Apparatus medicaminum tam simplicium quam praeparatorum et compositiorum in praxeos adjumentum consideratus

21쪽

vltimo loco descripto, Vnguento mercuriali, partem meriti tribuere velis. J - Contra Cancrum quoque commendata est Ana gallis. Nimirum femina, cancro mammae aperto laborans, tumentibus glandulis colli, subaxillaribusque, ex interno usu decocti herbae, una cuiueX terna eiusdem contusae applicatione, insigne leuamen percepit. Cum autem, curationem ulterius prosequi, per egestatem non liceret: malum postea recruduit, misereque aegra periit, incas una denuo

Non attinet, reliquas virtutes, qua S, inter vetere S, praecipue DIOS CORIDES T), et PLINIVS a), fere omnino ex illo, commemorat, multis enumerare;

quibus complures alias seriores medici, ingenii potius ludibrio, quam eX perientia, Vt Videtur, ducti, addiderunt: quorsum laus in arthritide et calculo, in epilepsia, in ipsa adeo peste, in odontalgia, si succus naribus infundatur; haemorrhagiis, in phthisi. rel. pertinet. Multo minus fas est, superstitiosa et fabulosa varia, quae in ignominiam stirpis cedunt, tangere. Horum omnium praeconiorum instar promi condi est ZORNius b); nec sane pauca proscopo

22쪽

Ad DIOSCO Ri Dis, de essicacia succi Ana gallidis cum melle in ulcusculis et hebetudine Oculorum, effatum; item narrationem de felici aquae eius in suffusione successu qui vix credibilis), quem multis procurasse Lutetiae femina memoratur d), attentos nos iterum reddit Persarum hodiernus, contra incipientem cataractam equorum, Usus, quorum oculo gossypium, succo eiusdem madefactum, eX-trinsecus applicant e). PRAEPARATA ET COMPOSITA. AQUA DESTILLATA ANA GALLIDI s. Iners; ideoque in Pharmacopoeae Murtembergitae editione nouissima omissa. o LEuri Coc Tu es f). Ex herba recente conquassata et oleo olivarum. In colica flatu lenta infantum, illitum abdomini, vel clysmate applicatum. Iaudarunt; sed non alio iure, quam quod oleum solum sibi vindicat. EssENTI A g). Est illa si1mplex, spiritu vini

23쪽

LYSIMACHIA.

Pharm. NUMMULARIAE Herba. LUmachia Nummularia; foliis sub cordatis, fio

ribus solitariis, caule repente LlNN. Spec. pl. s. a II. Nummularia maior, lutea C. B. Icon: FI. Dan. p. 49ῆ. REGNAULT Lotanique, Ia Nun zmulaire. CURTIS FIOr. Lond. Pl. perennis, in pratis et nemoribus udis vulgaris.

HERBΛ saporis sub acris et nonnihil adstringentis, cum acidi aliqua nota. In desuetudinem, nec immerito, abiit; ita ut eX multis seriorum medicaminum indicibus eXulet. Ad purganda consolidandaque vulnera et ulcera insigni Valere Vi, Olim creditum; quin ea, ut Nic. AGERIVS i) illi, extus, vel interne in potu, adhibitae, reliqua omnia vulneraria postponeret. Pari fiducia in haemorrhagiis interianis eam complexi sunt, in hae in Optysi, haemorrhagia uteri, aliisque sanguinis h) et alui profluviis D. Ita haemorrhagia vehemen S, et crebrius revertens, pitulis legitur coercita, quarum basis fuit extractum de Nummularia m). Phthisi adeo par existi-

24쪽

M ROTACEAE.

existimatus succus eius, in iusculo cum melle, vel in connubio succi Bellidis n). Miror praeterea insignem po ERHAAvIi de imbellici hac planta laudem, inter tot alios morbos, in scor buto, in quo Cochleariae, cum acetosa miXtae, supparem pronunclauit; nisi querela, de mente eius ab edit Ore male intellecta , hic iterum redeat.

GENTIANA

Gentiana lutea; corollis qui naue fidis, rotatis, Verticillatis; calycibus spathaceid LINN. Sp. pl. p. 329. Gentiana maior, lutea C. B. Icon: NiLLER's Figures Tab. I 39. H. a. REGNAULT LO-tanique, Ia grande Gentiane. Pl. perennis, in montanis et subalpinis Helveticis, Apenninis, Pyrenaicis, Austriacis, crescens, Vbi latos tractus Occupat. In hortis aegre cicuratur; subinde tamen mihi in horto bolanico Gott. floruit. In Nor uegia o) substituitur, ruri et in urbibus, radix Gentianae purpureae; corollis quinque fidis,

25쪽

GENTIANA LUTE A.

campani formibus, verticillatis; calycibus sub spathaceis LiNΝ. y luteaeque in locum surrogari quoque in Germania, fas eli credere q). In Scotia inde a pluribus annis nomine Cursutae a voce Noru egi ca Shyrfode) venit r). Recepta quoque a pharm. Edin b. s), et a cl. ΗOMΕ praecipue in pretio habita t). Nam et haec amaritie insigni instruitur; quae, praeter dicendas species, multas alias, G. asclepia adeam u), campesrem XJ, Pnmmonanthem y , crucia tam et , Amarellam a), nobilitauit. - ertia quoque corniculata substitui potesst Gentianae rubrae h). RADIX nostrae aliquot pedes longa, cylindrica, annulata, rugosa, Cortice Obscure bruno vestita, interne flava, compagis, dum sicca est, spongiosae. Hausen, pagus Hech ingensis, amplum hisce radicibus commercium alit c). Siccatam virulenti

26쪽

ROTACTAE.

Is lenti aliquid spargere, aemulum odoris Delphinii Aconiti folio Delph. elatum L.), affirmat ili. AB MALLE R db; hinc sibi suspectam esse, nec absonum plane videri, illi effectum noxium tribuere, de quo in Anglia conquesti sunt, quamque tribuerunt Thorae admistae. Etenim ante aliquot annos apud Anglos radix quaedam, pro lita Gentianae habita, in hominibus aphoniam, conuulsiones, paralyses,

coecitatem, quin mortem, creauit; in canibus autem spumam in Ore, Vomitione S Vehementes, convulsiones, artuum debilitatem, e Xcitauit. Integra tamen, verae Gentianae radicibus interspersa. distingui potuit colore suo, eXtus gri se O- bruno, Vel

et albido; sapore acri, pungente e); item rugis subtilioribus et propioribus; imo mucilaginosa describitur f). Vnde vix probabile, verae Gentianae

radicem fuisse. Armenta decerpere recusant f lia g), an ob amaritiem 3 prout alia amara, ut Trifolium fibrinum certe ad LINNEI eXperimentum), Absynthium, Eupatorium cannabinum, Galen, hoves declinant Ii0. Nec, nisi corporibus imbecillis, vomitu infulum eius vinosum molestum fuit i)

Praestanis

27쪽

GENTIANA LUTEA.

Quassia, cum ea comparari possit; minusque reliquis plerisque, quin ipso Centaurio minori, nau seola, vel calida h). Tam aqua, quam vini spiritus, elicit amaras partes; copiosius tamen hic, quam illa I ut, quonam menstruo radix esticacior sit, inde cognoscatur. Infusum huius, ut aliorum

amarorum e vegetabilium censu, fermentatronem

carnis cum pane et aqua in Vitris retardavit, sicque anti septicam vim suam declarauit m). Ita et e X- tractum, aqua solutum, a putredine carnem bovillam per binos menses muniuit n). Non ultra sesquis eculum circiter ante Christum natum Gentianae notitia a quibusdam extenditur; quam primum GENTIO, regi Illyriae, unde et nomen, tribuunt.

Omnium consensu, radix ventriculi et intestinorum debilitati subuenit; quae consuetum post deis victas febres solet malum esse, et in morbis neruosis itidem tantum non semper obuium. Pituitam te- nacem, Ventriculum Obducentem, soluit; bilisa inertiae subuenit; acidum primarum Viarum fran-l git; fibris earundem tonum restituit: unde et ala

28쪽

ROTACEAE.

crior fit ciborum digestio, nec flatuum mora conceditur. Fuit vir, per quindecim annos doloros ventriculi sensu affectus; huius radicis autem, ad drachmas duas per diem. usu sanatus: inde enim aluus aperta, appetitus auctus, et dolor paucis diebus siluit; recrudescens miti Ori gradu, mox nouo praebio sublatus o . Tanto melius fertur, et efficacior est, sub misceta aromatis grati, et menstruo vinoso, vel spiritu oso, soluta; Elix irii stomachicilli. A ROSENsTEIN p), vel Tincturae ili. WHYΤΤII.

Eodem iure, quo alia amara, in arthritide proficit; siue haec ex labe viscerum chylificationis primam Originem trahat. siue labes ista postliminio, enata iam arthritide, accedat. Primariam contra podagram Vocauit BOERHAAvIus q). Intrat ideo Pulverem antiarthriticum Ducis Portlandiae, de quo supra r) exposui. Tinctura quoque WHYTTII arthriticis, quadraginta, vel quinquaginta, annis minoribus, plus solaminis praestitit, quam alia s).- Ob cognationem arthritidis cum calculo, non miraberis, et huic cum fructu Gentianam fuis e oppositam t). Inter

29쪽

GENTIANA LVTEA.

19 Inter labrifuga quoque, instar aliorum amarorum, nituit; magis Vero ante detectum corticem Peruvianum, quam post. Succo eius bis, vel ter, tertianas ilico tutoque sanauit C. GESNE Rus u).

Rusticis alpinis et montanis in Aluernia saepissime radix contra febres successit Quin fuit, qui

Chinchinae aequiparare, imo constantiorem virtute pronunciare Gentianam, Vel per se datam, vel in connubio nucis vomicae, haud dubitaret g). - Cortici quercus nupta, febres intermittentes debellauit, contra quae neque amara, neque adstringentia, seorsim exhibita, quidquam valuerant z).J - Commista et fuit felicissime cor tice Fraxini, sale ab synthii et Caryophyllis a).

Nocuisse tamen aliquando, calida sua natura, compertum b). Alibi defuit effectus constantalia e). Ast non dissi tendum, cortici Peruviano nuptam, saepe iis conducere eXimie, quorum ven- triculus debilis solum corticem ferre nequit, etl viscera obstructionibus laborant.

B a Quid

u' 'VI. Lib. 2. p. 63.

30쪽

Quid in hisce reserandis generatim Valeat, non est, ut multis demonstrem; quum consentiens experientia hanc amarorum vim iam dudum eXtra dubium posuerit. Scilicet obstructionum causa maxime vulgaris in vasorum laXitate latet; quam, roborandi sua potentia, tollit. Scrofulae huius etiam loci sunt, a quibus grana decem eXtracti, quotidie data, puellam liberarunt d). - Vermibus vero . vix alio auXilio, quam tonum necessarium intestinis impertiendo, aduersam arbitror.

Spongiosa natura eam fonticulis et fistulis di latandis idoneam facit; absorpto enim liquido intumescit, irritat et suppurationem auget. Ulcerat insuper sordida purgat, et gangraenae limites ponit, . putredinem subigendo. Ob amaritiem, nec in puluere, nec sola in infuso, vel decocto, commode ab aegris capitur; sed variae praeparationi subiecta. FRAEPARATA ET COMPOSITAE

et Anglicanae aqua illud parant; Danica D autem et Suetica g) infusum spirituosum, Una cum aquoso. in spissando; quae ncheirest Omnino essica eius. Formarpitulari, vel et solutum Vino, siue aqua aromatica