장음표시 사용
71쪽
immtibus edere soleo haec es ent, ut non is non credere. doctrinam meam a Deo Esi Perspicuum an ex hoc loco est, Chriastum pro certo indubitato habere, miracula a Deo solo praestari posse, alias enim ratiocin fio Christi cereo fundamento videretur destituta. Quod si enim Judaei dixissent frustra provocas
ad miracula tua; non minus enim Diabolus, quam Deus portenta edere solet; unde igiturno judicabimus, utrum miracula tua sint Deo, nec ne r Fateori Christum ad sanctitatem doctrinae suae provocare potuisse, neque enim Diabolus miracula faciet, si potest, ad sanctissimam disciplinam confirmandam , at tum muraculum ex doctrina esset probandum L hic a tem Christus provocat ad miraeulum soliun, supponitque eum, qui talia miracula iacit, a
Deo esse. I. Vix concipi potest, suomodo pharitat, stante hypothesi dissentientium, e catum in Spiritum Sanctum, id est, tale, quod
omnem veniae spem excludat, conmiliter prae
et ris potuerinta leccatum hoc in eo consti tito quod Pharisaei impudentissime assererent, miracula, quae quotidie Christum patrare id hane, infernalis emi ope fieri Christus, mutissimus alias Salvator, ad atrocissimam hanc
calumniam respondet, peccatum hoc ex eorum numero esse , quod Veniae omnis expers sit.
Quod si jam supponas, Deum solum miracula patrare posse, eundemque iis usum, ad coelestem doctrinam , quam Christus annuntiabat, patet, nihil detestabilius & execrabilius excogulari posse hac calumnia Pharisaeorum, neque adeu
72쪽
adeo mirum homines profligatissimae malit. sine spe veniae orco fuisse addictos. cine aurei veram esse , quod dissentientes volunt , quidem culpa vacui sunt Pharisaei, at ita mines erimen eorum minuitur, ut vix concipi possit qua ratione gravissima illa poena assici potuerint
Fateor, potulae harisaeos ex solius disciplina Christianae indole convinci, Religionem a Christi
traditam Deum habere Auctorem nemo tametis altera parte nescit, quid praejudicatae opinione Valeant, quantamque vim habeant in animos hominum. Cumprimis notum, revelationem post excessum Prophetarum traditionibus turpiter fuisse obscuratam notum, quantuni legibus eremonialibus tribuerint Iudae , quam parum cognitum habuerint verum scopum
legis; quot selfi opiniones demessia in animis
eorum radices egerint &c. Quod si addas mi, bolum ipsum miracula patrare posse, facile eon-eipi potest , quontudo homines illi sine extrema malitia in errore hoc versari potuerinta certe omnis eorum error in eo positus esset, quod admittere noluerint doctrinam Christi de coelo esse delatam; qui error non solum Phariciis, sed coeteris omnibus, qui Christi doctrinam spuebant, imputari potest: at ex gravissima
poena, quam optimus Servator ipsis intentat, apparet, eos errorem admittere; qui non solum
esset gravissimus , sed Meertissimis prineipiis
eonscientiae eorum contrarius. Talis autem non fit, saltem non tam gravis, si ertum esset atque exploratum , Diabolum eque ac Deum miracula patrare posse. A. in hane semientiam kGOOste
73쪽
-- --nes, cumprimi, plicitares, in q-- tamen gratiam miramia olim quammaximas suus, non Diana in summas dubitationis mi inuram, fido omnis fere miraculorum usus sciitur Nemo ignorat, non adeo facile esse, inplicioribus cumprimis, judicare, utrum pr positiones quaedam a Deo nobis revelatae sint, se ae scitur hic animus non solum a prae-tidicam opinionibus liber . sed attentus uammaxime, veritatis amans requiritur, ut senuina Theolagiae at principia ait intellia gantur atque characteres revelationis divimua, imposiscis probe discernantur ν ad hoc a te examen citi tuendum pauci e plebe apti sunt, ea vero quae in sensus oculosque incuriarunt, non minus perspicue intelligunt quam eruditis Quando igitur iis ossertur nova aliqua doctrina, quae pro revelatione divitia vendit tur, tenentur illam diligenti examini submittere, decreta ipsius ad notiones de Numinis e sectionibus atque voluntate , quatenus monthae innotescere blent, exigere. Quis autem
nescit, quam debilis sit illa cognitio de umine. solius rationis ope acquisita 8 Pauci omni tempore iterunt, qui sola meditatione adjuti, vel mediocreti Theologiae naturalis cognitionem sunt consecuti. Certe illi, qui nostrois patrum nostrorum memoria Religionis Christianae si inina inter aganos sparserunt, incredibilem
diligentiam adhibere debuerunt, ut veras de Numine notiones miseris hominibus prius tr derent, atque i eptas sententias ex animis eveukrint, quam Religionis Christianae decreta cum fructu
74쪽
fructu expli arein probare potuerunt. Perquai igitur captu dissicile est, quomodo homines quibus, ingenium' tempus deest, ad sociratum examen instituendum, audita nova revitatione, album calculum illi adjicere sine dublatione possint. Fac auteii , eosdem credet Deum omnipotentem solum naturae lages mutat
posse, atque eum, qui ad novae alicujus doctrindivinam originem provocat, in gratiam illii multa edere prodigia, qualia ab homine fienulla arte possint, atque hoc fieri eo temporarticulo, quo id se praestiturum ait, dubiui non est, quin insolitum opus mentem ita perculsurum, ut firmitur sibi persuadeant, fies aliter non posse, quin Deus hac ratione homilfidem conciliare, dictaque ejus confirmare veli Pone jam ab altera parte Agyrtam vel agur adesse, qui armonis ope miracula miraculopponat, atque haec fieri ad superstitionis, quarcum lacte materno hauserant, veritatem confii mandam, contestetur, Scile patet quae tenebris animis hominum oriturae sint. Dubitare ircipient de certitudine propositionum natura nctarum, de caussae omnipotentis unitate, de vinae missionis veritate. x miraculis certe a
Niraque parte fictis nil firmiter concludi poξ sibi persuadebunt. Quod si Diabolus talia postenta quidem non edat, sussicit, si homines ilfirmiter sibi persuadeant, verum esse, Diabolum non minus quam Deum veri nominis pol tenta lacere posse. Ut quam verum sit, in dicimus , evidentius pateat, sumamus exea
75쪽
tis permolen plurima tu deserto fecisse miratata omnes, quotquot verstatem Religionis Caiatinae probarunt, inter ali dicere solent , Uthim osaicum praeceptaque eremonialia ita .uparata esse, ut vix credi possit, Istaelita. o fidem habituros , nisi persuasi fuissent, desim in gratiam iptius miracula secisse. Caussa
promtu est praecepta illa de cultu cerem Iali non solum prima fronte videntur rationiamus convenientia, eoque indigna, sed Testitu erant quam maxime dissicilia. Accedit, suod Israelitae haud ignorarent, Egyptios etiam Iagno caeremoniarum apparatu instructos. Facgitur Israelitas credidisse, Deum pariter ωm J genios Vera minacula patrure posse, sanem ex ipsis miraculis Mosis non potuissent cotillere , Deum esse auctorem praeceptionum axo uadharum. Quid si enim Mosi regessiceit, dubium esse utrum Deus auctor sit ill um portentorum regeris, Mosm potuisse pro. drare ad scopum miraculorum suorum M rado, ea fieri ad unius Numinis cultum pro inium; at inquam ego, quaerebatur, utrum rines praeceptiones, a Mose traditae, essent a
ρα De hoc potuerunt Israelitae dubitare. Pro-aadum igitur Deum velle, ut omnis illa appa-atu legum pro divino habeatur. Ex ipsius astus natura difficile erat Judaeis persuadere; stabat ergo , ut miraculo caeremoniarum ill . necessitas probaretur. At si miracula ipse, siὸholi fieri possunt, ex ipsis miraculis dia a Mose firmiter concludi non potuisset, Deum rauctorem cultus Osaici, atque ita denuo kCOOste
76쪽
ad inaram cultus Deo digni explicandam rogredi debuissent Israelitae Si vero cdixisset, Deum solum miracula patrare so atque etiam hoc sibi persuasissent Israelitae, cile patet, qua ratione porteria illa dubiis ilxum satisfacere potuerint. Ex iis, quae a mus dicta sunt, simul patet, usum miraculore sententia cissentientium, aut prorsu toaut exiguum valde esse. iracula enim fiumit ad convincendos eos, qui doctrinae coeleoriginem negant, aut eos, qui de divina igine adhuc dubitant, aut tandem ad confirmettos eos, qui jam persuasi sunt Ut a posmis incipiamus, vix credibile Deum mirasim facere in gratiam ejus, qui de divina igine coelestis Sapientiae non dubitat At in tamen Deum hoc facere ut per sensus ipfides ejus reddatur firmior facile quidem nostra sententia concipi potest, quale pons addatur persuasioni animo conceptae Qua primum autem ponis, Diabolum secultate
aracula parandi instructum, caussam non vi cur miruculum adsit Cum enim miraculus
duabus aussis sibi invicem prorsus opposfiat. ad dirimendam litem, res ipsa, id doctrina est introspicienda. Si quis sit de divina doctrina alicujus origine, dumtat, tuto affirmare non potest, eam Deum here auctorem iraculum autem, si accedat, dubitationem eximere non potest.
adhucdum sub udice lis sit, utrum miracusgnum sit veritatis alicujus doctrinae, ad Qximii ipsam recurrere non potest i u kGOOste
77쪽
ui auum Deum habeat auctorem, ne recta tandem qui doctrinam aliquam prorsus a diat, non magis miraculum uVat, quan id, quae admittenda & pro divina habenda in Unde mea ostinione sequitur, certitudinem, rutilitatem verorum miraculorum non parum Eetictari per eorum sententiam, qui tuentur,ados genios insigni hac euitate instructos
de Scio, dissentientes, ut suam probent se mim, a quaedam lom Sacrarum Litterarun, rovocare Animus non est, fingula excutere. O integri voluminis res esset iubet unan natum hic tangere difficultatem, quae non sinos cie veri obiicitur Nimirum opponuntis is portenta agorum, olim coram Pharaon.
eam maxime celeberrimus cleri 3, ad Exod.
Iaiciles ipsius examinarunt Viri supra laudati ναοprimis in dissicultate huc solvenda prolixus te Sercius, inde a pag. I P. ad I97. Vidiis in nuper duos tros reuiuisismos, Sehu fors Aeli- in Harim Script Demrum N profam FI as Cantium, Aris ud TheoL
Ι . seq. eandem sententiam propugnure, aque contendere, veri nominis miracula filissotye magorum , ita tamen , ut Schre sertius deum, Canaius autem Diabolumisomni auctoriussi esse asserant. mos summatim quaedam ad
Rotabimus, quidem velim observarik, amilum satis constare, quid per illos minari, uta ad n nem intelligatur, quod ex diversis militorum interpretationibus constat. Quic
vi sit, certum. Theologiam sacerdotiim
78쪽
Agyptio ut pomis imposturas, elis se ngas, quam Veri nominis sapietitiam , at taciuitem inselita miracula patiundi suis h. ii auctori quaestionum ad Orthodoxos, quae stini, operibus additae, Sapientia aegyptioru
Atque hae videtur isse caussa , curiose stpendorum Dei miracularum mentionem facieita pluribus 11on edisseruerit,quae uatura esset operua Magis editorum. ullus' enim dubito, quΜoses aeque ac sapientiores ex Israelitis pulchoognoverit, in quo hominum illorum artes coisisterent. At inquiunt Viri docti, non quantur de titulis marte illorum homimam, quaertur utrum veri nominis miracula ediderint licautem verum esse vel ex eo patere videtur quod oses arissimis verbis testetur, quo Magi illi virgas suas in serpentes converterint quod aquas in sanguinem commutaverint, quoi tandem an ad ipsorum nutum adductae fuirint. Respondeo ergo a loco, veri ite proisus non esse, hae portenta vel Deo, vel Dis, is esse adscribenda Deo tribui non posse ipse concedit eruditu us Cautius. Nequ in talis acino vel cum sapietitia, vel cum bonitate Dei consistem possist. At eadem rati, suadio, ut credam a Diaboὲ opera non essis enim Optimum Numen ramisisset ut eo tempore , quo infinita ipsius potentii quammaxime erat demonstranda, Diabolus conatus ipsius sumaminaret, atque homines ususpicionem adduceret: Μosen aeque ac Μagoivs impostoressese, vel eadem potentia miraculi patrandi kGOOste
79쪽
amndi instructos eogitemus in mas dis ul-- conjectus fuisset ipse Pharao, Calii multi
qui haec coram oculis videbant. 3. Si verataeiracula praestiterunt Magi ope mali cujusjiam genii, quae tEndem caussa est , cur pedic ios caeteraque mos praestita efficere non .p tuerint an majus miraculum est pediculos rueere, quam baculium ii, serpentem vivum m
tare certe si Diabosus adeo sapiens, adeos aena est , ut Viri doesi contendunt, caussam non viduo, cur hae occasione potentiam suam non demonstrasseti Ipse a Christis dissiculi
rem hic probe observans ad V. 8. ait, non miniserunt pediculos facere Deo nempe impediente. a Cama moties , qui Magis potentiam suam σωκ----t, idem facinens seu quod Me tres Oorum superaret, is misi nihil nobis σε εαμ raram Sed praus verisimilius videtur, quia hoc
a cilius iis, quae imitari sunt Magi fuisse Minodia it. At ego inquam, eadem ratio, qua Deum impellere debuit, ut impediret, quo munus Diabolus pediculos sacere posset, obstars debuit, quo minus permitteret, ut ullum V rum miraculum faceret. Cur enim Deus tum demum se minasset potentia sua conatus Di boli, postquam veris editis miraculis, multorum animos dubios reddidera atque suspensos Facile est colligere, quae suspiciones in inimis Pharaonis xspectantium oriturae fuissent. A .mdit to, quod, si verbis, uti contendunt Viri docti, tam peninaciter est inhaerendum, tum dicendum, Diabolum aliquando fuisse ipso Deo superiorem: oses, sive Deus potius per
80쪽
rdosen, omnem aquam Egypti in sanguiome vertit idem secisse dicunturiari, id es
debuerunt prius omnem sanguinem in aqMarmutare, & hoc demin secto eandem converterin sanguinem ; quod si hoc Diaboli opera fictum, redere debueruntis harao Malii AEgyptiis, quemadmodum Moses in hoc vel iis
portento edendo forte superet suosmagog, it eosdem in aliis exeellere non minias inselitis stupendis opurationibus sto, aperte Moyses testatur, eos sic secise onmiisi id est, demtaxmuratione carminum quorumdam aut Ventiorum et hoc impostores omni tempore Qeere solebant, persuadentes credulia plebi, ertis ver his ineredibilem inesse vim sto. Neque tarit per urgenda esse videntur Verbae certe dum de pediculis sermo est, nonnisi conatum potest significars, imo amplius dico, nonnisi similitudinem aliquam actionis potest denotare quemadmodum Graecorum G, ῶσπερ. idem tur lactis. oses insuper non omne res gestae circumstantias narrat videtur inter mirrucula osis Magorum semper temporis aliquod antereessisse intervallum, quo durante agi a tis suae experimentum facere potuerunt. mo. Verba illa agorum Hic es diritus mi satis aperte ostendunt, opera permose praestita divinae potentiae indubia esse specimina, quae imutari mortalium non sit. Quod si tandem provocas ad Pharaonem ipsum , qui adeo pertin cher reluctatus fuerit petitioni mus, atque comtendas, eum, si quidem imposturas animadve tisset, tam diu repugnaturum non sereri uores O kGOOste