De vita et scriptis Nicolai Borbonii, Vandoperani

13쪽

I. - De natalibus Orbonii. - De praedoptoribus jus et studiis.

Nicolaus orbonius and operae natus est quod oppidulum est Campaniae. Constat ex in Scriptione quadam natalem fuisse anno millesimo quingentesimo tertio Pater ejus, Joanne BOI bonita S, vir erat Sane locuples , non faber errarius, ut quidam dixere , Sed fabrorum dominus et ser- raris ossicinae possessor Mater, Maria Gallaria, pietate in Deum et in pauperes benevolentia insignis, sex filios moriens duasque silias reliquis . Contigit et avus ei Joannes Boi bonius, ingenio non

Si quis Lingonica migrarit ab urbe viator, Claram petens Lutetiam, Ante Tricassinos oculis quam cernere possit Agros amnemque SequanRm, Vandoperant inveniet, castellum nobile ugis Natalibusque Borboni. Nugor, VIII, 2.2. Vide ad finem garuin editariana apud Se hastianum Gryphium Lugduni,1 338 hian inscriptionem sub imagine Nicolai Boi honii insertam

14쪽

2 DE VIT ET SCRll 'TIS ICOLA I ROR BONII. vulgari Sene X, cujuS παρεγγέλ 1χτχ Seu Pr ecepta fideliter memoria retinuiti.

xvi diligentia ac studio secutus est primo disciplinam paternam. Inde recas prosectus est quo sucilius in litteris versari posset Suumque ingenium exeolere mirum quana brevi tempore in bonis disciplinis profecerit o numque pri de eptor si cum videret Nicolaum Omnibus condi Scipialis praestare, puerorum aliquot aequalium curam huic de mandavit, videlicet uti eos successivis horis dum incla Sse docebat, doceret semetipsum s uinimo huic consulebat ut qui hoc ingeniolo unice delectaretur . Is autem Nicolaus cum ingenio facili, Ossiicioso animo et egregia formas oret condiscipulo sibi conciliavit permultos; quo in numero sui Lod0icus Dinta villus juvenis cum dod trina et generis nobili lute. tum probitate ac morum Suavitate Spectabjli S, quem consuetudine sua sic sibi devinxit ut nemo ei perpetuo carior fuerit . lios inter amicos cum quibus conjuncti SSi me vi Xit, commemorem adhuc nonnullos adolescentulo quos ictis nominibus celebravit: Samium Gallum Publium et Paphium t Ubi autem Satis vi Sus est navasse operam elementis Parisio se contulit, ut litteris humanis liberius incumberet, et aliquamdiu in

collegi Montis Acuti constitio

I. Vide Pubellas elementurias Haec Sunt praeste pia Seu παρεγγε p. ατα quae Olim milii admodum puerulo Joannes orbonius avus meus, Optimus senex, inculcare sedulo nunquam desinebat.

2. Urbs recae audet puerum quod olim Te sub humauis habuit mastistris Ei sinu, Musis veluti dicandum,

Fovit amico.

3. Praefatio Carminis ad pueros de moribus, p. 26 l.

4. Ex quo te non vidi, aestas jam septima fluxit. Decus, O animae pars, Odoice, meae. ΝOs aetate pares nos praeceptore sub uno Praeclarae puero erudiere Trecae.

Par acies par forma fuit, par ardor utrique In studiis velle ac nolle duobus idem. Prima elementa recis feliciter hausimus una, Nostraque conjunxit pectora verti amor, Verus amor quem nulla die memori eximet aevo Ingenium si quid Musaque nos ira poleSt. Nug P, I, 115.5. Nugm, II, 177, 78 III, 42 IV, 29 VI, 19, 20, 26, 27, 50, etc.

Collusor olim qui puerulo adhuc milii Fuisti et uno in lectulo Noctes hybernas concubuisti plurimasse uti Montis tu schola, Meo suisti qui lateri junctissimus

Semper puer comes Puer Mi Brune, sanguinem, nedum Pecuniam. Pro te libenter underen .

15쪽

DE VIT NICOLA BOR BONII. Non arrisit sane locus ille nec Vith genu S, cum pi Sce putrido Ovi Sque corruptis Erasin Si creditur, discipuli alerentur Scholaque exirent, onusti non litteris, ver pediculis. 0 uam ob rem reversus est in patriam. Et cum in hac tenera etate Summa voluntate et gratia teneretur componendis ver Sibu S, ab e Studio parumper retractus est parentum n)onitionibus qui monere illum assidue et hortari non desistebant ad artes utiliores, ut quae ad quί0stum et Opes comparanda magis intenderent . Sed, cum agendis causis minime idoneum e videret ac medicina mercaturaque displicerent, in suo instituto perstitit ac totum se dicavit poetica sucultati unde singularem amam sibi sore Sperabat. AuSu erat dum in Schola assidebat, carmen inchoare de puerorum moribus Sed cum sunt tu interiae se imparem Sensis Set manum de tabula tollere maluerat quam periculos argumento diutius immorari . ScripSit et annos quatuordecim natus, poema cui titulus Ferruria in quo Vando peram Si iam artemque paternam hexametri versibus celebravit. Ac mirum quam copio Se quam eleganter materiam tam arduam ac jejunum tragia verit. Io opusculum ad Georgium de

uarie colo , Ricaei 'oparchum, consecravit. Nam quid valent poet in Sine ducenatibus Sollicitavit et patro et nium Georgii deam basia , illustrissimi herois qui in matrimonium duxerat Antoninam de Ambas in dominam an do perde Maestenati suo apud Ticinum in acie occiso serali cantu patentavit. Novum autem Antonin ae maritum, ni Onium de Bar-besio ' grato satis loque carmine salutavit: huic se totum addixit et in numero famulorum adscribi voluit . Nec intavillos ' neglexit, Lod oleum, equitem Rhodium. ij Ist. Diod his versibus errari e clarissime apparet

Ah l miserum hierum atque infausti, Sidere natum Cur non Hippocrati, cur non das legibus amens Humanis operam ut possis evadere dives' Vivere Securus, preci0sa veste nitere Τ me infelicem puerum quem nulla cupido Vexat opum, quem nullus amor sceleratus habendi Sollicitat

Ecce lamen totum tibi me, vir maxinae dedo. Dum vivam, in amulis me numerabo uis.

8. Gallice, de inte ville.

16쪽

ι DE VIT ET SCRIPTIS COI Λ BOR BONII. quondam fuerat condiscipulus, et illius iatrem, Joannem, Pol isti toparchum, re a tua uribi priuiorem ampli SSimum, cujus in Campania multum valebat auctoritas' Accidit eo tempore ut incensa serraria, re paternae prope eversae fuerint. Quem casum tulit Nicolaia S more poetarum; nam, in tanta jactura, vel Siculos amis Sos a de aetati tenerae monumenta suae , Solum dolebat ac densebat . Dor boni ius enim quamviS ' and Osierae usque ad id tempus placide traduxis Set vitam, maerebat Suam laudem, velut in herba vel ore praeceptam, ad nullam certam et Solidam pervenisse frugem. Itaque parum se utilem parentibu S imo gravem et Onerosum ad Vertens, impetrata facultate Parisio venit ludiorum causa anno circiter

Multum nim aberat ut Borbonius qui linguam graecam nondum callebat vir persectus et ab Solutus inter B quales haberii OSSet; nam, ut ipse satella I .

... Barbarie toto reginabat in orbe Me puero, et graece discere crimen erat .

Ubi Parisios venit cum iis an congredi voluit, populari Suo qui regis Francisci beneficio in collegi Oori lingui nuper fundato, utramque linguam profitebatur. Sed eum esset timido atque humili

2. Et si innierito raptum tibi funere si atreni Annos jam totos lugeo quinque mi Ser, Fratrem, inquan , O heros, Odoicum cujus imago duotidie ante oculos iique reditque meos Adventu tamen ecce tu recreatus et Ore, Me Spe ortunae prosperiori alo. Te ecu vatem mihi, te nihi spero patronum, Te rice defuncti fratria habere volo. Namque naihi quid non generoso pectore ab isto Pollicstar' quid non a pietate tria 'Sis salvus carmenque meum lege fronte Serena, Meque tuos inter scribe tuumque voca.

Nugae, VII, 135

3. Ergo ne sic flammis nostri periere labores, Elatis tenerae tot monimenta meae Librorum bona pars flagravit mane meorum, Terribili patrios igne vorante lares Argentum, lectOS, pecudeS, aulaea tapetaS, Resque alias, longum dicere cuncta foret. Set terrenorum levis Si jactura bonorum, Reddere quae tempuS Sedulitasque poteSt. Versiculi nostri, nostrae periere lucernae, Spes omnes et opes, deliciae et enores. Ahi nimium verus, parvo indice, parve libelle, es Testis, te magna parte carere tui.

17쪽

DE VIT , ICOLχ BOR BONII. animo, tanta eruditione virum, Ut pSe narravit adire aliquantisper

dubitavit

Vis stre te toties volui, et me usquo moratur Hie, usane, pudor clamque udor timor. 0uem non virtutum hi terro at ista tuarum' Doctrin: o ueni non inclyta ama tus 'Publice enim linquum profiteris utramquq favore Re yis et hoc mira deaeteritate facis.

Tu patris nostrin, quam claram reddis et ornus,

Gloria, tu sciunt diceris lauius honos. O in selidem nimiuna, mea si bona norim, 0ui sedeo u litor discipulusque tuus Λ nidum veluti sacro de sonte Sororum. Quanta tuo nobis commoda ab ore fluunt 80uae tibi pro meritis reseretur gratia tantis 'Prd mi quae possim redd0r digna tibi'Nempe miser, satisque diu eaeatus iniquis, 0uem tetigit caeco fulmstu et ira Depe. At quamvis jaceam obscurus sim Pilior alga, Si in nihil ingrati nolo subire notam. Noctes atque dies, ut te pia numina servent, Assiduas, imo pectore stando Preces. Diceremus nollem praeSens, uSane. nec usim, Perfricta acie, scribere jussit mor Et puero commissa tuo est, quam perserat ad te,

Charta loquax, digitis praecipitata meis .

I usanum igitur cum ex admiratione diligere coepisset orbonius, magis admiratu est quod evenire contra solet postquam penitus inspexit. Inspexit enim penitu nam intra brevissimum tempus quaereSmani seSte judicatur ex ii versibus, cum illo multum et familiariter egit'. Ipse liget et Oh Scurus et vilior alga h cum honore atque etiam audebo dissere reverentia ut aequalis a usano habebatur'. Haud mirum est Boi bonium Sub homine, qui principem locum inter gi duco grammaticos tenebat, ingriae cis disciplinis brevi pro seci SSe. Quamdiu Parisiis studuit, non aliter vixit atque hujusce temporis scolare S id est dure ne precario. Nihilo tamen, ut ipSe fatetur, ejuSconcoquebat; nihil irrequietius dormiebat ii hunde enim dives

est aiebat, qui Sua sorte contentu est. Ut ut res erant caSurae

En tibi caseolii in mitto, mutila,cula nOStrae Matris, qualia dat Vandoperanus ager

At cibus hie inquis coepit naihi noxius esse,

Et medicis credam propterea nec dam. Ut nec edas, nec ames, at certe apponere amicis Aut pueris, ne Sit muribus Sca, pol S.

18쪽

6 DE VIT ET SCRIPTIS ICOLAI ORBONII. Sperabat imo certo Sciebat . Patrem suu in coelestem ipsi non desuturum in tempore, qui ne ullo qui doni corvorum a parentibu Silere lictos sinit perire fame . , Nec Maria illaria mater silium suum absentem deserebat; nam. Si quemquam Vand Operanum an Pi Sceretur qui Parisios Veniret, cibaria, indusia linea tunicas pileos multaque alia ad Nicolaum suum perserenda curabat. Non tamen operis parcebat orbonius ut sibi mox nonnihil adfulgeret spei fortunae lite melioris. Ambibat, circumibat viros

nobiles quos sui studiosos videbat partim Guillelmum ainum qui in familia agebat ad bimale olli deminaliaco magistri equitum

partim Coronaeum, hominem eruditissimum, qui magno in honore erat apud Franciscum Turnonium, pontificem purpuratum ejuSque nepotes, ar Olum Jacobum et Justum ' atque ita nixus est ut tand0m in domum Caroli Turnonii, Vivarensis archipresbyteri episcopi que designati, tanquam amanuen Si S cooptatus Sit .

II. - De orbonii peregrinationibus.

Ex ea die Orbonius vagatus est incertus huc et illuc more medii aevi oculatorum, pergen quo eumque Vocabat patronu Spe SV patroni, modihospes aut famulus divitum, modo seriba aut paedagoguS, pinguis interdum et bene vestitia S, jejunu plerumque et panno SUS. Ubi Mim cenas sordebat aut discipuli desistiebant totam domum equo componebat uno, Sacculum Scilicet, manti eam et libros' et peregrinabatur in alia regione S, non Semper Sine periculo nam id erant arduae, caelum nonnunquam nubilum et Ventosum equus sero et

calcitro. Die quadam non procul ab sui quin in Rhodano apud

Condriam urbem, mersus qui mortem occumberet. Quem quidem

l . Epistola ad Stellam in princip0 ugarum ditione; recis, o32.2. Galli 0 Gallo de Geu0 uillae, oranti uitre de 'ars ille rie. i. pistola ad Stellani.

4. Salve, pontificum coriis, ilia; gli irin, Cario, Carle, decus musae pr. Psidiumque C P. . . Me saepe et juvenem set tibi scribere mulla parentena,

Virtutis fulgor terruit ille tuae. Obstupui et tantum dubitavi culmen adire,

Pauper, et obscurus nullaque dona serens. Al tua me pieta postquam collegit et esse. A studiis voluit consiliisque tuis, Paucula mox alacer Ollogi Ol, igrammata nostra, Relliquiasque quibus innania poporcit edax Nam bona pars periit, patria quum nuper in aedes Saeviret Veneri virque Salusque Ove. Quod superest illo gratum accipe pra sui et istis Expecta seritis munera digna magis.

Sunt Nugae sunt ingenii praeludia nostri Oui nillil inca plus in tot illo nilii l. Nusu . l. l.

19쪽

DE VITA ICOLA BOR BONII. casum omnibus ex partibus in Sustis enarravit . Alia die ex quo ita excussus est misere, ut crus sere sibi regerit manc vitam, casuum quidem plenissimam, non tamen omnino injucundam ha buisse videtur orbonius namque mira erat in eo rerum omnium curiositas et indagatio. Quae quidem a pius e varii nugarum locis apparent. Dum equitat, Sublimia Spectacula quae sunt sub oculis subjecta contemplatur et intuetur luctus et vim miratur quurum; suspicit nubilum e inluni tempestatemque Venientem.

Stupet concussus et horret, Dum furit horrificis agitatus flatibus aer Et sternit segetes, velli radicitus Ornos Et glomerat densas immani turbine nubes, aequora et fluvios sexat sinuoque boatu

Mortales omnes et murmure territat Orb0m 3.

Nec aspectu montium Allobrogum minii movetur

Liquimus et ripani Rhodani camposque irentes, Desertam petimus serram praeruptaque 3X3, Sunt hi inaccessi montes Vastaeque 3 Vernae, Et a praus torrens, qui saxa immania torquet, Praecipitesque trahit quercus, turreSque grege Sque. Ventorum hic rabies, nix alia D ternaque bruma, Hic gens non hominu in degit, set more ser3rum .

Et in ipso itinere magna industria indagat et conse elatur quid' quid ad litteras aut ad historiam pertinere videtur, latinas inscriptiones, num i Smala eximiae notae eaque Omnia quae grata esse solent

homini quilibet antiquario rerumque pris earum admiratori. Sic in quadam epistola' non Sine voluptate commemorat se dii Saxa vidisse unum apud Turnonium in pariete insertum a diculae, in vineis secundum Rhodanum sitae r alterum in suburbanis Valentiae, in )de e cis utrumque pulcherrimum et latine antiquissimi cha racteribus inscriptum .

20쪽

s DE VITA ET SCRIPTIS I OLM ORBOΝII. Si sorte audiebat litam iam esse in propinquo splendidissimam domum et in ea edere illustrem ac non illiberalem dominum, huc statim lectebat, versiculo inter equitandum meditans; nam hospites suos dono nonnullorum Ver Suum pendere solebat. Sic nobilissimo viro L. Grynian hOSpitium solvit hoc tetrasticho quod ad effigiem solis in aulaei Gryniano domus inscriptum est

Illustrat radiis totum Sol ign0us orbem Ili tamen tempus quo tenebrescet, erit. Λ Christus, ii vera Dei stat patris in lago, Solus lite uterni lumina solis liabet .

Galliam ita totam perlustravit poeta noster, modo Vando peranus et Trecensis, modo Vivarien Si S, Turno nensis aut Valentiniensis modo Parisiensis aut Lugdunensis. In Angliam quoque transiit atque ibi complures mense domicilium suum constituit; nam quid juvat patria, cum crumena negat

Longius et ampliu etiam peregrina SSet, si peregrinabundum quemdam offendisset patronum

Huc illuc, tuo non ' rati sol pes transque Frenem Occiduam, auriflui qua mi at unda Tagi Rursus in Helvetiana et Germanae gentis ad Ora S, Trans lienum se citra quidquid et inde patet .

Quanto vero libentius Italiam et Romam invisisset sed id ei