De rerum natura; libri sex. Carolus Lachmannus recensuit et emendavit

191쪽

atque alia illi iis reparari in parte l0eoque, et a disseilest ratione docere et vincere Verbis, ordine eum possint uni certo multa creari. it ver et Venus, et veris praenuntius ante pennatus graditur Zephyrus Ve8tigia propter Flora quibus uiater prae8pargens ante viai 740 cuncta coloribus egregiis et odoribus opplet. inde loci sequitur calor aridus et comes una pulverulenta Ceres et testa abra aquilonum. inde autumnus adit, graditur simul Euhius Euan inde aliae tempestates ventique Secuntur,et45 altitonans Volturnus et auster ulnii ne pollens. tandem bruma nives adsert pigrumque rigorem, prodit hiemps sequitur crepitans hanc dentibus algor. quo minus est mirum , si certo tempore luna gignitur et cert deletur tempore USUS, 750 cum fieri possint tam eri temp0re multa.

Solis item quoque defeetus lunaeque latebras pluribus e ausis fieri tibi posse putandum8t. nam cur luna queat terram secludere solis lumine et a terris altum caput obstruere ei, 755 obiciens caecum radiis ardentibus orbem: tempore e0dem aliut sacere id non posse putetur e0rpus, quod assum labatur lumine semper 2 Solque suos etiam dimittere languidus ignis

tempore cur certo nequeat, recreareque lumen,

760 eum l0ca praeteriit flammis insesta per auras, quae saeiunt ignis interstingui atque perire 3 et cur terra queat lunam spoliare vieissim lumine et oppressum solem Super ipSa tenere,

736 possint omissum . t 737 veneris i 738 zephyri l 42 Pulverunta let omissum H 747 Rodit creditans it algi. 750 fieri l O possis. l756. eadem l 76 periri.

192쪽

nienstrua dum rigida coni perlabitur unibras ;765 tempore eodem aliut nequeat ueeurrere lunae corpus vel supra soli perlabier orbem,

quod radi0s inter rumpat lumenque profusum γet tamen ipsa suo si fulgit luna nit0re.

cur nequeat certa mundi langue Scere parte

ret dum loca luminibus pr0priis inimi ea per exit γret Quod super est, qu0uiam magni per aerula mundi qua fieri quidquid posset ratione resolvi

solis uti varios cursu lunaeque meatuq775 08cere p08Seluti quae Vis et causa cieret,quque modo possent Dei lumine obire et neque opinantis tenebris obducere terras, cum quasi conivent et aperto lumine rursum omnia convisunt clara loca candida luce, 780 nunc redeo ad mundi novitatem et mollia tectae arva, novo et quid primum in luminis oras tollere et incertis rerint committere ventis. Principio genus herbarum viridemque nitorem terra dedit circum collis eamposque per omnis,rs florida sulserunt viridanti prata colore, arboribusque datumst variis exinde per auras crescendi magnum inmissis certamen habenis. ut pluma atque pili primum saetaeque creantur quadripedum membris et corpore pennipotentum, etsi sic nova tum tellus herbas virgultaque primum sustulit, inde loci mortalia saecla creavit multa modis multis varia ratione coorta. nam neque de caelo cecidisse animalia possunt, nec terrestria de salsis exisse laeunis: 795 linquitur ut merito maternum nomen adepta

193쪽

terra Sit e terra quoniam uti cuncta reata.

multaque nunc etiam existunt animalia terris imbribus et calido solis concreta Vapore quo minu est mirum, Si tum sunt plura coorta 800 et maiora, n0Va tellure atque aethere adulta. principi genus alituum variaeque volueres ova relinquebant exclusae temp0re emo, sollieulos ut nune teretis aestate cicadae lineunt sponte sua victum vitamque petentes.

80 tum tibi terra dedit passim mortalia saecla. multus enim alor atque umor superabat in arvis: h0 ubi quaeque l0ci regio opp0rtuna dabatur, crescebant uteri terram radicibus apti; qu0s ubi temp0re maturo pate fecerat aestus 810 insantum , fugiens umorem RuraSque peteSSens, converiebat ibi natura foramina terrae et Sueunt venis cogebat laudere apertis consimilem laetis sicut nune semina quaeque cum peperit, dulci repletim laete, qu0d omnis 815 impetus in mammas convectitur ille alimenti. terra cibum pueris, vestem vapor, herba cubile praebebat multa et molli lanugine abundans. at novitas mundi nec frigora dura ciebat

ne nimi0s aestus nec magni viribu auras. 820 omnia enim pariter ereSeunt et robora Sumunt. Quare etiam atque etiam maternum n0 me adepta

terra tenet merit0, quoniam genus ipSa creavit humanum atque animal prope certo temp0re sudit omne , quod in magnis bacchatur montibu passim 825 aeriasque simul volucres Variantibu Drmis.

sed quia finem aliquam pariendi debet habere,

194쪽

destitit ut mulier spatio defe88a vetusto mutat enim mundi natui am totius aetas, ex alioque alius status excipere omnia debet,ss nee manet ulla sui similis res omnia migrant, omnia commutat natura et vertere cogit.

namque aliut putrescit et aevo debile languet,p0rro aliut clarescit et e contemptibus exit. si igitur mundi naturam totius aetas 83 mutat, et ex alio terram status exeipit alter, qu0d 0te uti nequeat, possit quod non tulit ante. Multaque tum tellus etiam portenta creare

c0natast mira sagi membriSque e00rin, andr0 num , laterutraque est utrum , utrimque remotum 840 orba pedum partim , manuum Viduata vicissim muta sine ore etiam sine voltu caesta reperta, vinetaque membrorum per totum corpiis adhaeSu nec laeere ut possent quiequam ne cedere H0quam nec vitare malum ne sumere quod sol et usus 845 cetera de genere hoc monstra ae 90rtenta creabat, ne Hi quam , quoniam natura ab8terruit auctum,

nee potuere cupitum aetatis tangere florem nec reperire cibum ne iungi per Veneri res multa videmus enim rebus consturrere debere, 850 ut propagando p08Sint procudere saecla pabula primum ut sint genitalia deinde per artus semina qua possint membris manare remissa, seminaque ut maribus coniungi possit a Vere, mutuaque insinuent inter se gaudia uterque. 855 Multaque tum interiisse animantum saecla neceSSeSt nec Ρ0tui88 pr0pagando procudere prolem.

833 crescit omissum. li 3 potuit 838 facit it 39 Androgynem inter utra nec utramque utrumque t 841 ulta 844 volet i 846 ab- serruit i 850 proeludere t 851 primunt i 852 possis it remissis i 853marius il posSi habere . t 85 Mutua qui metuent

195쪽

nam quae eumque vides Vesci vitalibus auris, aut dolus aut virtus aut denique mobilitas est ex ineunte aevo genus id tutata reservans: 860 multaque sunt, nobis e utilitate sua quae commendata manent, tutelae tradita nostrae principio genus aere leonum saevaque saecla tutatast virtus , volpe dolus , et fuga erVOS at levisomna canum fido cum pectore e0rda 865 et genus omne qu0d est Veterin Semine partum, lanigeraeque simul e studes et bucera saecla omnia sunt h0minum tutelae tradita, Memmi: nam cupide fugere seras, pacemque Secuta sunt et larga suo sine pabula parta labore, 870 quae damus utilitati e0rum praemia cau8 a. at quis nil horum tribuit natura, ne ipsa Sp0nte sua possent ut vivere nec dare nobis utilitatem aliquam , quare Rieremur eorum praesidio nostro pasci genu esseque tutum,

875 scille et hae aliis praedae lueroque iacebant indupedita suis fatalibus omnia vinetis donec ad interitum genus id natura redegit. Sed neque Centauri suerunt nec tempore in ullo esse queunt duplici natura et 0rpore bino 880 ex alienigenis membris compacta, p0te8tas hine illine partis ut si par esse potissit. id licet hine quamvis hebeti cogn08stere corde. principio circum tribus actis impiger annis

floret ecus, puer haut quaquam nam saepe etiam nunc885 ubera mammarum in somni lactantia quaeret: post ubi eum validae vires aetate Senecta

membraque desciunt sugienti languida vita,

196쪽

tum demuin pueris aevo florente iuventas oecipit et m0lli vestit lanugine malas; As ne sorte ex homine et veterino semine equorum conseri credas Centauros OSSe neque e8Se, aut rabidis canibus succinctas semimarinis corp0ribus Scyllas , et cetera de genere horum, inter se qu0rum discordia membra videmus; 895 quae neque orescunt pariter nec rob0ra sumunt corporibus neque proiciunt aetate senecta, nec simili Venere ardescunt nec moribus unis conveniunt, neque Sunt eadem iucunda per artus. quippe videre licet pinguescere saepe cicuta 900 barbigeras pecudes, homini quae est acre venenum denique amma quidem eum corpora fulva leonum tam soleat torrere atque urere quam genu Omne

visceris in terris quod cumque et sanguinis extet, qui fieri potuit, triplici cum corpore Ut una, 905 prima leo , postrema draco media ipsa , Chimaera ore oras acrem flaret de c0rpore flammam 2 quare etiam tellure nova caeloque recenti talia qui sngit potuisse animalia gigni, nixus in hoc uno novitatis n0mine inani, si multa licet simili ratione effutiat ore aurea tum dicat per terra sumina vulgo

fluxisse , et gemmis florere arbu8ta UeSSe, aut hominem tanto membrorum esse impete natum, trans maria alta pedum nisus ut 0nere p08Set 915 et manibus totum cireum e vertere caelum nam quod multa suere in tem semina rerum temp0re quo primum telliis animalia fudit, 888 puerili l florent i 889 mei l 892 rapidis it 896 proficiunt i 901Denique omissum . t 90 1 unam . l 906 seras ' flare i l bomine i IA

197쪽

nil tamen est signi mixtas potuisse reari inter se pecudes compaetaque membra animantum, 920 propterea quia quae de terri nunc quoque abundant herbarum genera ac fruges arbustaque laeta non tamen inter se possunt e0mplexa creari, sed vis quaeque Suo ritu procedit, et omnes laedere naturae certo discrimina Servant.

925 At genus humanum multo sui illud in arvis

durius , ut decuit, tellus quod dura crea88et, et maioribus et solidis magis ossibus intus sundatum, validis aptum per viseera eois, nec sacile ex aestu ne frigore quod caperetur,sa nec novitate cibi nec labi orporis ulla. multaque per eaelum solis volventia lustra volgivago vitam tractabant more serarum nec robustus erat eurvi moderator aratri quisquam, nec stibat erro molirier arva 935 ne nova defodere in terram virgulta neque altis arboribus veteres decidere taleibu ramos. quod s0 atque imbres dederant, quod terra crearat sponte sua, satis id placabat pestiora donum. glandi seras inter curabant corpora quercus 940 plerumque et quae nunc hiberno tempore cernis arbita puniceo fieri matura col0re, plurima tum tellus etiam maiora ferebat. multaque praeterea novitas tum florida mundi pabula dura tulit miseris mortalibus ampla. 945 at sedare sitim fluvii fontesque vocabant, ut nunc montibus e magnis decursus aquai clarigitat late sitientia saeela ferarum denique n0ta vagi silvestria templa tenebant 923 Sed si j 925 Et li 33 arari . t 934 mollerier i 435 virgilita 937

198쪽

188 V

nympharu in , quibus e seibant uniori fluentas50 lubrica proluvie larga lavere umida saxa, umida saxa, super viridi stillantia musco, et partim plano scatere Rique erumpere campo. nec dum res igni scibant tractare neque uti pellibus et spoliis corpus Vestire ferarum, 955 sed nemora atque eaVos montis silvasque e0lebant, et frutices inter condebant qualida membra,

verbera ventorum vitare imbrisque coacti. nec commune bonum poterant spectare, neque ullis

moribus inter se scibant nec legibus uti. 960 quod euique obtulerat praedae fortuna ferebat sponte sua sibi quisque valere et vivere doctus. et Venus in silvis iungebat corpora amantum conciliabat enim vel mutua quamque stupido vel violenta viri vis atque inpensa libido 985 vel pretium, glandes atque arbita vel pira lecta. et manuum mira freti virtute pedumque

consectabantur silvestria saecla ferarum multaque vincebant, vitabant pauca latebris saetigerisque pares Subus set missilibus saxis et magno pondere claVae . silvestria membra. 970 nuda dabant terrae , noeturno tempore capti,

cireum se soliis ac frondibus involventes. nec plangore diem magno S0lemque per agros quaerebant pavidi palantes noetis in umbris, sed taciti respectabant somnoque Sepulti, set dum rosea tace s0 inseri et lumina caelo a parvis quod enim consuerant sternere Semper alterno tenebras et lucem tempore gigni, non erat ut fieri posset mirarier umquam

199쪽

980 ne dissilere , ne terras aeterna teneret nox in perpetuum detracto lumine solis sed magis illud erat curae, quod saeela serarum infestam miseris faciebant saepe quietem :eiectique domo fugiebant saxea tecta 985 pumigeri uis adventu validive leonis atque intempesta edebant noete paventes h 0spitibus saevis instrata cubilia fronde Nec nimio tum plus quam nunc mortalia saecla dulcia linquebant labentis lumina vitae

990 unus enim tum qui8que magis deprensus eorum pabula viva seris praebebat dentibus haustus, et nemora a montis gemitu silvasque replebat, viva videns vivo sepeliri viseera busto at quos effugium servarat corpore ades . 995 posterius tremulas super ulcera tetra tenentes palmas horriseris aedibant vocibus Oreum donique eos vita privarant vermina SaeVa,

expertis opis, ignaros quid volnera vellent. at non multa virum sub signis milia ueta 1000 una dies dabat exitio, nee turbida ponti aequora sigebant navi ad saxa viroSque. hi temere in cassum rustra mare Saepe coortum saevibat leviterque minas p0nebat inanis, nec poterat u inquam placidi pellacia ponti 100 subdola pellicere in fraudem ridentibus undis.100 tum penuria deinde cibi languentia leto

membra dabat, contra nunc rerum copia mei Sat.

illi inprudentes ipsi sibi saepe venenum

1010 Vergebant, nunc se nudant sollertius ipsi. 984 lectique t 8 validique t 989 lamenti l 992 gemitus il 993 vino l995 vicerat i 996 aedibunt i 997 Denique t 1001 Iidebant i 1002 Nee l1003 Saevidat it polebas it 100 Improba navigii rati tum caeca iacebat. l1008 daeant L 100 prudentes L 1010 nunc Se omissa

200쪽

Inde casas post quam ac pellis ignemque pararunt,

et mulier coniuncta Viro concessit in unum conubium , pr0lemque e Se Videre creatam tum genus humanum primum m0llescere coepit.

101 ignis enim curavit ut alsia corp0ra frigus non ita iam possent caeli sub tegmine erre, et Venus inminuit viris, puerique parentum blanditiis laeti ingenium regere Superbum

tune et amicitiem coeperunt iungere aventes 1020 snitimi inter se nec laedere nec violari, et pueros commendarunt muliebreque saeclum, vocibus et gestu cum balbe significarent imbecillorum esse aecum misererier omnis. nec tamen omnimodis poterat eoue0rdia gigni,102 sed bona magnaque pars Servabat foedera easte: aut genus immanum iam tum sciret omne peremptum, nec p0tuisset adhuc perdueere aecla pr0pago At varios linguae sonitus natura subegit mittere, et utilitas expressit nomina rerum 3030 non alia longe ratione atque ipsa videtur protrahere ad gestum pueros insantia linguae eum tacit ut digito quae sint praesentia monstrent. sentit enim vim quisque suam quo ad possit abuti Leornua nata prius vitulo quam frontibus extent, ius illis iratus petit atque infestus inurget. at entuli pantherarum scymnique leonum unguibus ac pedibus iam tum morSuque repugnant,

vix etiam eum unt dentes unguesque creati. alituum porro genus alis omne videmu81040 dere et a pinnis tremulum petere auxiliatum