Vita Danielis Wyttenbachii, literarum humaniorum nuperrime in Academia lugduno-batava professoris

41쪽

vertendis insignibus ilio rum Ionia alia eis in alteram unguam, scribendis istosis, W-m -n Sm igniae et Generit, pingendis character us

Vexum etsi haec instituti iam magnoperemttenhainium ad progrediendurm 4naitabat, deleetatum reperiundis ad sua tempora loca' que alligatis factis, adhuc non ira, sparsim e Nepote . aut aliunde, ipsi cognitis tamen mox maius etiam incrementum huic studio histo vico casus quidam afferebat. Nam. aceidebat aliquando , ut sorte fortuna veniret ad soda, Iem cum fratre habitantem maiore ac profectiore , qui tunc temporis ex Hi h ne mi nistoria Uniuersali partem de rebus Romanis notandis Sectionum Capitumque argumentis et Caesarum nominibus annisque, in epitomen redigeret, eamque munde ac nitetde Perseriberet. Ut optimus et proficiendi cupidus Puer hanc scriptionem videbat, illius specio

42쪽

minam an modum percussus, similam totius libri epitomen Ia eo sibi proponabat, eo pricto desino, i, meo propositum uum in

finem perduxerat. Qui visomo oonsecta os memoriis rasatini ilibrum ipsum saepius re legebatione eius Metionis satiari potestat. ., uiatem illius domest ea in tutionis anno ad Literas Latinas et aliarum do et inarum di captiua aecedebat Graecae linguae studium. x, Ogsr uis discipulo grammatio rudimenta odiaoenda dabati. In declinationibus os alis hane με. Verti is τώ mrη item Oeaeritor an moriae inhai rebat. Sed , sistiplex illa discendi ratio, qua Uttentaehius usus erat, magistro iuveni non satissaqi at Nam voluerat. ut ille simul serinationis TemPomm --tionem discariot. Atque ut laboranti auxilium eam , ipsum ad cebat ad tabulam nigrani

43쪽

re re quaa Hoc autem pensum non modo mitentia-uhium e monte retardabat, sed tanturia adeo ad ipsius animum Hebae, ut, quotissa discendum accedere vinet, toties remae datione prioris taedii a discendo reiiceretur, et nescio ad quam ossicinam opificio saetistando detrudi propemodum maluisset, quam eoniugationibus Graecis animus operam dare. Atque prosecto non ideo, cur ningister viam, brevem ac facilem ista formatione occupanda

longam ac dis item reddide fit. Iila mihi in

magis opportunum tempus reiicienda semper 'isa est, quo nimirum pueri coniugationum omnia exempla memoriter recitare didice

rint.

Interieetis aliquot diebus, Wyttenhachius patri enarrabat quid sibi acciderit, et quar tione sibi iussu magistri, in discendis coniugationibus progrediendum sit. Ad quae P

rens En inquit, ruraus vas, quas in L Meιia ignoramus quin tu i liciter, ut ego quoque ieri, tuo more progredere , et plane vi LMina ere , sic nunc Graesa, sine istis ambagibus , disce. De tu formasionis Tem rum

44쪽

Tertiuis delud hinnus novum e sum, met

niti no trium propter paucitatem sor arum, et minorem quam in Graecis 'artexatom. , diacipulo facilis, nec verb*rmni difficilis. ac meidebat, quMaquam in his sepxenae sunt spedicie. quae in Graeci non nisi ternae Astant, activa Passi a media Parn s upiebat, ut filius sua vestigia premeret, ac non Osismeram daret Latinis et Graevia rui xi. verum etiam Hebraicis, utpote sutum, Theologo admodum necessariis, atque quint0uyus ades texpretationem Gene eos ccederet. Gegarrus igitur mox. aliqvot exsucinis vetando Praeibat, et discipulum iub*baν hos solun

secum commentari analysin. R ij qu nouatenis et verbi cqu scribere, et in tra certum tomr

45쪽

laboris et .vit te ut fit, delectatus magna oum alacritate datum sibi petistim absol e-hat et sibi admodum placebat, putans, se

suam rem Perquam diligenter ac strenue Per gisse Verum bonus puer magno in errore, versabatur. Quamvis enim interpretationem et analysin nominum magistro probasset, in-men verborum analysin eidem neutiquam pro hare poterat. In his enim magirier rursus

illam partium fortitationem suam in Graeeis. sed multo eam longiorem a disseiliorem, exigebat. Neque eo contentus erat, ut not-en-

tur Pars radix , et praefixae assixaequo inte me, sed volebat ut simplex iraeque ars, quomodo ex praeterito brmaretum itatis etiam de euiusvis litterae et vocalis accessiona

Paragraphis Altingianae Grammaticae, accurate insticaretur. Hoc ipse facere debuerat. et ideirco etiam a discipulo hoc ita fieri vo .iebat. Sed Wyttenbachius, qui noverat, talaa

Patri minime placere . statim ad ipsum se convertebat, et ipsi enarrabat , in quam maeram conditionem iterum incidi,set, quantum temporis in tribus versibus explicativis insumsisset et quam parum ipsius anhlysis magistro placuisset Pater, commoto capite Argone , inquit, numquam istas ambages δε- ainanslatae ut in Latinis e Graecis iacis , ut ego item ure rei militus laeto animo obsequebatur Parenvis praecepto, et Psalmos XII Priores, suo more, cum magistro conficiebat. Quarto denique anno non tantum eadem

46쪽

dentis metabantur Geographia . Historia. Et triplicis generiscliterae Latinae Graecaeae Hebraieae verum etiam Plane novus Iaboeae aeeedebat Magister seinoet Latinos emaus facere poterat et idem inua artiseivinaetiam diseipulum doeere volebat. Igitur ipsi Frosodiam Mauritii Hasaiae quondam Prin-eipis ideoque illis in scholis ego a more

usurpatam dabat diseendam. Novae huius er ercitationis suturae Primum Pensum erant syllabae longae breves ancipites earumque ausae, origines, regulae, exceptiones. Has Puer ediscere debebat. Constituto mox tempore mitenbachius memoriae bonitate valens, quae didicerat, sine ulla haesitatione Coram magistro quidem decantalitat, sed ad istam regularum subtilitatem percipiendam. ut videtur, nondum idoneus nihil fere interuligebat. Hoc praeeeptori valde mirum videti tur. Ergo rursus ad tabulam nigram discipulum oeabat Statim tabulae inscribebat signa

Pedum, dactylorum , spondeorum trochae rum, et nosci quorum. Tum regulas prosodiactyd illorum pedum mensuram accommodabat,

easque ipse pedibus manibusque puero veluti ineuieare studebat. Verum quo magis tumestuabatur magister, o minus intelligebat discumlus. Istum stuporem Jaegarus fictum purun . . et potius pertinaciae, quam in tetiligentiae elacini tribuens, Domi manebis. inquit, donec Ma didiosaeis Puer triatis abibat . nec tamen diseebat.

47쪽

lacrymia impo ad Me, Magistar mur et eaus sam narrabat. Em tmquis pater nunc quidem domι --: im osterum autem non opus erat ἀειρε ex ΔBroitu discere , quae perscriptorum et Lex orum rasus fouius scuntur quihusanditis filius non modo eune isto se onere Iibemtum au bat, vermn etiam postea istina aetificium magiste non invitebat Sed nonne Iaegs rus mitenbachinin illius scientiae facultate multo facilius -- huere potuisset, si v c. Virgilii, quem tune mitentiaehius iuper omnes scriptores Latino amabat, et quasi imbibebat, aliquo ver-aus metho solutos ipsi aedisset religandos syllabae 'usque quantitatem pedum so

mam et mirarerum ostendisset, ac versurrescandore docuisset y At vero his omissis Pruoseptor rem a simplicibus initiis repete-hat, mathematica fortasse methodo deceptus.

quae illo tempore in Gersaania omnibus ser in dissciplinis artibusque tradendis adhibeb luminam ad captum quidem puerilem et nugarem accommodatior es institutio, quaestit .

tium ducit ab aliquo composito ac toto, idque dividendo ad simplicia et partes progreditur.

48쪽

Veluti a Grammattea, si statim Promnas

enuntiationem . an qua omnes eontineantur orationis Partes, nomen, Verbum, substantivum , adiectivum . Participium , artiovius, Pronomen , Praepositio , coniunctio tuno sim gulas explices, earumque Partes ostendas in

initectura a totain domum oculis o telas. eiusque partes deinceps demonstres. Sed alii aliter de his ebus sentiunt. Et habent iup inis hoc magistri ingeniosi, ut suo ipsi ingenio in erudiendis aliis decipiantur ut rationes reddant, ubi non opus eat , et eas quas diseipuli non capiant ut non ottendant, ad quas diseiplinas percipiendas maturae sint alumnorum facultates ut postulent eunetos item sacere ut ipsi fecerunt ut it eos

docendi patientia deficiat, et facile irasca ine Sette diei Ciceroe. Quo quisque eat abiertior es inmmosior, hoc doca iracunditia a laboriosius. Quod an tame oderige arripuis. Meum tarde meipi iam, dias eiatuF.

Verum etsi aegerus, tune temporis vix viginti annos natus, quibusdam in rebus Dustra fuerat, tamen multis magnisque benefactis hoc componsaverat et cunis verat. Et

idoleecietiam postea mitenbachius numquam Malitis latinam se praedicare, qui in tanta b Dorum magistromin Paucitate , illum iuvenem nactus fixerit puerilis institutionis praeoepi rem, Praesertim quum discendi perseetorem haberς patrem, qui ambos orrantes in viam

49쪽

Quatuordeiam aisnos natus erat i quum patet eum idoneum nidicaret, qui relicta puerindisciplina. ervitim Academicorum ordini adscriberetur. Proximum igitur vixit quadriomnium , quo P sessorum 4e lis operam vas', it. Hae scholae, more in Germaniae Aca demiis mastiato . circumscriptae erant semes.

tribus spatiis, a tot et hibornis. Quae sp tia vulgo curaris vehcurricula appellari solent; Primum i spatium fuit hibemum, anno Imo et a M. Eimuin pensum autem ibi, sua dente patro , laninsit u gQ m . et Logicam; Hanc Coingi u docebat singulari perspi- evitatis et suavitatis laude quae ei veniebat

eum ab exemplorum frequentia, opportunitate, lumine 'um a quadam oris ommenda tione et orationis volubilitate Mathesin .adebat pangen bergius , Magna item cum Perspicuitate nec minore gravitate et pietate.

Dequens in Dei Iaudationem digrediens, qui

Eummus ipse mathematicus omnia numero mensura, Ponde fecisset soluto Problemate, caput Iacide movens, leniterque subrideins quasi veritatis divinitate perfusus, modo ad figuram tabulae inscriptam, modo ad audito res respiciens , hos eodem ' sensu afficiebat. Sed illarum scholarum fructum magnam nintem yttenbachio auferebat gravis morbus, non sine vitae Periculo corpus affigens. Ergo altero aemestri spatio easdem cholas

denuo audivit , iisque adiecit Philologiami, Historiam L erit Germamici, Institutionemquct

50쪽

S in Latini. Hora septima matutina hisce institutioni , is habendis destinata erat Parens. somni e mistis parcissimus ac pro imodum ad e, emplum Plinii maioris omne tempus.

quod btuditis' non impenderetur, eo amisso sere haberis,Miemperque usurpans tritum illud, --- Musis amics, non modo ipse, quamvis in multam voctem vigilans, erat alas mane surgeblidi; erum etiam curabat, ut filius henenatante e lecto excitaretur Dahat nimirum ei

Iuditeum magistriam, qui hora sexta ad ipsum veniret, a quocum eodice Lebraeum de

Philologia autem dicebatur tractatio linguae Hiebeialeae et Graecae. Utriusque et aliarum linguarum Orientalium, illa aetate in multis Germaniae Academiis ' unus Professor esse solebat.' Harhum erat Schroederu8, frateris Φάννυ Nicola Gultielmi, Groningant 'eiusque vestigia magno Intervallo subsequens . auditor idem Sehultensii et Hemstertiusti. Ipsa arithm tractatio sic fiebat, ut discipulus quisque istiri Versum advertente magi,tro interpretaretur. In Graecis argum tonii duplest prop-shatur, Novum Teriameiauin et

nis oriam et Stilum tradebat Geigerus, homo eo aliorum judicio iustu, et sudi ammodum a lens. In iure publico et omni Historia sine dubio perdoctos erat. Sed quomodo