Ioannis Cantacuzeni eximperatoris historiarum libri IV.: Graece et latine

621쪽

HISTORIARUM II 40. 555

τὀ DSU - οὐ μαλπας περιλάμφαν φῶς α διον καὶ π λαι Μιπμευκα καὶ ειν- ὁμαλγm.' ἐτοντοις καὶ Γρηγοριος ο Παλαμῶς καὶ ὁσοι συν αυτρῆσαν ἀναπάντες, περιέβαλλον τε Βαρλαὰμ α συγγνώμι ν - το προτέροις ἄσμενο- αν-δετ νοον 5τε της καλῆς μεταβολῆς καὶ τλθε τῆς μονωας μολογουν χάρισας, φάσκοντες, ουδ αυτοὶ γυμνων ἔνεκα καὶ φθειρομέ-νααν πραγμάτων τοσουτον ἐνστησασθαι ἀγῶνα, ἀλλ' - μὴ, εἰς πλείους διανεμηθέντος του κακον et διεφθαρμένων δο- νικάτων ἀνάπλεως - ται ἐκκλησία - διαστασιάση τρὰς Croεαυτὴν τῶν μὲν τουτοις των δὲ ἐκείνοις προστιθεμένων, καὶ διὰ τουτο καὶ - μετρίου πέρα ἐφθῆναι φιλονεικους, ἄπεδῆ ἐν ἀν τοῖς ἄλλοις ἄπασι πρε- εἰναι δεδιδαγμένως και ταπεινούς ἐν οἷς δὲ θεος ἐστι το κινδυνευομενον, ὀξεῖς εἶναι ταμ καὶ ἀπαραι τους, καὶ κητε προ τὴν ἀδοζίαν δυσχεραίνειν,

ἐπεὶ δὲ Ο τῆς εἰρήνης - τῆς μονοια θεος εἰς is συνῆν

τὰ διεστῶτα, αυτοί τε προθύμως ποστησονται φιλονεικίας,

καὶ αυτ πολλὴν εἰδησουσι τὴν χάριν, μάλιστα αἰτι-τε τῆς ιρήνης νυν γεγενημένεν Ἐπὶ τουτοις καὶ βασιλευς --καὶ πατριάρχης σα ἔδει διαλεχθέντες περὶ εἰρήνης προς--Dκαππους, διελυσαντο τὸν συνοδον. Ῥαρλαὰμ δὲ λίγας -- ζαντίου ἐνδιατρίς ς ὴμέρας. ἐπεὶ καὶ ὁ βασιλευς ἐτελευτησε ροτὶ μικρον, καὶ τὰς περ τὰ δογματα ἀμ Uvoiσεις νειν η νον ἐχομενος ν προτερον Uc δίκης ως ἐκδεδιηρομένης

ab eis dissidere, et quod in Thabor lumen discipulos circumfulsit,

gloriam Dei, principia expertem et aeternum esse lumen credere ae atque confiteri. o Gregorius Palamas cum coetu suo surgentes Barlaamumque complexi, veniam praeteritis libenter dederunt et Praeciaram istam mutationem praedicarunt, eoque Pacis et con sediae gratias egerunt, profitentes, nec se terrenarum ac pereuntium Terum gratia tam acriter pugnasse sed ne in plures malo propagato, aut perversorum dogmatum ecclesia repleretur, aut actionibus

et dissidiis in se ipsa divideretur, dum alii his, alii illis adhaerenti Ac propterea immodice litigiosos se apparuisse, qui tu aliis omnibua ad mansuetudinem et animi submissionem eruditi sint ubi autem Deus in periculum Vocatur, ibi promptos esse et inexorabiles et Neque ad opprobrium aegrescere, neque ad laudem humanam emo Iescere. Quoniam vero pacis et concordiae Deus distantia copulari et se prompte a contentione desistere et illi gratias habere, qui Pacis nutus auctor imprimis fueriti Postmodum imperator et patriarchu utrosque de pace, ut oportebat, allocuti synodum dimiserunt Barlaamus haud longum tempus Byranti moratus, imperatore

brevi defuneis, equo prius de dogmati clitem movit, iudicium

622쪽

A.c. i34 πολλα καταμων, αποδρὰς λετο πρὸς Ιταλίαν, καὶ συμφρω- νήσας ατίνοις σπερ καὶ προτερον. μεα-ος μ' --γέρακος--δει - καὶ ου πολλλυστερον Γρηγοριος τις ἔτερος μοναχος Ἀκίνδυνος ἐπικεκλημένος, φλητὴς Βαρλα ε κατατην ἐξω σοφίαν γεγεν πιιένος κω πολυν αὐτμφοιτῆσας χρο-,s τῶν ἐκείνου διαφορῶν ἀν διηνέχθη προς Παλαμαν αν--N

P. 337σονέβαινε δέ τι γελοῖον πρὸ αὐτον Βαρλα κ μὲν γαρ απεσείετο ' λογεν καν τις προ αυτον οἱ τα ἐκείνου φρονοίη λέγοι, τὴν κοινωνίαν τε απεωθεῖτο και κατηγορει λα- ως κακως φρονουντος καὶ απεναντιως τοῖς ἁγίοις τῆ δ' ἀλγrio

θεία κατακρας ἐκείνιν Ἀκολουλι καὶ ουδὲν η φω- ῆ μεμζον διεφέρετο αδδε δὲ στάσεως κατὰ την ἐκκλησίαν πα- φνομέ ς, ἐν δεινεν τιθέμενος ὁ πατριαρχης, εἰ διὰ Mi τινων φιλονεικίαν νοσοών καὶ ταραττοιτο τα τῆς ἐκ- σίας, συνοδον καὶ αυδις δευτέραν συνα οιζε κατὰ τον αντον τῆς is θεον Σοφίας νεων συνεδριάζοντος αυτ καὶ ριπάλου δη--στίκου καὶ ὁσοι ἐπεδημουν Ῥυζαντίεν τῶν συγκλητικων

Β πολλὰ δὲ προς ἀλλήλους τῶν Γρηγορίων ἀντειποντων, ἐπεὶ ὁ

Ἀκίνδυνος ἐφαίνετο τὰ ισα αρλαὰμ καὶ λέγων καὶ φρονων, ψῆφος ριὸν ἐξενήνεκται κοινὴ μισκοπων τε κω τῶν συγκληmo τικων κατὰ Ἀκινδυνον αὐτῶν αὐτῆ φρονουντων cxem, τὰ αἰρετικων φρονουντων καὶ λεγοντων. ἀφορι recura καὶ τῆς κοινωνία των ρλλων, εἰ μὴ ἐπιστρέφοιεν, ἀλλ'

valde claudicasse clamitans et aufugiens in Italiam, eum Latinis, ut antea, sensit ab eisque Hieracis episeopus creatus est. Non multo post alius quidam Gregorius monachus, eludous cognominatus, Barlaam in profana doctrina longo temporis spatio disscipulus, dissensionem eius et litem eum Palama, ut sue asor, arripuit, cui quiddam ridieulum contigiti Barlaamum quidem verbo repudiabat et ut male sanctisque patribus contraria lentientem accusabat re autem vera prorsus eum sequebatur nihilaue omnino ab eo differebati Rursum itaque seditione ac tumultu in e etesia exoriente, patriarcha iniquum ducens , propter quommdam rixosa ingenia ecclesiae statum perturbari, synodum in idem Sophiae tempIum cogit, assidente ipsi et magno domestico et quotquot Byzantii erant senatoribus. Cum Gregorii diu controve sat essent, ubi animadversum est cindomum Barlaam cantilenam canere, ab episcopis et senatu ommuniter contra Barlaamum eiusque sectatores ut haereticos lata est sententia et nisi resipiscerent, ab orthodoxorem ommunione uterque segregatus. Ne tui solum, sed et si quis alius de cetero talia auderet et Palamae aliisque Pias male de religione sentientibus crimen inferret. Praeter haec et tomo pro veteri synodorum more composito, Ioanne a

623쪽

HISTORIARUM II. o. 557

μένοιεν ii κακιν - μὴ ἐκεῖνοι μονοι, αλλα καὶ ε τις ωλ-A .c. tua λος στερον τοῖς σοι δετιχειρήσοι καὶ Παλαι- καὶ τοῖς λοιποῖς eo ου ορθως φρονουσιν ατιαν ἐπαγάγοι, πο τὴν αυτην ἐπωμα εἶναι, εἰ μὴ μεταβῶaοι καλαντος ἐπὶ του-5τοις δὲ καὶ τομον συνθέντες κατα το αρχαῖον των συνοδων ἔθος και ποπά ναντες αυτον με πατριάρχης μάννης καχ

τοῖς προτέροις πογεγράφασι συμ ι φοι γεγενημένοι, Παλαμβ- τας αυτῶ συνουσιν ἐγχειριῆουσιν εἰς δικαίωσιν. au ταυ- δοτα ν στερον τοτε δὲ 4 συνοδος ἐπε διελέλυτο των ἄλλωνεκάστων διεσκεδασμένων, ὁ βασιλευς ἐκέλευσεν ἐν τῆ μονῆ τῶν δηγων ἀναπαυλης τινος τυχεῖν καὶ γεγυμνος ἐκεῖ, εἰς τὴν ωστεραίαν ρξατο πυρέττειν μαλως - ἐδοκει τοῖς τῶν ἰατρων παισὶ τὴν κατα τὴν συνοδον ταραχὴν κω ἀσιτίαν I5του πυρετου αἰτίαν γεγενῆσθαι . δευτέρα δὲ μέρε προς τῆκεφαλῆ ἐνσκῆ ναν το κακον πονηρας παρεῖχε τὰς ἐλπίδας. ἐφαίνα γὰρ τῶν ζοτατων Λαι τριτη δὲ τῆ μιετ αυτην Dωθεν μὲν ἐδοκει ἐνδιδονας και τοῖς ἰατροῖς πέφαινε χρηστὰς ἐλπίδας ἐπε δὲ ἡδη περ μεσημβρίαν ἐν μεταβαλον ao ouφνης - - πολυ ἀποτεθνήξεσθαι ἐμλου βασιλέα, καὶ

ἰατροῖς οδερα σωτηριας πελειπετο ἐλπις ἐπεὶ δε τοιαυτα διεθρυλλμη τε μεγάλε δομεστια Ἀποκαυχος ο παρακομμα κενος προσελθών, συνεβουλευεν εχεσθαι τῶν πραγμάτων - παρανήμοις κοσμεῖσθαι βασιλικοῖς μετὰ τὴν βασιλέως τε-Gλεοτημ βασιλέα γαρ ἐν ζωσιν τι μὴ εἶνω προσδοκῆν πάν- V. diro τως δὲ Ουδεν καινον ποι σειν. ἀλλ' περ αντος τε πολλάκις

triarcha et praesentes tum episcopi subseripserunt: postea et illmulti prioribus assensi subscripserunt quem tomum Palamae et consortibus eius, quo se defenderent, tradiderunti Sed haec postea evenerunt. Tunc autem, ut dicere coeperamus, soluta synodo et aliis singulis alio dispersis, imperator sibi in monasterio viae mo stratorum requiescendum censuit, hi postridie eontinenter ebrieltare coepit, iudicaruntque medici, ex perturbatione in synodo et inedia febrim extitisse. Die tertio malum in caput invadens, quia dolor acutissimus videbatur, spem parum bonam afferebat. Rursum tertio post die a mane visus dolor remittere, et medicis bona spes affulsit Cire meridiem repentina mutatio imperatorem vita mox cariturum significat, et medici quoque salutem eius desperant cum haec uagarentiar, ad magnum domesticum adiens Apocauehus, sacri bievi praesectus, hortatur, uti rempublicam capessat et insignia imperatoria post eius obitum iam enim eonclamatum esse induat.

Plane nihil laetum novi, sed quod ipse imperator eum cogere

624쪽

μως ἐλαττω τιμην αποδιδοντες βασιλέως. - μην ουδὲ πολλο δε σεσθαι πονου αὐαγώνων. ἀλλ' ἄρκε μονον

τερον τε παρὰ παντα τον βίον καὶ νυν - ἐττον λοι uiori ε,αι τὰ λυσιτελεῖν αυή ποιεῖν δοκουντα, οὐ μινον χρωι των καὶ καμάτων ἀφειδουντα, ἀλλὰ καὶ m/χην προθυμ

ἐπε των ἰδια τι αυτρ διαφερόντων προιέμενον, πάντων ἄν-

τ ριάλιστα οντα ὀφειλέτ λ πολλῶν γὰρ ἀπολελαυκέναι τῶν ευεργεσιῶν τῶν παρ' υτου o βασιλε μονον τὴν ἀρχονro καὶ προσαγαγοντα καὶ οἰκειώσαντα. ἀλλὰ καὶ cremo βασι λέως ἀρροσμένον παρωτησάμενον αυτον καὶ του δεσμοπο- ρίου ἀπαλλάξαντα. καὶ μέχρι νυν εἰς περ ἐστὶ σχημα HBαυ- ῆγμένον. O μὲν ουν τοιαυτα εἶπε μικρὸν δὲ ο ρι γας δηκέστακος ἐπισχων, ο ἄν μοι δοκῶ τοιαυτα, ελε, sπαραστῆναι περὶ σου ποτε, μηδ' εἰς τοσουτον ἔκειν ἐμὲ φαυ

ἀμνημονῆσαι, Ἀων ἰδίε δέ τι ἐμοὶ l 1πεῖν διαφεροντων, --χορμλήσαντα των κοινῆ τοῖς βασιλέως παισὶ καὶ βασιλίδι συμφεροντων. διο καὶ μάλιστά σου κατεγνωκέναι, εἰ τοιαυτα παρωνων ηλπισας πεισειν rivis αυθις ἐπιχειροῶντος ώς

saepius voluerit quodque Romani non pauci norint, qui non minorem ei quam imperatori honorem semper habuissent. Neque vero multo 1 ore et certamine rem indigere verbo tantum volun latem suam deelaret, statimque libenter se subdituros. Quod alae attineret, et ante in omni vita et hoc tempore non minus aratum esse exus utilitatibus inservire, non solum non parcentem P euntis et fortunis suis; sed et sanguinem cupide pro eius rationi hus effusurum, cum omnium ei plurimum d eat multis enim beneficiis eius usum, quando eum non modo a principio imperatori commendarit familiaremque reddiderit, sed etiam postea iram illius ab eo deprecatus ait et carcere liberarit, et in hane conditionem, in qua hodie sit, perduxerit. Hactenus Apocauchus. agnus dome-aticus paulum silens, Non puto, inquit, talia de te aliquando occurrisse animo meo nec eo me improDitatis processisse existimandum, ut imperatore adhuc vivo aut etiam eo mortuo, vel abs te ei ab alio quocumque inducar, ut amoris mei erga illum, sive ut melius dicam, consensus atque eonspirationis immemor sim, et neglectis quae communiter eius liberis et Augustae ebnducant, privata con secter commoda : teque summae damno stultitiae, si talia mihi te Persuasuriun speravisti. Illo denuo sententiam suam ut utilem urgeώ -

625쪽

HISTORIARUM m. o. sis

Πλυπιαν ἀντεμεντος του υἱου ,τι ἄν τῆ μητρὶ δοκοίη καλ-λις μου καὶ δίκαιον. ος δὲ καὶ παρ' ἐκείνης τῆς Βης λοχεν ἀπολογίας ἡ καὶ αυστηροτέρας μὴ τοιαυτα κελευ-

οσης συμβουλευειν α μι- συμφέρει πραττειν τον οἱον, παντελας

ἀπέσχετο της πείρας ὁ μέγας δὲ δομιστικος ὁρῶν ἔδη βασιλέα

ἐν χρ κινδυνου καθεστῶτα, καὶ σπιιδων ως μαλ- προσῆκον Dτων βασιλέως παίδων προνοιαν ποιησασαι καὶ τῆς ἀρχης, -- νηὶ τῆ βασιλίδι προσελθων θρηνουση - οδορηκένη is μὲν πα-I5ρων' εἶπε μωρος ου πένθους -δὲ δακρυον ἀναι μοι δεκα τστερον ἄρχμῖν ἐξέσται, εἰ μη θεος ἀπαλλάξει 'ς προσδα--μένης συμφορας λεων ἡμῖν ἄνωθεν ἐπιβλώνας, οδ ριων κα δακρυων ἀναπίμπλασθαι κατα σχολην το δὲ νυν ἔχω εἶναί μοι μκἀ προσῆκον ἀσφάλειαν ποιήσω - των βαπελέως Roπαίδων μάλιστα μὲν γὰρ ωδένα Ῥωμιαίων ωιβουλευσε

οἰεσθαι ἡμῖν, μάλιστα οδιτος ἐμού κα παραντος ἐνθάδε νυν εἰ δ' ἄρα αὐτοπτον συμμία τι- μαον περὶ σον μονον εἶναί μοι την φρ δα, καὶ μὴ πάντων μου - στα P.My

is βασιλέων legebatur.

te, cessat, inquit qui enim amis mortuo Ieges aruleitiae non seserat, hie nec vivo vere vietis erat. Sierapo uehus ymitate respons deterritus, magno domestim molestus esse desiit. Sed matrem eius conveniens, idem illi persuadere nitebatur, ratus, si id cons queretur, quod studuisset perfectum habiturum non enim filium matri contradicturum, si quid illa ut utile et iustum Probavisset. Postquam ab illa simile vel etiam severius responsum tittit, iubente ne talia suaderet, quae sacere filio non conduceret, a tentatione Prorsus abstinuit Magnus porro domesticus imperatorem iam letho Proximum cernens et providendum maxime eius liberis et imperio intelligens, ad Annam Augustam flentem ac lamentantem accedens, Non mihi iam luctus et Iacrimarum tempus videtur, inquit adhuc enim licebit, nisi Deus ab impendente calamitate nos liberet ac ro- Pitius de caeso resplesat, eiulatibus et ploratibus satis diu indulgere. In praesens aequum iudico, pueros imperatores in tuto collocare. Me quidem vivo et hie nune praesente, neminem Romanorum nobis insidiaturum putandum es Sin aliquid huiusmodi contigerit, quia praestabilius, te solam mihi eum esse, an omnia simul te, inquam

et filios et imperium. Tum augusta, sibi mirum accidere quod

626쪽

του, ει, τοιαυτης ἀνάγκης περιισταε ιένης, μισεν εἰ- των δεοντων καὶ αυτῆς πυνθάνεσθαι , ει τι βουλοιτο τῶν συμφε ροντων εἰς τους βασιλέως παῖδας πραττειν καὶ τὴν ἀρὰ ν--έτρεπέ τε α αν αυτ δοκοίη κοινὴ λυσιτελεῖν μηδοῖς αἈμελεῖν. δ' - 'N-- ρον τε βασιλέα, τον βασιλέως υἱον,

Rui λεια θεραπειαν τα αντας τὴν γινομένην χροστάξας - φρουραν τοῖς βασιλείοις - τε τῆς στρατιας ους μέ a B στα με εννουστάτους τῆ βασιλεῖ, καὶ τῶν οἰκετῶν τους io πιστοτάτους τῶν ἰδιαν περὶ πεντακοσίους τον αριθμον καταλιπων, καὶ τους τους πελέκος- κτα βαρώπους σοι ἐσαν, καὶ αυτος διε-κτέρευσεν ἐκεῖ, των βασιλέως παίδων την δυνα- τὴν ἀσφάλειαν ποιουμενος εἰς σπέραν δὲ τῆς τετάρτης ὴμέρας, τῆ του νοσηματος ἀντηροι κατεργασθεῖς, ἐ-λευ σε ο βασι- is χευς, πεντεκαιδεκάτη μαγνος γουνίου ἱσταμένου του - ου καὶ τεσσαρακοστου σου isi τοῖς sκτακοσιοις κα εξακισχιλίοις, ματης Ουσης ἐνδικτιῶνος.

Ia. τοῖς alterum m. d. V., sed id supra P. 3M, 34. In tanis rerum necessitate oportere duxerit ipsam interrogare, munquid eum filiis imperatoris et imperio conducibile velit sacere. Committit igitur illi, quae in commune Videantur prodesse, eorum ni hi negligere. Qui confestim Ioannem imperatorem et fratrem senuelem in palatium duxit iussitque ill adesse ministros et eust diri palatium a militibus, quos puero imperatori benevolentissimos noverati De suis quoque famulis fidelissimos ibi reliquit et ae-rigeros Barongos, quotquot erant, omnes numero quingentos. Ibl- dein ipsemet emoctans, filios imperatoris quantum poterat eust diebat. Ad vesperam autem die Mercurii, decimoseptimo Lale das Quintiles, anno quadragesimo nono supra octingentos e sex Ilia ab orbe eondito, indietione nona, morbi saevitia consectus, ex hac Iue imperator migraVit. corrigenda. P. 29. . 23. Pro 5 serae 7 3s, 3 et as time o ras, Lavργιήθης. 44, 25. requiescere. 3o5, r. Ἀρφυρον- τον. 35a x . τι, μήτε. 37s, 4. παρπειής. Ο, s. ιν uti . . asp