장음표시 사용
1쪽
majori Coll. Rom. Societ. Iesu
4쪽
De legibus. De senatu N S. C. De magictratibuspopuli ' De luri consultis, eorumiformulis.
Quibus propter argumenti assinitatem Typographus adiunxit.
8쪽
LITηRA salutaris a Cicerone dicitur in ea pro Milone: cν, ut scribit Asconius, si uidebatur iudici
bus bona cauti, a soluebant reum: n
tamq; absolutionis, Λ litera n tabella,
quam a lyraetore accipiebant , scribebant. Cicero : Quod nisi uidisset posse absolui eum qui fateretur , cum uideret nos fateri, neq; quaeri unquam iussisset, nec nobis tam salutarem hanc in iudicando literam, quam illam tristem dedisset. Eadem nota fuit in suffragijs & comiti js legum, qua se Cives repudiare rogationem significabant . Nam duae dari tabulae solebant, quarum in altera, v. R. id est,uti rogas,scriptum erat: in altera. A. id est Antiquo, antiqua sequor, noua non placent. Est enim,ut Festus primo lib. scribit,Antiquare in morem pristinum reducere. A ca Rro haerede legarer certo haeredLut legatum aliquod praestet, mandare, si cui ab illo debeatur solo. Cicero in Top. Si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legauit a filio,neq; a secundo haerede legauit mortuo filio, mulier usum fructum non amittet. Idem pro Cluentior Itaque ei testamento legat grandem pecuniam a silio si qui natus esset: ab secundo haerede nihil legat.Marcellus l.6. D. de auro&argento Seia ab haerede P. Maevio ita legauit. Iulianus l.quaesitum,' r. D.de legat.& fid. r.Si filius.
iam . qui filium habebat,i res institutus suisset, an ab eo, filio eius legari posset 8 Respondi eunt possit a filio patri legari,& cet. Item: Si milii struus a te haerede legatus fuerit. Ncratius i. a Titio. . D. de surt. Α Titio heraede homo Seio Iegatus , ante aditam haereditatem Titio furtum fecit A Dv v Mut Ro proiimperio uel permissu Duum-
uiri. Ulpianus i. si quis, 2.9.6.D.de surt. Si su-gitiuum meu quis quasi situm a Duumuiro, uel ab alijs qui potestatem habent, de carcere uel O '. stodia dimitteret, an is furti teneretur In vul- gatis libris, DIMITTERE, ACCrPERET: ut sit
potestatem dimittere: quod mihi non probatur. Nam ita hoc dictum est, ut alibi, ab aliquo se
Α LIBER ls pro quandiu liberos habebit. Tere lius, i.sed si, 62. L 2. D. de condit. Si demonst. Quum uir uxori, si a liberis non nupserit,in annos singulos aliquid legauit, quid tutis sit e Iulianus respondit, poste mulierem nubere, & legatum capere. Quod si ita scriptum esset, Si a liberis impuberibus non nupserit, legem locum non habere;quia magis cura liberorum,quam viduitas iniungeretur.id est,Quamdiu liberi em timpuberes. Papinianus i cum tale,72.D.eod.cutale legatum esset relicitam Titiae,si a liberis non discesserit in cet. Similiter Paulus lib. Sent. 2. c.
29. Potior quis esse debet, inquit, non solum a gradu generis sed a substantia rei familiaris. Similiter in Cluentiana Cicero dixit: Non mo- do dicendi a reo, sed ne surgendi quidem pote
stas erat: id est, pro reo. A. T. M. D. o. Aio te mihi dare oportere,ut Va
lerius Probus testatur: quae personalis actionis filii formula,quia persona rei nominatim in agedo notabatur :& stricti iudicij, quia simpliciter, ait Cicero,aspere& directo Oportere de certa definitaq; summa dicebatur. Ain uerli antiqui pro affirmo & contendo dicebant, auctore Noniorunde Aientia Cicero appellat, quae Graecisorensi & litigioso uerbo G ηγορι ' . A TITio perioluere, de Titii numis per luere. Cicero ad Attic.lib.v. Homines non modo non 8 recusare,sed etiam hoc dicere, se a me soluere. quod enim Praetori dare consilessent, quod reo non acceperam,se a me quodammodo dare Iid est , de mea pecunia. Idem in Planciana, in s n. Sinite me quod uobis fretus huic saepe promis, id a uobis ei per oluere. Plautus Menoem. Da sodes a te r post reddidero tibi. M e. Imo cedo abs te. Hinc natae illae simi Praetorinia sermulae,
9쪽
Aa aliquo possidere, pro, possessionem ab dili-
quo certo nactum dile, alicuius certi hominis possessionem obtinere. Plaetor in l. I. Uti possid. Uti eas aedes nec ui nee clam alter as altero
possidetis. Vi ergo ab aliquo possidere , est ui posses,ionem illi soli eripuisse,eamque ui obtinere. Hinc
Aa aliquot uti re quapiam dicitur, qui illi praecia
se rei suae usum ademit, eumque quoquo modo retinet. Praetor in l. . D. De itin. actuque .prili. Quo itinere actuque nec ui, nec clam, nec precarib ab illo usus es. Nam hoc eo pertinet,ut nominatim notetur is, a quo usum actorem non
oportuit : neq; satis est, si infinite a quouis alio
Aa aliquo aquam ducere, est non undecunquel aquam ducere, sed ex illius qui praecise nominatur,fundo deductam habere. Praetor in I. I. D. de aqua quotid. Vti hoc anno aquam nonui, noclam ab illo duxisti. Sie Am aliquo absolui: quod in uoce Absolui expli-eabitur. Av HINC centum annis . Vetus locutio , quae
pace quorundam dixerim non hoc significat quod vulgari lingua dicere solemus, De post
centum annos: hoc est, ut Latini dicunt, post centum annos, ut, post homines natos: sed eentesimo abhinc anno, uel, Annus nunc agitur centesimus. Alfenus l. proponebatur, 76. D. de iudie. Populum eundum hoc tempore puta
ri , qui ab hinc centum annis fuisset. Item,Nos ipsi non iidem essemus qui ab hinc anno fuissemus. Cicero Verrina tertia planissime hoc demonstrat L uaestor Cn. Papirio coss. fuisti ab hinc annGs quatuordecim. Nam a Pompeio& Crasso coss. ad Papirii consulatum totidem anni numerantur. Idem in ea pro Roscio, Quo tempore 3 ab hinc annis quatuor. Repr mittis tu ab hine triennium Roscio. Idem Uer rina quarta , Horum pater ab hine duos & ui ginti annos est mortuus. Et paulo post, Ipsos uiginti annos haereditas ab his petita non est. Et
rursus, offendit illum mensem comitialem suisse comitijs ab hine triginta diebus habitis, id est, trigesimo ante die. Hue etiam illud Charisi pertinet, qui libro primo sie scribit, Ante
annos ab hine dece natus ueteres dixerut,quod
Aa REo, pro defensor,&patronus rei. Ad Heren.lib. 2. Considerandum est, ne aliud accusa toris eriminatio contineat, aliud defensoris ratio purget: quod saepe consulto multi ab reo faciunt, angustijs caulae eoacti. AEACTI magistratus diccbantur, qui coacti d posuerant imperium. Fest. lib. i. ABACTOR Es , uide Abigei,
AEALiENARE uetus uerbum est ciuilis Iuris, hoe
est ciuium Ro proprium, peregrinis hominibus
non cominuhe: quo persectarei alicuius alienatio significabatur. Itaque Vlpianus l. abalienatum . 67. D. de uerborum signi sic. Abali natum, inquit, non proprie dicit r, quod adhuc in dominio uenditoris mane et uenditum tamen recte dicitur. Abalienatici uero est, eius rei quae mancipi est aut traditio alteri nexu , aut
in iure cessio, inter quos ea late eivili fieri pose sunt: uti scribit Cicero in Topic. quo ex loco
tria notanda de obseruanda sint: primum, cum sex sint acquirendarum rerum modi, quos Vlpianus in Institutiunculis enumerat, emancipatio, traditio, usucapio, in iure cessio, adiudicatio, lex : duos tantum solos cne, quibus res a dominio nostro in alienum traducantur , mancipationem scilicet , & in iure cessionem . Quod tamen Paulus,homo Graecus, litigiosus, natura controuersus, & hostis antiquis Iurisconsultis additu , suo more cauillaturin l. Abalienationis , vigesimaoctaua D. de uerborum significat. Abalienationis uerbum , inquit,etiam
usucapionem continet: uix est enim ut non uideatur alienare, qui patitur usucapi. Quasi u ro quis sciens prudens rem suain usucapi patiatumaut si sorte quis eo animo sit, res ex maior parte iudicandae non sint: aut si iudicandae non sint, qui patitur usucapi, non pro derelicto rem suam habeat, ac proinde alienare non dicatur, quia uerbum hoc certam & alienantis, & eius in quem alienatio sit, personam complectatur.l.in omnibus .s s. D.de obliga. actionibus . tametsi
usucapionem tertium cise modum quo res sectae abalienantur, constet ex eodem Vlpia. no cap. I .&. I9. Secundo ex hac definitione intelligitur,abalienationem carum tantsim rerum dici,quae mancipi sunt: non Etiam earum quae
sunt nec mancipi. Sed cum Vlpianus in Institutiunculis traditionem dicat propr am esse ferum nee mancipi, quid est quod Cicero ait, abalienationem traditione fieri λ Subdifficilis no dus hie uidetur, quem tamen explicare conabimur. Nam Cicero non siinpliciter traditionem dixit, sed traditionem nexu: quo uerbo mancipationem significari noctius, non aperte ille quidem ac nominatim, sed tamen ita significat, ut satis intelligatur. Cum cnim nexus formulam ritumque ex Cato Iurisconsulto describit, indicat nexum ad mancipationem pertinere. Ex quo intelligitur, Abalienationem mancipatione & in iure cessione fieri:traditione autem nuda, hoc est sine nexu & libra,fieri non potuisse. Postremdex eo loco constat, Abalienationem propriam ciuium I o. futile,non etiam pcregri
Aa ALIENATus dicitur, quem quis a se remouit. Alienatus, qui alienus cst factus. Festus , lib. I.
AEAM ITA, inquit Caius est abavi soror.l. s. D.
10쪽
de gradibus .ab alijs autem sere Amita maxima dieitur. AB AvvNCvLus, abmatertera, id est, abaiae frater & sorori ait Caius l. 3. D. de grad.& affin. AEAvus , inquit Festiis, dicitur,qui abest ab auo,&estauus avi. Hinc quartus patera Virgilio nominatur Aeneid. x. Ille tamen nostra deducit origine nomen i Pilumnusque illi quartus
Ae Avus est proaui paterni,aut materni pater: Abauia, proauiae paternae, aut maternae mater: ait
Paulus i. t o.6.8.D.de gradibus. AED 1 CARE , inquit Nonius,est familia abiicere. sumptum autem a Graecis uidetur, qui patrem ἀπιέπειν, filium autem dicebant. Itaque Quintilianus libro II r. cap. vi. Abdicatum interprctatur, qui a familia patris abalienatus est. nam Graeca quidem locutio per praeconem id pronunciari solitum indicat. Et Plato libro de legibus xi. perspicita id ostendit, ἐώ οἱ
lint filium per praeconem coram omnibus abdicare,ne amplius secundum legem sit filius. Saepe autem postea aseraraim dicit. Hi ne abdicatio,de qua Imp.L .C. de pat. potest. sic seribit: Abdicatio quae Graeco more ad alienandos liberos usurpabatur, & απιώρυξις dicebatur, Romanis Icgibus non comprobatur. Fabius lib. I. capi te Abdicationum formae sunt duae: altera eriminis persecti,ut si abdicetur raptor, adulterialtera imperfecti, uelut pendentis, & adhuc in conditione positi: quales sunt in quibus abdicatur filius qui non pereat patri. Videtur autem haec abdicatio in tu re apud Magistratum fieri solita, qua parentes testificabantur se iis de causis quas proterebant, suos liberos a sua familia re
mouere,neque deinceps in liberorum Ioco numerare uelle. totaq; haec ratio Graecorum fuit: nam Romani emancipati ne utebantur. Quintilianus autem exempla puerilium exercitationum ex Graecorum sontibus proferre conlueuitaui de
Ακoi CARE se magistratu, est ante tempus magistratum deponere. Pomp.l. 2.f. II. D.de orig. iuriEt quum placuisset leges quoque ferri,latum est ad populum, uti omnes magistratu se abdicarent. Papinianus in I penult.D.de ostie.praes. Legatus Caesaris abdicando se, non amittit imperium. Moris etiam erat, ut quibus imperium certa de causa abrogandum erat, ii dignitati &existimat ioni suae consulentcs,per se & quali sua sponte magistratum deponcrcnt,seseque priuatos redderent.quod in P. Lentulo Praetore factu videmus in tertia Catilinaria, de quo Senatus cesuit, ut cum se Praetura abdicasset, tum in cust diam traderetur: P.Lentulus, inquit, quanquam patefactus indiciis & consessionibus suis, iudicio Senatus non modo Praetoris ius, uerum etiaciuis amiserat,tamen magistratu se abdicauit.
Hoe autem Graeci a καχου της ἀρχῆς dicunt .
Plato libro undecimo De legibus: ἰώδἐά α
Quod si iniuria uideatur affecisse pupillum, praeter litis aestimationem, magistratu nomophylaeis se abdicato : Respublica uero in comitiis alium nomophylacem in eius locum susscito. Sic Cicero ad Atticum: itaque tutela me abdicare cogito. quod Vlpianus capit. Instit. undecima sie interpretatur, Est dicere nolle se tutorem elle. Seὸ deponere magistratum dicebantur, qui eum consecto tempore populo Romano reddebant. Abrogare autem suo loco explicabitur. AEni CARE Consulatu, deponere Consulatum. Cic.de nat. deor. I I. Augures rem ad Senatum, senatus ut abdicarent: Consules abdicauerunt.
Et paulo post: Consules summum imperium
statim deponere,quam id tenere punctum temporis contra religionem. ABDICAR a, decreto recusare, ac denegare. Pomponius l. 2. f. II. De orig. iur. Qui cum animaduerteret, Appium Clodium contra ius uin
dicia, filiae suae a se abdixisse,& secundum eum qui in seruitutem ab eo suppositust petierat, di
2ille: id est, decreto recusasse, ac denegasse. Nam cum tribus uerbis in decretis uterentur, Do, dico, addico: cum secundum aliquem uindiciae dicerentur, ab altero abdici dicebantur. Hinc aves in auguriis abdicere regionem dicumtur, quam improbant, ac sequi tenerique uetant. Cicero libro de divin. r. Cumque in quatuor partes uineam diuisisset, treisque partes aues abdixissent, quartam partem, quae erat reliqua , in regiones distribuit. Quemadmodum ergo Dicere, dare, decernere uindicias secuniadum aliquem a Pomponio & Liuio dicitur Ma- si stratus, qui cuipiam litis uindiciarum uictoriam decernit: sic Abdicere uindicias ab aliquo Pomponius dixit, pro abnegare de recusare , quod ipsum Abdicare quoque significat. N nius enim de uocabulis improprijs: Abdicare, inquit, non solium de patris facto potest diei, quod est familia abiicere, sed rem quamlibet
negare . Pacuvius Atalanta, Mortem ostentant, regno expellunt, consanguineam esse abdicam ABDuc RE comitem mulcri Labeo sic interpretatur , non modo manu a mulieris comitatu detrahere ac remouere: uerum quoquo mΟ-do efficere , ut eam deserat . Ulpianus Litem apud , I s. f. abducere , D. de iniur. Abduxisse uidetur, ut Labeo ait, non qui a ducere comitem coepit . scd qui persecit, ut e Λ a mes