Nova theoria pleuritidis verae et recta eidem medendi ratio experimentis demonstrata

21쪽

altero die mane discum unum misit , qui crustae quidquam habebat ; vesperi item discum

unum , qui crustae plus habebat; et sic porro quotidie : sanguinis enim discus , quem seXtOdie misit , perdensam lardaceam Crustam habu it : ille denique sanguis , qui medio septimo die eXtractus est , densissimam , crassissimam durissimamque cru Stam, Corii instar, habuit. Ex quibus item patet , crustam ob Pleuriti dem esse ; non vero Pleuritidem ob crustam : Serum a morbo in crustam Cogi, non aUtem ob crustam morbiam CSSe .

Est quoque ipsas inter crustas quaedam ratio atque diversitas. Etenim , qui sani plus Seri idemque spissius habent , hi, si Pleuritide

corripiuntur, CruStam et OCiUS et eandem tenaciorem accipiunt; quam qui tenuius Serum habent : item , quo intensior febris aestus est , eo et crustae plus est ; eademque tenacior . Deinde quo diutius Pleuritis insidet, eo Crassior duriorque crusta per morbum M. Crustarum pessima Subflava est; quae granula, VelUti vetus mel, habet. Atque talia ante nosse refert : Ciam qUoniam ea ad morbum pertinent ; tum quoniam ipsa ad curandi rationem conferunt. Minutiae autem illae Syden hamii quaestiones atque pervestigationes , ob quam causam primUS Sanguinis discus crustam habuerit, alter non , tertius item crustam P qualis sanguis evenerit , qui

horigon taliter exsiliit ; qualis qui perpendiculariter defluXit etc., Vanae , StaperVACVae , atque nullius frugi sunt : adeo, ut non partim mirer, quod etiam celebres medicinae professores imposterum istis minutiis cruriosius adhaeserint ;

22쪽

a quibus tamen nullum hucusque sive aeger sisve medicus profectum habuit .

De exitu , quem Pleuritis in sanita

tem Per SE Sumit..Nihil magis ad perfectam morborum Cogni

hionem atque ad curandi rationem confert , quam crisium observatio ; non tantum earum , quae intra morbum ipsum fiunt; sed et harum , quae per ConvaleSCentiam ContingUnt. Verum

Postremas istas crises soli medici philosophi

Prosequuntur , merCenarii non attingunt. Ne vero in ista naturae contemplatione fallamur, tutum erit , Ut morbum ipsum vel naturae relinquamus, vel talia auXilia adhibeamus , qUalia neqUe Uehementer Ino Ueant , neque morbi figuram geniumque alterare possint: nempe , Ut ita Cognos Camus , quae artiS auXilio , quae naturae beneficio Contigerint , neve naturae tribuamus , quod medicinae debemus .

His praemissis ad Pleuritidis Crises progredior.

Itaque , quod ante omnia nosse interest , duplex Pleuritidis , ut multarum aliarum febrium Continentium, Crisis est: altera febris ; altera Materiae , quam febris confecit atque reliquit. Illa prior est, et citius contingit; haec Posterior , et saepe intra convalescentiam eX-pletur. Id est: Febris suam sibique propriam talutisque suis diebus crisin habet : crusta PriVatam suam imposterum: haecque item Va-

23쪽

ria egi tam quoad tempus , intra quod ea

contingit , quam quoad corporis partem , per quam eadem erumpit . Res Per EXempla patebit . Nempe medicis practicis notum atqUe CX pertum est ; quod Pleuritis saepe textio die ,

tione finem accipiat; Vel qUinto nempe posteaquam a medio Vel tertio vel quinto vel septimo die ad eius finem usque plurimus Sudor calidus viscidusque , qui acidum Odorem habet, erupit. Cum iSto Sudore urina rubra CraSSa emittitur; quae , Cum frigesit , sedimentum lateri trito simile praecipitat : perinde ac in multis aliis febribus , quae absque lateris dolo-

Anno 1766. die o. Decembris juvenis

torosus Pleuritide Vera correptus est . Huius venam protinus , deinde iterum , post rursum incidi iussi . EXtractus initio sanguis crustam crassam albam habuit, alter CruStae minia S, tertius minimum. Asfecto lateri fomenta imposui: Medicinae ivlapium cum nitro et OXymelle dedi ; potui vero molles herbas eX aqua coctas cibo autem sorbitioneS . Tertio die sudor multus acidus eX Universa Corporis cute erupit; Urina Sedimentiam CraS- sum lateri trito simile deposuit ; aegerque Omnis doloris eYpers sine sputo conValuit , et lectum quarto die deseruit . Anno 1767. die I9. Februarii servum Pleuritis prehendit. Huius venam protinUS Secari iussi ; missusque sanguis crustam habuit . Julapium refrigerans decoctumque praecepi adiecto nitro et oXymelle : Victum item tenilem

24쪽

Altero die, propterea quod dolor pres

sit, secta iterum, Vena est; eXtractusque eX ea sanguiS cruStam non omnino Sed ex parte habuit . Finito tertio die morbus resolutus est, aegerque absque sputo prOXime Convaluit . Anno 1778. die p. Septembris adolescentem fortem I 5. annorum Pleuritis prehendit . Hunc cum altero die accepissem , protinus eNeius Vena duos sanguinis discos misi, qui aliquantum crustae habebat . Vesper1 enema

imperavi . Cibo dedi cremorem hordei adiecto

citrei succo : Potui vero radices graminis , acetosae , SCOrZOnerae , liquiritiae , cum floribus papaveris erratici et nitro eX aqua CoctaS,

adiecto aceto vini destillato et rubi idaei SPrupo . Julapium item P aquae fragorum unciis seX , nitri drachma , aceti destillati semuncia , Syriapi rubi idaei uncia . Medio in tertio die sanguinis unum discum eXtraXi . Tussis parum crudi emolita est.

A fine tertii diei per quartum quintum

que urina turbida erat cum sedimento lateri trito simili . Quinto die multus sudor acidus eX UniUerSa Corporis Cute erupit cum levamine , similisque per seXtum in septimum Continuavit . Verum a medio die septimo ad eius eXitiam usque quam plurimus talis sudor erupit saegrumque abSque sputo omnino restituit, qui octavo die lectum dimisit. Anno III . ad exitum mensis Octobris , qua tempestate febris intermittens epidemica non erat , mUlier crasSa , 56. aΠnos nata, PleUritide vera affecta est . Ad finem secundi diei in auXilium vocatus pulsum parUUm atque Con-

25쪽

. . strictum inveni , ideoque sanguinis discumlinum misi : is crustam non habuit . Iulapium cum nitro et oXymelle simplici atque decoctum refrigerans imperaVi. Initio tertii diei Vesicatorium latum in as-fecto loco positum est . Post duodecim horas Urina nubeculam Valde mucosam habuit , utique a cantharidibuS : pulsus plenus erat. A medio die quinto multus sudor acidus erupit ; sine vero eiusdem diei urina CraSSa , turbida evenit cum sedimento lateri trito simili. Per sextum diem sudoris non multUm . At septimo die largus item sudor , et similis quoque urina turbida ; quae morbo finem fece

Praedixi, quod octavo die urina clara cum nubecula sanorum urinae similis futura sit. Quae ita contigit. Anno 1774. die I 5. Decembris iuvenis faber ferrarius Pleuritide affectus est . Eum altero die vidi ; eX eiusdemque vena sanguinis discum unum misi , non plus ; ob id , quod

arteriarum pulsus Contractus erat . Sanguis Crustam habuit. Vesperi sanguinis item discum misi ; qui similiter crustam habuit. Vesicatorium imperavi , lulapium cum oXymelle, deco

tum refrigerans adiecto OXymelle .

Tertio die pulsus aliquantum mollis plenusque erat; ideoque sanguinem non ultra misi . Ouarto Cruda sputa aeger emolitus est .

A medio die quinto in seXti initium multus sudor acidus erupit ; urina turbida evenit Cum multo sedimento lateri trito simili : inde restituta spirandi libertas , deletaque omnis tUS- sis est. SeXto die facilis sudor erat, A medio

26쪽

septimi diei ad eius finem usque plurimus item

sudor acidus erupit , iterumque facta turbida urina est cum sedimento Iateri trito simili; protinusque Secuta bona valetudo est.

Celebris quoque et notatu maXime digna Pleuriticae febris Crisis labiorum eXulceratio est 3 quae morbum similiter protinus eXtinguit. Anno I 769. die Io. Ianuarii serva vesperi per horam inhorruit , deinde vehementer incaluit simul et acutum in deYtro latere dolorem quartam inter et quintam costam accepit , cum spirandi dissicultate , cum arida tussi , et

cum Celeri arteriarum pulsu . Eius Vena Secta est; missuSque eX ea iterumque miSSUS Sanguis lardaceam Crustam h

huit . Postero die calor remisit , et largus Sudor erupit , et oris labia ulcerari Coeperunt .

Tertio die similis calor, sinitIis item sudor Post ; et Cum sic penitus eXulcerata labia fuissent, ipsa etiam' febris et lateris dolor ad finem eiusdem diei desierunt . Anno 1779. die 4. Februarii serva primo friguit , deinde incaluit , acutumque in deXtro latere dolorem accepit cum tussi et spirandidim cultate. Venam brachii eiusdem lateris secari iussi , ius tenue praestiti ; et aquam potui dedi . Postero die exulcerata oris labia sunt sindeque omnis lateris dolor evanuit . Anno 1777. die 8. Januarii Pleuritide correptus est CoqUUs . Protinus secta eius VenaeSt, eX eademque missi sunt sanguinis disci tres ; quorum unus Crustae quidquam habebat. Bibit aeger decoctum refrigerans adiecto aceto

vini destillato et Syriapo rubi idaei . Julapium

quot horis sum sit ammisto nitro et OXyme, Ie

27쪽

18 3 inplici cui altero die roob sambuci dr. Dchmas duas adieci . A medio ad exitum tertii diei aeger plurimum eXsudavit. EXulcerata eius oris labia sunt ; ipsaque urina facta turbida est , atque sedimentum lateri trito simile deposuit; ipseque lateris dolor deletus est , aegrumque Protinus sanum reliquit. Anno 1 69. die 26. Ianntiarii Virgo go. Arestolus annos nata Pleuritide vera tentabatur: ob quam Vλι secta ipsi vena est. Post , morosa noluit neque oblata quaepiam auXilia accipere ; Sed contra suo indulsit genio . Huius oris labia ulcerari coeperunt ; inque his ut confectum pus est , febris ipsa aegram dimisit, et ipse lateris dolor delectus est. Convaluit autem die decimo abSque spUto.

Sunt adhuc alii quidam Pleuritidis evitus quidem rari ; de quibus paulo magis infra di

cam .

Atque tales quidem pleuriticae febris con*ueti eXitus sunt 3 qui omnem et febrim Cito eX- tinguunt , et tussim delent , et lateris dolorem

Facilis autem ista febris est , Utpote qUae corpori non diu inhaeret; sed idem quam pro-Xime , ut aliae quaedam eXiguae febres, tertio, quinto , septimove die per Sudorem perque

28쪽

turbidam urinam dimittit. Excitatam vero esse

eandem a singulari quapiam materia atque priavato quodam mi asmate per haec potissimum Cognos Cimus : Cum quoniam ea citius e latere egressa tanquam adhuc cruda per labia exulceratUr : tum quoniam ipsa saepe et utplurimum epidemica est ; Vere nempe atque A UtUmno . Epidemici enim morbi, qui non a mutata Pertempestatem corporis Constitutione sunt , Sed Unicam tantum Corporis partem prehendunt , quod excitati a privato quopiam miasmate Sint, Censentur . Neque obstat , quod intra caetera anni tempora hinc et inde aliquis unusve Plema itide corripiatur . Potest enim Pleuritis , ut

alii quidam epidemici morbi , sporradica reo

Imo non absurdum est credere , istam pleuriticae febris materiam contagiosZm esse , scilicet per quam aeger Sanum quenquam inficere possit. Anno I 774 ad eXitum Februarii mensis auriga ab itinere reduX Pleuritide tentatus est. Isti in eodem lecto sua UXor per quinque noctes acubuit , neque eadem hoc tempore sive domo egressa est , SiVe Vento , sive tempestati inposita fuit ; nihilominus ipsa die et 8. Februarii similiter Pleuriti de affecta est. Aegrum istum aurigam amicus alter auriga invisit ; idem que pariter Pleuritide correptus

Fit autem Pleuritis maXime sic . Quoties pleuriticae febris materia quae, cuius generis sit, paulo magis infra patebit in latus se inclinat ; in eodemque suum inflammationis focum figit ; magnus ibidem et peracutus eXCitatur dolor; qui spiritum dissicilem atque am

29쪽

sustum reddit, tussimque asperam Vanamque efficit . Arteriarum pulsus ob dolorem Contra Cttas ConVulsusque est ; parvuS Vero atque frequens ob respirationis angustiam . Magis autem intenta ideo ista febris est ;quoniam eius materia fXa in sensibili membrana est. Prout enim ita affecta aliqua corporis pars sive magis siVe minus sensibilis est ;Pro eo etiam eX ea et dolor et febris modo magis modo minus intenditur. Ita, si pinguitudini ista materia inhaeret , ipsa iners est : Si in carnibus est , le Uem ea dolorem eXiguamque febrim excitat: in cute maiorem in membranis , quae tendines atque OSSI tegiant, ma-Ximum dolorem et febrim intensissimam. Id notum omnibus medicis est : eXemplo sint diversae panaritii species . Quodsi porro eadem materia latus dimittit , et per labia erumpit , minor item in labiis dolor erit , quam qui in

latere fuerat, etiam minor febris aut nulla fere . Quod si ista materia e latere ad humerum RSCen

dat quod utique medici practici pro fausto .

omine habent j vix dolor et febris supereSt. Contra ; si eadem materia, quae ante eXi guo cum dolore in humero residebat , postea in latus descendit ; ea ibidem et vehementem

dolorem et peracutam febrim eXCitat . Anno I 774. mense Februario ita Venis Sa- Ana Ue Virgo , quae neque arthritide neque rheumatismo unquam laboraverat , dolorem in humero accepit ; qui exiguo cum frigore incepit , quod secutus eXiguus calor est, eXigUR-que febris . Altero die dolor humerum dimisit atque in latus descendit , ibidemque conveniens in uno puncto Exit se. Inde ortUS Ve-

30쪽

XXII.

XXIII.

hemens ibidem dolor intentaque febris , pessi

maque facta Pleuritis Vera est , Cum omnibus caeteris symptomatibus , quae propria pleuritidi sunt . Anno I 78 I. die a. Martii iuveni dolor in sinistra axilla ortus absque febre est. Post aliquot horas dolor in latus descendit , et veram ibi Pleuritidem excitavit, cum peracuta febre .

Missus e Vena primuS SangUiS cruStae eXperserat ; qui Vero postea miSSUS est, densa Crusta tectus erat. IudicatUS est aeger die septimo. Νonnunquam etiam ista materia non protinus in latus decumbit ; sed veluti vaga aliquot dies pectus ante pererrat, premit , atque veXat, quam in latere figit se atque ita Plei ritidem perficit . Quandoque inde spasmus tantum , non dolor est , pectoris partes quatiens ;tUncque non multum caloris adest ; ipseque Sanguis, qui mittitur, parum Cruqtae habet. Ita signifer imperatoriae legionis habebat . Is cum moschum atque Camphoram aSsumsisset, intra et 4. horas convaluit . Similiter Nutrix, quae Pleuritidi obnoxia erat, diu ante traXit , quam Pleuritis confirmavit se. Nonnunquam idem dolor ad latus , quod dimisit , revertitur. Is SeXto die reversus est et paulo altius fiXit se in latere iuvenis fabri ferrarii , de quo supra dixi. Ita idem quarto d e sinistrum latus Servi dimisit, et octavo die deXtrum latus repre. hendit. Anno 1779. initio mensis Decembris , tempeState Supra consuetudinem tepida et plu

Aegrotus VIII. Aegrotus LXXII.