장음표시 사용
21쪽
Etiam dives , oeconomus semper mansit, sed non aVaruS, diu pauper , honeste tamen Vivens, antiquae parsimoniae consuetudini submitsus , non frustra pecunias perdebat; sed amicos postidens, splen ride illos tractabat Sc pro studiosis pauperibus , per
plurimos annos magnam pecuniae summam concessit. Favore
Regis, Lectionibus Publicis , stipendiis Academiae, venditione manuscriptorum sat dives eVasiit, ut ultimis annis duo magna praedia, non longe ab Upsalia emere potuerit. Quatuor filias reliquit , de unicum filium , successorem patris in Cathedraho lanica , qui jam notus a doctis tum decuriis plantarum , tum supplemento, praematura morte abreptus obiit 1783. Post moriatem filii studiosus Medicinae Anglus nomine Schmihi quem Peritissimum botanicum , his diebus , Lugduni Gallorum
cognovimus , pretio 2OOO nummorum aureorum ab here
cibus coemit omnia superlectilia patiis , Libros , manus cripta , herbarium musaeum : sic singulari fato monumenta ingenii Linnaeani ad alias gentes nunquam redemptura trAnsierunt. His praefatis de Vita immortalis Linnaei, nunc merita tanti viri
in historia naturali, absque praejudiciis ponderare juvat, saltem quoad holanicam. Quidquid de hac scientia proferri potest , aut Philosophiam , seu principia artis Logica spectat, aut pra-xim , seu determinationem , descriptionem specierum cum figuris, aut praxim veram seu applicationem cujusque speciei pro alimentis , venenis, medicamentis , artibus Varii S , Ceco nomia rurali, oeconomia naturae. Ante Linnaeam plurimi varia haec momenta tetigerunt laboribus Rali, Itingit, Tournesortii, plurimi canones Logicae Botasaicae, quoad nomenclaturam, tecnica nomina , quoad genera condenda, quoad species, fuerant propositi : certe apud Volt amerum descriptiones sat accuratae Plurimorum generum inveniuntur observationibus Morisoni, Ammani necnon ip ius Volliam eri confirmatorum certe apud
TOurnesortium, Rivinum, Ruppium, Dillenium, Michelium numerosa genera rigorose juxta sanas artis regulas fuerant
22쪽
descripta; quoad species, unitis laboribus Clusii, Bauli Inorum , Tourne fortit, Rivini, Rati, Dillenii, Michelii , Barrellerit ,
aliorumque , numerosissimae , tali arte fuerant descriptae , nec non delineatae, ut quisque postea recognoscere posset, unde paucae in Europa manebant novae in Veniendae. Quoad usus jam, medici Bolanici innumera collegerant asserta circa alimenta, venena , nec non medicamenta; sparsa non pauca manebant artem tinctoriam illustrantia , Rajus numerosas ObserVationes oeconomiam rusticam lucidantes proposuerat. Jam GreWius, Malpighius ana tomi ad I physiologiae nodos plurimos extricaverant; Rajus methodum naturalem quNrens, plurima hujus fragmenta se quendo semitas Morisoni, invenerat; Rivinus methodi artisi cialis telam lepidam a numero segmentorum corollae contexue rat ; Tournesortius figuram aut absentiam Corollae perspiciens , nec naturae semitas negligens, facilem proposuerat methodum , quae numerosa fragmenta naturalis salva servabat: hi sectiones methodi a fructus natura desumebant, alii pro classibus conde dis fructum retinebant. Tam stupendi erant horum omnium labores , ut Bolanicae aedi ficium jam ad tectum elevatum appareret; attamen haec omnia perspiciens Linnaeus, sparsa tantum doctrinae membra invenit: a natura ardente animo instructus , acerrima imaginatione, ingenio sγ stematico, opportunitatibus usus copiosissimis, cum ex universo orbe, Undique ad eum certatim , naturales thesauri consuerent, omnibus sui animi viribus , quas possessit maximas, in novam rei herbariae constitutionem incubuit, nullamque scientiae partem intactam reliquit sed quod mirum , Vix 28
Bianorum natus , Omnes holanicae latebras Trutinaverat, omniaque principia quae in posterum proposuit , jam firmiter tenebat. Quo ad philosophiam seu logicam artis , statuebat tot technica
nominR ny ODOnenda , quot natura in plantis exhibuit subjecta , abi attributa subjectorum : igitur sub oculis occupans omnes partes
23쪽
partos plantarum illarumque omnes modificationes , tot elegitaphil antiquos & recentiores nomina substantiva & adjectiva quot invenit. Quoad partes aut attributa partium quae ante-ce res neglexerant, nomina illis imponere debuit, unde veniunt nova aliquot nomina. Haec omnia , tum substantiva. tiam adjectiva , rigorosis definitionibus circumscripsit , horum plurima figuris illustravit, tum in philosophia botanica , tum in horto Clitartiano & ultima vice ad TOO , in dissertatione cui titulus est termini Bolanici , & fatendum qui quid clami laverint invidi, ante Litanaeum nomina technica vix apua varios autores, firmiter fuisse statuta , pauca horum rito definita : Iungius & Tournefortius plurima figuris aut definitionibus illustraverant sed numerosa adhuc desiderabantur , sicut apparebit Litinaei in hac parte conferendo laborem cum
Sic stabilito scientiae fundamento , semper ductus sanae logicae filo , perspicit Linnaeus , quomodo tuto mens humana abstractivas ideas objectorum formare possit , hisque innumera naturae producta coordinare. Has operationes pro Bolanica inquisivit in opusculis, cui tituli sunt, Fundamenta Bolanica , Critica Bolanica, Philosophia Bolanica. In his tribus operibustum in annotationibus horti Cliffortiani, sorse Laponicae, & in variis Dissertationibus academicis, statuit quid classis, ordo, genus, species , Varietas, quae classi, ordini, generi, speciei , varietati, nomina sunt imponenda ; classis statuitur, abstrahhndo unam partem fructificationis numerosis Plantis communem , ordo alteram abstrahendo in paucioribus observandam, genus sumendo omnes fructificationis partes, earumque modifica tiones , quae inveniuntur in speciebus , quae aliter disserint aut caule , aut soliis, aut radice , aut dispositione florum. Species aznoscit quando plantae praecjua fructificationis attrμ
24쪽
huta communia offerentes, figuram variam soliorum , dispotitiones florum, caulem Varium exhibent. Certe ante Linnaeum , leges tutae pro generibus, fuerant 1 Tourne sortio statutae , sed propositis numerosioribus fructificationis partibus illarumque attributis , pleniores generum des cripsiones exarare potuit , etiam severe climinando alias partes plantae , quas passim addit Xerant Tourne fortius & Boer Iaaavius pro stabiliendis generibus. In opere stupendi laboris, cui titulas est , Genera Plantat uiri, attributa mechanica tantum proponendo , seu figuram , situm , numerum, proportionem , se vere eliminando accidentalia, sapore , Odore , colore , omnes pro quoque genere soris partes descripsit a calice ad maturitatem fructus, unde genera Linnaeana omnibus methodis peractis aut excogitandis inservire possunt: sic exarata genera , naturalia fuerunt denominata, sic nati sunt caracteres generum naturales , sed Vitium in his mox apparuit descriptionibus , numerosa attributa plurimis Vicinis generibus communia ostendebant, unde contra Leges abstractionis peccabant fere omnia. Haec videns Linnaeus, acumine mentis, segregavit attributa cuique
generi propria , sicque stabilivit characteres generum essentiales, qui in plurimis generibus ab una tantum parte offeruntur , sicut in ranunculis 1 nectariis, &c. in aliis praesertim familiis naiaturalibus a plurimis desumuntur. Sic genericis characteribus
naturali has & essentialibus peractis, specierum notas characteristicas eodem Logicae filo ductus eruere tentavit Linnaeus. In hac innovatione omnia seculi praejudicia percutere debuit; Tourne sortius & affectae tot numerabant species quot minima accideo talia attributa apparebant in variis plantis, eX magnitudine absoluta, ex colore, odore, sapore, aliisque ViX pe
rennantibus , Linia aeus firmo animo pronunciavit, tot tantum
species adesse veras quot modificationes in plantis ejusdem
25쪽
generis, a situ, numero, figura, proportione radicis, caulis, soliorum, etiam florum, in attributis quae characteres gene
oc novo assumpto canone, Uno ictu abolivit, innumeras species Bauhinianas, Raianas , Tournesortianas , Michelianas aliorum que . Postea statuit Linnaeus desinitionem characteristicam cujusque speciei , tot tantum attributa exhibεre posse , quot absolute necessaria pro abstrahenda idea characteristica ab aliis congeneribus ; unde nulla adhibenda, si unica in genere adsit species, unum tantum attributum in genere quod duas tantum complectitur species oc si centum adsint in genere , vix duodecim attributa evadere necessaria. His positis novissimo labore Clariis. Reformatoris pro omnibus speciebus definiendis natae fuerunt brevissimae phrases, quae attributa constantia tantum exhihebant: Unde abolitae fere omnes definitiones antecessorum utpote arbitrariae seu nullis Legibus submissae, quae rarissime differentias essentiales ostendebant. In hac parte scientiae eminuit Linnaeus, ante hunc laborem paucae Verae differentiae spe cierum fuerant allatae. Tournesortius tamen quotiescumque phrases Caspari Bauhini non accepit, quotiescumque rigore methodi novas proponere debuit, praesertim pro novis detectis speciebus, egregias notas in breVissima phrasi allegaverat, sed saepius peccaverat contra canonem Linnaei, qui nullam ad mittens in phrasi , speciei relationem cum altera , characteres cssentiales specierum Tourne sortii vix gustare poterat. Atta amen rem rite ponderando ad bi lancem severae Philosophiae , solidior cognitio humana , nonne ex comparatione productorum naturae evolvitur ; sic Aristoteles pulcherrima verse scien tiae monumenta in historia animalium reliquit, sic ad nutum hujus historiae naturalis conditoris, posteri fere Omnes, naturae producta designabant, nova cum notis comparando ; hanc methodum optimam agnoverunt novissime summi viri Busso
26쪽
nius & Adansonius; sed hanc pertinaciter rejecit Linnaeus, afferens audaefer , quodque objectum exhibere debere praesentia attributa rite desinita , pro distinctione specifica. Unde proscripsit omnes has definitiones comparativas , campanula Lini folia persici solio. Rite statutis differentiis specificis in horto Cliffortiano , nora Lapunica, sora S Iecica , horto Upsaliensi, speciebus plantarum, in systemate Vegetabilium , scilicet ultimis
annis vitae, ad ZOOO species, leges qimad varietates proposuit: tot varietates agnoscit, quot clima , solum , cultura , mors his insectorum , mutationes in figura , colore , sapore , Odore partium procurare possunt. Hic egregia pruposuit circa plantas fasciatas , circa plenitudinem, duplicationem forum , aliaque accidentalia, unde eliminavit innumeras fi filias species antecessorum. Has omnes res inmationes adoptando , methodum unius antecessoris prosequi potuisset, sed ut in om albus Legislator ovaderet, novum prorsum systema Bolanicum non modo excogitavit, sed ad actum, toto vitae curriculo perduxit
scilicet sexuale a staminibus & pistilis desumptum. Singulari fato
omnes fero antecessores has minimas floris partes neglexerant. Ipsemet Tourne fortius Stamina , has accessorias soris partes considerans , tanquam tubulos eXcretorios horum descrip tionem ubique fere neglexerat; attamen ante Lin meum non nulli rem accuratius perpexerant : in Germania Camerarius;
in Italia Malpighius, in Gallia Valliantius, stamina tanquam organa Verae generationis masculina agnoverant, Boerhaavius has particulas saepe saepius indicaverat in descriptionibus generum, in Germania Burchhard jam systema ex his pasticulis efformandum suspicaverat & proposuerat, sed fatendum, nullus ante Linnaeum rem tam gravibus numerosiisque poriculi roboratam proposuerat ; solus ille in variis operibus , in Phi-bliotheca Bolanica , in Differtationibus Academicis, generationem plantarum polline staminum peractam, solidis argumentis
27쪽
ex observationibus innumeris stabilivit, solus iam ab anno
IJ32, scilicet 23 annorum natus, in actis litterariis Suecicis, foram Lapponicam proposuerat, in qua plantas in itinere Lapponico collectas methodo sexuali disposuerat: hanc methodum postea anno 1733, in systemate naturae introduxit & anno 1737, jam ad omnia genera cognita scilicet ad 'OO , eXtendit; inde, . que Variis annis , tum in variis systematis naturae & generum editionibus, emendatam & locupletiorem proposuit , quam tandem omnibus numeris absolutam in systemate Vegetabilium anno 1773, attonitus orbis Bolanicus perpexit, scilicet serenera I OS complectentem, subjectis speciebus circiter 8OCO.Linnspug methodum suam sexualem mere artificialem centies Proi unciavit; unde injuste plurimi illam cum naturali compa'
rantes, vituperarunt; Linnaeus anomaliis numerosis obnoxiam , praesertim propter Varium numerum staminum & pisti, lorum, in plurimis generibus, primus ipsemet denunciavit ; unda injustius tanquam in hac parte vitiosam rejecerunt alii invidi, probe scientes alias methodos ex figura , numero petalorum, eodem vitio laborare. In. sua methodo Linnaeus plurima fragmenta methodi. naturalis servavit; attamen nulla methodu praeter Rivinianam tam rigorose Legos stabilitys observa vit. Dissicilis est methodus Linnaeana, praesertim in singenesiis , polygamiis, propter tenuitatem faminum pistilorum, sed in singenesiis , una planta cognita, ex afferto observatoris omnes quinquu flamina. antheris coalita osserunt, unde progeneribus desiniendis, OXaminent alumni fundum receptaculi ai squaminas calycis: sic facile species florum compositorum , sicut cum aliis methodis, ad genus desideratum reducere poterunt. Stamina in plerisque speciebus, tam minimae sunt partes , u .
vix nutaerari possunt: Assurit Linoaeus myops, solis oculis isti
28쪽
has omnes fere descripsisse. Qui hunc virum imitari non posisunt, adjuventur lente cristatina, vix objecta adaugente ; sed
quod verum, pacato coaevorum livore, nullum systema Bolani cum adhuc eXcogitatum, sicut sexuale , tam ingeniose fuit exaratum. Numerus staminum & pistilorum , proportio , situs, connexio, Occultatio, Varias clas es concedunt : sic, dato hoc systemate , hae floris praecipuae partes , utpote generationis Organa , novis fere omnitalis , innumeris observationibus , juxta omnia attributa fuerunt prosecutae , sed ipsemet Linnaeus non tanti fecit systema suum, ut aliorum methodos contemneret, Omnes utiles rite elaboratas pronuntiavit; hacque ratione motus , collegit Varias in opere proprio , quam utilissima analysi dis potuit; vide classes seu fh stemata plantarum , partem fundamen torum Boianicorum secundam : hoc opus anno 1737 , Lugd. Bat. typis mandatum nec ab autore posterioribus curis recognitum, methodos tantum ad hanc epocham evulgatas proponit,
post hanc plurimae methodi utiles a variis fuerunt evulgatae LudWigiana , Halleriana , Vachendorssiana , Gleditsciana , Adaiasoniana , Allioniana : utinam classes Linnaei peritus ali quis revidens simili labore, suo loco interponeret sinopsim Omnium harum methodorum , utilist ma tabula alphabe tica etiam revisa has ditaret; sic hac sola tabula, uno ictu oculi, Videre esset, quid quisque Bolanicus pro incremento scientiae peregit. Dispositione produciorum naturae in classibus , generibus , speciebus a Linnaeo peracta , sub incude severae censurae nomina classium & generum submisit; hic adhuc magnam reformationem proposuit; plurima generum nomina utpote vitiosa delevit,
primitiva uno Verbo enuncianda tantum agnoscenS, nec ab artibus nec ab aliis naturae pro luetis , nec a morali, nec
ad usu desumpta , plurima etiam recentiorum , praesertim TOur
29쪽
nosortii abolevit,hacque innoVatione Censuram mordacem. coaetaneorum toleravit : hanc innovationem damnarunt Dillenius , Luduigius, Hallerus ; attamen Linnaeus modeste rationes mutationis onerens , liberum quemque reliquerat ; sed nunc pacati sunt animi, omnes unanimi consensu Linnaeana generum nomina coadaptaverunt. Quoad species sero vidit Linnaeus, praeter definitionem cujusque, nomen unum adjectivum , aut substantivum undique libere sumptum , pos nomen generi cum pro quaque specie esse necessarium sic facilius enuntiantur species in materia medica , pro artibus 9 pro commercio seminum. Tandem anno 17 8 , serio autor elaboravit nomina haec trivialia dicta , indeque in omnibus editionibus operum suorum hola nicorum addidit; his peractis, plurima alia erant aut reformanda , aut elaboranda. Ante Linnaeum adumbrationes numerosae plantarum fuerant peractae, sed harum plurimae dia plici vitio laborabant, I '. nundum sufficientibus nominibus Technicis cum definitionibus propositis , in descriptionibus De
quentes apparebant circumlocutiones pro exprimendis Variis figuris. 2'. Plurimae descriptiones attributa naturalissima continentes, omnibus classis unius , aut sectionis communia, saepe saepius characheristica omittebant ; unde non addita optima figura, inutiles evadebant hae descriptiones pro diagnosi vera speciei. 3'. Plurimae harum descriptionum oratorio stilo exa ratae , longiores evadebant. '. Ρleraeque comparativae cognitionem aliarum specierum supponentes, non erant picturae, linea menta necessaria complectentes. Linnaeus haec vitia non tolerans, in Varii si operibus, in spe
ciebus plantarum , in sora Lapponica , in horto Cli fortiano , Upsaliensi , in amoenitatibus Academicis , in mantissis planta rum, rariorum aut no Varum juxta principia quae in philosophia botanica proposuit , descriptiones exaravit. In his, I'. Omisit.b iv
30쪽
xxlv semper structuram naturalissimam ; 2'. tot substantiva , tot adlectiva allegat , quot sunt necessaria pro imitanda pictura totius plantae; 3'. solitariam speciem absque relatione consi derans, mutilia judicavit verba activa unde solis substantivis& adjectivis breves evaserunt descriptiones , quae antea lon, etiamsi imperfectae . in plerisque operibus occurrebant: sed impeditus numerosis negotiis, pro omnibus speciebus has descriptiones proponere non potuit; simili sere methodo e resti in arte viri tales pro plerisque Europaeis proposuerunt, scilicet Hallertis, Gouanius, Gerardus , Allioni, Jacquinus , Scopoli, ollichius, Leersuis, &c. &c. Sed nonnulli sicut Hallertis, nomina eclinica a Linnaeo desinita, saepe saepius neglexerunt; unde optandum esset ut aliquis saltem Europaearum omnium possidens 'ecimina , has descriptiones ad normam Linnaeanam reduceret: hoc solo labore, qui esset maximus, famam immortalem obii
Legibus sancitis nomenclaturae , methodortim , generum specierum necnon descriptionum, alias partes scientiae eno
are aggressus est Linnaeus : jam ab anno 1736 , Bibliothecam
Otanicam , primam fundamentorum partem proposuerat, haeo
etsi parum plena est, nec subito potuit plena nasci, ingenii amen sui autoris, ubique vestigia fert, tum in tabulis , tum
in tota dispositione. Censtri se librorum ex fundo sunt erutae, ultimis vitae annis , iterum hoc opus
gHOV t Zutor , plenius proposuisse. Sed haec jactura minima est post opus eruditissimum magni Halleri ; hic in
duobus voluminibus in Urim ammtuus In-- . non modo omnes libros ad sola
nicam reserendos , cum docta & impartiali censura pro P uit , sed etiam varios qui varia; pactes, materiam in i- , , agri Culturam proponunt: in his recentionibus innum ritibG RPParent, aut nun reperitinui, aut minimi momenti