Joannis Duns Scoti doctoris subtilis, ordinis minorum opera omnia, Volume 22

13쪽

DOCTORIS SUBTILIS. ORDINIS INORUΜ.

EDITIO NOVA JUXTA EDITIONEM WADDINGI XII TOMOS CONTINENTEM A PATRIBUS FRANCISCANIS DE OBSERVANTIA ACCURATE RECOGNITATOMUS DECIMUS SEXTUS QUAESTIONES IN QUARTUM LIBRUM SENTENTIARUM

15쪽

IX LIBRUM UARTUM SENTENTIARUM

Prolixi hujus operis rationem exponere, illorum erit, qui invito necessitatem ejus acceptandi, et laborem imp0suerunt ita enim placuit Reverendissimo atri r Joanni Baptistae a Campanea Generali Ministro totius ordinis et Patribus hujus Collegii, ut ego conatum et operam applicarem eXcusare debui, non licuit. Imperium itaque secutus si in aut minus instructu deprehendar, non temeritatem ex incultate, sed necessitatem e mandato, aequu rerum aestimator perpendet. Id enim ingenue sateor opus esse majoris ing nriis saeuitatis prolixioris studii et temporis, quam ut Vel mihi suppetit, vel praeseriptum est. Sed ne Vel acti curam omnem allaeuisse videar, aut dubito vanam substruere excusationem, Superest ut methodum subjungam, o quid fuerim conatus, non quid praeStiterim, exponam. Imprimis secutus sum impressionem correctam AntVerpiensem quam Idustrissimus Dominu et observandus Magister meus. Frater Hugo Cavellus, Primas Hibernis Armacanus edidit, ejusque partitiones per Scholia ut vel sic per membra torticulos Conmmentarius distribueret tir, juxta ipsius textus divisionem, ne continua serie deduci is gravis fieret e prolixus II ic Stylia magis placuit quia claritatu

16쪽

q RAEPATIO praestat, et commoda de Scholio in Scholium explicatio subjecta Lectorem continet, ne longius eXeurrendum S Set.

Deinde secundum cujusque Scholi materiam, per paragraphos Vario Spercurri, singulis propriam expositionem subjiciens, et initia singulorum littera cursiva adnotavi, ut otiam lectorem non oporteat diVagari, Sed in promptu occurrat, quod compendio exquirit. Tertio, ne Commentarii stylum perVerterem aut praescriptum tran- Sili rem, Visum est controversi' Omnes, quae Vel cum haereticis, Vel in Schola inter Theologos agitantur, ad ipsum textum Doctoris, in quoi pSi HS resolutio magis expresse occurrit, reVocare, ne si in diVersum tractatum referrentur sub variis titulis, in molem excrescerent, et non

tam x positioni textus, quam differonti argumento et repetitioni inutili ejusdem doctrinae quod superfluum esset Deinde aliqua etiam quaestiones et dubia adjeci ad completum tractatum spectantia, quae interminis non disserit octor quamvis resolutio principiis ejus inhaereat et communi stylo in Scholis agitantur ubi autem nulla occurrit controversia ut obscuritas in ipso textu sed communis et recepta doctrina per recapitulationem, dicta Doctoris breviter subjicio quod aliquando etiam in controVersiis praestare oportuit. Vel remittendo tractatum in alium locum in quo magis ex instituto disserit Doctor,

Vel etiam quando Variae opiniones circa idem occurrunt, quibu reSpOΠ-dendum est, neque claritati aliter consuli polost. Quarto eam rationem interpretandi Doctorem Secutus sum, quae Vel magis ex textu mihi congrua oecurrit, Vel quae m8gis communi sensui. t9m no Strorum quom liorum est consona. Quod si aliquando mihi occurrat diversa interpretatio, ita inhaereo, ut aliorum non contemnam, sud hinc inde ad utriusque scopum principia, quantum licet, deduco, ut penes octorem Sit electio Quando autem inter ipsos Doctoris discipulos aliqua est disserentis ut plurimum sequor judicium Idustrissimi avelli in Scholiis, cujus doctrinae et ingenio plurimum confido, si aliunde non occurro reconciliationis undamentum aut ratio probabilis, quae utramque interpretationem foVent, quin etiam controversias cum aliis Scholasticis, quantum licet, ausero, quae magis Verbis quam principiis inhaerent. Quinto mei instituti fuit totum opus duobus tomis comprehendoro sed non licuit quia et opus ipsum tam e textu agistri, quam Doctoris excrescit, et magna copia modernorum Scriptorum, et crebra

impugnatio adversus principia Vel placita Doctoris, et sententiam ad Singulo pene passus remoram injecit, ut necessario fuerit subsistendum et insistendum longiori tractatu ut circuitu iam et primus tomus complectens tractatum do Sacramenti in genere, de Baptismo Constr-matione et Eucharistia ultra distinctionem docimam tertiam nequivit protrahi. Secundus tomus incipit a distinctione decima quarta et complectitur tractatum de Poenitunt in Justitia et ure, extrema Unctione ut Matrimonio et torminatur distinctione quadragesima secunda Tertius autem tomus reliquas ut distinctiones de Beatitudine et poenis,

17쪽

ΡRAEFATl 3 et huc spectantibus usque ad sinem me quo aliter ad usum Commentarii lieuit mihi comprehen Sio. Reliquum est, ut si quid minus obite scriptum sit ingenuus lector corrigat aut suppleat; Si quid Ver ad normam, e suo jure fruatur. Aliquot subinde ex praelo irrepserunt errata, quae ex discursu acile deprehendentur ... Omnia judicio et correctioni S. R. . libens subjicio.

totius ordinis Minorum Generalis Minister et servus, dilecto in Christo P Fr. Antoriis inquino. nostri Collegii S. Isidori in Urbe S. Theologici Professori

emerito, Salutem. Νihil tam desideravimus, quam ut in quatuor libros Senisntiarum nostri Doetoris Subtilis integra prodirent Commentaria, Vel Saltem complerentur, quae praetermisit noster praedo-eessor, Reverendi 8S. . Franciscus Lycheius. Id te 'aestitisse est quod gratulemur, doctis praesortim nostri instituti viris laborem tuum collaudantibus. Primum itaque Tomum hunc a te in quartum Sontontiarum oditum, et ab iis, quibus revidondum commisimus, appP batum, placet ut praelo committas, observatis ridentini, o nostris constitutionibus Hortamurquo ut sedulo circa oliquos, qui superSunt Tomos, Sedulam curam impendas. Vale, ex nostro Conventura. Mariae do Aracaeli 14. Maii 1636. FR. JOANNE BAΡTUT A CAMPANEA, Minister Generalis.

ADPROBATIO.

Opus hoc commontariorum in trodecim priores distinctiones Doctoris Subtilis in quartum librum Sontentiarum a R. admodum . Antonio Hi quaso Seraphici ordinis, o Regularis observantis alumno, ac ejusdem Sacrae familiae in sacra Theologia raelectore emerito, compositum, qua potui diligentia perlegi, nec quidquam reperi quod nilsi, pietati, authonis moribus dissontaneum sit, quin potius prora dei mysteriis, quae in Sacra montis relucent, elucidandis, ejusdem Subtilis Doctoris sententiis explicandis, ac varii, nodis ac tricis Theologicis enodandis, opus praelo, et luco dignum censeo, si ita videbitur Reverendiss. P. Magistro sacri et Apostolici alatii, cujus commissione illud mihi Oxaminandum traditum est Romae in coenobio B. Virginis Transpontina ordinis Carmolitarum, die 28. Julii 1636. Magister FR. JOANNE BAPTIST DE LYZANA.

IMPRIMATUR

Nos intra cripti S. Theologiae Lectores Ordinis Minorum Regularis observantiae, in Collogio S. Isidor in Urba ex commissionis Reverendi Ss . . r. Joanni BaptiStae a Campanea, Ministri Goneralis totius ordinis, legimus diligonte Tomum primum Commentarii, quem odidit R. D. r. Antonius Hi quaeus S. Theologiae Lector Emeritus, in quartum Sententiarum nostri Doctoris Subtilis, in quo nihil fidei, aut bonis moribus contrarium invenimus imo doctissimum, et nostra scholae Prosessoribus summo utilem judicamus, et proinde dignissimum, qui ad ructum aliorum, et magnum ei Theologicae incrementum publicetur. Datum in praedicto Collogiora. Maii 1636. FR. Jo1ΝΝE A S. FR1ΝCisco, S. Theologiae Lector. I R. IIAD EUS ΛL Eus, . heologiae Lector. FR PATRICIE BREΝ1ΝΠs, S. Theologiae Lector. Dj0jtigod by

19쪽

Teaetus agistri Sententiarum. De Sac ramentis. Quo disserant signum Sacramentum. Prolicium. Samaritanu enim, Vulnerato LRς ' δ' appropians curationi ejus acris

mentorum alligamenta adhibuit quia contra originalis peccati tactualis vulnera Sacramentorum remedia Deus instituit. De quibus, quatuor primo consideranda Occurrunt.

Quid sit SacramentUm. Quare institutum. In quibus consistat et conficiatur.

Et quae sit distantia inter Sa

cramenta Veteri et noVae legis. Ouid sit Sacramentum. Sacramentum est sacrae rei Signum a Dicitur tamen Sacra

mentum etiam sacrum Secretum, Sicut dicitur Sacramentum divinitatis, ut Sacramentum sit sacrum signans et sacrum signatum Sed nunc agitur de Sacramento, Secundum quod est signum. Item Rc Pn- mentum est invisibilis gratiae visit ilis forma. Quid sit signum. Signum Vero est res praeter Speciem, quam ingerit sensibus aliud aliquid ex se aciens in cogitavionem Venire

Dubium l. August. 10. v. Dan. 4. R. s. im 3. Dubium . Aug. . . Doct. Christian. c. l.

Epist. 23.

Signorum Ver alia Sunt naturalia, ut sumus significans ignem; alia data sit eorum quae data Sunt, quaedam Sunt Sacrn mentis, quaedam non omne enim Sacramentum est Signum, Sed non e con-Verso. Sacramentum ejus rei similitudinem gerit, cujus Signum est e Si enim Sacramenta non haberoni similitudinem rerUm, quarum Sacramenta Sunt, proprie Sacramenta non dicerentur. R-cramentum enim proprie dicitur quod ita signum est gratias Dei et invisibilis gratiae forma, ut ipsius imaginem gerat et causa existat. Non igitur significandi

tantum gratia Sacramenta instituta sunt, sed etiam sanctificandi. Quae enim significandi gratia tantum instituta sunt, solum SignRSunt, et non Sacramenta : sicut suerunt sacrificia carnalia et obserVantim caeremoniale Veteris legis, quae nunqu'm poterant iis tos sacere offerentes quia, ut ait

Apotolus : Sanquis hircorum et taurorum et cinis vitulo aspersus inquinatos sonet stabat ad emundationem carnis

non animae. Nam inquinatio illa erat contactus mortui. Unde Au gustinus ihil aliud intelligo inquinationem quam ex mundat, nisi contactum mortui hominis,

Dubium . Desinitio

Lovit. 13.14. Rom. 3. 20. et A. Gul. 2. 6. Rom. 3. 4. Dubium .

20쪽

LlB. IV. SΕΝΤΕΝΤΙΑRUM quem qui tetigerat immundus erat septem diebus sed purificabatur se- Dubium 5 cundiam Legem die tertio et septimo, et mundus erat, ut jam intraro templum Mundabant etiam interdum a corporali 0pra illa legalia sed nunquam ex operibus Dubium . Lestis aliquis justificatus est ut ait Apostolus etiam si in fide et charitate fierent. Qua res quia imposuit ea Deus in servitutem, non injustificationem, et ut figura tuturi QSSent, Olen ea sibi ipsi potius opserri quam idolis Ida ergo signa erant, Sed tamen et Sacramenta licet minus proprie in Scripturis saepe

Vocantur, quia signa erant rei Sacrae, HB utique non prae Stabant. Illa autem Apostolus opera Onu, quodie 'indicit, quae tantum signisscandino noquo gl'atia, Vel in onus instituta sunt.

patres nostri por-

Ur De ausa institutionii Sacramentorum.

potuimus.

menta instituta sunt propior hu

miliationem, emuditionem, eaeercitati

onem. Propter humiliationem quidem, Dubium 8. Ut dum homo in sensibilibus rubus quas natura infra ipsum sunt, ex praecepto Creatoris se reVerendo

subjicit ut ec haes humilitato

sit obedientia Deo magi placeat, et apud eum mereatur, cujUS imperio salutem qui Prit in inferioribus se, etsi non ab illis sed per illa a Deo. Propter eruditionem etiam in-

ηο stituta sunt, ut per id quod soris β 2 in specio visibili cernitur, ad in-

Dubium . Visibilem virtutem, quae in tu Si St, agnoscendam mens erudiatur. ΙΙomo enim qui ante peccatum sine medio Deum videbat per peccatum aduo hebuit, ut nequeat diVina capere, nisi humanis exercitatus. Propter rei citationem Similiter in Diibium 1 i. stituta sunt quia cum homo Oti O-S HS SSO DOD OSSit, proponitur ei utilis et salubris exercitatio in Sacramenti S, qua Vanam et Oxiam declinet occupationem. Onenim facile capitur a tentatore qui bono vacat exercitio unde Hieronymus monet Semper aliquid boni operis tacito, ut te Oeeu ad patiam diabolus inVenicti a in medio

De triplici genere eaeercitationis. Sunt autem eaeercitationum re D. Species in a ad edisiicationem an in ' ζ' pertinet alia ad corporis fomentum δ' 'I - alia ad utriusque subversionem. Cum I ii sium li.

in quibus

igitur absque Sacramentis, quibus consistit

. . . . . Sacram6n-

non alligaVit potentiam Silam tum. IDeus, homini gratjam donare posset, praedictis de causis Sacramenta instituit. α Duo autem Unt, Dubium t 1. in quibus Sacramentum con Sistit, scilicet verba et res verba, ut DVO-entio Trinitatis re S, Ut qHa, oleum et hujusmodi. De disserentia Sacramentorum veterum

Jam videre restat disserentiam g.

Vorum, SacramentR Vocem lsirili iti di quae antiquitus res aera Signabant, ut sacrificia ita oblation sot hujusmodi. Eorum autom displarentiam breviter AuguStinu assignat dicens 4 quia illa promit tubant 'antum it significabant, hae autem dant Sahltem.