Antiquitas, et dignitas ecclesiæ vercellensis vindicata : dissertatio apologetica

131쪽

de quo a gimus , in statuenda nempe D. Theonesio qualitate Episcopali ergo couυentunt constancam confusionem c. Perbelle Praeterquamquod ecquis non videat , hac pulchra doctrina omnium ci celesiarum vetera AEalendari praecipue Ambrosianum cujus Variationem referes Muratorius imo vetusta probatorum Auctorum Martyrologia quae non adeo raro inter se aliqua lue varient, ad cincertitudinem confusionem amandari, atque decerni , iis veluti incertis instabilibus , rei non bene compertae viatum continentibus omnem iudem denegandam esse

cto attributum non esse argumentum cur

eidem denegetur qualitas Episcopalis ua de re videndus doctissimus Roschmannus. De Gi se eopatu . Sabionesi S. agriam Mart ras , .clarisse simus

132쪽

Ioasinus De Rubeis , Scriptor eruditissimus ex inolyto raedicatorum ordine , monumenti

Ecclesia Aquil ejensis col. C, ibi : De Hilario Episcopo Aquilejen . ait , memoria habetur in pluribu Ecclesiae fastis , quin tam

in iis ullatenus appelletur Episcopus . In Martyrologio Not et ad diem xv r. Martii , legitur tantu modo : In Aquilegia , Hilarii Martyrologium a Florentini editum , habet ad ea fidem diem : In Aquileia , Laro , Hi Iaru , Ticiam . Idem habent Martyrologia Richenoviente , Regin te vectar apud Bollandi Continuatores , Orbejense apud Bacherium is aliud vetustissimum Antuer piense apud Florentinium , in quo legimus : In

Ubi obseruandum est , quod Hilarius , absque ullo characteris discrimine , cum Largo , Titiano , qui Episcopi non fuerunt , confunditur

Addit Dissertator eod. fol. s. traditionem de Episcopatu . Theonesti , durasIe usque ad annum DCIX. , quo effossa terra , ob instaurationem novi Chori , repertum est operculun Sepulcri . Theonesti , cum elata inscriptione , Theonesius Ch/isti Mari haud Obicure innuens , hanc instriptionem fuisse , qui traditionem illam de medio sustulit . ac aliam invexit , quae Theonestum inter milites Legionis hebete locat . Hoc equidem

ostendit , quam ipsius doctrina instabilis sit

simulque manifestat eum . judicium ferre de

133쪽

re haud bene sibi comperta . Itaque , ipso iuste , tradit o de Episcopali Dignitate . Theonesti , desiit dumtaxat anno 16O9. Cur

ergo nos , qui eam uel uur , OUitatis ac-

cuiat 8 Ab eo anno , ipso judice , coepit traditio Theonestum non suilla piscopuin sed tantum odo artyrem . Numquid & fuisse militem Legionis laebe. Sua dom in cogit , ut affirmet . Quaero , quibus momentis , hanc traditionem , veram esse probet Nullis prorsus . Qi id ergo V. Theon Vum ad suam fm eorum Legionem mittit , ac si Xploratum esset , huic Legioni nom-n d disse Cur ignitatem Episcopalem Theonesti , lar-Vam esse pronuntiat , cum de hujus noli Dignitate , viguerit constans traditio usque ad annum 16 I9 8 Recolat ea , quae contra nos congerit ins sol. 5. sinues leges in unum coeunt , Iamantes a fure incerto , ct ex Vitas recen e , ius in ubium , ct in Ueseratum nequaquam Ii i . Traditio de militari conditione S. Theonesti , est recenter excogitata certissimum est non esse antiquioremisculo XVI. quam ipse nulla , vel levi probatione fulcit , adeo lue inter fabellas populares computanda . Traditio vero , quod Theonestus fuerit Episcopus , in possessione fuit, ipso teste , usque Danaum DCIX. tantum abest , ut vel minimum , eam ipse X- turbaverit , quod imo , ne ratiunculam quidem unam , in contrarium attulit . De ejus,ixaque pronuntiatis an sibi cohaereant , in

134쪽

regulis bonae critices Dialecticax consonent . uticent Eruditi Des Episcopatu M. Theonesti nihil habet

praeterea suam egregiam animadversionem, concludit demum his verbis Osti ait fol. 9. o. Theonestum Episcopum MDinensem , fuisse a notatum in veteribus Kalenaeariis

tulit , suam Eusebius tolerabit G nam uterque

invictis ut livini Verbi adsertor , ab Arianis I idibus obrutus Nugie sunt istae . In nostra Mis sertatione invicte probamus, . heonestum mos sum , qui perpetuum cultum la-huit in habet . in hac Ecclesia alium isse ab H itinens Id missertator nec diffitetur nec diffleri potest . Multum nostro Theonesto ostendimus eκ omnibus malendariis antiquis exhibitum sub xxx. Octobris . Ergo , vel Theonestus nolle est idem cum Altinens vel , si idem non est , desipies Dissertator , dum cultum exhibitum ab Ecclesia Vercellensi , S. Theonesto restri ad S. Iheonestum in itinensem Altera ejuidem opinati eZhibens causam , ob tuam olim in Ecclesia Vercellensi cultus fuit S. Theonestum Altinensis eles recentissime Acogitata , quam tamet ipse ne i levi qui-

135쪽

quidem ratiuncula colorat . . heonestura tinensem , non lanidibus obrutum , sed capite lexu , constat e Henrico Canisio, de ossicio oguntinete Ecclesiae apud Ferrer. fol. 24. Sed demus sub lanitibus martyrium consummasse ; non ne puerilis est ocus, inde arguere , ejus cultum in Ecclesia Vercellensi 8 Al omnia licent , cuncta seUocanti ad realias exalta Critices

Num ex Epissola D. Ambrosii ad Uercet te es , colligatum ante M. Eusebium

sedisse alios Episcopos ἰ

Hic pariter nosta Dissertator Historico-Cruicus , reseth potissima nostri teκtus parte , quae firma continet momenta validaque ratiocinia e verbis D. Ambrosii dedu fha , queis Ecclesiam Vercellensem , ante adventum D. Euiebi , plane eisomnatam demonstramus , alteram partem nucle reddit, quae habet verba Sancti Do floris . Id num mala fide egerit , an potius X quadam ignoratione rerum , quas impugnandas suscipit , alii viderint . Quod ut pateat , ratiocina tiones nostras , hac de re , prout in DiiIertatione nostra jacent , integras exhibemus . Et

sunt hujusmodi , Clarissimum est D. Ambrosii testimonium,

136쪽

, in celebri cilla. Epistola ad Uercellenses

Hac si itia , ait S. Moetii 4 confessionis in ii-ιutio c. iniae CL sequuntur , em toto rum- putat noster Dissertator quibus verbis, , evidenter habes populum postulantem , Cle, rum eligentem es habes Ecclesiam plane, AEGrmatam, in qua aderant inter Cives , , mon pauci qui ad ejusdem Ecclesiae Epis- copatum aspirare poterant adeoque nec, tyrones in fide nec meophyti , sed perfe- die Catholici , imo Doctores , fideique On- , summatae quibus clandem , absque suspi-

, cione tantum munus temporibus radeo

, , difficilibus committi posset . Uno Verbo se habes Ecclesiam Uercellensem , perfecte con-- stitutam fidei magistram antequam se adveniret Eusebiais uare certissime tunc, agebatur de dando Successore , Ecclesiae va- , canti . . . . mes ita textum Ambrosianum , naturaliter intelligunt gravissimi simul , eruditissimi Viri , inter quos l. Oliva . . ., Abbas leurius . Quid ad haec noster Dissertator Nihil Textus , inquit sol. I. D. Ambrosii , , δε- eris a Verceiae es missis , exce tu , probax Eusebium , non a gentibus , se a populo in is instituto , imo partim sanctitate florent , in Episcopum , renaxntiarum fuisse electionem semoto omnium partium Diui , ac procul ablegatis Patria affectibus , nemine rorsus , is quirim Arianorum , increpante a uiuum fuisse coni tam hanes sacram

137쪽

terius enati Antistiti, sic iam , subiectum fuisse .

nem viguisse , in tanta Urbis frequentia quo am in virtutis culmine equisisse , qu s in uia

decus decebat . Haec omnia huc temporis

fere cunctis Urbibus cita vigent , quibus Episco alii sedes eos . Deinde contentus P. Olivam Soc Iesu , insimulasse veluti vitiatorem historiae , auctoritatem Abbatis leuri silentio praeserit Hanc interpretationem qui gerit , haerebit anceps , audiens D. Ambrosii uetoritate pro-hari . Eusebium non a gentibus , sed a populo in fide instituto , in Episcopum , renuntiatum ac si ad gentes , aliquando spectati Episcopi elemo . Sed haec mi is a facimus . illud certissimum , quod noster Dissertator docta hac interpretatione , dissicultatem nec OlVit , ine tangit, sed difficultati se subducit , eam vel consilio dissimulans , vel non percipiens . Nodus dissicultatis, vis ratiocinii in eo consistit , quod D. Ambrosius nobis exhibet populum postulantem Clerum eligentem . ostulare autem Episcopum

Episcopum eligere Episcopali Sede nondum

erecta , apertam implicat contradictionem Ergo certissimum est , tunc Sedem Episcopalem Vercellensem, jam fuisse erectam . Praeterea Ambrosius nobis κhibet, offert cole iam Vercellensem , ur omnis elegis fico hia

138쪽

Ecclesiam quis dixerit , ubi Pastor non est

Ecclesia Vercellensis erat , antequam adveniret

Eusebius, nam Eusebium omnis elegis Ecclesia; penes hanc Ecclesiam , erat jus eligendi Episcopum , quo in Episcopum electus est Eusebius : Ergo hanc Ecclesiam non fundavit Eusebius . Quid certiust Pater mi Admodum Reverende hinc non evades , nisi ad divinationem , more tuo ad id quod fieri potuit , confugies . Fori ne tunc agitata fuit , Episcopatus Vercellensis crectio λ Nemo, vel mediocriter eruditus id dixerit. Nam novi Episcopatus redhi , Opuli nunquam fuit , sed Episcoporum Com- Provincialium, de express consensu piscopi Dioeces ani Praeterea , quis est qui nesciat Ecclesiarum , Episcopatuum fundationes omni aevo fuisse negotia gravissimi momenti plurimae considerationis , quae non cito d. praecipitanter , sed omni adhibita circumspectisne, nonnisi post longam, seriamque indaginem , conficiebantur Quis sanae mentis dixerit subitaneos populi motus , repentina Civium studia , pro lege fuisse qua Episcopatus, ne quidem Xpectato Di Oeces an consensu , ad arbitrium , illico erige rentur , iique Episcopi , qui praeessent

designarentur Demum tunc non fuisse agitatam Ecclesia Vercellensis institutionem , manifesta silentium hac de re , D. Ambrosii quod in re gravissima , vetat nos aliter jud care ac ipse scripsit a manifestant uno verbo

139쪽

bo, D. Ambrosii verba , dicentis Melesiam

Hercet ensem , elegisse Eusebium . Vercellensisne Ecclesia institutorem fundatorem suum elegit apertissimam involvit contradictionem , dissertis verbis reprobatur ab Innoc primo in Epistola ad Decent . Eugub. Ep. Unde immerito noster Dissertator . Olivam carpit , quod historiam vitiaverit , fidem publicam turbaverit , immeritis inquam; nam gravissimus hic Auctor teκtum Ambrosianum intellexit , .eXposuit , non

secutus nudum , materialemque sonum ver-

horum , sed ut erat Viri docti , naturali

significationi verborum in talibus circumstantiis , se accomodans . Nescio cur parcat

Abbati Fleurio Acriter deinde veluti negotio feliciter consecto , in nos invehitur , quod O. Franciscum Bonhomium , Episcopum Vercellensem ,

aliosque , qui ab ipso sumpserunt , putidi

enormisque accusamus erroris , quod 1tatuant D. Eusebium , primum Episcopum Vercellen- sensem cum nos ipsi de caeter , quando nobis Bonhomius favet , ejus auctoritate utamur . Bonhomius quidem , licet alias ri

sui laudatissimus , quo adhoc excusari non potest . Ipse fuit omnium primus , qui pinionem toti antiquitati ignotam , in Ecclesiam Vercellensem obtrusit , nempe D. Eusebium fuisse primum Episcopum Vercellensem . Ipse auctor fuit, ut Ecclesia Vercellensis, relicto vetusto Eusebiano Mitu , toto orbe

140쪽

I 16 venerabili , Romanum acceptaret . Non est cur hic prodamus rationes , quibus ad ita agendum , impulsus fuit , quae sane laudabiles non fuere . Dolenda historia patet ex pluribus Actis Capitularibus diei I. 17. W29. Martii et s. Iunii, W18. Decembris 3374. diei et Ianuarii, 7. Aprilis, et Septembris 1 37s. , se diei . Marti 1 76. .

Nos ejus auctoritate utimur ad probandam antiquitatem, ieracitatem Ecclesi e nostra monumensorum , quia Adversariis no1tris suspe- Ebus esse non potest . Dixi Bonhomium, omnium primum opinionem toti antiquitari ignotam , i Ecclesiam invexisse . Et verissime . Nunc dico ductum ad id fuisse , hoc pretecise , nugatorio ' le' Visiimo argumento , quia uitis Literatorum o hi mentis sunt ejus verba proditur alios, a, sedis Verceuensis , gubernacula, Episcoposse isse ante N. Eulebium. Quid vero . si ego contra ipsum , argumentum negativum hujusmodi recorqueam, opponendo Scriptorum omnium profundi 1simum silentium , qui de . Eusebio multa , dc praeclara edisserentes , nunquam ei

dem , qualitatem primi Episcopi Vercellensis appingunt λ Nonne mea argumentatio selicior evadet quidem eruditi siti ni Critici quibus debemus scientiarum praecipue Historiar Ecclesii restaurationem , quamvis famteantur debile admodum esse argumentum ne-ο tivum petitum D silantio Veterum ad