Vita Danielis Wyttenbachii, literarum humaniorum nuperrime in Academia lugduno-batava professoris

161쪽

ram reipublicas Heli uamus , quibus ea mari data est να γέ- atribus hos nostrum o cium

162쪽

esse ossis. Duit ac Brtune D. . . Vobis

hoc omni tis propositum I 'Omisso itaque omni partium studio, optime se patriae consulturum arbitrabatur , si diligenter docendo iuvenum ingenia excoleret, eorumque animo , quantum posset, virtutis amore imbueret. Atque profecto idem mihi de Myttenbachio verissime scribere licet quod ripse de Ruhnkenio scripsit: v In scholis numquam de pracsent Reipublicae statu Loquebatur, nec diserte nec oblique in quo multi sibi placent o sapientes identur recie statuens, cisisemirudentiam ultro eaesistere e certa Anaiquitatum interpretatione, hanc unum debere tradere doctorem, non discentium judicia auctoritate partium occupare 'minc quoque istae civiles turbae nihil quidquam detrimenti scholis ritenbachii asthrebant Athenaeum Am-stelodamense tunc inprimis cum professorum iam ac celebritate , tum discipulorum nu- mero et frequentia florebat. - aeterum vero pergebat Wyttenbaci ius omne a docendi munere Vacuum tempus, more Solito, domesticis studiis impendere , Plutarcho potissimum et Bibliothecae Criticae, cuius nona Par Sub finem huius anni prodiit. At quum antea nomen num non sine ratione reticuisset, nunc jam auctorem hujus operis se profitebatur,

scripta Epistola ad P. Fonteinium dedicatoria iis usi Wyttenbachii ingenium, doctrina et

Latine scribendi eximia facultas utraque pagina elucent.

163쪽

Buhnkemus , qui cum nemine lubentius de Literis loquebatur, quam cum mitenbachio,

ipsum quovis anno invitare solebat, ut tempore feriarum Paschalium Leidam veniret An tienbacbius , qui, mortuo alchenaerio neminem alium habebat, quem magis coleret, quam Ruhnhenium, aut a quo plura discere p0sset, illam Buhnhenii visendi, et cum imo confabulandi occasionem sere semper grato animo coeperat. Initio igitur anni 788 Ruhnhenio ruraus his verbis invitabatur rias paschales ut Midae apud nos degas, To

atque ambulando Te ita defisiga mus , ut ex ptimui Gibrao, qualem e magis et magisteri

audio, gracilio enuisque domum reversaris.' Buhnkenius nimirum minime ignorabat. Wytte achium Amstelodami vitam domisedam

agere , ipsiusque animum recreatione . et eo

pus ainbulationis exebritate indigere. Atque idem iam aliquot annis ante animadverterat peritissimus Parisiensis medicus , orryus epistola eum adhortans a ut illis tot meritis, quinus ublicam Lasmaeum rem mare , hocinerimis adderet, ut dum aliis conaudere , aut

Fata memor sanitaι- non negligeret, sed quoιtata domo exiena , et animum e comu mi dica umbulauone recrearet.' Quod salubre consilium quamvis non plane negleFerit, Vereor tamen ut illi satis constanter et assidue Obsecutus sit. At ex , quomodocunque id sese habuerit, illud saltem satis certum est

164쪽

tenhachium valetudinis caus Leidavi constituto tempore ire, ac Bilhnhenium eonvenire non potuisse Mox enim in gravem morbum incidebat, eoque per binos menses ita Conflictahatur, ut amici ac medici vitae eius ti- merent , nec ipse quamvis depulsa morbi vi, nisi admodum tarde ac lente amissas corporis vires pristinamque sanitatem recuperaret.

Sub illud vero tempus, quo Wyttenbachius

quodammodo revalescere incipiebat, ex Anglia inmollandiam veniebat Thomas Bur- gessius, A. M. , Collegii corporis christi

Socius , is in Graecι Latinisque lieris er- satissimus Memque edula comptarἱhus doctrinae monumqntis clarua. Hic igitur vitenbachii visendi cupidus statim Bunnhonio quaerebat, ubi mitenbachius esset. Tum de eo certior factus, sese continuo in viam dabat, et in emne an mitenbachii horto non tantum de mul tis aliis rebus iterariis

Cum eo amice ac comiter contabulabatur

verum inprimis de Plutarcho, sumtibus Academiae Oxoniensis imprimendo, agebat, seque illius negotii conciliatorem fore Pollicebatur. Nam simulatque Plutarchi libellus De Sera Numinis Vindicia, studio Wytteobachii emendatus in lucem Prodierat Lugd. Bat. 77a. et ad eruditorum Anglorum notitiam Pervenerat, hi viri , editoris summam doctrinam admirati nihil flagrantius iupierant . quam ut mitentachius in edendis Plutarchi ope-

165쪽

esset, ac sese ad eum, si id sacere vellet copias Bibliothecarum Angliae deinceps traus missuros Rulinhenio promiserant. Constat hoC, ex epistola huius viri ad mltenbachium anno i 77 scripta Plutarchus tuus sunt verba

Ruhnhenii quant cum ingenii et doctrinas

admiratione ab omnibus , qui recte judicare possunt , excutus sit, non dubito, quin multis mullorum literis cognoris. DonaMeram exemplum intelligentissimo harum literarum existimator i Claudio Salgasio , quem Prope Solum, e genere literato amicum dicere possum verum, et nullis simulationis inoolucris tectum. Is stat mejusai quatuor alia exemplariis Londinum mittere, ut Anglorum cupiditati satis eret. Qui librum stium lia Probarunt, ut, si in Iutarchi edendi consilio persisteres fiam suam Salgasio adstringerent ad copias Anglicainum Bibliotheciα-rum submittendas.' Praeterea vero aliquot scriptorum Graecoruin editiones ectypographia Oxoniensi prodierant, in quibus excudendis operae necessariam solertiam non adhibuerant. De eo non tantum alii viri docti questi erant, verum id inprimis Brunckius animadverterat, vulgandis mendis in Euripide Μusgravi relictis argo Oxoniensis illius typographiae elegati , Viri Illustres , suam

quoque rem in imis agi sentiente , cuPie-hant istam culpa in , quam nonnullis malis editionibus proserendis contraxerant, quam accuratissime edendo mitentiachii Ρlutarcho' eluti redimete ac compensare. Quo consilio

166쪽

tres 'iros eruditos magnis praemiis invitaverant, qui munere Correctorum fungerentur ac summam curam diligentiamque adhiberent. Hoc institutum maxime urgebat Episcopus Salisburiensis , cuius C elianus tunc Burgessius erat. Qui, Promissis Suis stans, quum ii patriam redissse , statim cum Oxoniensis Academiae vicecancellario agebat, et rem eo

adducebat . ut sibi qiuam primum signisic rentur conditiones cum Wyitenbachio communicandae, sub quibus elegati editionem Plutaretii suis sumtibus duplici sorma suarM

uti dicitor atque octaod excudendam in se

recepturi essent.

Pancis itaque interiectis dierum hebdomadibus post discessum Burgessit ex Hollandia,

prinium veniebat ab ipso epistola ad miten-hachium, in qua huic Delegatorum convitio- au es proponebantur, et lutarchei negotii veluti ianua aperiebatur. Hanc deinde epistolam sequebantur deinceps quaedam Iiterae Viri Rev. Randolphi, postea inpiscopi xoniensis', in Illustres elegati curam dotis- etesia1hum Wyttenhachio pacti mandaverant. Verum interea temp.ris etiam Societas Bi- potitrix Pheriptoribus Graecis et Latinis nitido

et Hiienaate editis admodiim clara ac CODSPI-cua , auctoi e potissimum Hermo, suas cotiditiones myttenhachio offerri iuraverat. Et quum ham conditiones ineque honestam ac lucullentae e ssent atque Oxoniense . Wyttenbachius, non nisi re accurate perpensa t

167쪽

considerat , his illis praetulit. ultum scilicet hac in parte apud ipsum valebat Cura torum Academiae singularis benevolentia in promittendis Angliae Codicum collationibus,

tum vero etiam ipsita Academiam, Pinor nomen et ξίωμα. Atque profecto si recordamur iniquam duram et miserandam aditem, quam typographia illa, BiPontina iuvasione et libidine Francoruuti militum postea perpessa est ratio omnino postulat, ut reipublicae literariae gratulemur quod Pluta chus mitenhachii apud Oxoniense tu tuto nec furiosorum hominum licentiam uti alia illius typographiae opera, ea positus fuerit Jam autem, quantum studii ac laboris ab eo inde tempore mutenbachius expurgara exemplari oralium Plutarchi impeuiuerit,quautaque cum cura et sollicitudine singula folia emendaverit . die tu incredibile est . atque fidem propemodum excedit E LemPlax quo utebatur, Graeco-Latinum rat anni ειέ in lio, cuius quaevis pagina in dua partea vulgo columnas dietas, divisa erat quarum altera Mationem Graecam, altera interpret tionem Latinam contiuebat . Exemplar oillust ho modo perpurgabat. Primum mendabat Graecam orationem ad fidem. M'rum . et necessaria, correctiones partu inter ipsas lineas , partim in margine ad latu annotabat. Deinde corrigebat interpretationem Latinam, et id quidem cum ad sententiae veritatem tum ad Latiuitatis rationem. Quae omni item

168쪽

aut inter ipsos rsus e aut in altero latere ab ipso seribebantur. Denique in infimo margine, qui satis latus ac largus erat, minutis Ilieris

non modo recensebat Codices , unde eorrectiones sumtae essent, verum etiam commemorabat tua , quae sibi quidem saetendae

viderentur, sed quas in consextum recipere noluisset, quod non e Codicibus sumtae , sed ex oniectura natae essent Ae quandoquidem singulassere sehedas in manibus habui, oculisque lustravi meis assirmare sane Possum, modo verum sit quod fertur imprimis, mo- ω made ingere, mitenbachium in eo valde: indocv- fuisse. Omnia enim tam perspicue terse ac nitide descripta erant, ut nihil um. quam a lar cura exaratum viderim. Nec mirum Optimo enim iure in miten inlumeonveniunt , quae apud Ciceronem de C. sul Heio Gallo relata legimus: i, Quoties illum his, Ocru aliquid describere ingressum, quoue nram mm ait, cum mane me isset IEt vel sic tamen mite achius, quamquam in illo laborioso opere Iutarcheo summam dilisentiam ponebat, sique quotidie multum temporia impendebat, Bibliothecae Criticae minime obliviscebatur. In ordinem redacthposteriore parte Animari ersionum in I iΑΝεOrationem Primam, orabat, ut derim B bliothecae pars puta ac iuris fieret, Deo quaω quam in illa reperiretur, quod auctoris sui ingenio non dignum haberi posset. Praeterea vero sub finem eiusdem annicin

169쪽

vitabatur a Bernensis AEqademiae moderatoribus ad ornandam in patria urbe Literarum Graecaruis et Philosophiae Movalis cathedram. Cognati et asilues ipsius nihil flagrantius cupiebant, quam ut illa oocatioDem accepturus esset , euinque multis literis rogabant, ut

in P'trirem rediret, e qua tamdiu iam absuisset. et ii qua tamen non modo ipsius doctrina et

erustitio maximi aestimares tu , verum Ρεi etiam aditus ad amplissimos honores obtinendos Pateret Verum Wyttenbachius . etsi natalis. spli valde amans erat, tamen ob amorem item suum ero novam et adscitam Patriam id, e impetrare non poterat, ut Bata. orum terram olinqueret, nec amplius operam suam in erudie da iuventute Batava collocaTe Pergere , Qui nuntius de recusatione Wytteu-bachii quum ad nou iam amplissimorum civitatis . Consulum Athenaeique Curatorum Perlatus εβes: bi annuum ipsius honorarium his illo et duo-ωrum noxenorum cincentis

soronis augendum. Stainebant.

Pa Oximum deinde opus, quo eritvitam iavitatem anno i 9 boavit, suerunt. Discuo Principum Historisorum Quod opus quamvis, ut ipse in raelatione testatur . magis ad 3αι-Hoως Iuventuti institutionem, quam ad rimor ' Moιorum cogniιionem , cumstaratum σώεο ῖtamon his ipsis cum ob prudentissime et elegantisSimo scriptam Praelationem tum ProPter optimae frugis plenas annotationes , quibu

170쪽

sratum et socqptum suisse omnin6 4nstat 'nec aliqua thstificatione indiget. Quantopero

autem nostratibus placuerit, et in quam multorum manibus sit, vel ex eo apparet.

quod bibliopolae illud nunc iam tertio edulerunt. QCaeterum vero et hic stir time sequeris annus i704 acerbum fit istichio dolo;- rem ac luetis attulerunt obitu egregiornin ipsique carissimorum hominum . Sohutionis et Meuaxlandia, quorum animi cum eius animo mire congruerant , et liorum diter usus erat amico . alterum habnerat primo discipuulum, mox ithm amicus ac familiarem Utriusque honorifice et pro meritis in Vita Ru Lenii Pag. Io et alibi rieminit. Ρorro exarserat interea, post famosam nimirum Francici regni conversionem , calami . tosum istud bellum, quo patria nostra ad an- eis occupabatur, et quo quid nobis acciderit . nemini ignotum est mitentia inius igitur xictricibus Fr Uorum armis magis magisque propinquantibus . inprimis festinabat Prae sationem eum reliqua contextus parte Opearum Moralium Pisitarehi Oxonium transmittere. aritequam beluim a muros Batavorum attin- Wret atque libera trajectio ex Hollandi in Angliam aut impediretur, aut penitus interhIx deretur. Atque illo fasciculus, favente Neptuno . sub finem anni 704 Integer in manus Inusirium elegatorum pervenit. Continebat ero totum Opus oratium, quemadmodum