장음표시 사용
31쪽
BE ICVLP. IIVE ITA TvA. 'corruit in vulnus emitumsuperarema dederae Sternitur infelix Acroniscalcitiu atram Tundit humum, ex ran1. ac mille eiusmodi quae apud hunc Poetam inve Care v. nias. Praeterei καταληάικος , hoc est qui om ' nium quas exprimere voluerit rerum Oceptas animo species contineat, reddatque Sed numquid rerum omnium concipiendae s cupitoris Mnimo species Plane omnium. Sedit philosb-pho rerum cunctarum cognitio datur,ut hominem, seque cognoscat medico succorum VireS, ut hominem sanet D civili legum atque actionum scientia, ut hominem in ossicio contineat ita Sculptori rerum omnium specieS com- praehendendae, ut hominem ponat, quo tanquaad scopum tota eius mens manus dirigeda quanqua Satyriscis, hydris, chimaeris, monstris denique quae nusquam unquam viderint,finge- dis ita praeoccupantur, ut nihil praeterea reliquuesse videatur. Di Deaeque omneS, neminem V Erecti
num esse,qui quo sibi proficiscendum sit,videat qui ad finem respicia: Supreme parens Iupiteristane nos miseros mortales in Cebetis tabulam
32쪽
relegasse, ut qui sanus inueniatur, sit nemo 3 ut qui ab Apate ebriacus factus, huc illuc non rapiatur, sit nemo &tamen sibi quisque sapimus Omnes Nec vero solum nostri sculptores quibus iam ob ignauiam ignoscendum, sipumantem ab illa pateram hausere, verum desisti quos tu sestive gregarios appellare siles Philosbphi tui Leoni
ce, ita sese madidos proluere,ut nulli mortalium deerrent magis.Nam quom omnia Tn το ἱλ didicant, illum tamen quem sequantur ipsi finem non vident. Sed esto iam hoc nostrum in parer-χύρηκε cis insectandis parergon nos ad Sculptorem no
sentationi 1trum 1eVertamur Abelle quidem eb eo omnis
D ' debet cλίκρα hoc est ne quid formae supra veritatem ad ij ciatur. Quaequum caeteris in rebus improbe fiat, tum vero in sculptura improbissime, Vt quae non unum semel eblandies fallat sed frustretur perpetuo cunctos Ad summata nisi quis praeter dexteritatem ingeniosissimussit,ad Sculpturam venire neminem permittemus. Nihil au tem ut sepius eodem revolvamur sine literis, sine eruditione Literas vero atque eruditionem quom dicimus, illarum potissimum disciplina rum cognitionem intelligi volumus quae a G
33쪽
cis μα μαὶα dicuntur, Arithmeticam,Musicen,
&Geometriam, sine queis perseeti quidem esse nihil potest . Non tamen prorsiis ego inficias
ire audeam, non inVeniri atque extarequamplurimos, qui etsi illiterati, excellenter tamen multa: Neque enim idcircoquequam VituperamUS, hortamur potius omnely, commonefacimus
omneis, id quod certissimum, id quod opti must, sequantui Novi equidem plerosque, quibus siqua super adcessisset doctrina, haberemus sane nunc quos cum antiquioribus ipsis comparare possemus,ita ad eam,de qua nunc agitur, rem aptissimistini visi. Neque vero serenda hoc loco nonnullorum ignavia, qui quom in hunc sermonem mecum incidissent,non veriti sunt di cere, conserre quidem si adsint,sed non omnino
necessarias sculptori literas,satis ei esse ut aiunt artificium, riuatenus licebit naturam sequi: Recte id quidem , sed ubi rogo istuc invenietur artificiumZNum quottidie in templis, in porticibus, in plaetis, in soro stupescentes astare, in privatis cellorum aedibus versari, resertas omnibus
signis cellulas habere, gypso plenas arcas custodire, mirari , rursus spectare, inhiare, quid belli paruerin
34쪽
apparuerit imitari, in Vestru opus transferre,dicemus id esse artificium ' naturam sequi Atque id quide non multo secius est, quam si quis Poeta aut Orator foris futurus,hinc atque inde ex Vergilio Ciceroneque verba furfuretur,ignarus quΟ-que quid tum agat. Sed non possit equidem non mirari, cur tame ipsi sua ratione nequeant,quod olim Phidias,Polycletus, Lysippus,Cares: quodque nuper Dona tellus Nempe quia quibus illi
excellebat, doctrina omni eruditione carent: Donato quia dc Donatelli abacum non habent. Scitum quidem est,quod fertur deDonatelli abaco. Is quum rogaretur a M. Balbo nobili viro, inspiciundi sui abaci copiam faceret, Respondit, postridie mane domum ad se veniret, idque se qua lubentissime facturum Ille ubi venit, prandioque susceptus est praeter hunc que hei vides inquit Donatellus nullus est mihi Balbe alius abacus,nisi quem seli mihi contueri licet, quem nullis impedimentis, nulla sarcina mecum ipse semper porto Si tam videre quid cupias, afferte huc, pusiones, cum stilo papyrum ilicet depropia abaco quacunque Historia demirabere , sine
palliatos, sive togatos, sive itidos spectare 1buerit. Sed prorsus iam adeant, Qui non cententoportere
35쪽
Oportere Sculptores litteratos,hoc est ingeniosi,selse. Etenim quum nihil plane quicquam erici possit, quod notione prius atque idaea cognitum non fuerit,quo me melius seram si quis a me Colosius effabricaretur, quam ad Vergili Polyphemiam,illum quem mecum ipse vehementer mirari seleo, Monstrum, horrendum informe, ingenJt aut ad Homeri hunc:
Amabo vos, nunquid vivaciorem intelligetis ipsit Donatelli equit,quo nihil quidam persectius esse volunt,an hunc qui conterrane,mei Poetae versibus sic exprimiturὶ Misonipes habitusque animosique imitatus equesties
Acrius attollit multus, cursumque minatur,
Cui rigidifflant colla iubis, vivitqueper armos Impetus, o, tantia calcaribus ilia lite Suffecturapatent, ac pro cespite terrae Aenea captivi crinem tegit Ungula Rheni.
Agesi quempiam fabricari equum velletis, propositis hisce duobus tanquam modulis'. virum potius imitandum Pomponio iuberetis'Scilicet
videbunt plus isti, quam deus ille statuariorum Phidias
36쪽
Phidias, qui quom Olympicum Iovem persecis Eamus est, se non alio illei magistro sium, quam his Homeri versibus:
Annuitis totum nutu tremefecit Olympum, Quid maius vel dici, vel intelligi potuit Nonne ipsum prope Iovis imperium maiestatemque verbis ipsis effinxisse videtur Habetis igitur, qualis esse
debeat is,qui optimi Sculptoris nomen sit consecuturus, non quidem Platonis nostri civitatem, aut Ciceronis oratorem sed qui facillime Min veniri S extare possit. Si vero haud satis probabiliter a me dictum esse videbitur, expecto quid vos sentiatis: Nihil etenim mihi certius videri poterit, quam quod Vobis placuisse cognovero. Em. Recte mihi quidem omnia & prosecto simul tantum dignitatis atque auctoritatis adiecisti, ut quae antea diligere videbar, nunc deamem. Sane quidem sic res se habet, tecum iam sentio, non modo sculpturam sine lueris, sed ne littaras quidem sine sculptura consistere posse: Atque ut necessariam oratori Iuris civilis scientiam Fabius, itari ego caeteris scriptoribus necessariam
37쪽
1ραφικην existimabo. Sed amabo te inquit qua-doquidem multum oci nobis hodie datur, atque huius nori artis avidi faeti lumus, prosequere Satis quide laudata a te sculptura est, optimum Sculptorem Mnxisti , qualem te esse verbis ut inquiunt) rebus significasti aggredere igitur teliqua, ut quum artem ipsam d anonstraveris,nihil plane huic sermoni nostro defuisse videatur. Tum ego, libenter inquam,ac postquam ultro non invitati ad prandium no strum venistis, faciam qualitercu Ue, Vt nunquam hodie a me, nisi ad plenum exactati reces seritis. Itaque tum id illis expectantibus,tamque ad audiendum apparatioribus, coepi ego sic: UI MAE Urum
eteria, semper consuevisse, noli1simum: Ex ligno
Gemprimum truncis ac duro robore natae
Ex ebore ex argyllae, ex giplis,ex lapidibus, ex metallis, Quei ligno eboreve statuas c5sciet,de- u fictores vocenturiquet argilla, graeco vocabiuotari αλά vis a nobis fictores nominabuntur que gypso,si placeat γ χ Oi: quei lapidibus, quos video a quibusdam λ ia appellati. Quoniam precipuum ac peculiare magis marmor, armorarῆ: Itemque
38쪽
Itemque a scalpendo scalptores qui metallis,
γλυ ία a nobis sculptores excussores enim aerarios quos graeci χαλκεας Vocat, eoidicemus quicumque vasa, aut quid tale fabricantur. Statua rioiu Vero appellatione quos o λματοπώους illi appellat Deraliter omnes Otinebuntur,qui quovis pactoriis.., statua eringunt.Statuaria igitur omnis in quin-1juui. i. que distincta species est, Quom ligno ebore vetractabitur, ab abscindendo μοι, dicitur.Qu'm argilla quoniam figulorum est πλας ιπι nominabitur. Quom gyps quod eo typos imitamur et Mino uiarao nos exemplariam appliare poterimus. Quom lapibibus, ubi Scalpello utimur, a percussione λαῶ sive Sculpturam. Quom vero metallis λυφοι hoc est sculptura, ,- - cuius quider ratio duplex, Nam aut cera fabricantur,4 adeducendo ἀγωγκ ν aut insormantur, is fundendo κω nuncupabimus: Hae autem ita inter sese omnes iunctae , connexaeque sunt, ut caetas novisse videri poteritiqui unam earum aliquam noVerit. Sola enim circa quam versantur materia disserunt, arte vero ipsa atque intentione conveniunt: Ex quibus quoniam, *iMytisubiecta materia, ita artiscio, multiplicior
39쪽
multiplicior est, eam expediamuri Ac primum
etsi ἀγωγοι Neque Ver expedietis a me, ut d cam quo in cera, quo e creta sit temperamento
utendum aut quam in omnibus diligentiam adhibendum. Non enim nunc τάων - προς-lικήν. Qu*m voletis auteniego vos ad ossicinam vocabo Cera tamen ad id quod volumus medicabitur quana commodisSime πιιπαιτ δετε, quam vulgo ali ex vocabulo graecam, alij ex loco Hispanam picem vocant si prius oleo aut pauculo 1euo colliquata suerit,quarta portione: Medica-Ditur et caeteris resinis , praecipue Terebinti pi ceae ac letisci nonnulli eam quae deraditur e pruvibus picem probant, qua serrum vermicatur, Sed hoc non nisi in ijs quos manere voluerimus typis Terrebintina autem piceque&Armenio reditus,vlbs eo plurimu in signis veteres animaduerti, quod si durkies expetatur, in sigillis, cera Punica ubi delicuerit cerussae pulvisculum bibat ferme ad aequale pondus ea sic niveum cand
rem aemulabitur , marmoreum nitorem p
stabit.Sed hoc non erat propositum. γκ igitur qua nos Ductoriam vocemus , dualius hisce columitur rebus e M& -.Graphice vero
40쪽
quam nostri in Scriptore dei criptionem, in Pici ore Iculptore designationem Vocaverunt nam lineationem quae γε-Mκ dicitur, Architecto damus usque adeo necessariai culptori iudicavit Donatellus sic enim accepimus ut plorumque discipulis dicere solitus fuerit,uno sese bo Sculptoriam artem omnem tradituria, quia dicebatDesignate.Et prosecto id est totius sculpturae caput ac fundamentum Ea vero duabus e ,. ω δ' tiam hisce rebus maxime constat wςrζiα,HUM nondum sibi Romanum nomen invenit, nisi fortasse Latinam Linguam augentes ut Cicero ali commensurationem dixerint Et οπῆ, quam Perspectivam appellant
DC ymexxi igitur nunc pauca dic
mus qua in re, illud a tua philosisphiano alienum Leonice, considerandum. Hominem ipsum quem praecipue dimetiendii sitscepimus, materia costare: forma. Formam autem heic nunc eam intelligamus speciem