De Phaedri sermone grammaticae observationes

31쪽

QUIBUS VOCABULIS PHAEDRUS USUS SΙΤ' Si vocabulorum seriem, quibus usus est Phaedrus, Perspicies, quam pauca nova et parum latina judicanda sint, miraberis sim o novis illis insolitisquo vocibus multae ibi occurrunt, ubi ita dubii videntur Codices, ut nullam de eis adhibenda sit. Inter substantiva nomina, quae notatione digna mihi visa sunt, haec potissimum excepi

Ardelis. - Dud Fhaedrum primum 2 5, 13 cloindo apud Martialem 2, 7 4. 79 invenitur. Impa. - Quae Vox apud haedrum 2 5, 25;5. 3, 2 primum apparet mox apud Juvenalem 8, 192 rid0ro potest qui amercorum alapas), et Martialem 5, 1 o quam dignus eras alapis. inreperitur. Auritulus. - Ηoc Verbum ex adjectivo nomine 4 auritu deriVatum, apud solum haedrum

inveni I. 11 63.

DerisuS. - Quam Vocem, a Phaedro adhibitam I. 11, 2), quamvis secundum bonae latinitatis logos informata videatur, non ante Augusti tempora invenias Verum apud prosae orationis scriptores qui 2

32쪽

post Augusti aetatem vixerunt, Senecam 1), Quintilianum 23 Tacitum se frequentissima est. Tria demum adjectiva nomina, quae insolita possint videri, in Ρhaedri sabulis mihi obvia suorunt alticinctus 2 5, 113, nemoricultris 2 4, 33, nocivus I. 29, 3ὶ quorum primum sitne quale in codicibus appareat, Semandum dubito an potius, quod quidem metries rei legibus minime repugnet, et alte cinctus , 4 legendum :

Secundum nomen adjectivum memoricultris v ab aliis admissum, alii nec immerito in haec duo nomina memoris cultriae s leviter immutaverunt M undorat ut unum demum adjectiVum nomen m-vus s apud haedrum insolentius videatur quae vox ipsa e legibus certis incusa, apud posterioris aetatis scriptores apparet Plin. 20. 2 6 pecori praecipue nocivai. Unum verbum, trusitare scilicet, apud Ρhaedrum inveni, quod omnino sit inusitatum :

Interque eaedem ferro mulum trusitant. 2 7 8.

Quod vocabulum, e verbo et trudere s apte deriVa-

1 Εp. 76.mihi contingat iste derisus. 2 6, 3 a derisu non procul abeStui SuS. 3 Agr. 39 Derisui esse salsum e Germania triumΡhum. 4 CL lte cinctus Hor Sat. 2. 8, 10. 5 CL Phaedri subulas Sopias qualem Lemairoe edidit Parisiis 18263. - Volumen priUS. Dag. 451.

33쪽

tum in locum hujusce verbio trucidantis, quod quidem contra iambo carminis leges in Pithoeano Remensique codice invenitur, nonnulli subjecerunt

Interque eaedem serro mulum trucidantis

alii autem, inter quos Lucianus ueller, auctantis legor non dubitaVerunt. Hoc vero manifestius etiam confirmabo, quam diligontor ab insolitis vocibus Phaedrus coeat, Io plurimis illis novis inauditisque Vocibus, quae apud aequales occurrunt, unam demum aut alteram apud Phaedrum apparere ostendero.

I. - DE SUBSTANTIVO NOMINEM Hoc nomino sallit nomina substantiva in-toro tris desinentia, perrara initio, in diem frequentiora exstitisso. Quid mirum Nempe huic rei pro-nciunt istius modi vocabula, ut breviorem expeditioremque reddant orationem atque, ut exemplo utar, per ea non multi Verbi et qui contemnitis, sed breviter simpliciterque contemptoris dicere liceat 1). Multa quidem apud Phaedrum Occurrunt nomina substantiva in-tor exeuntia; sed sero omnia sunt maximo purae latinitatis, quippe quae apud

Caesarem CiceronemVe, interdum otiam apud utrumque reperiantur M.

34쪽

Sunt iamen apud Nostrum tria quae neque apud Ciceronem neque apud Caesarem videas atque ideo paulo insolentior judicaverim derisor 3 14 4;

raptor I 31, 5; consiliator 2 6, 2. - Quorum Vocabulorum unum quidem, consiliatoris primum apud Ρhaedrum apparet, duorum Vero reliquorum alterum oderisoris apud Horatium Sat. 2 6 54 A. . 4333, alterum c raptoris apud Plautum Μen. r. 65; rin. 2. 1, 23 Horat. d. 4 6, 2 Virg. n. 2.356 reperitur. - Hoc praeterea Vel maxime notatione dignum videtur, eorumdem nominum duo non transitoriam actionem, sed, ut apud optimos scriptores steri solet, qualitatem subjecto inhm-rentem designare 1 nempe in his versibus

Derisor potius quam deridendu Senex 3 14 4. Consilium raptor vertit ad sallaciam.

nomine s derisor Esopus designatur, cujuS O-tius erat alios deridore quam ab aliis ipsum derideri vocabulo autem raptor intelligitur Miluus, cujus haec peculiaris est indoles ut rapiat. Τertium demum nomenis consiliator in pura latinitate recedere Videtur, quippe quod non diuturnam indolem sed quasi extemporalem actionem

venatori. 10, 6 viator 2 1, 5. 1 Cf. F. Antoino. ObServation Sur os exereice de traductio dii Danuuis en latin Paris. linckSieck. 1880. p. 12, Sq.

35쪽

significet. Non enim, ut quidem ego sentio, Sicut Phaedrus ita Caesar Cicorove dixisset:

Si vero accessit consiliator maleficus ,2.6, 2

sed potius, quod magis bonae latinitati consentiret Q Si quis vor accedit qui maligne consilietur . Itaque sic prudenter ac verecunde in-m desinentia nomina Phaedrus admittit ut, uno excepto, nullo usus sit qui jam a prioribus scriptoribus fuerit admissum. Cetera diligentissime evitat atque potius verbis, e quibus ea nomina inclinata sunt, utitur, nedum nova et inaudita vocabula recipiat. Sic non, ut Virgilius, dicet:

Praenestinae fundator demit urbis. AEn T. 678,

et Parvas sibi fundasset sedes. 3 9, 2.

Quid memorem latrator latrator Ambis AEn 8, 698. CL Ovid. Μet. 9 6903, vastator serarum vastatorem Amycum 2En. 9 772. Cf. Vid. . 9, 1923, est tor AEn. 4, 249) quorum nominum loco haec participia latransi. 10, 7 vastans cuncta vastam 3 2, 143,reynani leo restuans 4, 133, secundum sincerae latinitatis leges Phaedrum videmus admittere lUt apud Ovidium haec nomina OV reperias, qualia dissimulator dissimulator amoris M. 5,

36쪽

tor templorum positor, templorum sancte repostori Fast. 2, 3. Cf. . , 449 spretor deorum spretori 1 Μ. 8 613 ita apud Phaedrum Verba e quibus ea nomina deducta sunt invenias lico dissimulet 4 21, 2 miram cornua I. 12, 5; ponis domum 3 9 6; nil spernat animus 3.10 51. Hac inaudita voce, solator albullus 2 uti non dubitat:

Ipse ego solator quaerebam ;I. 3, 15.

verbo autem et consolari, ut idem eloquatur, Phaedrus mavult adhibero

a Consolandi grαti dixit dea. 3. 18, 5. Cf. 4. 17 2.

Non minore studio nomina nova in-tris desinentia vitat, qui non ut Virgilius dicat domi-tris 3 equorum G. 3, 44, venatris AEn I. 310. CLOvid. . 2, 454, aut, ut Ovidius, contemptris 4ὶ superum M. I, 161, sed: domuit seras 3, r. 58, contemnens suos I. 3, 6 filiam venantem 4, 5, 4 5).

1 Cf. em Cyn. 79 Spretor morarum. Appul met. 3 pag. 209, Oudend. Spretor matronalium myleXUUm. 2 Cf. Stat Silv. 5 5 40 Ille ego lugentum miti solator. 3 Cf. Plin. 36 16, 25 serrum domitriae illa rerum omnium

materia.

4 CL Plin. 19 8 44 ruca contemptriae frigorum. Id. 37.4, 15 vis, ferri igniSque contemptriae. 5 Unum tamen nomen in-tria desinens, po triae cilicet 4. 5, 25, apud Phaedrum videas, quod parum latinum exiStimandum Sit cujus nomini genu maSculinum multo magiSUSitatum est, quippe quod, ut mittam alios, apud Horatium

Ep. I. 19, 3. Od. 2. 20 20, Propertium I. 16, 3, artialem 6, 78 reperiatur.

37쪽

p Quod do nominibus novis in-Dr aut-triae exstantibus diximus, idem do nominibus novis inmeri dosinentibus possimus dicere quibus ut poetae Augusti stato et prosae orationis scriptores post ejusdem aetatem frequentius insolentiusque ita nosemel quidem haedrum usum esse animadvertimus 13. Nempe apud Ovidium nomina noVa, qualia

piamen s Fast. 2, 19, 32, ε rem amen met. 3,

567, ε solamen siet. 12 80, 23; apud Propertium

cantamsen 1 5 4 51 reperias quibus missis, ea demum, quae jamdiu trita ac celebrata erant, Phaedrus adhibet, ε piaculum s . pil. 34, et mora 4 5, 18 5, 8 6, ε solatium s 1 9 8 ε cantus ra. 18, 2. His quoque Vocabulis, quos quidem ab Ovidio Primum usurpata esse credideris et curvamen , 33Μ. 2, 130 8, 194 9 440 ε nutrimen si 15, 354,4 oblectamen 4 , Μ. 9, 342 11 412 haec vero

latina nomina Phaedrus anteponit et Aeaeu 3 2 5,17 et cibu s 1 4, 6, ε audium A. 20, 18.

II. - DE ADJECTIVO NOMINEM In eo, cujus mentionem supra secimus, libro II. Goolger adjectiva 1n-bilis finita in diem fro-

1 CL de Ovidi novatore vocabulorum in metamorphoseon Ithris, J. Favre 1885 Pag. 16, Sq. 2 Cf. Virg. n. 3,ω ea sola Voluptas solαmenquo mali. 10, 858 hoc solamen erat Lucan. 7, 180 mentibus unum hoc solαmen erat Val. Flago. 3, 319 tenui luctum solamine sallens. Sen. Med. 539 solamen Petere. 3 Cf. Plin. Ep. 9, 7 vilia unum Sinum molli curvamine inplectitur Goll. 14, 1 ali coeli curvamine. 4 CL Stat Silv. 3. 5, 95. variae circum oblectamin vitae.

38쪽

post Augusti aetatem vixerunt, Senecam 1), Quini lianum 2), Tacitum 3 frequentissima est. Tria demum adjectiva nomina, quae insolita po sint videri, in Ρhaedri sabulis mihi obvia fuerunt: alticinctus 2 5, 113, nemoricultris 2 4, 33, nocivus I. 29, 3ὶ quorum primum sitne quale in codicibus appareat, Semandum dubito an potius, quod quidem metries rei legibus minime repugnet, et alte cinctua , 4 legendum :

Secundum nomen adjectivum, nemoricultris I ab aliis admissum, alii nec immerito in haec duo nomina memoris cultrim leviter immutaverunt 53: underat ut unum demum adjectivum nomen εχ μvus s apud haedrum insolentius videatur quae vox ipsa e legibus certis incusa, apud posterioris aetatis scriptores apparet Plin. 20. 2 6 pecori praecipue nocivai. Inum verbum, trusitare scilicet, apud Ρhaedrum inveni, quod omnino sit inusitatum :

Quod vocabulum, o Verbo et trudere s apte deriVa-

1 Ep. 76. Mihi contingat iste derisus. 2 6, 3 a derisu non procul abeStui SuS. 3 Agr. 39 Derisui esse salsum e Germania triumΡhum. 4 Cf. alte cinctus Hor Sat. 2. 8, 10. 5 CL Phaedri fabulas sopias qualem Lemairoe edidit Parisiis 1826, - Volumen PriuS. Pag. 451.

39쪽

tum in locum hujusce verbiis trucidantis, quod quidem contra iambo carminis leges iniithosano Remensique codice invenitur, nonnulli subjecerunt

Interque caedem serro mulum mucidantis

alii autem, inter quos Lucianus ueller, et sauciantis legere non dubitaVerunt. Hoc vero manifestius etiam confirmabo, quam diligontor ab insolitis vocibus Ρhaedrus caveat, I plurimis illis novis inauditisque Vocibus, quae apud aequales occurrunt, unam demum aut alteram apud Phaedrum apparere ostendero.

I. - DE SUBSTANTIVO NOMINEψ Hoc nominem sallit nomina substantiva in-tore Niri desinentia, perrara initio, in diem frequentiora exstitisso. Quid mirum Nempe huic rei proficiunt istius modi vocabula, ut breviorem expeditioremque reddant orationem atque, ut exemplo utar, per ea non multi Verbi et qui contemnitis, sed breviter simpliciterque contemptoris dicere liceat 1). ulta quidem apud Phaedrum occurrunt nomina substantiva in-tor exeuntia; sed fere omnia sunt maximo purae latinitatis, quippe quae apud Caesarem CiceronemVe, interdum etiam apud utrumque reperiantur M.

1 CL H. Goelger Elude exicographique et grammaticale surria latinite de Stusirome Pari 1884. Praes. 2 Haec vocabula notavi: couscitor 3. Prol. 41 adjutor 5.5 14 auctor 4. 15 3 calumnicitor Ι. 17, 2 fautora. 7, 29;

40쪽

Sunt tamen apud Nostrum tria quae neque apud Ciceronem neque apud Caesarem videas atque ideo paulo insolentior judicaverim derisor 3 14 4; raptor L 31, 5; consiliator 2 6, 2. - Quorum Vocabulorum unum quidem, consiliatoris primum apud Ρhaedrum apparet, duorum Vero reliquorum alterum oderisoris apud Horatium Sat. 2 6 54 A. . 4333, alter imis raptor apud lautum Μen. r. 65 Trin. 2. 1, 23 Horat. d. 4 6, 2 Virg. D.

2.356 reperitur. - Hoc praeterea Vel maxime notatione dignum videtur, eorumdom nominum duo non transitoriam actionem, sed, ut apud optimos scriptores fleri solet, qualitatem subjecto inlim-rentem designare 13 nempe in his versibus

Derisor potius quam deridendu Senex 3 14 4. Consilium raptor vertit ad sallaciam. l. 3l, 5.

nomine F derisor AESOpus designatur, cujus potius erat alios deridere quam ab aliis ipsum derideri Vocabulo autem et raptor , intelligitur Miluus, cujus haec peculiaris est indoles ut rapiat. Τertium demum nomen et consiliator pura latinitate recedere videtur, quippe quod non diuturnam indolem sed quasi extemporalem actionem

venatori. 10, 6 viαtor 2 1, 5. 1 CL F. Antoine Observations fur es exercice do traductio dii Danuuis en latin Paris. linckSieck. 1880. p. 12, Sq.