장음표시 사용
31쪽
libro de causis dicitur, quod nec Intelligentia, nec anima rationalis dat esse, nisi inquantum oporatur operatione divina sed creatio est ad esse absolute, non autem ad hoc aut illud determinate, ergo est actio propria Dei. Secundum membrum saιet, quia in-Strumentum non participat actionem cau- S. Superioris, nisi per aliquid propriuili Operetur ad effectum causae prinei palis, quia alias frustra assumeretur, meque essent instrumenta determinata assumenda ad determinatas actiones, cum quodlibet indifferenter assumi posset. Exem-ylum, Securis assumitur ut instrumentum
scindendi ligna, quae est dispositio immediata ad sormam scamni quam intendit
principale agens, mempe artifex, Sed creatio non est ex aliquo praesuppoSiι0, quod posset disponi, tum sit ad esse absolute, quod est effectus proprius Dei creantis, et reliquis praesupponitur: ita sorma Doctor rationem D. homae, quam claritatis gratia resumpsi, ut examinetur antequam ad alias rationes Iu ordine deveniatur SCHOLIUM.
Resutat primam rationem D. Thomae, continoutem has duas propositionus, Scilicet esse simpliciter esse a Deo, et hoc ipsum Mastorminare creationem. Restitat etiam clarissime probationos, quibus D. ThOm. Suam rationem confirmat, et explicat quid requiratur ad rationem instrumenti, de tuo agi q. 4 et d. 18. . . d. 6. q. 5. et . 13. q. l. ad 5.
Sed istae rationes b non viden-
Reiuraturo, ii necessario Oncii ldere. Prima
' obom non consistit enim in his dilabus
propositioniblis esse simplicituros proprius essectu Dei et esse simpliciter is D proprius termi-
nus creationis. Prima videtur esse salsa, quia a quocumque essicioni generatur compo Situm, ab eodem essectiVe est esse com
positi; sed inliquod compositum
generatur a causa aliqua creata, nisi tollatiir omnis actio PentUraeci ergo, etc. Probatio majoris tum quia secundum Philo Sophum, bysio et generatio ost ad iSSe tum per ει 2. et . rationem, quia a quocumque generatur compo Si tum, per ejUS Rctionem forma est in materiari sormam autem esse in materia, est compositum habere esse, quia Sinon, ut ergo e Si esse Sequitur naturaliter ipsum compositum, quod est terminus Generationis, aut praecedet naturaliter . si praecedat, ergo prius est esse compositi,
quam ipsum compositum, quod non est intelligibile: Si sequatur,
ergo sine montradictione posset
compositum produci ad agente, absque hoc quod Deus daret illi
composito producto esse, imo simpliciter posse Deus non dare osse illi composito produuto, cum non agat extra se nisi contingenter. ec Valet fingere quod esse
non est a generante compo Si tum,ot tamen necessit Pi concomitatur ipSum, quia non concomitatur ut torminus inutioni generantiS, per te. Si ergo ut terminus agentis primi, et non praecedens compoSitum, ergo SequenS,
et ita sine contradictione potest
positionis improbatae munc non resuiniur
Valent, nam ratio ad hoc adducta tio peccat secundum aequiVocationem, vel altera praemissarum est salsa.
32쪽
causa uniVersalior, scilicet Secundum virtutem seu persectionem, Vel secundum praedicationem: et similiter effectus potest dici uni-Versalior dupliciter scilicet praedicatione et virtute seu persecti- . One. UniVerSalius praedicatione di-
versalius citur id uit, cujus ratio dicitur e
untdez sectione, cujus persectio est majorphes eii in rae, persectionum plurium ''' contontivum Si ergo in majori sumatur uniformiter universalius ex parte causae et effectus concedo majorem qui communior essectus potest reduci in causam communiorem, et persectior effectus requirit causam persectiorem, si potest esse causa persectior. Sed Per hane Si Recipi9tur in majori utrobique', 'hothesi universalitu persectione. ΡquiVOeR- oi uni' ἡ tio St. Vel minor est salsa minor d. bra. enina non St Vera nisi de univor- λο ii': .': sali secundum praedic9tionem, n- essecius et tet ΝΟ enim esse est persectis Si-
hupposito HS effectus, quia quod includitur
J' includitur sequitur ergo conclΠ' Sio quod reducitur in au Sam universalissimam praedicatione. Sed tunc ultra Deus os hujusmodi salsa est imo est causa uniVePSR-lissima persectione en autem eSt causa universalissima praedicatione et tunc non potest concludi nisi quod esso non potest esSe effectus, nisi ontis, et hoc concedo. Si ergo sumatur utrobique universutilis in majori pro universaliori Secundum persectionem, major est vera et minor salsa, ut patet ex dictis, imo effectus sic uni Versalissimus est nobilissimum creabile. Si vero in majori accipiatur dissormiter ratio uniVersalis ex parte causae et effectus, puta ex parte essectus pro uniVersaliori praedicatione, et e parte 'USae universalius Secundum persectionem, major est salsa, nam essectu uniVersalissimus praedicatione potestesSe a causa imperfecta, quia Salvatur in pluribus offectibus imperfectiS. Alia probatio d). quae adducitur . per auctorem de ausis concludit 0990Si tum nam non negat abSO-lut ab Intelligentia dari esse alicui, imo magis assirmat quia dicit, quod non competit sibi aro esse, ni Si inquantum operatur petione divina Si etiam adduceretur ad propositum illud de Causis DPO
positIone quBrin, primum rerum crea rerum tarum est esse, non concludit, quod est esse.' Se Si praecis torminus Oroati ' pin xv OniS, quia Secundum aliquos ibi Sumitur esse pro prima Intelligentia proxima Deo vel ibi accipitur creatio sextendendo ad primam productionem secundum rati Onem, et primitas entis sumitur secundum distinctionem rationum formalium in ossuctu, et Secundum originem, non Soeundum persectionem, ut Sit Sensu S, quod eo modo quo esse in essectu distinguitur a persectionibus essentialibus ipsum est ei minus primae productionis sociandum rationem. Hi diei ur confirmando illam D. Thom rationem de causa et effectu uni- 'bi. 'μ '
Versaliori, quod debet intelligi do 'I
effectu universaliori per praedica απtionem, et hoc, inquantum hujusmodi nunquam enim essectus uni-
33쪽
DIST. I. QUAESTIO I. Is Versalior praedicatione inquantum hujusmodi potest osse nisi a causa universaliori secundum persectionem Hicet enim homo possit esse ab homine, non tamen inquantum homo potest esse, nisi a causa persectiori tota specie hominis:
ergo a Simili esse in quantum hujusmodi, non potest esse nisi causa universaliori secundum persectionem toto esse creabili: esse ergo, inquantum hujusmodi est terminus creationis unde prius dictum est, quod esse, non inquantum hoc Vel tale, sed impliciter est terminus reationi S. Ista confirmatio non Valet. Hanc
enim rationem ponit octor ille cujus est, in illa quaestione, utrum solius Dei sit creare 2 Suppono enim quod non intendit quaerere utrum solius Dei sit creare omne creabile, quia tunc ista quaestio includeret an aliquid aliud a Deo possit creare SeipSum, de quo nule, lus unquam dubitare potuit, Se-
texi. 7. cundum Augustinum primo de Trinit. cap. 1. ergo intendit quaerere
aliquam quaestionum dubitabilem, scilicet is aliquid aliud a Deo
ΡOSSit creare, saltem aliquid inserius se et sic intellecta quaestione, tenet partem negativam propter rationem istam positam. Accipiatur ergo major secundum expositionem istam is sectus universalissimus praedicatione, inquantum hujusmodi est a causa universali secundum persectionem esse est hiijusmodi sequitur ista conclu- Sio ergo rase inquantum hujusmodi vel ut plus detur eis ad propositum ergo esse creabile, inquantum hujusmodi, non poteSt esSenis a causa universaliori Secundum persectionem, toto Sse creabili ex hoc non sequitur, ergo necesse hujusmodi creabilis potest esse nisi a causa tali Patet enim Mundum
cia consequentIS; ergo Secundum fallaciami Si in expositionem primm rati 'Σ 'μ Oni S, Vel quaestio nulla est vel si sit dubitabilis, et teneatur a PS negatiVR. propter rationem sic intellectam, ratio erit sophistica
Quod si diuas est considerare in . isto producto esse hujus, et esse Simpliciter, et secundo modo est essectus Dei. Vel causae uniVersalissimo secundum persectionem : primo autem modo, est effectus causae particularis. Hoc non solVit, quia
esse simpliciter in isto, et esse hujus non sic distinguitur quod ab alia causa esse possit esse hujus, quina eadem sit esse simpliciter, quod est in isto quia sive sit distinctio rationis in intellectu, Vel qualitercumque, quod dat isti esse hujus dat sibi esse simpliciter, quod est in cisto. Quod etiam additur e de instru-
mento, dico, quod 3dori poteSi rationis D. bono ut male intelligi non enim silatatu. .
dubo intelligi quod instrumentum tuum nuhabeat in cithnem propriam. sed IR'ΦΦ' quod per aliquiis sibi proprium agat Et ad hoc adducit probatio
tamen per illud proprium agit, nisi in virtute principalis agentis, quia
in quacumque actione quam haberet non in Virtute principalis agentis, in illa non esset instrumentum. Sed principale agen S; accipit ergo quod instrumentum
34쪽
disponat adissocium principalem
agit dispositivo. Qiiod si in folliga
tur iniversa litor salsum QSt, nam possibile est secundit in ipsum olibi, instrumentum attingero osse, etiam principii lis 'gontisci et patet in multis actibus Ptis, in Hibris artifex quondo quo per in Strum Ontum induuit terminum principaliter intentum sicut monetari HS per instrumentum inducit sormam in monetam, et sigillator in ceram:
nec unquam oportet in Strumentum ad os socium principalem disponero, nisi sit instrum0ntum in actione, quos disponit ad simul unii Stum, quod noti est universaliter
neces Sarium, sed solum quando sunt plures actiones Ordinatae. UR-rum una ad aliam disponit. 4bSO- luto autem potest esse instrumen
tum in principali actione licet non
concurrat in aliqua alia praecedente. O potest ergo major sua habere veritatem nisi sic intollo-cta, quod instrumentum pol aliquid sibi proprium causa di SpOsitionem ad terminum principalem, quando non potest Virtute princi
pali agentis attingor ad illum
terminum principalom. Et tu nuo porteret Supponere in minori, quod creatura non possit in Virtuto ui attingere terminum PQR-tionis, quae minor non Si probata, nisi por rationum illam priorem deesse, de qua jam i Sum St, quod ipsa non oncludit. Ν0 il id exemplum de Securi, vel probatio nos illis alis', iam adducuntur ad hoc quod in Si Pumen
tum habuat aliquid proprium per
ris agit dispositive ad arcam, quin est instrumentum in inci-Sione lignorum, quae incisio praecedit induutionem formae si
volatio instrumonto in principii li
nctione, non oporteret quod instrumentum illud in quantum est instrumentum ad formam reae,
habui ut aliquam actionem dispo Sitivam. X talibus ergo Xempli S ubi auuipit. quod instrumentum disponit ad torminum principat m, non potos insor Pi ho universalitur nisi fiat sollacia consequenti S; sed nisi accipiatur uniVersaliter,
non pote Si removeri a creatura ratio creationis nam ex majori particulari in socianda figura, ni
hil soquitur propter sallaciam con-
Sequenti S. COMMENTARIUS. b Hanc ratio noni impugnat s Sed istae
rationes etc. quoad primam partem, Onsistit in duabus propositionibus, quarum prima est esse simplicuer es proprius es clus et Secunda : esse simpliciter est proserius terminus creationis. Primum Sse falsam probat Ductor, quia esse simpliciter os existentia rei, et opponitur esse Secundum quid hoc esse non est a Solo Deo, qui. causa creatae agunt ad exi Stentiam rei, quia generatio est ad Sse, 5 Physicorum . de Generat et 2 Metaphys Aliquod autem compositum gΘ-neratur a causa creata, quia producit formam in materia, etc. csnSul teXtum. Varie respondent alio mistae ad iane
Ex majori Particulari in . sig.
quod agat pro 'bat uniVePSRliter objectionem, asserentes Doctorem non quod instrumentum 'g' di Spo percipere mentem D. liomae, quasi sellet sitivo. duo ini ny praeci Se raecla ipsi attribuere quod asseruerita causam
35쪽
Secundam non producere esse compositi mus ausas, etc. necesse et entis elementa Sontentia quod non est ex mente . Tliomae, Ili essi non secundum accidens, Sed inquan explieauir. Voluit tantum isse issectus Secundum rati anom communem tribui Deo et non cauSae Secundae, et Secundum rationem particularsem produci a causa Se unda.
Explicant ergo illam propositionem, in eo quod esse secundum totam latitudinem sit primo, et per Se objeclum Omnipotentiae Dei, non Sic causἴd creatae, ut potentiae jus sit Objectum, Sed tantum esse particulare et determinatum. Et quia tum entia, inde et nobis entis inquantum
est eus, primae causae sunt accipiendae, etc.
ubi odior in Coni montario dicit quod
primae causa causen proprie en inquantum ens secundae causa inferiores minetois
taleitatem entis. Haec principia autem tradit Philosophus iu 2 Metaphys cap. 2. ubi dicit principia sempiternorum esseverissima, quia aliis sunt causa veritatis ρι essendi, sibi autem non est alia causa Deus Solus non solum pSum SSe per prior essendi, aut sua veritatis, etc. loqui-
Se primo producit, Sed omnia perlinentia ad eSSe, ut materiam etc. quam Supponit Bgens creatum, et ex maleria producit;
creare ergo non Si producere en materialiter, id est, tu quantum os idem cum hoc ente; sed primo et per se sor muliter, inquantum S ens, hoc modo non producit en causa Secunda, Sed tantum materialiter, et inquantum est idem cum hoc ente et per accidens unde negatur OnSequentia coli. ita errariensis . contr. Gentes, . l. ex eo Cadetanus l. p. quaest. 5. art. 5. qui ait ex identitate termini per se primo creationis, quod est esse, ad ioc esse determinatum recte inferri troationum i is esse Propriam actio nom Bi. Contra, im- βwn im pri ii iis Doctor non ignor ut illum doctri-n3m, quam expreSSe urndit in quaest. d. Prologi super t. Metaph. respousioue ad ιertium, ubi haec verba habet: ntia nousolum sunt causaι secundum aliquet po- iR steriora ipsa entuate, sed etiam secundum suam erilitatem ua quod in causatis eu-
et ita es primum causatum, per hoc tenetraιio in principio quarti Quoniam utem principia, etc. vel universaliter enet, quia consideratur causa entis in communi cujus primus effecius es esse, etc. Illuc ipsa est doctrina Philosophi in . et cap. l. Quoniaim auιem principια ι zιremas quaeri-
tur de substantiis Separatis seu prinei piis incomplexis et extrinsectS. Unumquodque vero, inquit, mazime ipsorum aliorum ducitur secundum quod aliis inest univocatio, etc. quod probat exemplo, quia ignis est calidissimus, quia est causa caloris in aliis, puta in aqua, et concludit Quapropter semper entium principia esse veriss m necesse est, etc. nec illis causa aliquid est veri, ut sint, sed illa aliis, etc. quod mox probat, quia non datur processus in infinitum in causis per se et Sicut unum quodque se habet ad esse, ita ad veritalom inde probans ad Metaphysicam maximo poetare OnSiderationem Veritatis, quia considerat primas causas et principis , per quae Veritas inest aliis.
sed ad propositii in nihil conducit propo Prae ientelia. sitio D. homae ad haec principia reducta, prout adversarii reducunt lum quia Philosophus non admitteret primam causam offendi aliis rebus omnibus esse Deum per creationem, prout nunc de ea agimus, neque ebiam omnia Sic emanant a Deo, ut omnes admittunt negare Philosophus Deum pOSSe Se Olo producere effectum Deus
causae inferiori Sine ipsa causa inseriori gens ex
concurrente, quia poSuit Ordinem Ssen nequit
36쪽
differantia ab aliis. Creatio atriolo
talem effectuum ex difformitate motus, sicut et contingentiam, quae reducit in
causas inferiores, non in voluntatem di-Vinam, quam posuit necessario agere ad extra, non libere; ad quod est consequens, Deum Se sol non pOSse producere effectus aliarum causarum in specie amefficientis quam materialis, sine ipsis, quia dato quod necessario agat ad extra, et aliae causae concurrant ad eumdem effectum, sequitur quod nequeat aliter agere, et quod effectus ab eo solo nequeat esse sine aliis. Uniformitatem motus admittit Philosophus esse a Deo uniformiter agente, V3rietatem, disserentiam et contingentiam attribuit inferioribus. Hinc omnipotenti3, quam credunt Theologi osse Dei, et fides docet, non admittit Philosophus, neque demonstratur, ut optime Doctor in l. d. 8.quaest. 5. e d. 42. e ouodlib. T. Quidquid ergo sit, an Philosophus agnoveri creationem proprie dictam respectu aliquOrum, salis illam negavit respectu essectus dependentis a causa materiali et officients, ex principiis ejus adductis et aliis, quibus brevitatis causa Supersedemus. Quando dicit, ergo Deum esse causam offendi aliis ut sint, vel ipsum esse, ut esse, reduci in prima cauSas, non intondit universaliter reduci per creationem stricte sumptam, de qua modo. Unde sic argumentor, illae duae propositiones, ad quas reducitur ratio . hο-mae, videlice esse simpliciter est proprius effectus Dei, et esse simpliciter est reminus creaιionis, non inserunt intentam conclusionem, Videlicet, neutrum convenire creaturae, nisi ut Virtute exclusivam hanc includunt, nempe soli Deo competere producere esse simplicuer, et solum creationem esse ad esse simpliciter, ut ad terminum, ac soli Deo competere creare, ac proinde nulli creaturae competere OS- Se actionem, aut potentiam creandi. Sed Theologi omnes, et ipse . Thomas ecludere intendunt a creatura potentiam creandi, et creationem stricte sumptam; ergo ad hoc, ut ratio praedicta inserat hanc conclusionem, necessario debet sumi esse simpliciter in majori, ut dicituros scius Dei proprius, et in minori, ut dicitur terminus creationis eodem modo, et in eadem acceptione seu Suppositione, ne propositio sit muluplex et aequivoca; sic etiam debet uniformiter sumi ly creatio in minori et in conclusione, pro creatione stricte sumpta, quae negatur creaturae, non Butem pro creatione late sumpta, ut est dependentia creaturae ad primam cauSam, quocumque modo producatur, de qua nulla est quaestio aut controversia, nempe, sic dici ad Deum per creationem passiVam, a qua appellatur creatura. Ergo optime intellexit Doctor illam rationem D. Thomae ex instituι quaestionis, quae limitatur ad creationem tricte Sumptam, prout excludit motum et mutationem ex
materia, et concursum alterius causae X
trinsocae aliter enim intellecta juxta sensum Philosoplii, qua esse inquanιum esse reducitur in causas universaliores, et primam, non facit, nec concludit propositum. Unde recte procedi impugnatio Doctoris, quia perinde ex majori et minori sic intellectis, per consequentium mediatam infertur ergo causae secundae nihil emciunt, sicut et haec ergo creati nequit convenire creaturae , ut causae incienti Pr0ba' iiiii utur consequentia, quia eatenus haec ulιima reatio insertur, quatenus creatio est productio tota, et totaliter effectus in suo esse, independenter ab omni alia causa, praeter creatorem, a quo procedit productio tota et totalis, atque ipsum esse totum et totulo effectus ergo si haec sit propria Dei, id est, ut non Olum nequeat alteri convenire quam Deo, sed ulterius, ut nequeat Dj0jtigod by
37쪽
Deus agere aliter ad effectum, nisi per creationem sic sumptam, sicut in sensu exclusivo et contrario per se intento, creatura nequit agere, nisi per mutationem ex aliquo praejacente optime sequitur creaturam nihil omnino agere, cujuS contradictorium probat Doctor, interimendo illam majorem, ex qua inferri poteSt, quae falsa est in eo sensu quem exigit conclusio, quam insert. Resellitur Responsio autem Caietani et errarien-Criet et sim declinat a scopo quaestionis, meque
tum esse, Ormaliter produci a Deo, Sic osse Objectum omnipotentiae, non produci esse inqVanιum esse, formaliter a causa creata, Sed materialiter et per accidens, examinando singula, illi respondon ad intentum argumenti, quod subsistat ex Sensu quaestionis, imprimis sumendo esse absolute et simpliciter ; et inquantum esse, vel sumunt esse, pro praedicato transcendentali, quod omnibus dicitur, et iuomnibus includitur vel sumunt in Suppositione simplici ut aiunt, et praecise , ut abstrahi ab interioribus, de quibus dicitur, vel perSonaliter, id est, pro amplitudine essendi, e tota latitudine erilis in particulari. Si sumatur primo modo, Sic
nequct est terminus creationis, neque D iean effectus Dei, neque alicujus mauSae,
- iri dis pugnat 9Si produci, nisi quatenus in ali--Σ quo inferiori producitur, in quo tantum
est natum existere. Si sumatur secundo
modo, est falsa propositio, qui e Deus comprehenditur sub latitudine eritis, qui
non es creabilis aut factibilis, cum sitne ceSSe esse. Secundo, quamvis aliquid posset creare, non sequitur potentiam creativam sic respicere omne esse ut erminum, quia non reSpicit esse proprium creantis Tertio, creatio non solum es ad terminum productum Sub ratione universali essendi, in qua cum aliis conusnit, sed etiam secundum omnem modum realitatem essendi, quam dicit terminus, quia est producti ejus tota et totalis, si rentio tricte sumatur ad sensum quaestionis; si late, ilii realitatis est in essectu, quin attingatur causa prima simul cum Secunda, quia dependet sub omni ratione entis a Deo essentialiter e persectius est a Deo tomo, etiam sub ratione hominis quam ab homine, et sic de aliis quibuscumque effectibus quoad realitatem propriam cujusque. Ergo non tantum esse nquantum esse formaliter est a Deo, vel formaliter est terminus creationis, sed etiam isterminatum esse, et tale esSe. Confirmatur, quia croatio Adam distinguitur specie a creati an coeli et n- geli, non ut procedit a Deo, ut principio eodem secundum rem e rationem,so ut est ad terminum diversum. Sed Si esse m quantum esse, ut abstrahit a determinato esse esset tantum effectus Dei, vo osso tunium terminus creati0nis, ut is laseisie la sessu ratio distinctioni Spe eineae, quae ., 'a Deo. sumitur a delerminat esse verbi gratia, Angeli. Eodem modo applieari potest ratio, sumendo creationem etiam late, ut est acti Dei ad extra respectu effectus causae secundae, quia omni creatur3, . . homo, sub ratione sua determinata essendi est creatura, et non tantum sub ratione communi ergo Sic est a Deo etiarn producente sub determinata ratione. x hoc ulterius destruitur secunda propositio, nempe qu0d esse inquantum esse non sit a causa secunda, nisi maιerialiter et per accidens, quaιenus includitur in determinato esse, quia quidquid es realitati in esse κή, uictu, S a causa Secunda, alias non posset ' η' ει
producere vel uncludere in sua virtute deunda, determinatum esse, nisi includeret in sua quomodo tvirtute omnem gradum essentialem inclusum in determinato esse me proinde esse Dj0jtigod by
38쪽
m quantum esse, ut bene probat Doctor in littera replicando ad oppositum, explicans propositionem illam, quam adducit D. Thomas sex auctore de Causis, quae Supponit intelligentiam et animam dare esse alicui, ut operatur operatione divina, Sine
qua non posset dare SSe. 7. Dices causam secundam attingere esse in quanιum esse, non absolute, Sed materialiter et per accidens ut es in determinato esse, quod primo respicit causa
Contra, quia esse in quantum esse, non aliter etiam est attingibile a Deo, neque aliter natum est esse absolute produci nisi qua producitur determinatum AEns. Unde sicut actio Dei est determinata respectu effectus, ut ab eo procedit, equitur quod primo determinat in effectu speciem, et quidquid es determinatum,
peoduesiue lentia, quae est terminus Ormalis primo' est . et per se c0mpetit determinato enti, se-'nx' cundario vero inclusis per modum praedicati communis. Praeterea si actio Dei est ad effectum primo sub ratione communi, actio causae secundae sub ratione determinata, Sequeretur quod persectius attingeretur effectus a cauS Secunda, quam a Deo, sicut ratio determinata est per- controuse incli0r, quam ratio communis in essendo:
hi. unde Patres, quando haereticos et Philoso- ά . . ' ibo impugnant negando creationem esse
phψη ab aliqua creatura, loquuntur de creati haereticos . ne entis determinati, v. g. hominis, Vel
animalis, vel corporis et hujusmodi de quibus in pscie tam Philosophi quam
haeretici loquebantur in extremo contradictionis intendebant ergo productionem determinatam intis non praescindendo esse in quantum esse, ab esse determinato, ut terminat creationem. Videantur latres e expositores in primum Gen. e primum Dan et contra antiquas haereses. Dices. Philosophus supra, Secundum i. nos et secundum Doctorem, dici esse η- i ilo,o quantum esse reduci in causas universales, Phμ' intelligens primam. Respondetur, diversum esse intentum Philosophi quia loquitur de esse inquantum esse, eo modo quo essectus universalis reducitur in causas uniVersales, non quod praecise sub ratione illa universali attingatur a cauSa, ut pro ducitur in effectu, sed quatenus a Ssignetur correlativum adaequatum in ratione causae adaequatae lali effectui. Unde quando Philosophus dicit esse inquantum esse reduci in causas et principia essendi universalissima, quamvis ibi loquatur de ente, quod est objecium Metaphysicae. cly quanιum, Sumitur non reduplicative, quia sic saceret salsum Sensum, qui Sumereιur quantum proposivi universaliter prin omni inte, seduis et omne en causaretur, etiam mous, o ''' daretur processus in infinitum. sed sumitur specificative, pro ente inquantum est causabile, vel quod est causabile, cujus cauSa adaequata, licet non praecisa, sit prima causa, non autem cauSa liqua determinata, qua limitatur ex forma sua ad certos effectus et determinatos. Quilibet autem effectus causabilis necessario est in Deo, et aliqui solo Deo, unde adaequat potentia ejus totum ens causabile, immediate attingondo Omnem rationem enti per Se et mediate, quia quaelibet alia causa est participati suae virtutis in actu primo; in actu Secundo autem exigit ejus concursum, it SerieSomnium causarum ad ripSum reducitur, in quo solo est status. Ad hunc Sensum reducitur illa propositi de Causis, quani sanctus homas adducit. sertium quod adjungit Cajexanus s
39쪽
quia necessarius est concursus Dei ad quodcumque esse, et esse quod ipson Struit, esse terminum creationis, et a Deo tantum, includi in ente deterininato
Sextio non sequitur, quia in primis pelit principium, quia propositio illa non est
nota ex terminis, neque per notiorem probatur, quia non Stenditur, quod virtus creandi participatu non OSSit communicari creaturae, Siqui ex eo quod in Deo si virtus, qua immedio te possit educerode potentia materia quamlibet sormam educibilem, quam potentium liabet primo et per e, non participatione. On sequitur tamen quin eadem Virtu communicari possit causae Secundae, qu3 93rticipati primari et Sicut Deus se Solo potest producere effectum quemcumque particulari causae, non involvit alias imperfectionem, quae argueret defectum in causa et lianc virtutem habet Deus primo et a se, non participatiVe, eam tamen potes communicare creaturae. Ergo similiter, licet potentia creativa sit Dei primo et independenter l, alio, non equitur quin pOSSi ΘSS creaturae per Om- Iamnicationem, et participative a Deo. tulterius hoc salvat disserentiam inter creativam coeaturae et Dei, quod haec esset universalis independens a Se illa vero particularis dependera et communicata a Deo: Sic etiam potetitia eductiva omnium sormarum, et productiva omnium esse. ctuum ita est Soliu Dei, ut communieari nequeat creatur B, te ut neque continenti eminentialis et virtualis ad id requisita, ob limitationem Sui SSe, cuju mensuram sequitur potentia productiva ejus tactio Mamen communicatur ad certum genus Ormarum et effectuum huic tilli causae, non universaliS, quae eSt solius Dei, sed limitata ; ergo idem posse dici de potentia creatiVa. Domus ergo adversariis ens absolute
Sumptum, esse terminum creationis, qu3mvis nequea attingi per creationem, ut probatum est, nisi in se terminat ente contractum, sic die posset attingi a creatura in hoc limitato sente, non tamen in omni ente, quia sic est solius Dei. Sic igiti generans hunc ignem, generat etiam rationem corporis elementaris, ut in hoc igne est non tamen inde sequitur, quod possit attingere rationem corpori in quocumque alio ente. Similiter diceretur O on ita
tentiam creativam et creationem SSesolius Dei in ea persectione et universali extensione, qua Othim genu entis comprehendit quod primo et per se poteSι terminare actionem causae quod dico propter respectuS, et hujusmodi, quae emanatione producuntur e suppositione alterius primo producti. Sed neque h0uest notum lumine noturali sic ei convenire, sed creditum, ut supra dictum St; ergo illae propositione Dens absoluι sumptum es terminus creaιionis, et en absolute sumptum est essectus Dei, respective ad lumen naturale, et principia tradita a Philosophis suri de Subjecto non Supponente, Si loquamur de creatione, ut est productio lota et totuli cujuScumqueenti'. ac proinde nequit ex eis probari repugnare creaturae, neque constat terminum creationis ita identificari cuicum quuenti, nisi sermo Sit de creatione lato Sumpta, quae non infert intentum.
Ultimi tandem ec illis principiis, ad summum taberi potest quod creaturae Inβulcien-
nequeat communicari creatio, ut potest probationis
trinsecae etiam efficienti non tamen probatur On OSSe communicari principium producendi independenter a materia et subjecto, de qua creatione potissimum hic agitur, quamvis illa producti esset ιiam dependens a causa prima, Dj0jtigod by
40쪽
ita ut ad terminum creationis possit concurrere causa secunda esset tamen vera creatio, quia productio ex nihilo nihil ergo obsta terminum creationis identificari huic determinat enti, quin Sse determinatum possit attingi a causa secunda independenter a materia. Unde responsio C Meiani evacuatur. Recte ergo colligiιDOctor committi aequivocationem in discursum Thomae, vel alteram praemisSarum esse salsam. e Rem probruiones illius propositionis, etc. Hic rejicit Ductor probationes illius propositionis, nempe esse simpliciter, est proprius effectus Dei, etc. estquo duplex Prima est, quod effectus universaliores debent roduci in causas universaliores ad quam respondet, quod i universalior ex parte utriusque termini intelligi possit dupliciter, vel secundum Virtutem, Vel secundum praedicationem. Si sumatur uniformiter, ut ponitur ex parte subjecti, o ut ex parto praedicati, id est, secundum persectionem et virtutem tantum, vel Secundum praedicationem tantum, concedit rhriorem, quia communior effectus potesti seduci in causam magis communem, persectior effectus in causam magi perfectam, verbi gratia, en causatum reduci potest in ens quod si causa, estque commune De et causae Secundae, quae producit suum effectum, non solum subratione determinata, sed etiam sub ratione entis et totius quod includitur, quia a ιιingit quidquid includitur in suo effectu, verbi gratia, ignis generat hunc ignem, et rationem corporis, Substantiae, entiS, ut includuntur in hoc igne, ut praedicatarius essentiatiori nihil enim continet in sua virtute individuum, quod non includit in sua virtute omnia ejus praedicata essentialia, sine quibus nequit esse. Altera etiam pars es manifesta, quia esse effectus participatur a causa ergo quo persectior est causa salts principalis producens v excludamus illam controversiam de virtute et activitate accidentis in substantiam, quae in serius tractatur Suo loco. His suppositis, respondei, si sumatur Responnio
e parte subjecti, e ex parte praedic3ti, praedicina
l universalior, ut denotat perfectionem nos. causae et effectus, majorem esse eram, minorem ver falsam, quia universali Ssimus effectus est quoad persectionem creabile nobilissimum ens nequit esse persectius positive licet permissive, id est, ut superius ad Deum et creaturam esset persectius quocumque illorum in quo
includitur. Si vero sumatur ly universa lior, tam x parte causae quam effectus in majori difformitor, ita ut ex parte causae denotet perfectionem essendi, ma-j0 est salsa, quia effectus universalissimus in praedicatione, potest esse a cauSaim perfecta, quia salvatur in omni effectu, etiam imperfecto, qui procedit a causis insorioribus secundum persectionem. Respondent Cajetanus, et errarienSiS, 13.
intelligi ly uniuersalior dissormiter, ut ':. 9,'
denotat persectionem in causa, communitatem praedicationis in effectu unde aliud est effectum universalem in praedicandoeSSe per Se primo a causa universali in persectione, liud Ver eSSe ab ea sola. Prima est vera, et sic intelligitur propositio D. Thomae, secunda salsa, prout male intellexit Scotus Addit errariensis, quoueffectus universalissimus intelligitur esse a causa universali modo dicto, non solum quoad illam praedicabilem rationsem et quasi praecisam, sed secundum toturi iambitum omnium, quae illam rationem participant. Haec responsi manet impugnata ex dictis, quia esse per Se primo effectum universalissimum, id est, en in quanιumeus, a causa uniVerSaliori in perfectione,