장음표시 사용
371쪽
Ρetri Ricci ardi j Commentar a
nas area, Nobitissmi Auditores ) ad interpretationem vulgaris text. in 3. s seruum ali mi J. eod. tit. nostro, in quo quidem, materia admodum pulcheltima pertractatur, de exe-pta a imis communis tegulis, & omittis prcludijs., Dividitur text. iste in tres partes, in prima ponit rutilione & eam determinat, in secunda dat deeionein ratione comprobatam, in tertia 6e vlii maeande aut horitate costmat, partes singulet patent. summatur secundum Atet. s substitutio vulgari, facta fuerit seruo alieno, quem liberum putabat testator, substitutua vocatur in parte haereditatis, licet seruus iussu domini illam adierit., Facti series ita poni potest. Pamphilus testa tot et edes Titium se tuum Sempronii titisse liberum, de patiem familias, eum in testamento h tedemitistituit, & s haeres non esset substituit ei Caium;
mortuo testatore Titius seruus hirci institutus iusisu domini adluit hereditatem, quaerebatur mosso Aeduobus. Primum, vitum talis institutio sacta de Titio tanquam libero cum si fetuus, esset valida in iure. seeundum, utrum dato quod valeret post. aditam haereditatem ab eo iussu domini substitutus admittat ut in aliquam partem. 3 Quo ad Primum videbat ut dice dum, quod institutio no valetet, & se substitutut admitteret . Primo per regulam quod voluntas agentium
non operat ut ultra eorum intentionem, l. non omnis , it .s ceti petii. si quis nee eausam, f eod. at testator instituit haeredem Titiu tanquam liberum,
ergo praeter eius intentionem non videtur extenia. denda dispositio ad ea sum in quo ipse erat seruus. A secundo cost matuti quia prouiso sacta in uno casu non ex teditur ad alterum, quem testator non expressit, i. commodissime. s. se liber.& posthu. at dii ponens prouidit in casu liberiatis. ergo non debet trahi ad ea sum seruitutis, sed quod substitutio-tii Cai locus ellet .
a Tettio & vltimo dubiu faciebat, quia vetitas pretfeti ut opinioni, 3e plus valet id quod est in vetitate quam quod in opinione. f. si quis rem sua. I. delegat. l. si patet ε. quoties ii. de manumisia in s. l. regula, 3. quς ignorauit, is detur.& sact. ignorant. at veritas est quod institutus est seruus, cum testat iis opinione esset liber. ergo vetitas attendenda, ita quod substitutus admittatur. a Quoad seeundum videbatur etiam dicendum, dato quod institutio valetet, quod Caius substitu tus in totum esset excludendus. ex quo iam seruus
illam haereditatem adierat iussu sui domini.
Et dubium in primis saetebat, quia ipse Caius
iure substitui mitis non institutionis vocatur a testatore, de se est honoratus in seculo gradu, unde donec, de quousq; duret primus gradus ipse no est vocandus, am text. in princ. 7 de legit.agnat.success. Cost macq in adita li teditate substitutio vulgatis spirat. . post adlia. C. de impub.et alij1 subst. at in ea su nostro adita fuit l, reditas, ergo nulla spes esse Adi successionis penes ipse ni Caiu substitutia.
Tertio & vltimo augetur, quia si iste substitutus
admitteretur ad hanc hare litate, daretur eoncursus sinul institutionis di substitutionis,at hoe esse non 'sit, quia unus gradus succedit post alita & nopol neti conso, l. i. isde vulg. de pup.& in prin. s. iit. nostri, et go in tot u est excludendus substitutus.
Qui b. tia non obstantib. contraris in utroq; capite determinat imp. dieens Q institu ius iusti domini adire potest haereditate,& q, Caius et substitutus in parte haereditatis admittatur. RO decidedi est in ambigua mente,& volutate disponentis, prout dicit hie imp. videlicet qsi testa tot scit alique eia se alieno iuri subiectu, de illi instituit, atq; iubstitueri do dieit. & si littes noetit, si haetes M uius. illa verba habent tune sensum ut sille non acquirat licteditatem sbi, aut ei cuius iuri subiectus est, tune demum admittatur substitutus : in eo vel bquem liberia esse credebat stetit in casu nostro habent hunc sensum, ut si ipse sibi non aequitat haereditatem, aut ei cuius iura postea subiectus esse et- petit, sed cet te neut tu fictum est hie, quia i ste se tuus sibi non acquisiuit, nec ei cuius iuri postea subiectut else e petit; sed certe neu itum factum est hie, quia iste setuus sibi non acquisuit, neq; ei cuius iuri postea subiectus esse e perii, quia iam erato subiectus, ergo cum eli et ambigua mens testatorisImp. admisit subiti tutia in parte sequutus I C.dicentem in ambiguis quaestioni b. mediam viam eia se eligendam l.antiqui is si pars haered .pet. cap. a. extra depraesum pl. ,.s n. qui b. ex caus manu. non licet,&ideo Imp. hic noluit excludere seruum, nee
etiam substitutum, sed quod ambo in defuncti limreditate suceedant. Qua decidendi ratione stania
non obstant in contrarium allegata in utroq; casu, quia unica responsione tollunt, eumpta dicta sibi locum vendicent, quando esset clara voluntas disponentis, quod ipse non errauit in conditione haeredi 1Ad sentetit illu aut esse seruit aut liberum. sed hie suit in dubio, ergo no pioced ut in ea su pIs
dicto, stante hae pet Iustinianu decisa qu stione.
ι o Ptimo ex text. noto ex mente Aret.quod quam
uis alienui seruus iit institutus cotemplatione sui, pet dominum tamen iuberi potest, ut adeat, de domino quaerat,& hoe quia quomodocunque fuerit institutus non potest acquirere nis domino, s. in potestate, supta de his qui sunt sui vel alte ivt. Secisido nolo. Q sine iussi domini seruus institutus no acquirit dilo, nee susseit Q sequaciali habitio post sacti aditione per seruum, ut notat Bart. Malij in l.s plures, is de aqua plo. arcend .est tex. in i
s qui, mihi bona, F. iussism. isde acquit. hared.
Tettio noto, Q illa verba, si heres non erit, in eo
quem testator icit esse fetuum signis ea i s ipse s binon acquit et haereditate aut alium haerede non socerit,cuius iuri subiectus est , in eo veth quem liberum esse et edebat fgnificant: s sibi aut ei euius iuri postea subiectus esset petit, vi supra diximus in Rubr. de vulg. subst. loquebamur, ae de istorum vel botum fgnificatione agebamus.s I Quarto noto quod id quod diei tui in tex .nostro de seruo instituto, & substituto ei dato, procedit,qntestator credebat illum liberum qui is erat seruus alienus, si verbille futilet seruus pioptius testaioris,&li tu credidi isset,lutie institinio elsci ipso
372쪽
Ad g. Si seruum, De vulg- subst. 329
ante nulla. l. neque, is de milititera. si seruu, ibi. si seruii propitii que libelli esse credebat miles insti
tu illet. in ea est conditione, ut institurici no valeat. sed cotta hoc notab. Atei videtur facere text.ial. en. C. de necess. serv. haered.institis. nos itaque. ubi dieitur,et quamuis testam eis, neque codicillia
et iaci data libertas sit, dii in in eo, aut in illis suetit institutus littes, statim liber, haeresci; sit, via de arg. se ex eo. adita hetteditate intelligitur etiam data libellas per illum text. sed in ea su nostro testatot instituto letuo sua ignorans ipsum seruum, es data
hae teditas ergo de libertas, ergo contra hoc nota b.
Huie diis euitati respondetiat Aret. hie, uod id εν dieituti quod adita hi reditate seruo. intelligit ut etia data libertas, habet loesi quando testator scit
illum esse se tuu na tune cu sciat coditione eius, ni iahilo minui si vult ipsum habere licteditatem,inteuligitur etia velle libet hi esse, eu sine libertate lictea
ei te no possit, g. idemq; iuris, s. qui b. ex cau. manu. licet vel non: at cu aliquid alicui eoeeditur, id conia
cedit ut sine quo illud esse non pol, l. i. ff. de iurisd. omnium iud. secus aut si testatot ignotat illii esse
seruum. tune enim per haereditatis aditionem ille non sit haeres, quia non potuit testa tot illum vel
le liberate quem libet u eredebat, ad hoc aut quod quis liberet ut, oportet quod prius sit seruus, eum priuatio habitum praesupponat. l. deeem, is de
verbo. oblig. mens ergo testatoris abfuit a dati ne libertatis, ergo cum libet non sit non est littes. Contia hane Aret. responsionem videtur polle opponi de text. nostro , ubi tella tot ignotabat illum esse seruum, et tamen tenet institutio, de quod magis est, ille erat seruus alienus, quem etsi voluetit, inuito domino non potest liberare, eum ius nostium sine facto nostro a nobis ausetti non possit, l. ius ostium, de reg. iur. ra Hete tamen impugnatio licὰ intima saeie videa
tur colorata . non tamen eli s usticiens, de pro eius
resolutione sciendum est, id id ς, me si ell, non potam plius esset meu . , . sic itaque, idearena sol mano ingreditur materia, nisi materia sit ea forma priuata. ite lex non admittit inititutionem, quae nihil potest operati,cu imitetur naturam, minorem T.
de adcipi. 5c natura nihil agat frustra. quo stante, facilis est tesponsio ad argum. quia magna est ratio diuersitatis, o uado testa tot instituit seruu propriueredens eum liberum, de quando instituit alienu. licet similiter erret quia in primo casu eu non sit factui liber, quia testator non potuit illum liberare. que i a liberum esse credebat, illa institutio non valet ullo modo quia ille seruus non acquirit sibi hiet reditatem. de alijs illa haereditas no potest acquiri, cum seruus non aequitat nisi domino, de domin naeius est testator, eum illa haereditas sua sit. unde si haec institutio ad mitteretur, elIet omnino seu litatoria. Qn veth testator instituit seruia alienta errans. ne etiam non potest ipsum liberate, nee etiam si vellet posset inuito domino, tame illa institutio ethvalida, quia si semus maneat, in eadem .causa illa
acquiretur domino, cui bene acquiritur, cum non si sua: militat ereo diuelsa to,eu in primo casu institutio nihil ponit operati, in se cudo vero secus sit. 3 3. Quinto noto, quod hic est casus in quo admittitur eon eursus itistituit de substituti vulgaris contra regulam, l. quadau, is de aeq. haered. ratio aut huius specialitatis est secundu Aret. de alios, quia illa rogula procedit,quoties apparet expresse testatorem
velle prius institutu, de postea substitutu admitti: sed is proposito fallit, quia in ea su nostro erat incertum , 5c ambiguum utrum testator vellet plius institutum admitti, de postea substitulum, ex quo ille quem liberum putabat instituerat, tamen crat seruus, unde ratione dubietatis recesium est a regulis iuris in casu nostro, de factu in est,quod in parte succedat institutus, de in patie substitutus, de se quod ibi siti ut ad licteditatem concurIant. Sexto noto ex illis verbis, ei cuius iuri postea subiectus est, Φ qsi instituitur liber tunc lex subintelligit sibi acquiritur, si non mutauit statum,
sin autem muta uetit. vi quia se dederit in arrogationem . aut inpressiis fuerit monasterium, secus est,
Auth. ingress . C. de sectosanct eccl. de declarant DD. in Lit patet. iseod. Bald. de Imola ibi. Iη Septimo ex meie Christoph.de Casii l. et ex Portinuio,quod qsi opinio repugnat veritati, tunc rati ne eo dictu, eligitiit media via,ut hie, Se in l. si pater. g. de hae ted. inst. sed contra huiusmodi nota b. Opponitur de text. in A. s. si quia rem sua ,3. de legat. cui milib. deductis superius in rationi b. dubii adi, ubi veritas praeualet opinioni. Sed saluando Chtistoph. dico illu loqui in ea se, qn opinio non repu-gat veritati in totu, hie. n. de in d. l. si pater, opinio disponentis non erat contra veritatem, sed pp ignorantiam i psius, pp quam nos reddimus ancio tres quid ipse fecisset si veritate cognouisset, non obstat ergo d. ,.squis, qilia ibi erat opinio contra veritatem,a qua longe aberat voluntas disponentis merith veritas inietum ex eludit opinion E. Ex qud in
tti, vel arbitratores perplexam quaestionem, Se dubiam prae manib. habeant, possunt eligere media
viam, nee in totum absoluendo nec in totum coniademnando, quod tamen procedit, quando rariones suntς qualiter urgentes pro vitaq; parte: sin vetb pro altera sint debiliotes, tunc pro sortiori iudicandum est,unde dicebat pρ hoc Porti non obstare l. Nesennius,isde neg. gest. ubi ab utraque parte erant validae rationes, de tum una pars in totu fuit condemnata, quia respondetur,.illud euenit, ex eo quia pro altera parte rationes magis urgebant. Is Octauo de ultimo notatur ex mente Bald. hici
uod qua uis sit tegula, q, quis non est idoneus iu- ex in causa propria, de qua in l. qui tutisdictioni,
si de iurisd. omn. ius de in toto tit. C.ne quis in sua causa sibi' ius dieat, non tu procedit in eo qui non recognoscit superiorem, ut est Impet aior, qui est iudex in causa propria, ut hie, concordat text. In l. de hoe Tilius, is de hae ted. inst. Bald. autem notabilitet in l. proxim/,ff. de his qua in testam .delentur,
dicebat, quod melius. de honeste saceret Imperator, si talem causam alteri delegatet,de se se iubij-eet et iurisdictioni minotis, quod potest, in l. receptum, is de iurisdict. om n. iudici ratio autem est, quia in Imperatore cessat ratio, quae facit quo mi
nus alii non possint esse iudices in causa propria; nam quis prohibetur ideo esse iudex in causa pro-
373쪽
pria propter assectionem,& propter suspicionem, quae e:l ite secundum se sementiani sitat, quae latio c. statua imperatore, qui censentur fons, Se vastu. lex animata in tertis item sanctissimus te. likio:simus atque optimus, ut in tute passim notissimi iuras est. 7 Accipio nunc glosin vetb. partem,cum duς primae nihil habeant, quam diuido in tres partes, in Prima quaerit de una quislione de ipsam determinat, in secunda format altera,& soluit eam ex mente quorundam, in teitia et vltima ponit Opinionem aliorum .deinde suam. partes singulae patent.
Pro ex pedatione pii nat patris, dicit ut in text. qd in partem admittit ut substitutus, quaero una cumloc in quam partem admittatur; respondet quod aereditas diuiditur in duas semisses, idest in duas partes, te iteria unus semis, vel una pars debet subdiuiditu duas partes. quae et unt quarta totius haereditatis, et unam ea tum habebit substitutus.& alte tam partem dominus instituti, viis de haered. in . si palei familias. in fi . ubi ponit ut idem ea sua. Su in secuda patie pro euius expeditione q a touna cum xl. quid erit de alio seniisse; respondet gi. ex mente quorundam v substitutus habebit illam
parte et hoc inspecta opinione tellantis, qui credidi titilli tutum libet u esse. D p consequens credidit substitutu admitti ad ii reditatem,s institutu, s bili ereditate no acquiserit, vel alio cuius itui postea subiectus csse ceperat, sid in casu nostros bi no acquisuit, nee ei cuius iuri postea subiectus esse ceperit, ergo debet substitutus admitti ad hae teditatem,ta s dicet et ut, si substitutus est et admittendas, un-ile est, st dominus instituti debet admitti in quat-lam partem. ut supta dixit glos. & ipsa respondet quod habet ratione cuius dana ςquitatis, quia s. vetii est ipsum institui uelle setuu illius, de pro opin. a thotu dicit glossa cit generalis tegula, quod opinio si cons deranda. viii . pro empt.1.2.9. si a pupillo, dicitur ibi,s a pupillo emeto sine tutoris aut holitate quem pubere elle credo, usucapio sequitur,ecce crgo quod aiteditur mea opinio, puto enim illum ruberem ad idem allegat tex. in l. is qui putat, isdeacq .hete , ubi dicitur is qui putat se necessat turn, cum sit voluntatius non potest repudiare, nam plus est in opinione quam in vetitate. Sum modo in tertia dc vltima parte, in qua glos. ponit sua opinione,& comuneni, dicens v alii dixerunt contra s Q ille sentis datur dno veritate inspecta. quia tunc vere ille erat eius seruus, de verὰ erat institutus, quod vetiti, videt ut, subdit glos&sic adhaeret opinioni huic,& facit pro hae id, quod
dicitur veritatem esse spectandam, g. s quis temsuam . T. de legat. quem alias induximus. Exqu gl. colligunt interpretes hane conelusionem a sub stitutum de iud in tex. nostro. in pariem admitti, quat concluso multas patii ut disse ultates, de non defuerunt qui co traiium asstinate ausi sunt, subis fiuium scilicet in totum admitti, di mouentur his iraediis. 8 Piimo quotiescunq; testamento in primo gradu non vati t. intelligit ut incipere a secundo si in secundo tion si illa impedimenia quae di in primo, scd in casu n9stipiestatu cuium non valei in ptimo
gradu. ergo debet incipere a seeudo fle se illh substitutua debet esse haeret totum. maior probatur, in l. s. s. de liberi de positi in s. nn. ubi dicitur s ita te status si patet sim ut a primo quide gradu filium picteriret, a secudo vero editi redaret Sabinus Cas itus, & Iulianus purant petempto primo gradu testamentum incipere ab eo gradu, a quo filiu1 esset ex haeredatus e minor probatur ratione . et tot inconditione personae haeredis vitiat institutionem, sed hic teilaior errauit credidit enim liberum esse, cu seruus esset ergo talis institutio non valet; quod
error vitiet, habetis tex. in l. si pater, C. de haered. 1 sit. v bi dicitur. s patet tuus eum quasi stium instituit, quem falsa opinione ductus suum esse cre debat, auferendam esse successionem diuorum Setieri de Antonini placitis tontinetur. i' Respondeo ego qui sequor opinionem communem ex Bald. quo i in d. l. ia patet ille error tespiciebat causam finalem institutionis, hieno; declaro. nain testator potest errare in conditione instituti. Primo ei rea causam finalem. seeudocti ea illam conditionem, q est causa institutionisi ex eplu; fui ego a quodam maximo benescio affectus, unde causa remunerationis institui Titium haeredem. de apparebat me illum instituisse ratione illi ut be nescis accepti. quia fortasse ei de eo mentionem in testameto, post modii comperium est Titiu non sitisse illii quisne benefieio at Deit. cerip ipse et rotbene vitiat institutionem , quia omnis agens agitit opter finem, l. iudex, is de re iud. abest enim vo-untas testantis ab huiusmodi institutione cum errat in fine. Aliquando et tot iste non respicit conditionem, quae est causa snalis; ponamus quod
fuerim a Titio benescio affectus, 3e illum ob hoe institui haeredem.& illum liberum esse credebam.
cum in esset seruus, certὰ hoc casu iste error non te
spicit fine, quia in eo. quod fuit easti illius insitutionis non et raui.& ideci .alet institutio se in casiano sito; ille instituit seruum credes illum liberum, certe causa quare institutus fuit, non suit. quia ille
esset liber, quia se poterat alium quippiam insit
tuere, qui libet sumet, ergo dicimus quod error inconditione instituti vitiat institutionem quando te
spicit causam finalem, ut in d. l. s pater, at in ea sanostro non respicit error causam finalem,ergo cetasu argumentum.
o Secii do pro hae opinione quod substitutus initim si admittendus, adducitur text. iri l. quadiu.s de hae ted. inst. . bi dicitur quadiu est locus instituto eessat substituti aditio, ergo patet, quod sine incoin putabilia quod primo institutus adeat. δί hstitutus, unde sequitur. quod s substitutus ad .anitiatur in partem, ergo δe in totum.
Respond. quod hoc est speciale talione validitatis lationum existentium ab utraq; pat te, quarum una non evacuat penitus aliam. Tettio contra commvn. urget ter .in L proponas, C. de haered. inst. v bi talis erat casus miles instituit haeredem Ioannem quendam, qui erat se iras suus. de patris eius ieni mi litis, erat enim inter eos cois, apte aut miles credens eum esse libet umroprium, ut eius indicabant verba illum instituit
aeredem, di s hcies non esset Mavium substituit,
374쪽
rosi mortem tela itoris apparuit hune bile seruum
communem inter testat e dc eius fiat tem. substitutus volebat admitti ad hς ceditate, item de stater
de sancti, qui erat dominus illius serui, qu rebar ut quid iuras. 5e dicit ibi Impetator P si credens eumpto ptium libertum licredem instituit, nee pet eum ad altu quequam pertinere voluit l, reditate extitit eo ditio substitutionis, te substitiuus admittit univir de arguo se ex ea lege, lex indillincte loques, indistincte debet intelligi. sed ibi sublii tutus admittit ut indistincte, ergo nec nos distinguete debemus, i. de plecto, is de public.in tem act. mi Respondet huic Cuman .in d. l. si pater. Ede hqred. init. quod eli aduertendum, quia ille tex. cou- cordat cum tex. no illo, nam ibi subiti tutus voeatui Pro parte,& ad at g. respondetur,quod lex non diis si inguens generaliter intelligitur,nisi per altas leges limitietur,& distinguatur,a in propolito nolito ilic tex. distinguit it di innitatur pet text. nostru hic, pel tex. ind. l. si patet, merito ratio non obstat. H ea responso Cuman. licet ab omnibus, quos viderim approbetur mihi tam e no satisfacit, di est iudicio meo contra illu text. nam ibi dicitur, quod si credens eum liberum . illum hirede in stitui neq; rei eum ad alium que in qua litteditatem pertinere voluit,extitit conditio substitutionis, sibiq; h reditas est delata. certὰ domini subiti tutionis conditio, qua expleta admittitur substitutus, est duplex, una in libeto. de est, si h res no erit, vel alium haei emesseetet, ad hoc igitur vi habit locum substitutio, cportet quod institutus primo loco s libet est haeres non sit, s veto est seruus, quod tune non si a in se, neque alium esticiat, ut dicit text. nos et, de tunc ἁicimus exiliete conditionem substitutionis. In eo autem text. dicit ut quod conditio substitutionis extitit, et go ille non fuit haeres, nec alium est haeredem , alias non extitisset conditio substitutionis, id quod indicat ille tex. dum dicit sibique delata est haereditas. quasi temoto primo instituto admittatui substitutus omnino. Vlterius denominatio semper si a potentiori l. quae titur, is de stat. ho m. sed si ibi in parte secundum stibili tutus admitteretur, haberet quartam soluin modo secundum D D.hie.& ibi, de tres partes dominus instituti , quom osso ergo diceret ille text. v h reditas est delata ad substitutum, si minor pars est apud ipsum, & maior apud ptimum institutu di si dieetetur, v ibi haereditat est delata pro parte. respondetur, ψ incluso unius est excluso alte Mus, i. cum praetor, is delud. unde eum ille text. includat subflittitum, alios excludit, eIgo.
Seeundo igit ut loco respondebat Vigli. hie, qui
tacito aut hore ab eo. Cumano eodem loco respon sonem in uiuauit dicens, aduerte quod ille tex .l quit ut in milite cuius voluntas magis attendit ut
reiectis tutis solemnitatibus. l. t. q. de milit. test. δε- teor igitur, quod quando paganus instituit fetuum alienum tanquam liberum . de ei substituat, quod
manc sub illi uius vocatur in parte, de ratio est, quia non attendit ut in totum opinio testantis, quae fuit quod si institutui h res non esset, tota li reditas deuoli teretur ad substitutu. sed quando miles hoc sacri, quia elus voluntas magis ali editur,ideo in totu
vocat ut substitutus, et ita loquitur da .eu pei sonas. 3 Haec te sponso non videtur sussciens, quia debetis scite, quod ratio quare cum tellato nitituit se tuum alienum; de ei substituit creditas eum libe rum admittat ut substitutus,& institiatus, est. quia sumus in dubio de opinione tellatis, dubitamus .ai. dato Q lesia tot seiuum etia postea sciuisset an eum stillet instituturus, potiti t. n. ile q/elia si sciuis illlum instituisset.& etiam potuit esse quod no, unde
cum non esset cellum, quod facturus elset testator vocant ut ambo si igitur certum esset,st testator no
instituisset illum,absque dubio solus subsiliuius vocaretur ad haereditatem, ut declarant Doct. in d.l.s pater quare ex astri patet quod Viglij responsi non pio cedit, lina adhue s seiuum sciuisset ille miles, sumus in dubio a neu esset instituturus, potuit enim este, q, non instititisset, de quod se. Ideo ego fateor quod voluntas militis mulium attenditur, quando constat de ea, sed in illa lege no constabat, cum celiu ibi non esset, an si ille miles cognouisset illum elle seruum institutinus sitisset, nec ne. α Raphat ergo Cuman ut cernens sit san has disis evitates teli iam adducebat solutionem dicens, ipibi ille milet credebat illum esse suum libertum, sed libelli pi sant obsequia patron O,δe osscia toto titulo de obsequi.a liber. & liberi. unde ille insit-tuit ipsum quia ei obsequia de ossicia pristitit 5e s- militet, quia patroni ut elut imum diligunt libet tos ob talia: eausa igitur sit alis suit ipsum rem uia
rate Ob dicta obsequia pissit ita, poli modum comis Petrum suit Q non erat eius libertus, sed seritus comunis, unde iste error respiciebat causam snalem, sed talis error vitiat institutionem, ergo non est mirum s in totum substitutus admittatur, secus est in casu nostro, ubi error non respicit causam finalem, de ideo institutio non est tritia.
Sed nee illa responso est admittenda, nam sciendum est quod libet tus cum sit a patrono libetatus, tantum debet patrono, quod nunquam posset illure munerare, sed in signum citiusdam recoenitionis , debet obsequia, de opera ei praestare, cu enim libertas sit te, in extimabilis, apparet quod patronus ia dedit primi u libello operatum, & Obsequio
Ium, unde non tenetur ei ad aliquam remuneratione, intelligo de quitate; non potuit ergo Cuman. dicere quod temunerationis eausa illum secisset licredem credens libertum suum, quia no oportebat, eu libertus sit iam maximo pr mi a flectus, unde illa tesponsio non caret diuinationis labe. 1 Vos igitur DD. praedicti, solutionibus relictis dicatis, quod ille tex. habet seeum solutionem. ibi enim dicitur, quod si credens libet tum suum illum haeredem instituit, nee voluit per eum ad alium haereditatem pertinere, tune substitutus admittitui in casu proposito, quia testator non solum e trahat credens libertum suum, sed volebat etiam omnino quod ipsa haereditas pertineret ad illum, de non ad alium quempiam per eum . Ex quibus verbis colui igitur, quod si testa tot agno init et illum esse sonu, non instituisset postquam alius per eum solet haeres; apposuerat ergo verba quod ille tantum suam haereditatem haberet, non alius per eum, alias admitteret ut substitutus. At in casu nolito non appa tebat
375쪽
33r Petri Ricci ardi; Commentaria
rebat an testator si sciuisset illum seruit esse, quem tanquam libet um instituit, sui stet instituturus, nee me, potuit enim esse quod se, sed ibi apparet, quod
ron: merito illa iura ad inuicem non repugnant, vi
salsi, opinati sunt nonnulli ,& hane reconciliationem inueni etia tenere Leoni. in suo iractatu substit. in specie de vulg. quem ego ante non videram. Quarto &vltimo adducitur tex. noster dum in eo dicitur, quod illa verba, si haetes non et ii, in eo quem liberum testator e tedidit ita sitiat inter pie- .anda, se ilicen si sibi haereditatem non aequirat, aut
alio cuius tuti postea subiectus suetit, dicamus e go, quod si iste institutus sibi non acquirat haereditatem, aut ei cuius tuti subiectus postea suetit, a Lmittit ut substitutus in totum, at neutium factum est hie, quia sibi non acquisiuit, cum esset seruus, non etiam illi cuius iuri postea subiectus esse cςpsiit, quia iam subiectus erat, ergo admittitur substitutus in totum.
Respondetur ex Vigilo, quod ea quae loco conditionis ponuntur, Ze ea sacta nescit testator dispositio tamen valet. l. si ia facta, fgde conss.& demon. vhi ad verbum. ergo conditio in ea sit nostro . cum sit completa,licti postea testa tot nesciat, lil posticitamen debet valete, si nihil aliud impediat, eum possimus dicet e. quod non est tota litet adimpleta
as Contrariam igitur opinionem eommuniter sequuti sunt DD. pro qua est lex ini. si patet is deliqred.inst. ubi ponitur casiis rex. nostri in fi ipsius dicitur ibi. igit ut hoc ea su duo semisses fiet, ita ut alter semis inter eum qui dominus est institus, de substitutum diuidatur, ecce eigo quod express Eille tex. dicit, quod substitutus vocatur in i artem Iam, nee ei potest responderi ut rex. nostro, die en
do, qu d si vocatur in totum ergo de in parte, quia ibi explesse delet minat de sola parte , 3e ex his fir-wa remanet e ncluso substitutum, de quo in hoe
g. in partem tantum admitti, non autem in totum.
as secunda elicitur concluso ex glos quod substitutus de quo hie,in quartam h reditatis partem vocatur, de aliae tres competunt instituto, de eius domino, verum quia & i lia non transit sine contradictore, ideo ad partes discutiemus.
Sit igitur qu ilio, an bstitutio ista habeat locuin qua ita tantum . vel potius in vitili, & Polit . in suo tract. substit. & Alciat. lib. i. cap. I. dis punctio.
de vigii. hic, tenuerunt, quod debet et diuidi aequaliter haereditas, ita quod substitutus vocetur ad dimidium haereditatis: quorum opin .sequitur Petr. de Rauen. de alij antiquiores , pro qua deducit ut primo ex Alciat. Appellatione partis intelligit ut de dimidia, sed tex. noster dicit quod substitutus vocatur in partem ei go dimidiam intelligemus . maior probatur per Batt.in l. Maevius, 3 duobus, deleg.
Huie primo argum .defendendo opin .cfit ratiam
responderi potest, quod appellatione patiis intelligitur de dimidia in dubio, sed hie sitinua inclatia
ex coniecturis insta dicendis, ergo. Vel secundo potest resp5seri quod vocat ut in parte dimidia illius semissis, sed de alio semisse no dubitatur, praesupponit.n. tex. v roncillius veritatu seruo contigerit. 27 secundo tamen pro ea facit quotiescunque adsunt hinc inde rationes urgentes, adeo quod una aliam non vineat, tune media via eligitur, ut di x
runt B.i ld. 3e communiter D D. in d. l. si pater, at in casu nostro est eous ictus rationum, de aurium, de propter hoe admittuntur institutus,& substituis tua simul contia regulam l.quamdiu, T de acquiri haered. ut supra diximus, ergo media via eligetur. Respon. quod quamuis sint ab utraq; parte v
gentes rationes, tamen urgentiores pro parte i erui. vi insta dicemus,& tune non eligit ut media via, si dieet et ut quare non totum adradicatur ipsi set uor respondeo, quia eius rationes non in totum, M a
penitus euacuam lationes substituti, licti validiotes sint. a a Tertio 3e ultimo potest adduci pro hae Opin ione in Litorem substituit. Copula s&ὶ aequaliter di-st tibia itur inter copulata. Sed lex dixin quod in ea su proposito diuiditur haereditas in tet se tuum, d
substitutum, ergo qualiter diuidetur.
Respondeo quod copulas aequaliter diuidete
intelligit uir quando no adsunt validiotes pissumptiones contrariae cotrarium demonstrantes, ut patet de onete iniuncto, na ii qui sint per nomina pro pria,& cum copula nominati in substitutione, si iamen illis suetit impar otius iniunctum, attendit ut proportio illius oneris, non obstante copula, & quia illa praesumptio, quae ab hoc onere iniuncto accipitur, est validior modo in proposto licὰt adsit copula, adsunt tamen praesumptiones vigentio. res contrarium demonstrantes , addito quod illa verba sint legis, non autem testatotis.
Vnde eum opin .c Otraeommvn. non probetur. Docto. communitet fuerunt in ea sententia, quod
talis substitutus tantum patiem qua itam haereditatis consequatur, quae
1 s Primo sundat ut in l. si pater. g. de haered. institi ubi in s n. ponitur iJem eastis. qui ponit ut hic, ecdici c. quod de illa haereditate fient duo semistes, de
e terotu unus semis diuidet ut in duas partes squales, quarum unam habebit institutus, vel eius dominus, alietam substitutus, habemus ergo tex. clari . de apertum, direntem substituto solum quam haereditatis competere, ergo reliquas partes habebit institutus. Sed huie lesti defendendo opin. contra ramun respondet Polit. in d. t tact. substit. quod ibi erat vltra seruum institurum aliut cohaetes, cui alius se reis suit aequisitus, alter veto semis diuiditui inter substitutum S: fetuum, vel eius dominum. H.re responsio est diuinativa.& ideo non admittenda; quis enim reuelauit Pollio quod ibi esset alter cohaeres a nullum enim est verbum ibi de hoe . unde quod lex non dicit, nee etiam nos dicere debemus. alitet de facili esset taluate unam quamquadissicultatem, si pro libito nobis addere, vel adi mete legibus licet et. 3o Secundo ergo respondebat ad hune ter . vigi. dicens,quod quamuis ille tex. dieat. quod altet semis diuiditur inter dominum seiui.& substitutum, non
tamen est dicendum,quod tota haereditas communit non si, quia alter, etiam dicitur se duob. Ze eripsensis,altet semis, idest ambasemalles diuidunt us.
376쪽
Ad g. Si seruum, De vulg. substit. 333
bam, ut aequalis fieret diuiso, & eo maxime, cum officium de solitum suum sit aliorum commoda, magisque sua respicere, ut Principe optimum d cet, licuit ipse expresse dixit in I.unica, in fi. C. de caduc.tollend.
sed haeeelia solutio est omnino insipida, quod clate patet, nam si ultra fit per plura, quod potest fera pet pauciora ςquc bene. l. lin. C. de Precib. Imi et Lot et si ergo haereditas esset ex aequo diuide
L id duid illa pecunda diviso de qua in eo lex. di.
citur enim ibi, quod illa tigreditate fiant duo semisis es. de postmodum alter semis diuiditur ex aequo inter illos, non ne melius dixisset quod alio semiscbueniebat, & dabatur instituto, alter substitutor Mescio ego videre quid operelut illa iecunda diui
so illotum semissitum, unde hae e tes ponuo Vigii
Tettio loco tespondebat Alciat. d. loco, quod modicibus qui suo tempote circumferebantur de est dictio quesam, qua denotatur, quod ille subit tutus erat etiam cohaeres, habet enim suo tempore quod testatot illi seruo Sempronium substituit, memendatione legitur, sempronium cohaeredem ei substituit, hoe quoque dicit se in antiquissimo lib. manu scripto vidisse, quo factum est, ut noui qui mostmodum imprimerentur, illa dictione non ca-:eant, δe cetie tex. meus illam habet, u li'evacto legamus. nulli dubium est,quod ille alius s miserit subtili uti,non tanquam substituit, sed tanquam cohaeredis, unde ille tex. non probabit i qten tionem DD. communem, i md conitariam quoda- modo,cum ibi substitutus liabeat tres paries,& ui
id e responsio, Domini, si illam dictionem addamus non habet disti cultatem, sed non sitie omni b. hoe probabitur, vi inquit hic Vigi. na quis me eet tu teddit quod in illo antiquissimo codice illa verba adessent, & dato quod adessent,non ne potuit illum tanquam manu scriptum magis etiam corruptum,quam hi, qui publica impressione muniuntici imprimunt ut ὶ nee obstat, si dicetes in his nouis sunt illa vel ba .respondeo,quod hoc est,quia sunt Disan mr-ιl post editionem ab Alciatu facta in librorum dispunctionii, ubi illuu dixit quod luptaretuli, unde potest esse quod impressores suam authotitati in sequuti illa verba addiderint . unde haeae sponsio Alciali non caret dissicultate. Ego uaque aluei respondeo ad illum tex dicens quod non probat intentionem communem, quia
ibi dieitur,quod altet semis diuiditui quis potii nibus inter substitutum, & instituti dominum , da altero autem semisse quid seii debeat non decidit
ille tex unde ille tex. non probat, quod potius lit in stiluto quam substituto alitibuendus. 3I secundo tamen pio communi adducitur , Ordiis nata chai itas incipit a seipso, l. praeses C. de se tu.&aqua, sed Tibellus, auiTuus C sat debuit hoe indicate, quia fuerat fetuus suus tanouam libet institutus, ergo verisimile est, quod meliorem partem ae cepetit, quia ut dicit Iaco. de Rauen. in d. l. s pater
ec Bald. post eum, maledictus homo, qui peiorem risiem sibi assumit. Res pondet ut, quod verum est, quod ordinatae haritat incipit a seipso, quoties sine aliorum in i Da, Se iustὰ tit vi d.l. ptis es ubi ille iuste aquam potuit restituete eum in suo ortum haberet, &agri sui alidi est titi vel sitirent, at hie secus erat,quia rationes erant aequales, quae ab utraque parte suade-
,1 Tettio & vltimo pro eadem Opin .communia lin' leetatur, vetitas pinie ut opinioni, d. ,.s quis ren, sua, nisis, de I .sed seruus habet pro se veritatem, quia vere est inii uiatus,ergo prasiti ut ut potio rein habeat partem. Respondet quidam quod vetitas pi sertur opinioni piat et quam in ultimis voluntatibus, sed in illis opinio attenditur, l. his qui putat. st .e .ubiis qui putat se necelsami, cum si voluntarius,non poleti repudiare,cum plus sit in opinione quam in veritate. Sed illa responsio est contra illum tex in , saequis rem suam, qui tex. loquitur in legato, Si sic in ultima voluntate, 6c tamen veritas praefertur opinioni secundum quod possumus ex voluntate di-
debat se nece illatium, credebat etiam se repudiate
non poste, sed id quod eii impossibile non Potest
deli delati, quia non desiderantur nisi bona, sed impollibilia non sunt bona, cum non sint, 5 natas praesupponit essentiam, non poterat igit ut ille veste iecusare tulte, id est de iure,cu recusatio in nece ita-xio sit impossibilis de iure,& de facto, modo vos videtis,quod ex illa Opinione colligit ut delidemini, α voluntas illius, quae est non recusare iuste, sed iniuste vellet, & ideo voluntas eius non attenditur,no mirum ergo si ibi attenditur opinio in d. l. is qui putat, sed in d. b. si quis rem suam, non attendit ut opimo, quia ex illa opinione non colligebat ut v luntas testatoris,sed ex veritate,ibi enim ille legauerat rem alienam tanquam suam. dicitur quod valet legatum, quia plus est in vetitate suam in opinione, nam ex eo quod credit remelle suam, non
apparet quod velit si aliena sit, legatum valere, sed bene apparet ex eo et, non est sua, quod non vult valere legatum,quia cum testator praesumatur minus velle grauate hqredem quam heri pollit de macis grauaret addendo rem alienam . quam redimere debebat, ideo colligimus voluntatem defuncti esse legatum non valete, d. 6. si quis rem tum, sic in proposito pro solutione argumenti, dico, quod illa veritas non debet attendi, quia ex ea non a P paret voluntas testantis magis 'i ex opinione, qui non declarat per hoc quod ille sit liae res institutus, quod si testa tot euin seruum sciuillet, nihilo mimis illum uisiituisset, & si e videtis quod haec opinio nosubsistit. Vnde in via disputatiua utraque opimo defendi potest, cum pro utraque adstit valida at
adi Tamen in iudica nilo ego non recederem ab opi
nione communi, quam optima ratione probat Cuman. in d. l. si pater,&pto intelligentia illius sciendum est, quod q-tiescunque deficiunt apertς probationes, tunc recurrendum est ad coniecturas, indisseultatibus enim quae in sui natura pei sectam non recipiunt probationem, sussicit probatio per coiectiaras, ut dixit Zassin conspam. Bald cx s. 7.
377쪽
vol. I. quae coniecturae sunt dilucidae probationea an obseuris, quet dissiculter plobari pol suiu, ut it dit Felin. iii Rubr. de probat. modo nos sumus in
dubio de voluntate testantis, 3e no apparet expres se de ea, ergo recutiendum est ad eoniecturas,& si. gna, de s pro seruo erunt plures urgent otes coni
ebitas, pro seruo iudieabianus, si iecus pio subitituto. Ad iem igitur aecedendo in hae quaest. sunt duo, vetitas, de Opimo, vetitas stat pro fetuo. quia ille Vetὰ est institiuus, unde possumus pr suppon re. quod testator, postquam dilexit illum seruum liberum credens, dilexiiset etiam seruum, pro substituto adest opinio, quae dictat, quod s sciuisset ilialum seruum non instituisset. sed substitutum vocasset, quae opinio non vincit veritatem, sicuti nee vetitas vincit Opinionem, ergo quia hine inde sunt pares tationes debent fieri duo semisse, de illa hae reditate. x unus dat ut seruo, quia sine dubio veritat stat pro illo, alter dat ut substituto pro quo est opinio, sed quoniam opinio in totum non militat pro substituto, quia non colligit ut ex dicta opinione, quod voluntas testatoris magis tespiciat lubstitutum quam seruum; quis autem declarat quod sitella tot se tui siet illum esse fetuum, quodi pluinno inllituisseia poterat certὰ illum instituere scuti iobstitii tum, quod suadetur, quia non instituit ipsum, ex eo quia liberum, hoe enim non fuit causa hii alia illius institutionis, ut supra declarauimus, patet e
go quod opinio no magis est pro substituto, quamoto semo. ideo dixit Cuma. ille semis qui totus de-hebatur substituto, ii olinio in totum pro eo mili taret, diuiditur inter ipsum institutum, & substiti tum, quia tam pro instituto quam pro se milliat.&alius semis ratione veritatis pro solo seruo militantis, seruo ipsi conceditur, & naee quantum ad hane dubiam quaest. Aeeipio glos in vetb. testatot , quae diuiditur in
duas patres in prima declarat tex. nostrum,quod ililla verba in eo, quem subiectum scit testator Zec. quaero an hoc vel bum, seit, importet veritatem, dicit pl. quod se, alias non diceret ut scite, de si e tum in secuda parte ut is de aqua plia. alcen. l. I. ,. idem Labeo, ubi id e Labeo ait, cuin qu titur ari memoria extet ex facto opere non die Ee consule ad ali
quid exquirendum. sed stissi rete s qui, sciat hoe
factu nihild. idest si factum esse non ambigitur. Exhaegio. colligitur quod scire est rem cognoscere, sicuti est, quae concluso nullam habet dissicultatem , cum scire sit tem per causam regno se te , ut dixit Lucas de Penn. in s.cum scimus, C. de agrico di cens lib. i l. lacin l. si patet, E. d. patet. quia scientia non potest nos aliquo modo deeipere. N hete est di fieientia inter scientiam & opini nem , quia scientia est certa, opinio Hib semper eum formidine ad oppositum. 33 Glossii n. diuidit ut in duas paries, in prima te-spona et taciti obiectioni, in secunda per distinctionem quandam vult Omnia iura concot dare, quaeluquuntur in hae materia. Pro expeditione primae
partis dicitur in tex. quod in eum, quem libella Putauit testator, illa verba, si haetes non elit, habent hue sensum ut supra, s sibi aut ei eui pollea subiectus set ιε teditatem non acquis et ii, substitutus admittatur, poterat dicere, quod ii substitutus debet ad mitii. quando sibi autem ei, de e. Vnde est, quod cum nullum eo tum si factum ita ea su nostro, ut supra diximus, sublimitus non ad mitiat ut nisi in pat tem, respondet glos quod in ca su nostro aliud est. Ec aliud arbitratur testator, Mideo in partem admittitur; in isto autem ultimo testator putat liberum deest libet. unde admutit in totum, ut supia diximus. sed dieit glosati sit . iunx sit pra vidimus, & haec omnia se distingue do fetu avit Pi inceps, quango seruus situ, suit instituriis & alius substitu ius vi hie dicitur, de iLde haered instit. l. di hoc Titius.
Sum in secunda parte in qua glos magistra litet distinguendo dat doctrinam tei dicens, collige ergo taleiri distinctione quia cum haeredem aliquemiti stituo. & s heres no et it ei substituo, tune aut scio libet um, aut scio fetuum, & tune seiuatur in se cundo & tertio casu , seu tesponso huius F. quid ii
scio liberum , an ad hoe ut admittatui substituitis, oportet quod haetes sibi, aut ei euius postea iuri subiectua suerit non acquirat haereditatem,s seruum
seio tune ad Loe quod ad mitia et opias xst, quoa sibi aut ei cuius iuri subiectus eli non aequitat, auessulat liberum salso eum si seruus,& tunc, aut v uit alium per ipsum scit haeredem aut noluit, puta, quia hoc expressi, Ze tune seruatur mea rotumias, ut in d. l. cum pio ponas, aut est dubium an v
luerit , de tune fetuatur id quod hie dicitur. s a tem puto seruum eum si libet, hie exsul est indu bitabilis, quia scilicet erit liber, de haeres; de ex his si s ms impositus huic, Lec per consequena ad utide vulg. QDliit.