장음표시 사용
751쪽
Derreatur , tenetur derobatis ct damno assenstitutionem O recompo asqnem omnium damnorum, qua incurrerunita Haec conclusio est con munis Theologorum & Iurisperitorum S Antonin. 2. pari. tit. s. cap. is. f. 7. Angel. iuverb. Pedagium. Sylvest. in verb. Gabella FGabriel. in . d, i . q. s. art. r. conclus 8. Ioann. 1 Medina in . C. de restitui. q. I . Petri a Nauarra libro tertio de r.stitui. capite princi a nume o ast. Archidiac. & Turre- cremat. in cap. Si quis Romipetas& perigrianos. 24. q. s. H. stiens. in summa de cetitibus. f. Ex quibus, penult. col. Panormi an . in capite primo de restitutionibus spoliatorum numero 8. & dicit quod com muniter ita te netur. Antom ibidem numero 18. Felin. irrc. postulasti de soro competenti. nn ero 3. Bald.jn cap. I. M. Conventiculas, depac. iurament. firmand. & in tit. Qui fetida dare poss. M. Marchio. Caepol. de seruitur: rallicori inimordior. in capite tertio dexta. A: Σ3- Lau- 'rent. Calcan. irs consilio. 38. dc ibidem con silio quadragesimo. Francisci de cvit. Zac& Andr. Galli. Iocis citatis,&muliis Beria...chin. inreperi. in prima parte, in Vesb. Damin 1 una nec est in ea re dubium. Addunt tamen: pleriq; DD. iuris, qu0d do nain ps territo rij to. . net D r, a K t ad e m en datio ne d a m norit in ii sc ca su aut ad exhibendu siue praesentadum male factore. Intelligitor coclusio, quod dominus
tereriorij potuerit prohibere & non probi
752쪽
CAP. II. DE I IVR. buerit, id ςst, ponere potuerit,& debuerit custodiam pro securitate Harum & non seceri
ut comm uniter DD. sentium. Si enim repei te in territorium, magna raptorum, suebanvitor u m, aut praedonum inpia, ruero,& prsedam raperet, quibus occurri ex tempore non
possit, nec praeuideri casus pot*issesitum dominus territor ij non teneretur; cum, nemo
ad impossibile obligetur. Da hac re Angel. in L. Ne quid. ff. de incendiorum. & naara Bartol. ibid. lath, & addit. m eo te loco, idem. Bartol.in L.L occisorum. T ad Syllam sta tio conclusionis,quoniam vectigalia & peda gia soIuuntur pro custodia & securitate viarum. Imo Vt Bartol. Angel. & alij in d. L Ne quid. per text.ibidem: recte docent dominus adhuc teneretur ad emendatione dam norit, siue etiam pedagia& Vectigalia non pecciperet. Quia ratione ossicii& dominij tenetur, purgare prouinciam malefactoribus, &pro hibere, ne violentiae & rapinae in sua ditione& territorio committantur, & haec obl igatio secundum communem tam Theologorum,
quam iurisperitorum sententiam; quam q. praeced. concl. 7. explicauimus, est iustitiae particularis, cuius transgressio ad restituti nem obligat. I ominus enim territorij in hoc casu tenetur, non de secto alieno, sed ex proprio quasi delicto, id est, propria negligen tia, quia negligit, & omittit fatere, ad quod ratione ossicij & status obligatur.Ex his latis et,
753쪽
'gτ na M v o D sro. citur adquid teneantur domini, qui his et poribus inscelicibus permittunt in suis territorijs, & ut neutrales eorum more loquendi connitient,raptores, praedones, & impunitos
nebulones passim vagari, ubi etiam pedagia& vectigalia subleuant , a mercatoribus, &mercatores, peregrinos, extraneos&do measticos spoliari, villas, oppidula, monasteria,& templa d uastari, & etiam homines abduci, patiuntur & similia non raro committun tur a paucissimis sceleratis & rebaldis chim maxima iactura subditorum,& aliorum, qui tutela & culi odia dominorum loci defendit deberent: Cum tamen impune huiusmodi prsdones eundo & redeundo cum spolijs,fi-crilegiis, &captiuis saepe transeant per territoria trium, aut quatuor principuni: aut do-m nomina, qui iuru aut priuilegio regalium potiuntur, quibus tamen non regio modo V- tantur ad securitate vi rum regiarum, id est
sublicarum. De his plura latius Zalius docto in dictis consiliis congerit. Dubium . hic esse potest. Qujd ρr da ct direpti uit facta tu territo
minium alterno ct ibi diuisi. aut captus fuit ali us in dominio N. ct ductus stoliatu ue in ditione n P. quia teneatur ad emendationem' cum delicta initium siu' Ierit in primo loco ct tonstrematum risis. En οὐ lud. in L. Si quis non dicam rapere. numero f. C. de Episcop. & Cleric. alleg. Iacob. & Barcolosuntit, quod dominus Vterq; , quia v er i sui;
754쪽
in culpa. Quae responsio satis ex supuioribu
probatur.Quisquis enim supremus magistr . sue princeps ex octicio ten tur prout
dere, ne iniuriae fiant in suo territorio, &pro hibere accessum sceleratoria, aut cos coprebe de re ad vindiciam, ut Bartol. Angel. Alberici do communis cum text. in ii. L. Ne quid . d terminat, & satis ex superioribus constat. Fures, praedones: sacrilegi,&grassatores v bique debent comprehendi, &seuere puniri nec ullo in loco securus eis cucedendustrat situs. Qui enim maniscito eorum facinori desinit obviare, aut negligit, cum possit &teneatur, perturbar facinorosos, eos fouere censetur cap. Facientes. 86. d. &cap. Sicut dignum .f.I. de homicid. cum similib. Tertia Conciti sio. Depria ius in cas but ιι quastionis alleg s damnum, cotra dominum territor illud testibus probare debet.Bartol. in d.L.Ne quid. Ela in L. i. per text. ibid. g. Quando ex facto tutoris. Bald. ind. f Cbnuenticulas. Pano initan. &Imolen . in cap. 6n. Quod met. causa. Andr. Gill .ind. obseria. 6 . numero 9.&seq. Iosephus Mascardus de probationibus voliri n. i. concl. 71.n v m. 2i Ratio conclusionis ad sei Iur, quia licet damnum illatum per dolum & violentiam ii rodium delinquentis ob dissicultate probationis per iuramentii ipsius qui damnii pactus esi, Bbetur. L. Si quan β . C. Vnde vi.& DD. ibid. &L. Semper. . in hoc interdicto. si . Quod vi, aut cla M. Loin
755쪽
IT DAMNO DATO. α Non ib. T de in lite iurand. tamen hoc non habet locia, quando aliquis couenitur ex doli, alterius. Bartol. loc.cit.&alij ubi supra &Iacin d. f. Si quando. nu. 38. testatur hanc rem muni scribentiu consensu esseco probata opinione.& in casu nostro dominus territorij noconuenitur ratione doli pyrij. cum non deIiquerit dolo, sed tantu in culpa sit, & teneatur ex quasi delicto, utpote quia non purgauerit Bainciam malefactorib, nec satis bona cu uo. dia adhibuerit securitate Viarum, quam ratione regalium, & officii conseruare debebat. mandoquide ergo hic a ctio non i niti tuitur in odiu delinquentis dolo ibatio priuile iata illa per iuramentii non admittitur, sed legi iti Ma&ordinaria per testes requiritu
domini, aut Vasasii scientes in ρbditos, eos iniurjs, ct inire se damnis cfficientes, ni tolerao i, nec coerceni atm
VR i M v Μ ut titulus quaestionis intelliga tur,exemptu in forma refero cum Boer. in decis 3o . qui hanc quaestione latius per se quitur,&post eu etia ex professo Andi . Galli. . pract. obser.lib. I. obser. I7 Quid a nobilis h Dens in suo castro iurisdictionς di plures sub ditos, quos dictim P l ibito volutat s in carcerabat&verberabatu qb. bonaeora extor tu
756쪽
661 cs P. IX. DE INIVR. domos mittebat, an veniat sua priuandus tu .risdictione vel alia plectendus poena Clarius adhuc subiungere placet. Est aliquis genero su s d o m i n us Vasal l tis regis au t dii cis . qui sub ditos habet, qui obligati sunt suo domino ab 'immemorabili tempore, & ex consuetudine antiquissima ad certos reditus siue census, ocordinaria onera certis anni temporibus, do minus aute Vasallus in otio & Moluptate vitam degens rei familiari parum attendens,&prodigalitatis multum amans,substantiam sit. am dissipat,& extenuat, proprio ingenio &necessitate motus,aut sociorum in dissipati ne substantiae ad inuentione cruditus,suis su ditis, colonis aut censitis auget census,&ita onera multiplicat, ut vivere ni,n possint, nec tempus habeant, ad laborem pro necessariis quotidianis, si quis se opponat, eum ut per turbatorem, aut rebelle carceribus includit, aut milites subornat qui damna & iniurias inferant, quas per se aut suos inferre non audet, όn dominus seu di, & supremus salua consciae tia possit tolerare talem Vasallum,&dom, num sic crudeliter & iniuriose dominantem
nugere censium, aut reritum antiquum ipsis nolentibus, . R ritientibus. Hanc tenent Lucas de Penna,
757쪽
dum. Veis. Saepe quoq;. Bald. in cap. r. Qua Iiter Vasa l. iura. debeat sidet. Stephan. Bertran. Pns. 2;8. Vol. 2. & post alios plures Boer. iii decis is r. Vas'. illustr. controuers. lib. i. cap. 8. anum. I. Andi . Galil .ind. obf num. 3. 3 ita cos usum in facto attestat ur Boor & Vas'. Pro hac conclusione sunt text. iuris. L. Cum satis. Caueant. C. de agricol.&censit. lib. II.& in d. L. i. C. In quil, .caus. col. domin. & in cap. Cum Apostolus. M. Prohibentius, di cap. Prohibemus. decentibu S. Secunda Concl. Domini, aut ra assi subditos grauantes must, indebitis, ct non consiuetis ei viiij r,aut onerib*, peccant contra iustitiam, ct tenentur resarι re lasionem ct damna secuta. Hanc conci u si o hem docent S. Antonin. s. pari. tit q. cap. 3. Angel in verb. Tallia. Sylvest. in verb. Dominium& dominus. q. . Aurea Armilla in cod. verbi. Gabr. in q. d. I s. q. s. art. a. concl. ψ. Lucas do Penna. Rebuff. Ioann. de Platea & alij in d. M. Cauevit.&ind. L. I. C. In quibus causscol. domin. & alij alibi. Confusio in primis confirmatur ex d. M. Caveant, qui sic habet: Causant possessionum domini, in quibus taltis coloni constituti sunt, aliquam innovationem, vel violentiam eis inferre.Si enim hoc approbatum fuerit per iudicem pronunciatum. Ipse prouinciae moderator,in qua aliquid tale fuerit perpetratu m,omnino prouidear, R la
sonem siqua subsecuta est, eis resarcire, & lic
758쪽
Vellerem consuetudinear,&c. obseruare, n l. L. i. Prohibetur dominis ultra quam consueuit exigere colono,& in posterii, ne amplius fi it , mundatur. Prius reddito quod 'per exactione perpetrata dign0scitur extorsis in Nova & indebita seruitia & gravamina primsumuntur per vim & impressionem extorta, Ni post Bald. quem allegant, in d. cap. I. aliter Vas . iura debeat fides. consentiti iam. ne trand in cons l7. Vol. i. Iacob in . de S. Ge- Urgio in qq. seu dat. q. vlt. quae habentur; post tit . ff. de iure dotium, &Boer. in docis. Is num A. Ratio etiam pro hac conclusione est manifesta : Quicuoque aliquem graua iniri ' di damno asscit contra iustitiam ,Peccat contra eandem virtutem,&tenetur ad restitutioncm damni illati , & reparatione grauaminis: Qui enim causam damni dat, damnum di di Ga dicitur. At dominus si de Vasinus insolitis iapuisque seruitijs, & graua minit, us subditos Nol citans & emungens iniuste gra uat, iniaque damno aiscit iuxta iura, & legem illam. Quod tibi iacin vis fieri, alteri ne secerit, & s-
tabi tua cupis conseruati libertates, iura, di bona: Ita etiam tuis, quibus fruuntur, &semper cum pace freti sunt, relinquas eorum clibertatem, iura. Ex hac conclusione in se tur cum Sylvestro,& alijs eos dominos grauiter peccare, qui usurpant tibi ea quae ni communitatis, & subditorum, Ut sylvas, re φarx m ysum, campost pascua, aut aquarunt usum
759쪽
ET D AM uo D ATO.' usum solitum,&sa milia, tenentur ea resign*τe nec noce a re sup proposito,&re copensare damnum datum. arg. cap. Si res. 7 q. q. 6
Hoc l0 o obseruandum conclusiones lia non esse intelligendas de principibus & supremis dominis quibus iure regalium &pri citi legiorum competit urgente necessitate ex iusta cause ultra consuetum aliquid e igere ii subditis, ta extraordinari c. Casus auteni in quibus id supremis dominis lici 'um cotirigunt D. Antoninus secunda parte titu o pri- . Ino, capite decim otertio, s. a. & poli cuni Gabriel. in . . quaestione quinta, conclusione tertia, &alii alibi. Tertia Concluso. Subditi qui a damnis, autra assis nouis grauaminibus premuntur, vi litu erui-rijs occupantuρ, aut angar=s, sue praungarlys, simintibusque modis nouis st exquisitis molestantur, os cium ct protectisinem superioris domini implorare possunt, ne de catero plus litograuentur, ct eis reparethr davi' num iniustς it ut . Hanc tenciat DD. in d. s. Caueant. speculat. intit. de exactor. Bod-xius in decis. so . Andreas Galli. praeitc. obseruat. libro primo obseruat. ι7. & alij alibi,& satis probatur in d. g.Caueant: ibi. Ipse pro
760쪽
cotrouers. lib. i. cap. 8. nu. I8. Galli. Mid. o seruat. I7. num. 7. in fine. His accedit quod
princeps agere potest de debet pro ve atione,& damno su is subditis illato, non aliter atq; tutor pre laesione sui pupilli quia utriusque officium ad hoc est ordinatu ira, ut post naid. in cap. I. M. Iudices, de pace tenenda, in tracti seu d. Host iens in cap.Licet. in fine de probat.
Uldrad. incolas 266. incip. In causa Carmonensi. Vas'. in d. c. 8. num. i : deducit. Hiiij consonum est quod reges, principes, proii inciarm praes des ex iustitia tenetur sub clitos ob iniuria & damnis inlinentibus defendere vilath supra in hoc cap. q. 7. concl.7. demonstratum est. Text. insignis est pro hac consu-sioneind. L. Illicitas. ubi statim in princi p. dicituri Illicitas exastiones & violentias i , &c Prohibeat praeses prouinciae: & ibi dem ἱn a. f. Ne potentiores, sic legitur: Nepotenti ores viri humiliores in i urijs assciant
Neve defensores eorum calumniosis criminubus insectentur innocentes, ad religionem
praesidis prouinciae pertinet: ubi Gloss. & Bal. dus notant quod praeses debet prohibere apprehenso hes, concussiones, & retorsiones,&quaelibet nocendi praetextum habentia, & ma- . 1 r xim)