &in canonibus. d. 83. in principio. Non est grandis differentia, an letudi inseras,
vel admittas, mortem enim laguentibus proabatur infligere: qui hanc cum possit. non excludit, & ibidem. c. Er r. Negligerόquippe cum possis perturbare perueriri; sti hil aliud est qua in fovere. Nec caret scrupulis societatis occultae qui manifesto das mori desinit obviare, Vin d. cri, Non in ins renda , ct ibidem c. Qui potest obviare doperturbare peruersos & non nest. nihil aliaud est quam fauere impietati eorum. Nec
caret scrupuli, societatis occultae , dic. & d. cap. Quantae: &cap. Dilecto. eod. tit. in c. Haec autem obligatio defendendi proxi mum ab iniuria, &liberandia damno, quando sine periculo nostro sieri potest no ex precepto iustitiae sed charitatis nascitur , Ut ex te . stimoniis/scripturae patet. & communis Theologorum sententia habet. An obligatio etiam sit in soro canonico & ciuili dissentiunt DD. Quidam negant de iure canonico
735쪽
aliquem teneri defendere proximum , &ab iniuria liberare,& hanc com munem sententiis ab existimant Iason. in d. L. Vt vim. num. 33. 2 post alios Iulius Clariis lib., sia. q. 87. tium 3. &Menoch. de arbit r. iudic. qq. lib. r. cas. 3si. Franci sius Viuius in libro com muli. opinionum, in Verbo. . Defendere offensum in contruium de iure canonico etiam esse comitiae opinionem quod quis teneatur defen- aere proximu quando sine suo periculo potest sentiunt Hieronym. Cagnotus in L. Cui pa caret. U. de res. iuris, & Decius ibid. Vas'.
illustr. cotroueri lib. I. cap. I. num. 22. Di- cst etiam Decius in cap. 1. de ossi c. deleg. iii contrarium esse comunem modernorum o pinionem, ideo non conuenit inter I D. de
communi opinione sed quicquid sit de li,c re etsi quida dis linguant de iure canori ico in so-ίb poenitentia: dc colentioso ti di ii pii o cum iiij sin disti dete qiuod de iure canonico quis teneatur defendere proximu quando sine tu, notabili periculo potest,ut volunt Cagno l. iii
iii deess83. Felin. in cap. Qui alios, de heretic cito K. in d L. ut pac rei Couar. in reg. Pe ct tu de rPq. t ur: in s. par. 'nu. . Damh. in praxi crimin. cap. So. num. Π. di Vas l. loc. hii. tu alii alibi. Qitia quado iura canonica alia ter volunt d isponere in foro conscientiae quit inloto cotentioso, hoc clarὴλ separatim soletoa Primere. cap. Quicunq; Vult. Ii. q. q. Dec.
736쪽
lo. cit. Deinde nulla est neces itas distinguendi, & iiii a canonica sunt aperta ut ex supearioribus patet & dicit etiam Pan brmit. in es
cap. i. deos sic. deleg. num . . do iure canoni
co comita hi niter di et v m Gl os, ibi dem tene ri, sicut etiam Felin. ibidem num. s. prope fine. z. Quod quis teneatur impedire damnualterius quando potest, C quod mittuendus, si omittat, quam faciens. De iure au t ciuili secundum comuniore in sententiam a mquis non tenetur alium defendere ab iniuri &ὶ damno, si priuata perso ita sit nec deleg ciuili punitur, nisi in certis casibus, de quibus insta conclus. 8. Atque hanc communem sententiam attestantur post alios plures tui.
Clarus libro quinto, M. an. q. g7. numero 3. Didacus & Da in hau aerius loc. cit. Quod autem etiam de iure ciuili quis alium teneatur desen gere docent alii nonnulli Adria usquodlibeto tiari. 2. in Lit. G. Couarruvias &Vasquius loc. cit. Albericus in L. Metum. M. Sed licet. E. Qu0d mei. caut Fortun. in d. L. . Vt vim. col. 6in. Decius in capite primo, numero
in Lo 7. de ossic. delen Iuno es Igneus. I. M. Sexui appellatione. numero Ias. Et ad Syllan.& aiij quidam , quorum sententia fundatur in L. Culpa caret. ff. de regul. iuris. : Culpa caret, qui scit sed prohibere non potest. Ergo i contrario sensu huius regulae. a Culpa non caret, qui scit,& prohibere potest Hinc secundum Igneum locaiti num o
737쪽
ET DAMNO DATO. 6 3 in Gai l ia seruatur, ut si in conspectu multorum, qui ria lates pro hi ere & impedire potuerunt, ne se offenderent , homicidiu committatur, omnes a principe teneantur obtin . re literas innocentiae: alias praesumuntu in culpa. Argumenta pro contraria opinione soluunt Decius, Coyarruvias &alii. Circa hanc cones usionem dubium esse potest. Aucum detrimento proprio quis teneatur proximum ab iniuria, vigccisione, aut vulneratione. vel alio anmo liberare in i intentias Respondetur in primit cum detrimento propriae substantiae tomporalis quis tenetur liberare proximu ab iniusta mor re & defendere in extrema Vitae necςssitate. Sic Adrian. quodlibeto I. art. r. sub. liter, D. Nauarr in manu li co 'sessae, cap. 2q. nlim 17. Sylvς l. in verb. Homicidium I. l. 6, AR-rea Armill in eodem Verb. num. 6 n. Turrecrem . in cap. Non latis. num. 9. d. 86. Gloss. ita 83. d. in princ. & in c. Non in inserenda. 23. q. 3. Petrus a Nauarra lib. a. de rest i t. cap. 3.' anum. 23. & alij alibi. Haec responsio satis probatur I. IoannH. Qui viderit fratrem suum necessitate patientem, & clauserit visce rasua ab eo, quomodo charitas Dei manet ineo' Sed qui videt fratri situo iniuste mortem inferri, aut in extrema mortis necessitate eu mconstitutum csse, potest ei sine proprij comporis periculo sub u en ire, sed n egi igit, claudit viscera sua ab eo. . Ergo charitas DEI non
manet in eo, & sic peccat grauissime contra si s charib
738쪽
ου CAP. IX. DE IN IPy. charitatem. Accedit illud D. Ambrosi in d. cap. Non satis.Si cum quis rapitur ad mortem intellige iniustam )plus apud te pecunia tu
Valeat, quam Vita morituri, non est leue pecca tum. Praeterea iubemur proximum dilige . re opere & Veritate. I. Ioann. cap. 3. & non ho-Jum verbo & lingua. Sed quo patio opere &veritate diligit, qui eius vitae non succurrit cum facultatibus & temporali substantia non necessaria ad vitae propyiae consertiari'nem. ecundo respondeo pro latio hi dubi j resolutione neminem teneri cum propriae vitae pejriculo alium liberare, & dc scia dcre a mortainiusta& vitae periculo. Hanc tenent communiter DD. Adr n. Nauarr.Turrecrem.& alij: D. Thom. & sui conamcntatores 2.2. q. art.7.dum docςnt,quod quis plus tenetur siti Vitae prouidere, quam alienae Petrus Paluda- . Mus in . d. IS. q. R. art. 2. Durand. iis . d. 17.' 6. ad secun d. & alij alibi. Haec conclusio inprimis constat ex ordine esiaritatis, quo cor-'pus nostrum p sertur corpori proximi, Ut opparet ex D. Augusti tib lib. r. de doctrina Christian; cap. 23. &a6. & S Thoma. 2.2. q. et . art. 8. & q. seq. Hinc illud Augustini in li bro de mendacio. cap. 6. dicentis: hi quis e Ponat Vitam corporalem propriam pro vita corphyali alterius,iam non diligit prox imum
sicut seipsam sed plus qstam seipsum, quod
doctrinae regulam excedit. Vnde communia
ι d icta procedunt. Ordin ta charitaS inci-
739쪽
Tacit & illud Senecae lib. a. de beneficii S. cap. . et s. Summa amicitia est, aequare sibi amicu.Sed triq; cosulenduest. Dabo egenti, sed ut ipse
non egeam,cosillam perituro, sed ut ipse non rei eam. Huic tamen ordini charitatis non repugnat quod quis aliqua do ex charitate amO-.. rc virtutis, ucharitatis fraterni vita exponat. Pro vita corporali alterius, ut supradiximus. Sexta Cones. Privatus qui tantia praecepto charitatis tenetur ad impediendum damnum proximi, aut amouendam muriamsi negligat aut omitratfaceremoranetur ad restitutione damnorii qua proximo: incurrit
seu negligentia o omissione. Haec coci usio quae est comunis DD. est copra Richardia in . d.is art. . q q. quem sequuntur Angel. in orb. Furtum. num .e6. &Tabiem in verb. Restitutio. f. 2 .sentientbs eum qui dolose de malitiose non impedit damnum proximi,quando sine suo damno & periculo potest, etia tene vi ad restitutionem. Caietanus in summula. 'erb. Restituti . cap.I.Vers.Non manisostans. Ibi: Aduerte quod in his tribus indistincte tenet, quod qui tenetur in necessitatis artici Io occurrere, si potest sine periculo suo, & damno , & non facit, teneatur etiam ad res itutionem, quia est in directa causa iniustae actionis. Conclusionem nostram contra praedictorum D D. opinionem apprehendunt post alios D. 5ntoninus in 1. pari. tit. i. cap. a. f. Is. Alexan4 Alensis in φ pari. q. 86. art.
740쪽
q. q. 7. in sine. Adrian. in Adde restitui. q.I. det concurrentibus cum fure, .& in que odlibetqII. q. a. praeposit. 3. Sylvest. in verb. Restitit ei O. 3. q. 6. dictor. Ioannes Medina in C. de restitui. q. 9. Dominicus a Sotu lib. 4. de iustitia & iure. q. 7. art. 3. Petrus de Aragon. μGregor. de Valentia in Met. S. homae q. H.
art.7. Didacus Couarruvias in reg. Peccatum de regul. iuris in s. parti a. M. a. num. hiartiis . nus Nauarata in manuali c'nsessariorum, cap. 17. num. 18. &alibi ,1 latius cap.24. num. 19.
in . sentent. pari. Hin q. Quis restituere teneatur. 9. difficultate. Petrus a Nauarra lib. s. de restitui. cap. q. num. Iss. & communiterrςcentiores Tneologi nunc in schol is & scriptis. Ratio huius conclusionis est quia nemo tenetur ad restitutionem, qui tantum transgreditur praeceptum charitatis, de non violatiustitiae legem ut ostensum est ita a. pari. Rubricae notab. s. At priuatus non impediens damnum proximi, aut non defendens ab in
iusta morte peccat tantum cpntra charitatem, ut omnes confitentur. Ergo ad nullam repserationem tenetur.Quis enim dixerit eum ob- .ligatum ad restitutionem, qui extremd indigenti eleemosyna non subuenit, unde vel moritur, vel in grauem incidit aegritudinem, occasione cuius multa dimna patixur. Iura autem quae videntur docere eum homicidii