Joannis Duns Scoti doctoris subtilis, ordinis minorum opera omnia, Volume 22

발행: 연대 미상

분량: 740페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Dubium 2.

De Circumcisione.

T'. i. quae erat nunc signaculum justitimi octo fidei, ad purgationem Valebat magnis et parvulis originalis Vetori Sque puceati sicut iaptismus ex illo valere coepit ad innovationem hominis, ex quo institutus est. Item Beda Idem saluti se rso curationis auxilium Circumcisio in iugo contra triginalis peccati Vulnus agebat, quod Baptismus ingere revelatae aratim temp're consueVit. Xcepto quod regni coelostis anuam nondum intrare poterant: tamen in sinu Dubium a. Abrahae post mortem busta ro- ' i' quie consolati supernae 'eis ingressum spes Tutici expcctabant sinis aperte traditur, per Circumcisionum ex quo instituta suit, remissionem peccati triginalis et actualis parvuli et majoribus a meo praestitam, sicut nunc per Baptismum datur.

De viris qui fuerunt ante Circumcisionem, et de ceminis quo fuerunt ante e post.

Quaeritur itiam te viris, qui in oriis fuerunt ante Circumcisionem it des Reminis quae duorunt ante odi post quod remedium contra peccatum habuerint Quidam dicunt, sacrisscia et oblationes eis valuisse ad remissionem peccati. Sed melius est dicere illos qui de Abraham prodierunt, per

Circumcisionem justificato S, U-lieres Vero per fidem et perationum bonam, Vel Suam, Si adultae erant, Vel parentum, Si parVulae: OS Vero qui fuerunt ante Circumcisionem parvulos in fide parentum, parente Vel O per virtutem sacrificiorum, scilicet

quam intelligebant spiritualitur in illis sacrificiis, justisteato S.

Undo Gregorius Quod apud nos Gregor. .

De institutione et causa Circumcisionis. Hic dicendum est, in quo in Sti tuta fuerit Circumcisio et inre Quae ioni S

Abraham primus mandatum Cil'- Durium .

semini ejus id est omnibus e G'n. . . braeis, Num siebat secundum Legem octava die lapideo cultro in carne praeputii Data autem mitCircumcisio pluribus rim causis, scilicut ut per obedientiam mandati Abraham placeret Deo, cui per praeVaricationem Adam displicuerat. Data enim fuit in signum magnm fidei Abrahae, qui credidit se habiturum lium, in quo steret bonodictio inanium. Deinde, ut hoc Signo in caeloris notioni hil

22쪽

LIB.lV. ΕΝΤΕΝTlARUM discerneretur populus ille. In carne Ver praeputii ideo jussa est fieri Circumcisio, quia in remedium instituta est originalis peccati, quod a parentibus trahi-mUS per concupiscentiam, quae in parte illa magis dominatur. Et quia in parte illa culpam inobedientis primus homo sensit, decuit, ut ibi signum obedientis acciperet.

Quare die octavo, et petrino cutiro fli. Fiebat autem octavo die petrino DRh R eriuro quis in resurrecti0ne μ' ni' communi octava aetate futura per

i petram Christum omnis ab ele-

ba iurid otis abscindetur corruptio, et per Hi ita Christi resurrectionem octava die

Dubium T.

factam circumciditur a peccatis anima cujusque in eum credenti'. Duas igitur res sunt illius Sacramenti. Quare in iuptismmim mutata si circumcisio 3κ. Ideo autem mutata est circum- Α'3ὸ 'disio por Baptismum, quia Sacra- P . faue mentum Baptismi et communius est et persectius, quia pleniori gratia accumulatum. Ibi enim peccata solum dimittebantur, sed nec gratia ad bene operandum adjutrix, nec Virtutum possessiovo augmentum ibi praestabatur ut in Baptismo, ubi non modo abolentur peccata, sed etiam gratia adjutrix consertur, et Virtutes augentur. Unde aqua refectionis dicitur, quae aridos oecundat et jam ructificantes ampliori ubertate donat quia quantumcumque per fidem ut charitatem anto habitam aliquis justus ad Baptismum accedit, uberiorem ibi re Ad Romι0ipit gratiam, sed non ita in Dubium 8. Circumcisione. Unde Abrahae persidem jam justinuato signaculum tantum fuit, nihil ei intus contulit.

De parvulii defunctis ante diem Octavum, si flebat Circumcisio. Si vero quaeritur de parVulis, hqui ante diem octavum morieban nud

ri Luc. 2.

tur, antequam stebat CircumciSi postquam

ex Lege, utrum SalVarentur, Vel ii non idem potest responderi, quod ... II sentitur de parvulis ante Bapti se'n 17 14smum desunctis, quo perire constat. Unde Beda Qui nunc per Evangelium turribiliter et salubriter clamat : Nisi quis renatus

fuerit eae aqua et Spiritu sancto, nouintrabit in regnum Dei: ipse dudum clamabat per suam legem : Anima, cujus praeputii caro circumcisa non fuerit, peribi de popul suo, quia pactum meum irritum fecit. Forte tamen

sub Luge, ingruente necessitate mortis, ante OctaVum diem circumcidebant sine peccato filios, sicut modo in Ecclesia fit u Baptismo B Finis eaetus Magistri.)

PRAEFATIO DOCTORIS SUBTILIS.

Samaritanus illo ah piissimus

spoliatum videns hominem et retro Mustui . . citer sauciatum, miserationis assectu compatiens, medicinam attulit

23쪽

Per tacuratio homiciis indaobus consistit.

emcacem, qua curatis ipsius Vulneribus, ac plena reddita sanitate, in sui principium, a quo descendens ab Ierusalem deViaVerat, finaliter reducatUr.

De ista saucii b sanatione R- lubri ad devii reductione finali tanquam de pedibus Sedentis super Solium excelsum Magister in hoc opere nati determinat ut sicut

eae primo et secundo claruit, Deum

esse Alpha, tam in se en inter omnia primum, quam omnium aliorum originale principium; sic eae tertio e quarto appareat ipsum esse et Omega, tam in se finem ultimum, quam creaturae Sum per seipsum in seipsum finaliter reductiVum. Hanc autem reductionem sinalem praecedit curatio Semiplena, et plena curatio comitatur.

Secundum manes distinctionem igitur potest dividi quartus iste, dicendo, quod Magister primo agit

de hominis saucii curatione Salu bri secundo hominis dovii reductione finali curaturi enim homo salubriter in susceptione devota Sacramentorum Veraci Um, o reducitur finaliter in perceptiones jucunda iraemiorum coelestium. Sacramenta inim disponunt et praeparant, praemi Veroporficiunt it consummant Volpotest dici, quod primo agit docuratione semiplena seu dispositiva et secundo de curatione plena seu persectiVR, et utraque divisio rodit in idem .mam curatio semiplena sit per rotiam Sacramen torum, quae Sunt medicinae saluti re plena iuratio seu iualis roductio sit per collatione in praemiorum, quae Sunt jucundae rese

In prima igitur parte agi do

SacramentiS, per quae curatur languidus a morbo culpae . In Secunda de praemiis per quae liberatur a languore poenae. Et incipit Secunda in principio distinet. 43. Postremo, etc. Prima dividitur indua S primo namque determinat de Sacramento in generali Secundo in speciali. Secunda in principio

dist. secundae e Iam ad Sacramenta.

Prima dividitur in duas in Pommium et tractatum, qui incipit

ibi : aeramentum est sacrin, etc. Et

illa in quatuor, Secundum qUntUOP, quae in prooemio proponit pertractanda. Primum est quid sit Sacramentiam. Secundum, quare institutum, ibi : Tripliei eae causa. ertium, in quo consistat, ibi : Duo autem Sunt, etc. Quartum, de disterentiis Sacramentorum, ibi : Iam videre restat. Et ista in duas in

principalem et inuidentalem, iam incipit ibi : Fuit tamen ; et ista incidentalis in tres, quia primo agit de Sacramento praecipuo legis Mosaicae. Secundo, quid sibi correspondebat in lege naturae ibi

Ouferitur autem Tertio redit ad

declarondum quaedam dubia de Circumcisione ibi : in dicendum est. De Sacramento igitur in eo an muni, hoc primo tanquam notum 'T 'Π' occurrit considerantibus aera qmenta scilicet quod Sacramentum ordinatur.

specialiter ad gratiam ordinatur, quod Verum generale Si particu larius et clarius se planius explicetur patebit Veritas illorum. quae do Sacra monto in generali communiter inquiruntur. Sed ii

24쪽

l0 LIB. IV SΕΝΤΕΝΤlARUM. ordo isto fuerit causae ad RVSatum, Vel signi tantum ad signiss- uatum dime ultas oritur principaliter ex duobus quorum Unum est generale, scilicet de potentia creaturae ad creandum gratiam; Secundum est speciale, scilicet 6 4 pro pl'i ratio et excellentia Sacra

diesndorum menti ad sanctificandum animam hae dist. Secundum hoc igitur In prima

distinctione, ubi de Sacramento

agitur in communi, et per ODSe

quens de ordine ejus ad gratiam)principaliter est tractandum. Pi

m qui Dritur in communi, an crea

tura possit habere aliquam actionem respectu termini creationis. Secundo de propria ratione Sacramenti et ejus institutione Teutio

ex istis si Sacramentum potest habere respectu gratiae creandae aliquam causalitatem. c0MΜΕΝΤΑRIUS.

a Samaritanus ille, etc. Hic Doctor assumens praefationem Magistri in quartum Senιeruiarum, applicat eumdem Ordinem, et distributionem operis totius exprimens, alludi uterque ad parabolam illam Samaritani, Lucae I 0 juxta mysticam interpretationem, quae accommodatur lapsui et redemptioni generis humani, e communi Patrum sententia Origenis homi in Lucam, agiangen Orat . . de Theolost. Basilii hom in aliqua Sccripιurae loca, Chrysostomi homi in eumdem locum, et in homin de anathem Ambrosii in Lucam, Ilieronym Epist ad Fabiolam, et in comm. cap. 20. Maιιhaei Augustini serm. . deferbis Domini in Lucam, et lib. 2. quaest manstet cap. 19. Gregorii lib. 20. Mora cap. T. Bedae, Theophylacti in eumdem locum Bernardi se . I. de Annuntiat. B. Mariae, et aliuium Interpretum, apud quo accommodatio legi potest, reddendo singula singuliS.

Homo descendens ab Ierussiem, quae interpretratur pacis visio est Adam, cum omni sua posteritate, peccat lapsus a culmine suae innocentiae, in qua summa pace fruebatur, ut Augustinus lib. de Correpι. e straι. cap. II. e alibi saepe docet. Per Iericho significatur latus peccati; Iericho enim interpretatur Luna, quae menstruis mutationibus, incrementis et decrementis subjacet, et proinde Ecclesiast. 27. comparatur ei stultus seu peccator Laιrones in quos incidi sunt Daemones, qui eaepoliaverunt eum gratuitis per peccatum Coelestinus I. Dist. 2. cap. 4. Tridentinum sess. 5. an. l. nempe titia originali, et aliis donis, quae boniιate sui Creatoris accepit, non propriis meritis; vulneraverun eum in naturalibus, quia secundum corpus e animam in deιerius commuιatum ArauSicanum can. l. Tridentinum supra. Per Levitam e Sacerdo-ιem, qui jacentem et Sauciatum praeterierunt, designatur lex Mosaica, ejusque infirmitas ad sanandum hominem a peccato, ut patet ex Tridentin sess. 6. cap. I.

e can. l. amaruanus autem veniens,

qui curam ejus gessit, intelligitur filius Dei, quando Venit plenitudo temporis missus a Patre misericordiarum ad homines, ut Iudaeos, qui sub lege erant, redimeret, et Gentes, quae non sectabantur justitiam, justitiam apprehenderent, atque omneSadoptionem filiorum Dei recuperarent. b De δει saucii sanaιione, etc. Reddit rationem ordinis, quem sequitur Magister in libris Sententiarum, juxta ordinem in

genere, quo creaturae in Deum reducuntur, tanquam principium et ne in Alpha et Omega, Apocatus. I. In primo lib. Sentenι agitur de principi ad intra et extra, scilicet de Deo in

datio. Augustinus Caelestinus. Infirmitas legiS. Trident. Samarita

chriatus.

Ρrinatis liber Senten.

25쪽

tiarum es Deo. eun iusde

iovi letitia ad

Tertins de

Ieaiatore eir nutibus. Quartus

cetratione.

v thodiis

se trino et uno, jusque perlactionibus, de scientia tam possibilium quam futurorum, de aeterna praedestinatione et reprobatione, et voluntate antecedenti et consequenti seu signi et beneplaciti, Deique providentia in sua aeternitate. In Secundo vero de eadem providentiao creatione rerum in tempore, tam materialium quam spiritualium, d Angelo Et homine institutis, de lapsu Angeli et

In tertio de Mediator inter Deum et hominem, et de virtutibus, tam moralibus quam infusis, de donis, de praeceptis quibus homo reducitur in finem ex gratia RsdsmptoriS. In quarto de curatione hominis languidi

per Sacramenta, quam recte vocat semi-plonam et dispositionem, quia est viatoris peregrinanti per fidem, qui nondum assu cutus est finem aut plenam sanitatem, sed luctatur cum infirmi latibus, interne quidem in se patiens rixam carnis et Spiritus, ubi hera et ancilla, Sara et Agar dissidiasovont in partes distractae exterius vero

impetitus, cum Daemone et mundo congreditur, contra quos Sacramentis munitur. Et hic tractatus de Sacramentis in genere et Specie producitur usque ad distinvitonem 43. in hac autem et deinceps agitur de plena curatione, nempe per collationem praemii et gloriae, quae excludit Omnem miseriam et infirmitatem, et in qua creatura su Creatori perfectissimos immutabiliter adhaeret. Haec methodus considerandi Deum, qua principium et fini est creaturarum, Oncordat cum ill ordine, quo S. Augustinus discernit diem cognitionis Angelicae in

matutinum et Vespertinam. Malutinam determinat esse eam, qua Deus in se cognoscitur, ut sons est et origo omnium. Vespertinam dividi in eam, qua cognoscitur creatura, ut procedens a Deo in proprio genere, et in eam, qua reducitur in Deum, tanquam in finem in quo terminatur.

Servatur methodus requisita ad scientiam, quia sicut eae quaesι. ertia Prologi constat, Deus es subjectum Theologiae, quantum ad veritates necessariaS, quantum ad veritates contingentes. Primo ergo agendum erat de necessariis Veritatibus, sive imm0diatis et habentibus evidentiam ex terminis in intellectu apprehendente persecte terminos, SiVe ex mediatis, et per modum conclusionum. Sic in primo agitur de Deo et ejus persectionibus, qua unus et trinus est in Se . Veritates autem contingentes reducuntur ad idem subjectum, nempe essentiam divinam, servat ordine inter ipsas contingentes, quarum radix est divina voluntas. Sicut ergo illa voluntas prior es sub intentione quam sub executione, et prius consideratur, ut ab aeterno est sub actu, quam ut pro tempore transit in effectum, inde poscit ordo, ut generaliterras ipsa hoc modo ageretur in primo. Succedit autem in secundo consideratio ejusdem, ut transi in effectum creati0nis rerum in genere, et in specie creaturae spiritualis ut processit duxta primaevum statum et determinationem a Dem deinde Supposito peccat0, et recessu hominis ab illo statu, in quo est conditus, de quo agitur in ultima secundi. In terιio subjungitur consideratio Media loris, et justitiae, quam communicavit intrinsece virtutum et donorum, in tori. In quarto tandem sequitur de causis extrinsecis conservandi et restituendicauidem justitiam, ut sunt Sacr3menta, ac domum ultimo de ipsius justitiae consummatione per gloriam, et do stabili

termino creaturarum cessant dein cops motu et mutatione.

Postquam autem Doctor supposuit hanc

Ordo

sciantiu .

Veritalea Theologiae

quomodoroducuntur

in Deum Veritates

contingentea reducuntur

earumque ordo.

26쪽

Divisio quarti quoad iri

partem.

Omlo prima distinctionis, et contenta.

generalem divisionem Quarti tandem dividi primam ejus partem ex methodo Magistri in duas, quarum prior es de

Sacramento in communi, et haec terminatur unica distinctione, quae prima est,

ubi explicat primo, quid si Sacramentum Secundo, quare institutum Tertio, in quo consistat Quarto, quae sint differentiae Sacramentorum Subjungit etiam de Circumcisione et remedio legis naturae, et quaedam dubia circa efficaciam Circumcisionis. Secunda aulem pars incipit a di-sιinctione secunda inclusive usque ad quadragesimamuertiam eaeclusive. De Sacranientis novae legis in specie, et eorum officacia.

Haec distincti comprehendit tractatum de Sacramento in genere, abstrahendo ab iis, quae de Sacramentis legis novae, e conceptu proprio Sacramenti hujus legis, in specie dicuntur etiam secundum communem conceptum Sacramenti legis novae uincit, ut consideratio Sacramenti in genere auctior sit apud Summistas quam apud Sententiarios, quia hi secuti sunt ordinem Magitri, qui de conceptu generico Sacramenti instituit praecise tractatum alii vero quacumque ratione quidquid de omnibus, aut quibusdam Sacra-uientis in communi dicitur, reduxerunt ad disputationem in genere de Sacramento, qui Stylus prolixitatem ingerit in iis, quae iterum de quolibet in specie resumi oportet. oster autem Doctor ex methodo ea in suum locum dimisit, ne repositio ejusdem inutilis videretur, prior stylus claritali, secundus brevi ιati consulit, uterque commodus nisi qu0 aliqui nimium protrahant discursum, et ad illulos et quaestiones ex proseSSO revocent quod incidenter et breviori resolutione comprehendi posset Agit ergo hic Doctor de Sacramento in communi ejus essentia et definitione. Item de efficacia ejus ad gratiam causandam in anima. Item, ut comprehendat, quae tangit agister de Circumcisione et Sacramento legis natum; et totum tractatum comprehendit septem quaestionibus, hoc ordine I. An creatura possit habere aliquam actionem aespectu termini creationis 2. Utrum recte definitur Sacramentum

a Magistro 3. Utrum in qualibet lege fuerit Sacramentum 4. Utrum possit causare gratiam

physice

5. Utrum possibilis sit virtus physica Supernaturalis 6. Quae si rati agendi physice in Sacramento ' et, utrum Circumcisio causabat gratiam T. Utrum legis naturae uerit aliquod

Sacramentum

An creatura possit habere aliquam actionem respectu termini creationis

Prosp. Cyrili Basil citandi ult. Schol. vide Scot T. Met. . . . . 0. ι . et q. 11. in sotui secundi princip. et in Theorem. Creans non est nisi.

Ad primum sic proceditur et ar 1. gyinitur, quod creatura possit a g m. bere actionem respectu termini creationis. Primo, quia Augustinia super Ioan homilia 80. et ponitur

27쪽

: d nihil

a lant. Visel.

tanoa et eo abluat Sed non ablinitur cor in anima nisi per gratiam ergo aqua Baptismalis effectiVe se habet ad gratiam qua cor abluitur. Item lib. M. quoest. q. 70. Artist ces ideo de nihilo non possunt aliquid fabricare, quia per OrpUS operantur ergo per opposit Um, creatura spiritu Llis potest aliquid

de nihilo producere, quia O Operatur per corpus et confirmatur, quia sicut actio transiens requirit passum in quod agit, ita Videtur quod actio immanen non requirit passum ergo agens actione immanente, potest agere, et non de aliquo passo, et ita creare. Item ratione sic Effectus non adaequans Virtutem agenti Superioris, potest ab agente inseriori

produci; sed nullus effectus inserior Suprema creatura adaequat virtutem Dei, nec adaequatione simplicitur, quod patet, nec etiam in ratione effectus, quia adhuc aliquid superius eo potest esse essectus Dei ergo quodlibet insorius Suprema creatura potest ab aliquo agente Secundo produci aliquod autem tale est, quod non potest produci nisi per creationem ergo, etc. Major probatur, quia si essectus in ratione effectus non adaequat virtutem agentis, ergo agen Snon edundum totam potentiam suam producit illum, et per On- Sequen minor potentia sussico reta producendum illum. Et confirmatur et probatur haec consequentia in probatione majoris, quia si Secundum totam potentiam produceret effectum inferiorem, ergo Superior effectus non

ostenderet potentiam majorem in causa quam in serior, quia inferior ostendit totam, ex quo non potest

produci, nisi Secundum totam potentialitatem ejus Consequen est sal Sum, nam ex effectu persectiori plus relucet potentia caUSae Item, agens creatum potest aliquid anni hilare ergo creare. Con- Sequentia probatur, quia aequalis

est distantia a nihilo ad aliquid sicut ab aliquo ad nihil ut patet

per Philosophum 3. Physicorum

Eadem est distantia ab Athenis, etc.

ergo aequalis Virtus potest super hanc distantiam et illam. Probatio

antecedentis tum quia gens creatum potest destruere formam na

turalem totaliter ita quod nihil

ejus remaneat talis autem destructi est illius annihilatio tum quia quod potest esse causa effectiva unius oppositi eo modo quo convenit sibi habere causam essectivam potest esse causa deStructiva alterius oppositi patet propter incompossibilitatem oppositorum; sed anima potest esse causa infidelitatis, desperationis, et aliorum peccatorum mortalium, quae

repugnant gratiae et charitati othi causam dico eo modo quo istis convenit habere causam, scilicet in deficiendo, patet enim, quod ista

possunt ne SA animae, et non a Deo ut ii causa, quia Deus non est causa peccati ergo anima O-test esse causa corruptiva lidei, spei et charitatis sive gratiae. Horum autem omnium destructio est an- nihil alio, sicut eorum productio est creatio. UniVersaliter enim, quod non potest produci nisi creetur, non destruitur nisi annihilo-

Argum. 4.

ualis distantia nihili

aliquid,

et contra. text. COm. l.

Quod

incipere potest tantum porcreationem, desinit tantum anni hilatim

28쪽

s. Consimiliter probatur de gratia seu de charitate, et de quolibet peccato mortali, quia amicitia uidi inimicitia formaliter opponUntur; peccator est formaliter inimicus Dei, habens autem gratio mvel charitatem, est formaliter

amicu S, ergo, etc. A Xum 5 Item, causa secunda plus p0 est

in Virture causae quam in Virtute propria, alioquin non dependeret essentialiter in causando a caUSRprima, nec SSet ordo essentialis causarum in causando, quod est inconveniens sed in quodcumqueens producibile non per creationem potest aliqua causa secunda in Virtute propria ergo in terminum creationis potest in virtute causae primae. C0MMENTARIUS.

Hanc quaestionem move Doctor hic, ut ex principi generali colligatur, quid efficaciae conveniat Sacramento circa gratiam, quae ex communi sententia antiquorum creari tenetur. Eamdem etiam tangit Magister dist. 5. in sine, D. Thomas ibidem quaest. I. art. 3. Richardu ari. l. quaest. . ubi agunt de eadem officacia Sacramenti, unde non est extra scopum hic eam tractare Divisiones et summarium textus habes ex scholiis, ad quae te remit circa haec quae erunt dicenda.

Auctoritatibus Augustini si Damasconi probat orsare non posse competere ui crea

turae.

Contra Augustinus super Gen. lib. M. 9. c. 21. Angeli nullam omnino possunt dereare naturam. Et ibidem eap. 22. Cre 'pp' are naturam tam nullus Anselus potest,

quam nec creare seimum.

Idem Damascenus cap. 18. Ouidicunt Angelos esse creatores alicujus natur e sunt omnes filii patris sui diaboli.

Item Augustinus 12 de civit. cap. 24 loquens de Angelis : Tam nec eos

dicimus creatores animalium, quam nec agricolas frugum rite 3. Trin. cap. 8.et . Ita non possumua dicere Angelos creatores fuisse, sicut nec possumus dicere homines esse segetum creatores. Et post cap. 9 et 10. Non est creator nisi qui principaliter ista formabat, penes quem primitus sunt omnium, quo Sunt mensurae, numeri et pondera. sc HOLIUM.

Ponit rationes . Thomaeis aliorum, quibus probant creaturam non OSSe creare. Prima, quia terminiis creationis est ipsum esse ut sic, quod soli Deo tanquam universali causae Subest. Secunda, inter terminum a quo creationis qui est nihil, et ad quem qui est aliquid, os distantia infinita. Tortia, agens in serius Supponit effectum agentis Superioris. Quarta, nullum creatum agens St

In ista a quaestione Theologi

communiter tenent parto in nega Ratio 1.

tivam. et in I hoc ponuntur Pa- s. p. 45. tiones ad praesens quatuor Prima ,h,, sumitur ex parte termini creati Μἡtaphys. onis, quae talis est ssectus uni-Versaliores oportet in causa uni-Versaliores reducere; sex inter omnes essectus universalissimus est ipsum esse ergo est propriuSessectus causae universali S Simae.

Unde dicitur in lib. de Cauais, qUOdne Intelligentia, nec anima rati-

29쪽

DIST. I. QUAESTIO I. onalis dat esse, nisi in quantum operatione divina. Ex hoc ulterius cum producere esse absolute non inquantum hoc

vel illud pertineat ad rationem

creationis, ergo sequitur, quod creatio e propria actio Dei. Et additur, quod nec creatio potest competere creaturae ministerialiter vel instrumentaliter Cujus ratio est, quia causa instrumentalis non participat

actionem causae Superioris, nisi

per aliquid sibi proprium peretur ad essectum proprium principalis agentis. Probatio, quia si nihil ageret secundum aliquid sibi proprium, frustra adhiberetur ad

agendum, nec oporteret esse determinata instrumenta determinatahum actionum, quia aeque posset principale agens in actionem suam indisserenter, per quodcumque instrumentum. 2. Hoc declaratur per exemplum

Creaturam . . .

in de Securi, Num per formam sibi

'Im propriam dividit ut scindit ligno,

Ilii 'um est dispositio immediata ad sh, . sol mam meamni quam intendit

ἡ 'pri principato agens; sed sic o 90 test esse in creatione, quia ereatio non est ex aliquo praesupposito, quod possit disponi per actionem agentis instrumentalis quia esse absolute, quod est 1 sectus proprius Dei creaΠtiS, praesupponitur Omnibus aliis. s. Secunda ratio principaliter Su- Σ mitur ex distantia terminorum,. 'M h. et Si talis : Super distantiam in

infinita, sed inter termino creationis a quo et si quem, puta nihiletens, est distantia infinita ergo, etc. Probatio majoris, quia quRnto distantia est major, tanto transitus est dissicilior et majorem Virtutem requirit in agente, quia Videmus universaliter, quod quanto potentia plus distat ab actu, tanto requiritur major potentia in agente ad reducendum ad actum. Probatio minoris, quia omni

distantia finita contingit intelligere majorem Sed nulla major

potest intelligi quam illa quae

est inter nihil et ens. Et constr- matur etiam haec minor, quia inter quaecumque contradictoria est distantia aequalis ergo Staequalis distantia inter nihil taliquid, et inter Deum et non Deum: sed inter Deum et non Deum est distantia infinita; ergo inter alia. Item aliter constrmatur minor, quis aequalis est distantia inter duo contradictoria et inter omnia sed inter totumen et purum nihil est infinita distantia, eo modo quo possibile os sub ente creabili contineri in-stnitas in tantum quod super illam non potest nisi Virtus infinita:

ergo aequalis est inter animam et non animam, sive inter quodcumque creabile et ejus negati

onem.

Ex isto medio Ormatur ratio D. Thom. ad conclusionem aliter Sic : O p. q. 45.

ost aliqua proportio ulliUM O 'in' i. a. tentias ad inliquam potentiam, S sicut nec non entis ad ens ergo nec est aliqua proportio distantiae, quae est inter potentiam et autum illam. quae ist inter nullam potentiam et actum ergo non erit proportio Virtutis, quae

potest super istam distantiam ad

30쪽

lis : ullum agens creatum est purus actus siVe purum SSe ergo nec actio ejus est actus purus, sed aliquid potentialitatis habens; talis autem non est sine motu et mutatione ergo nullum ageΠScreatum potest agere sine motuo mutatione ergo nec creare, quia creare est de nihilo motus autem in subjecto St. COMMENTARlUS.

a Isι quaesιisne Theologi communiter tenen partem nessaιivam, etc. Suppositis, ut solet, rati0nibus pro utraque parte quaestionis, hic aggreditur ejus in specie resolutionem, ponendo conclusionem communem Theolog0rum, quae es negativa, quam docet Magister in . dist. I. cum qua disputatur an causa secunda sine concursu primae possit producere offectum, quia hoc etiam dato, illa productio non esset creatio, cum dependereta causa materiali Agitur etiam hic de creatione, non prout generaliter sumitur pro actione Dei ad extra, quae etiam respici subjectum, sed qua est producti ex nihilo sui praeexistente, Vel certe, ut explicat Anselmus u Monologi cast. 8.eae nihilo, id est, ex nullo subjecto. Prima rati pro conclusione, StD. Thomae, et contine duo membra, nempe creaturam non posse creare L causam principalem, neque etiam ut causam instrumentalem. Primum patet, quia effectus univerealis ii causas universaliores reducitur, sed ipsum esse est universalissimum in effectu ergo est proprius effectus causa universalissimae, qui est Deus. Unde in

SEARCH

MENU NAVIGATION