장음표시 사용
41쪽
nihil muttii superest. Debet autem pleuriticorum nemo dummodo is ante sanus fuerat jsive empyicus fieri , sive gangraena corripi ;secus in Curatione Culpa eSt.
Est autem miserabile illud fragilium hominum fatum , ut , CUm prinCipem UnUm errorem pro Vero acceperint, idem imposterum
iisdem per multos alios illudat, ipsosque in devia deducat . Talis inanis illa et nullius ad aegri salutem frugi quaestio est ; sputum , Si Uidem morbi causa in pleura reSidet , Per quam viam ad pulmonem perveniat ΤHoc ut alii qui pleuritidem ob inflammatam pleuram es Se VOllant , eXplicent, secretaSeX pleura in ipsum pulmonem Vias , quae Non Stant, Statuere ; per quas sputum illuc directe transiret . Alii non sic , sed Pleuritidem.non in ipsa pleura , sed in eXtima Pulmonis membrana, quae a Continitata pleura venit , reSidere sustinent. Alii Utrimque et in pleuraet in eXtima pulmonis pelle inflammationem esse contendiant , ideoque morbiam PleuropneVmoniam appellare malunt. UtrUmqtae qUaerere Vanum est, neque quidquam ad curandi rationem , veluti proXimo capite dicam , Consert. Siquidem non eX alterutriUS membranae Plaga, in qua fiXa inflammatio est, sputum Venit: SedeX ipsa universi sanguinis crusta , POSteaqUam Cocta ea est. Etenim per omnes Corporis glan 'duals , per quas intra bonam valetudinem mu-CUS seCerni consuescit , per easdem Staperata febre idem coctus eiicitur . Cum itaque pulmo et multas tales muci glandulas habeat , et in- Super Omnis sanguis per eundem tranSeat, mi-
42쪽
3 tim profecto non est, quod plurimus talis m, eus coctus post Pleuritidem per easdem pulmo.nis glandulas eXcernatur . Nihilominus etiam caeterae huius generis glandillae , quemadmodum quae in membrana pituitaria nasi , et in intestinis sunt , suam quaeque portionem eliminant , quam eVenientes a morbo emungunt,
et alvo deponunt. Veluti eXempla infra ponam . Id potissimum intra Convalescentiam spectabile est ; quod valetudinis stadium mus. ti medici practici , utique propter aegrorum
turbam, obserVando non procul ultra prose
Postremo hi de lana caprina riXantUr: sis quidem , ut paulo magis infra capite quinto demonstrabitur, Pleuritis necquicquam ob infammatam Pleuram , sed ob inflammatum Pulmo
Alterum remedium , quo medici utuntur , Emplastum vesicatorium latum est , quod affectae parti applicant ; eae potissimum plagae
intra quam siXus dolor est : scilicet volunt , ut Volatile atque Satis acre cantharidum sal, quod penetravit, tenacem sanguinis crustam incidat ;quo facilius ea sputo eXcuti possit . Intrasse autem in sanguinem quidquam ex Cantharidibus per hoc nosse putant ; quoniam poster
die Urina, etsi non Semper, tamen Saepe , CUm ardore atque dolore emittitur : bono etiam augurio esse eXistimant : si mucus eidem Urinae inhaeret: iste nonnunauam spissior eSt, et Con-Veniens seque ipsum contrahens indureScit, Veluti caruncula eSSet . Utrum vero ex incisae ipsius crustae Tamentis iste mucus , an Vero eX urethertim Ve-si-
43쪽
sicaeque smegmate proveniat, recte dubitari
potest : si quidem medicamenta quae eX Cantha, ridibus conficta sunt, similem Urinae mucum ostendunt; etsi aeger neque Pleuriti de neque alio quodpiam morbo laboret, intra quem Saninguis talem crustam habere Consuescit. Neque etiam , etsi iste mucus ab incisa sanguinis cruSta esset, quicquam iuVat ; Cum quoniam sic non satis Crustae divisum attenUatumque eSi , tum potissimum ob id quod sputum vesicatoria Saepe non sequitur ; sed posteaqUam , ut supra monui , cum febris ipsa in calore desistit, idem erumpit . Exemplo item
sit iuvenis ille faber ferrarius , de quo Paulo ante dixi ; etsi enim is quarto die applicatum
lateri vesicatorium habuisset , nihilominus eiu9 sanguis qui quinto et seXto die eXtraCtus est , Plias , qUam ante , Crustae habebat . Imo post alterum latum vesicatorium , quod seXto die inter scapulas positum est , sanguis Septimo die missus fere totus in omnium densissimam crustam CoiUit. Similiter monachi sanguis quo diutius morbus insedit , eo densiorem Cru Stam accepit : etsi idem applicatum emplaStrum Vesicatorium habuisset. Et siquidem post applicatum tale vesic torium ProXime secutum laudabile aliquod sputum est, idem non ideo evenit quoniam Cantharidum sal sive crustam incidit , sive Vasa ad agendum et Pulmonem ad eXpellendum incitavit ; sed potissimum ob id , quod ita eX-tus eXcitatus dolor inflammationis focum CommoVit eundemque a parte sensibili in minus
44쪽
23 sensibilem traxit : inde dolor et cum eo febris
desierunt , ob eandemque Causam reversa spirandi libertas est , sputumque paulo post :quemadmodum id supra fusius a me demonstratum est. Eadem ratione modoque , ac cum omnis inflammationis materia per oris labia erumpit , totus morbus desinit; aut ubi eadem materia ad humerum aScendit , ut supra pereXempla docui. Ob quam causam non raro obtinet , ut vesicatorii Stygma pus coctum trahat, aut iuX-ta eam plagam furunculi vel proXime Vel paulo post cum emolumento erUmpant . Recte vero medici inflammationis atque febris causa decoctum refrigerans potui dant :quod praeprimis per certas herbas attenuans
emcere Volunt , utique quoniam CruStam attenuare student : sed in eo vehementer errant
atque aegros laedunt , quod eosdem ad bibendum sUpra modum rationemque Urgent atque potu veluti intandant : quod vitium diluentibus medicis familiare et aegris noXium est. PotUS enim aquae nimius, aut citius quam conVenit , ingurgitatus per sanguinem Sine profectu tranS- labitur, aut Cum noXa per alvum effunditUr .
Vidi , quod aegri , qui tale decoctum contra praeceptum iusto Iiberalius hauserunt, alvi sim
sam alVum habuerint , posteaquam ipSUm eUndem potum ad libras sex intra viginti quatuor horas Coercuerunt. Potus enim , Ut proficiat , debet similiter ac cibus digeri : nimius ventri- Cultam gravat atque offendit ; quemadmodum id unusquisque medicus eX pulsu , Si eUm no
Vit , facile percipere potςrit. Talis potandi
45쪽
29 excessus naturam turbat , eandemqUe a Saluta: ri sua opera , quam adVerSUS morbum incepit , deflectit atque noVO Vitio onustat. Parvis itaque et saepe repetitis haustibus potus dari debet ; quo facilius idem confici possit, confectusque inrigini penitus uniri . In Pleuriticis ac peripneumoni Cis mala est Urina , quae post potum cito nati gitur . si a J Utique quoniam potus , qui sanguini non iungitur , iuvare non
Nunc ad Venae sectionem Vento , quae princeps inflammationis remedium est. Et hic iterum in disputationis limine quaeritur , ad quem Usque morbi diem sanguinem mittere liceat 3 Hos inter disceptantes plurimi venam ante quartum morbi diem incidere malunt, imposterum nolunt, Contra alii procul ultra sanguinem eXimunt . Ego uti per decursum istius libri docebo i sanguinem toties subtraho ,
quotieS et calor eXardescit , et febris urget M AnaYionis pleuritide laborantis vena die octavo secta in cubito est si bi. Deinde altera item inter medicos Contro- VerSia e St , Utrum eX brachio affecti lateris Sanguinem ducere conveniat , an eX adverso trahere eundem praestet In qua quidem opinionum diversitate Utrique adeo tenace S suae sententiae sunt, Ut, cum aliquem horum sua curatio fefellit idem protinus Culpam in Venae Sectionem coniecerit, propterea quod est in altero brachio contra suam e Xistimationem instituta fuit. Contra vero alii diversi ab illis sanguinem eX alterutro brachio perinde trahunt.
a) Hippocrates libro de coacis Praenot. Νro 3---s.b Hippocrates de infrb. popuI. lib. III. sect. 11. aegrotus te
46쪽
3 Ego sanguinem non absqUe ratione e vena sic eximo : nempe primas venae Sectiones
in brachio eiusdem lateris, in quo siXus dolor
est, instituto; posteras prout Venae locus superest in alterutro . EX affecti lateris vena sanguinem mitto ob rationes , quas eXperientia me docuit; et quae unicuique medico practico patebunt, si is attentum ad eas animum habere velit. Hae tales Sunt.
Qui magnum hepatis lobum inflammatum
habet, huius gena dextra plus rubet et ardet , quam sinistra. Contra , siquis magnam in aliquo sinistri corporis viscere inflammationem habet ; eius gena sinistra plus rubet et ardet , quam deXtra. Id saepe obtinet . Nonnunquam gena sani lateris ne quicquam rubet , sed altera Secundum laesum latus. Similiter vidi, quod gena rubra et ardens iuxta idem latus fuerit , in quo inflammatus unus pulmonis lobus erat :contra in altera gena a j . Est igitur certus aliquis inter ipsas eiusdem lateris partes ConSensus. Homines Vidi ; qui omnia sua Vitia, quae iisdem a longis eousque annis acciderunt , in Una eademque dimidia corporis parte a capite ad calcem usque habeant; nullum in ad Versa parte . Vir phthysicus erat , et sputo PUS eiecit; in sinistro latere cubare potuit, in deaetro
non .a is Peripneumonicis quibus tota lingua alba et aspera sit , an is bae pulmonis partes inflammatae sunt , quibus vero dimidi- um , una , iuxta quam apparet . Et quibus ad claviculam ,, dolor fit, his superna pulmonis ala una aegrotae ; quibus is aucem ad ambas claviculas dolor fit , ambae supernae pulix monis alae aegrotant, quibus iuxta mediam costam, media et is quibus vero ad diaphragma , inferna : at totain unam Pari, tem dolentibus , Omnia iuxta hane Partem a Scozant M. Hipp. Coac. Praenot. NI. 6QQ.
47쪽
31 non. Erat ulcus in Sinistro pulmone . Magnum tumorem inhiStatum iuXta costas eiusdem lateris secundum Vertebras habuit: tumorem item inhistatum ad digitum sinistrae manus, qui apeditus curationem non admisit : Similem tumorem in sinistro femore ; talem item in sinistro Crure . Istius generis eXempla attent OS practicos non latebunt. Nunc ad Pleuritidem revertor. Saepe vidi . ardente calore genam eiusdem lateris ,
in quo dolor pleuriticus pressit , potissimum
rubram Calidamque fuisse . Jam ad arterias Venio , eXperimentumque ponam ; quod etsi non semper, tamen saepe obtinet. Si similis utrinque et arteria radialis est, et Utraque arteria similes ramificationes habet, solet pulsus sani hominis in eXercitato brachio maior fortiorque esse, quam in non exercitato. Si dexter homo est, pulsus maior ad Carpum deXtrum est, minor ad sinistrum : et vicissim , si laevus
idem est , pulsum maiorem ad laeVum quam ad deXtrum carpum habet. Inde siquis sani cuiuspiam hominis pulsum iUXta Carpum tangit , poterit ipsi dicere laevusne an deXter sit .
Quod faticinium tanquam mirabile imperiti ,
me ridente, comprehendere non poterant .
Idem saepe contigit, si acutus in Una Sive dextera sive sinistra corporis parte dolor eSt. Arteriae iuXta carpum affecti lateris fortiusquam iuXta carpum sani lateris vibrant. Si magnus dolor dimidiam capitis partem eXagitat , aut acutus dentium dolor unam maxillae Partem VeXat , pulsus ad carpum affecti lateris
saepe s etsi non semper j fortior est , quam ad carpum alterius lateris, in quo dolor non
48쪽
3a Juvenis carpentorum faber a a. annorUm , dexter arteriarum pulsum et sertiorem et maiorem ad deXtrum Carpum quam ad sinistrum habebat, is anno 177 a. die 15. Octobris Pleuriti de vera tentatus eSt . Dolor in sinistro latere sextam inter et Septimam costam erat. Intra istum dolorem arteriarum pulsus , t quod noti tu maXime dignum est j nunc ad Sinistrum ca pum multo maior et durior fortiorque erat , quam ad carpum deXtrum . Judi CatuS eSt Septimo d12 . Superato morbo , Cum bona Valetudo Constitisset , iterum arteriae pulStas , Ut olim, ad deXtrum Carpiam nun C maior fortiorque est , quam ad sinistrum CarpUm .
Anno 1773. die I. Maii, quo tempore Pleuritis popularis erat, iuvenis sutor , qui deX-ter intra sanitatem pulsum in deYtro brachio fortiorem quam in sinistro habet, Pleuritide in
sinistro latere affectus est. Protinus ut morbus incepit eius arteria ad sinistrum carpum fortiusquam ad deXtrum Vibrabat. Superato morbo pulsus item ad deXtrum CarpUm , quemadmodum intra bonam valetudinem consueVerat, maior et fortior eSt, quam ad sinistrUm, Per haec atque sit lia talia eYperimenta
s quae hic recitare nimis longum foret ad
credendum inducimur, corpus humanUm Con- Stare eri duobus semicorporibus media longitudine sibi invicem adunatis , adeoque ad eam dimidiam corporis partem , quae aegrior altera est ut , auXilium praecipue et potius adhiben-
49쪽
dum esse, quam ad alteram , quae ita minus aegrotat: ob eandemque rationem e cubito eiusdem lateris, in quo fiXus dolor est, Sanguinem mitti debere; non eX altera parte ,
quae doloris eXpers est. Quod si quis isti theoriae non libenter subscribat, ei aliam substituto , quae item controversiam non admittit,
Si quidem, clam arteriae affecti lateris i veluti id nonnunquam contingit j et magis intentae
Sint, earumque pulSus et fortior et celerior sit; Utique ipsae sanguinem maiori vi atque impetu in inflammatum focum incutiunt, atque imcuneant; ideoque ut has sanguinis furias intra dimidiam istam corporis Partem ComponamUS . tutius est, e Cubito affecti lateris sanguinem mittere ; quam eundem eX adversae partis ,
quae laesa non est, Vena trahere .
Verum minimum istud intra curationem Peecatum feret , siVe sanguis eX affecti , sive ex integri lateris Vena mittatur : maior in Co-Pia , quae hodie supra Vires emittitur , noxa residet: siquidem , cum medici hucusqtae putassent, quasi omnis totaque morbi culpa in sanguinis crusta Consisteret , utique Sanguinem tam diu eXtrahere Volebant , donec postremo Sanguis Crustam amitteret. Verum hi vehementer falluntUr, atque aegros in perniciem
praecipitant . Non enim i ut supra demonstravi l Pleuritis ob sanguinis crustam est; Sed ipsa crusta sit per febrim , quam deposita in t
tere mainria eXCitavit; hanc materiam si arte tollere , aut eius focum eXtinguere nescitant , frustra crustae ipsi occurrunt. Deinde crusta
50쪽
practicis cognitum esse debet quo diutius f hris insidet , eo densior tenaciorque eadem sit: adeo ut ipsa post postremas sanguinis missiones peior quam post priores sit . Imo , si omnem Sanguinem eXimant , Semper Crustam habebunt , propterea quod crusta toti sanguini inest . Et siquidem aliquando sanguis post aliquaS Venae Sectiones crustae eXpers erat; ita non sanguinis missionis causa atque ratione
contigit', sed ob id, quod inflammatio ipsa
per resolutionem finem accepit : veluti id iuYta eos Videre licet , quorum Pleuritis tertio die per se finem accepit; quale eXemplum Supra a me positum est . Falsi itaque fuere ; cum Venae Sectioni adscripsissent, quod naturae beneficio debetUr. Postremo nimia ista atque superflua sanguinis missio vasa debilitat , CorpuS eneravat , sicque utraque imparia efficit morbum sUperando . Ita nulla esse febrilis materiei neque resolutio neque coctio neque eYCretio potesta l. Ob quod vitium medici etiam eas crises , quae isti morbo propriae sunt , non Vident ;propterea quod morbi ipsius genium mala medendi methodo perverterunt. Debet igitur in his medicus ratione uti ; ut neque eXCedat , neque deficiat . Nulla enim febris sphacetum facit ; aliquantum ex febre vel resolvit Vel coquit , maior febris suppurationem , maXima
Ob quem in medendo errorem Saepe Ob
a is Sie et vasorum vacuatio, siquidem talis fuit , qualis sierii, debet , conferv , et bene ferunc . Sin militas , viceversa . MHipp. APhor. a. See. I.