장음표시 사용
71쪽
MILIARIBUS SYMPTOMATIBUS ERUTA. 67
vide9s neruos, me senterii tumultum in sodalitium
tatiam m3gno augmento, ad typothymiam usque
Adde illas anxietates, quas vulnera et Contusio nes capitis generant, cum suspiriis, et pectoris Oppressionibus, quales et hic, in febribus milia- ribus, inprimis in idiopathicis, utpote Cerebro, et neruis magis propriis attendendae sunt. Notissimum praeterea est, omnes, malo hypochon-driaco, i. e. mala circulatione sanguinis, in visceribus primariis, sub hypochondi iis sitis, laborantes, et inde spasmodicos nemorum imi ventris motus sentientes, graues interdum pati anxietates, sub quibus etiam in capite, sanguinis lenta circulatio coniungitur, quae ipsis mater an lite ta- tum fit, illi quodammodo similis, quae eX COntusione oritur. Hinc semper consultum est, ut
ingruentibus, cum febre anxietatibus, animus ad- Uertatur, an Concurrat quaedam viscerum abdominis mala dispositio, quae vel ansam huic febri
dederit, vel ipsi evidenter faueat. Interdum tamen, post manifesta diaetae vitia, et ex his Onerato ventriculo, cum intestinis, mox febris cum magnis anxietstibus accenditur. Lubet duos, hoc dilucidantes casus adducere. I. Lanio robustuS, tempore hyberno, in itinere, ex carne suilla, et brassica muriatica, affatim comestis, a febre comripitur, Ctam vomitu et cephalalgia. Ob aestum sanguinis, die quinto vena secatur, et ob magnaS, qua S primario accusat anxietates, dantur aloes hepat. gr. 3. tart. vitr. gr. I . magnesiae gr. IO. Vnde
72쪽
post duo sedes aliqualis melioratio. Urina ictericorum similis erat. Vinum rhenanum tepidum, haustus quantitate datum, feliciter cum
multa saburra revomit. Datur aqua temperatiam, quod rursus revomit, quia pondus contentorum Ventriculo onerato eo ipso augebatur. Hypo, chondria sibi quasi cum cingulo constringi querebatur; infusium Thee viridis iam cum successu
bibit, vacuo nunc Ventriculo, unde nerui rela Xabantur. Itaque versus noctem ipse vinum rhenanum petit, et eius viicias seX bibit cum emolumento, nocte, cum sudore somnisera, ct omnium
anxietatum fine: insequente statim pristina sanitate. Respectu infusi Thee, memini incubum aliquando curasse consilio, hoc infusum ad aliquot uncias ante decubitum bibendi. II. Vii robustus, quadragenarius, nauta, prandet eae ius culo Carnis recentis, carne bubula salita, piscibus fumatis, ansere assato, et denique myttilis conditis. Superbibit bonum vinum, mediocriter, et cereuis iam tenuem. Elapsis quinque horis Thee bibit: verum hic adsunt moX anxietates, et pectoris oppressiones, cum tussi, qualisse adiungit saepe anxietatibus paroxysmum febrilem comitantibus. Accedit ardor et rubor faciei, cum capitis et totius corporis pruritu, insequente pulsu febrili. Rubent oculi, venae frontis inflantur, et cor agitatur. De uoluitur mox ardor et rubor in collum et pectus, mox in dorsum et brachia, et tandem in manuS, cum angenti pruritu. Eleuantur ubique maculae, quasi
urticatae: descendunt hae ipsae, paulo post, ad
73쪽
MILIARIB. EX SYM TOMATI B. ERUTA. 59
abdomen, femora, et pedes, mira suecessive fa- nemorum motus intestini, et hinc sanguinis, in extremitatibus haerentis, et detenti communicatione. Superiores p2rtes se nunc lauatas sentiunt. Attamen pulsus adhuc febrilis, et quidem debilis, ab amelis, sine dubio, et cordis neruis. Nulla tamen sitis; saliuae enim orificia in ore
manent patula. Sequitur tandem diarrhaea copiosa, quinque horarum spatio, ex qua humoriam, in abdomine rebellium, euacuatione, omni tam simul rebellium motuum, et e XCretionum periphericarum verbo, totius ingentis tumultus finis. Inculpabantur statim mytqli venenosi, qua culpa olim iam sunt notati: verum reliqui commensalas, qui de illis simul ederant, optime se habebant.
Praeterea idem vorax, elapsis aliquot septimanis, a prandio ex cibis oleo olitiarum Conditis, Carnibusque assatis, et superbibito asscitim mulso, elapsis iterum aliquot horis, iisdem fere omnibus, mitius tamen, afficiebatur symptomatibus. Sola itaque ventriculi repletio, et hypochondriorum viscerum inde nata affectio, febrem hync, cum anxietatibus generauerat exanthematicam, crasi sanguinis, in homine persano, robusto eae ictente in culpata. Vasa sanguifera maiora viscerum abdominis partim mole fuerant Oppressa, partim spastica constrictione amedia, cum circulationis sanguinis in partibus periphericis magna retardatione, unde simul neruorum eXtremitates, in crispaturam prurientem actae fuerunt, donec opitulante assiuae hi seri, ad diapnoen apti, haec crispatura sublata suit, quemadmodum idem sub miliorum
74쪽
liorurn excretione contingit) vel , uti in viro robusto, magna humorum, Conti dris, per oluti in facta excretio, spas Icos motus Violenter quali
1opiuit Quis nescit seminarum spasticas crurum molestias, comite formicatione, quando ab dominis nerui tumultum hystericum excitant λ Sic etiam ingruente nostra febre miliari interdum vnius vel alterius cruris dolor praecurrit.
f. 6. Ex supra dictis patet necessitas, uti in aliis febribus malignis, ita in hac etiam, illa
ponderandi symptomata, quae aperte cum morbo hypochondriaco - hysterico habet communia. Saepissime enim, his comitibus, exanthemata in peripheria excluduntur. Fere omnia, quae in hoc
praesto sunt symptomata essentialia, etiam in febre miliari offendimus. Notandus itaque eu Hami tonys, quod ubique, ubi illa offendit, respectu theoriae huius febris, flocci habuerit, et unice ad eliminationem sanguinis seros, auidi, re spe-Xerit, qui aegri sitis experti fuerint, licet in multis allegatis casibus, contrarium, sitim inexplebilem adfuisse. narret. Locauit tamen feliciter saepius remedia anti hysterica, in decrementum huius febris. Vti fere in omnibus malignis, pe- techialibus, petechizantibusque, focus febris in infima corporis regione quaerundus est, ita et inplerisque miliaribus, et miliarigantibus, viscerum abdominis symboli Zans morbosius status, stagnatione sanguinis fundatus reperitur, nisi aperte sint id iopathicae, secundum signa supra notata. Quemadmodum in petechigantibus vascula capillaria
75쪽
subculanea nullum maculosam dant ecchymosia;
itia in miliari Zantibus ne ortam exti mitates spastica qui dam tensione impediuntur habitiosus pustulas protrud re. De symboli Zante stignationes anguli iis, in visceribus abdominis, in subsidium
Vocem DS nia perum casum, licet eae tra febrem typi Cana versaniem: Vir annorum quinquaginta quattior, habitus laxioris, plethoricus, venae sectioni addicius, tempore hyberno, ob pectoris
oppressiones, aestus voluti eos, et sudorem nimium insomnes trahit noctes, ut multoties, ad sudoris moderationem, inprimis. Cum ipsi simul plantae pedum urerentur, de lecto surgeret. Per diem commode habet, negotia obit, nec appetitu ad cibos plane caret. Alui segnitiem tamen, et urinae parcitatem incusat. Haec incommodapitulis Becch. et Statilii puluere antispastia. per duo
septimanas tollere frustra tentat; donec tandem haemorrhoides, qtias nunquam ante e X pertus suerat, erumpunt, sanguinem grumosum in magna quantitate eiaculantes, ex quibus statim noctes sb-nani ferae, aestuum volaticorum, et nocturnorum sudorum absentia, vel moderatio, Vrinae maior
tecretio, cum plenario pristinae sanitatis reditu. Attendendum hic porro est, febrem miliar. sympto In attea in communiter tempore hyberno, et verno, quo posteriori et febres intermiti. grassari solent, incidere: in quibus stagnationes humorum in visceribus abdominis, ob factam copiosiorem ciborum ingestionem, siti, minore corporis, tempore hyemis, facto motu, minore transpiratione, generantur, se - et excretiones humorum
76쪽
rum, in tantum, incomplete peraguntur, ut inde febris oriatur. Hinc fit, quod febrem intermittentem aliquando mentiatur febris miliaris, et
quidem in principio, sub larua febris catari halis, Vespera ingruentis. Verum saepissime est infida, improuiso aegrum sub insultu a poplectico iugulans, nisi paro Xysmi reuersionem tempestiue
impedias. Docet autem eo ip b se neruorum es emorbum. Ante hos circiter seX3ginta annos,
Halae, Studiosissimis Theologiae Studiosis, hypochondriis multum laborantibus, valde exitialis erat. Num inter hos fuerit ille, quem IVNCKE-nus in fine tabulae de febre miliari insidiosa morte subreptum, me latet. Idem de colica haemorrhoidali agens, dicit, illam solui macularum scorbuti canem prouentu , non secus ac in malo bpochondriaco saepe contingit, et a corras' iptione sanguinis dependet. Iutage maculis febrem, et erit petechialis, exanthematica periculosa. Contagiosam declarare febrim miliarem albam e X perientia mihi non suggessit. Moriebatur aliquando Virgo quatuordecim annorum hac febre, et propinqua eius, habitus laxioris, illam decumbentem, saepe visitabat, et mox post eius obitum febre leuissima corripiebatur, simulque pauca e X- cretione pustularum assiciebatur; adeo, Vt totUS morbus potius effectus imaginationis, quam CVntagii esse videretur. q. 7. Iusseruiunt autem pro nostro scopo inquirendi et reliqua eminentiora sympto muta
77쪽
mat bus, et liliae, susurrus aurium, delirirem, et i tus comm tui. Aestus dolatici nihil aliud sunt, quum sanguinis in visceribus abdominis
flagitationes, per subinde restitutam eiusdem ci culationem, interpolatae : graues autem simul sunt, quando arteriae in Opochondriis, et communiter in Cordis scrobiculo, pulsant; indicio enim sunt, me senterium spasmo nemorum suorum, in altum eleuatum esse, et arterias iliacas
Vicinas adeo compressas, ut pulsus illarum dii inele sentiatur. Vti hoc graue incommodum est, ita simul terrificum, quia valde insolitum, motum cordis ibi sentire. Augetur interdum hic spasmus in tantum, ut Cerebrum feriat, et sensius cum stupore comatos , obnubitet, reliquis
ossiciis corporis naturalibus vigentibus, adeo, Vt excrementa, insciis, sensu priuatis degri S e Xcernantur. Quemadmodum autem hic status p. n. somnum naturalem eludenter impedit, ita, e contrario, dum cerebrum, tensum, et agitatum, a
forti sanguinis impulsu, toni remissione placida,
somnifera, caret, viqiliae oriuntur pertinaces, quas saepe molestus aurium iu urrus, ex iisdem, in capite ubique tensis irregulariter nerui S , natUS, auget. Sequitur tandem ex his delirium, stuporis comato si contrarium: nam, uti in hac sanguinis abundantia p. n. lis in capite adest, ita in delirio communiter eius desectus praesta est, et tensium simul est valde systema neruosum. Vidiumus hoc in cadauere capiti praeced. f. q. et BO-neti sepulchretum hunc cerebri statum, in Maniacis,
78쪽
64 CAP. IV. DE NATURA FEBRIS niacis, confirmat. Cum habitaculum mentis ex una parte a sanguine stagnante prematur, ex altera parte illo careat, quae idearum ordo in tali mala dis positione organi constare poterit, absque errore grauiter delirante 7 Quid mirum praeterea, si nerui, partim ita tensi, partim relaxati, simulque debito nutrimento sanguinis priuati, inordinate moueBntUr, et nunc rigorem totius trunci lcorporis in opistho tono, ceruicem rigidissimam faciente, et per neruorum ramificationes laryn-gem et pharyngem, cum loquelae et deglutitio- lnis difficultate, constringente exercednt, nunc autem separatim membra, motibus conuulsi uis, agitent. Opisthotonum comitatur Communiter
magna collectio viscidi in faucibus, deglutitionem dissicilem reddentis. Familiarior autem haec es seminis, eae nexu passionis hystericae et viris, qui sunt feminei habitus.
o. 8. Haec omnia tamen adeo malignum non redderent morbi statum, nisi natura, in plerisque aegris, mUna simul laboraret debilitate. uam quidem mirari iniustum sit, cum partim, et primario, eX ipsis neruis, ex vitio siicci, vel antecedente, vel subito alterato, debilibus, partim a sudore essusio, ipsum sanguinis, per aestum rarefacti, molem auferente, et per poros eliminante, oriatur: Bingetur eo ipso neruorum in peripheria corporis debilitas, et cutis tono priuatur iusto, ut tota marcida adpareat. Stuporem, sensus carentiam inde natam esse legimus, Cap. III 4. Cum enim maxima pars sanguinis in sero let
79쪽
et lympha constet, haec Vero utraque in tenue. fluidum resoluta, et per cutim et renes eiecta sint,
pauco cruore cum insipissata portione lymphae remanente, vehiculo suo priuatis, quid mirum debilitatem inde nasci ineluctabilem, et το malignum principaliter formantem. Solqnnis huius febris sudor, sic assectis et laborantibus neruis, sudori fere emortuali appropinquat. Nec in aliis febribus acutis talis sudor estu scis periculo caret,
pulsu, nempe simul existente valde febrili: sic
puella se X annorum, a variolis correpta, effusissimo videbatur diffluere sudore; insequente die vero infultu a poplectico afficiebatur, quem mox h miplexia comitabatur: euadebat qui in feliciter a variolis, mali moris non existentibus, et etiam ab hemiplexia sanabatur, loquela tamen per totam claudicabat Vitam; quam de cetero, commode, etiam mater facta, per quadraginta annos, ad vitae finem usque trahebat. Consideranda hic venit hypochondriacorum ad sudorem procliuitas, si non per totum diem, attamen noctu, quasi hecticum: praeterea volas manuum communiter habent madidas, utrumque a debilitate neruorum, quam vappidus sanguis nutrit. Nec mireris sudorem effusum comitari urinas
Iarcitatem, simul indigestae, ob functiones secretionum in visceribus abdominis, inprimis in renibus, sub hoc oeconomiae tumultu interdictas. Felicior est ille casius Hamiltoui puellae, quae ex multo potu aquae lactis, et ivlapii tantum minxit,
ut mors ex cliabete metueretur; cum insecuta
tamen sanitate: quam viduae, quae copiosam E urinam
80쪽
urinam reddidit f. IO. cap. praee et 3. 4 et 'cap. II. Cum, porro, Rib hae neruorum debilitate, etiam specialiter cordis nerui subinde, per morulam, tono suo destituantur, typothymia,
symptoma, per Omnia maxime terrificum, animi fugam minitan S, Oritur.
g. 9. Praeter haec dicta, febrim hanc fere semper comitantia symptomata, interdum adhuc alia, pro aegri indiuiduali constitutione se iungunt. Sic aliquibus se tu igit diarrhaea, vel ex bilis acredine, vel ex glandularum mesenterii comite leui inflammatione, vel ex intestinorum Coniuncta atonia. Aliis aphthae Oris i tinguntur, cum excretione miliari in illo, ob saliuae, in qualitatem corrosiuam degenerantem, e X ulcerascenteS.
3. IO. Frieus, quod aegros hac febre deis
tentos assicit leuius exterurem, in brachiis et pedibus, a vasculorum sanguiueliorum capillarium, per neruorum apices factam construstionem oriri, non dubitandum est. Quod autem inte lim attinet, terrificum magis est, et neruorum vitalem oscillationem, in truncis emergentibus, minui, Corpori vero, eiusque Oeconomicte, labem totalem minitari, censendum est. Quod sentiunt, interdum mulieres hystericae graue, in vertice,
frigus, etiam huius sphi est, et generis. f. I i. Consideratione autem haud leuiore, prae reliquis symptomatibus, perpendenda est illa helat insa excretio, Cap. lli. 3 l et I 6.) hypochondriaeis et lib stericis non ignota; difficilis