장음표시 사용
71쪽
PRO SEX. ROSCIO A M. 2Ido ut μpplicia uitent, quae a uobis pro malefici is suis metuere atqκe horrere debent, uerum etiam ut strolsis Sex. Roscii hoc iudicio ornati ductiq; discedant 'sis de rebus tantis, tamq; atrocibus neque satis me comm de dicere, neque sitis grauiter conqueri, neque satis liαbere uociferari posse intelligo: nam commoditati inges nium, grauitati aetas, libertati tempora sunt impediα mento . huc accedit summus timor: quem mihi natura pudors meus attribuit,stuestra dignitas, π nis adα Mersariorum , Sex. Roscii pericula. quapropter uos oro atqκe obsecro iudices, ut attente bonus cum uenia
uerba mea audiatis. De sapientias uestra fretus, plκs oneris si tu i , quam ferre me posse intelligo. hoc onus si uos aliqua ex parte allevabitis , feram, ut potero, stis dis re industria iudices. sin a uobis, id quod non stero, deserar ; tamen animo non deficiam , e id, quod suuscepi, quoad potero, perferam. quod si perferre non postero,opprimi me onere o cii malo, quam id, quod mihi cum pie femel imp itum est, aut propter perfidiam
abiicere, aut propter infirmitatem animi deponere. Te Moisse magnopere M. Fanni quaeso, ut, qualem te iam antea populo R. phaebuisti, cum huic idem quaestioni iudex praeesses, talem te nobis, o populo R. boet pore impertias. quanta mκltitudo hominum conuesnerit ad hoc iudicium , uides: quae sit omnium mortallium expectatio, quae cupiditas, ut acria ac seuera tua .dicia fant, intelligis.longo interuallo iudicium intersio carios hoc primum committitur, cum interea caedes ins dignissimae maximaeq; faectae sint. omnes hanc quaestiomnem te praetore de manifestis maleficiis, quotidiano
72쪽
sanguine haud remisiuisterant futuram . qua uocifera
ratione in caeteri, iudiciis accusatores uti consueuerunt, ea nos hoc tempore utimur, qui causam dicimus . periramus abs te M Fanni, a uobi,stud. ut quam Grime
maleficia uindicetis, ut quambrissime nominibus auadacissimis resistatis, ut hoc cogitetis, nisi in hac causa, qui uester animus sit, ostendetis, eo prorumpere bomianum cupiditatem, scuus, et audaciam, ut non moudo clam, uerum etiam hic in foro, ante tribunal tuum
M. Fanni, ante pedes uestros iudices, inter ipsa subseuia caedes futurae 't. etenim quid aliud hoc iudicio tenta αtur, nisi ut id fieri liceat accusant ii, qui in fortunas
huius inuaserunt: causam dicit is , cui praeter calamitatem nihil reliquerunt. accusant ii, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit: causam dicit is, cui non modo lumesum mors patris attκlit, uerum etiam Sestatem . acxcusant ii, qui hunc ipsum iugulare sum me cupierunt: causam dicit is, qui etiam ad hoc ipsum iudicium cum praesidio uenit, ne hic ibidem ante oculos uestros trucidetur. denique accusant ii, quos populus poscit: ca amdicit is, qui unus relictus ex illorum nefaria caede restat. .
atque ut facilius intelligere positis iudice ea, quae fudia snnt,indigniora esse, qκam haec sunt,quae dicimus ab initio res qκemadmodum gesta sit, uobis exponemus ;quo facilius er huius bo. nini, innocentissimi miserius, io illorum audaciam cognscere positis, π re . ci lamitatem . Sex. Roscias pater huiusce, municeps Amerinus, fuit cum genere, π nobilitate, pecuπnia non modo sui municipi j, uerum etiam eius uicinio
talis facile primus, tum gratia atque hostilijs forens
73쪽
PRO SEX. ROSCIO A M. 22 hominum nobilissimorum . nam cum Metellis, Seruislijs, Scipionibus erat ei non modo hostilium , uerum etiam domesticus usus, et consuetudo: quas, ut aequis est, familias bonestatis amplitudinisq; gratia nomino. itaque ex suis omnibus commodis hoc solum filio relioquit . nam patrimonium domestici praedones ui ereaptum possident: fama et uita innocentis ab hostilibus, amicisci; paternis defenditur . hic cum omni tempore nobilitatis fautor fuisset, tum hoc tumultu proximo , cum omnium nobilium dignitas, et salus in discrimen ueniret, praeter caeteros in ea uicinitate eam partem , causamq; opera, studio, auctoritate defendit. etenim rectum putabat, pro eorsi honestate se pugnare , pro αpter suos ipsi honestissimus inter suos numerabatur. posteaquam uictoria constituta est, ab armiss recessiis mus 7 cum prosicriberentur homines, atque ex omni reagione caperentur is, qui aduersarii fuisse putabantur; erat ille Romae frequens, atque inforo, in ore Omonium quotidie uersabatur, magis ut exultare uictooria nobilitatis videretur, quὰm timere ne quid ex ea calamitatis sibi accideret. erant ei ueteres inimicitiae cum duobus Rositiis Amerinis: quorum alterum sedeo re in accusatorum subsiliijs uideo, alterum tria huiuαsce praedia possidere audio. suas inimicitias si tam cauuere potuisset, suam metuere solebat, uiueret: neque enim iud. iniuria metuebat: nam duo isti sunt T. Rossicii , quorum alteri Capitoni cognomen est, iste, qui adest, Magnus uocatur: homines eiusmodi: alter plκα rimarum palmarum uetus ac nobilis gladiator babeαtur : hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
74쪽
, cum ante banc punam oro esset scientia,facile ipsium magistrum scelere, audacias superauit. nam cum hic Sex. Roscius esset Ameriae, T. aκtem iste Roα scius Romae , cum hic filius assiduus in praedis' esset, vi s se uoluntate patris rei familiari, uites rustis dedisset, ille autem frequens Romae esset ; occiditur ad balneas Palatinas rediens a coena Sex. Roscius. stero ex hoc ipso non esse obscurum, ad quem si liicio maleficii pertineat. verum id, qaod adhuc est susticio αsum, nisi persticκκm res ipsa fecerit, hunc ab inem
culpae iudicatote. Occiso Sex. Roscio primus Ameariam nunciat Manlius Glaucia quidam, homo tenuis, libertinus, cliens, π familiaris illius T. Roscii: nunciat domum , non filii, sed T. Capitonis inimici. cum post borum primam noritis occisus esset, primo diluculo nuncius hic Ameriam uenit. decem horis nodiurnis sex π quin33aginta millia passuum cisiis
peruolauit; non modo ut exoptatum inimico nuncium
primus asserret, sed etiam cruorem inimici quam recenatissimum, telumq; paulo ante e corpore extructum os penderet. quatridκ' quo haec gesta fiunt,res ad chrysogonum in castra L. Sγllae Volaterras defertur: magni: tudo pecuniae demonstratur: bonitas praediora, nam fundos decem o tres reliquit, qui Tyberim fere omnes tangunt buius inopia π solitudo commemoratur. demonstrant , cum pater huiusce Sex. Roscius, homo tam stlendidus er gratiosius, nullo negotio sit occisus, perfacile hunc, hominem incautum,. rusticum, σRomae ignotum, de medio tolli posse. ad eam rem operaram suam pollicentur. ne diutius nos teneam iudices,
75쪽
pno sεχ. ROSCIO ΑΜ. 23 orietas coitur. cum iam prosicriptionis mentis nutari fereter cum, etiam qui antea metrierant , redis ent, ac iam defunctos sese periculis arbitrarentur: bou minis studississimi nobilitatis manceps sit chossi l nus: tria praedia uel nobilissima Capitoni propria re duntur, quae hodie possdet: in reliquas omnes serta. nas iste T. Roscius nomine Chrysogoni, quemadmom si dicit, impetum facit. baec bona exagies HS, emuntur duobus millibus nummum . haec omnia ius dices imprudente L. Sylla facta esse certe scio. neque ' enim mirum, cum eodem tempore π ea, quae praetem uirita sunt, π ea, quae videntur instare, praeparet o eum ex pacis constituendae rationem, π belli gemenra in t idi potestatem solus babeat cum omnes in unum stesu cient, unus omnia gubernet ; cum tot tantisq; nego.
tque distentus sit, ut restirare libere non post , si ali,
uid non imaduertat ; cum praesertim tam multi ocricupationem eius observent, tempusq; aucupentur ,
t ut , simul atque ille destexerit , aliquid huiuscemodin moliantur. huc accedit, quod, quamuis isse felix sit, sem cui est, tamen tanta felicitate nemo potest esse in magnae
familia, qui neminem neque seruum, neque issertum improbum habeat. interea iste T. Roscius, uir optimus, procurator Chosiogoni, Ameriam uenit; in praedia
huius inuadit ue hunc mistrum , luctu perditum , qui non dum etiam paterno funeri iusta soluisset, nudum eiicit domo, atque focis patrῆs diques penatibus praecipi tem iudices exturbat: ipse amplissimae pecuniae sit dominus: qui in sua re fuas et egentissimus, erat , ut sit, insolens in. aliena: multa palam domum suam auferen
76쪽
bat , plura clam de medio remouebat: non pauca suuadiutoribus large effusi s donabat, reliqua constituta auctione uendebat. Amerinis usiue eo ui 'm est indignum, ut urbe tota fletus gemitusq; feret: etenim multa simul ante oculos versabantur , mors hominis
florentissimi, Sex. Roscii crudelissima , filii autem eius egestas indignisma, cui de tanto patrimonio praedo iste nefarius ne iter quidem ad sepulcrum patrium reliquisset bonorum emptio, flagitiosa possessio, furta , rapimnae, donationes . nemo erat, qui non ardere omnia mallet, quam uidere in Sex. Rositi, uiri optimi, atque homnestissimi, bonis iactantem si , ac dominantem T. Romscium. ituque decurionum decretum statim sit, ut deric primi prosic cantur ad L. Sγium I doceanis eum, qui vir: sex. Roscius fuerit ; conquerantur de istorum scelere, iniuriis ; orent, ut π illius mortui famam,
et filii innocentis fortunas construatas uelit . atque φαsum decretum quaeso cognosicite . DECREΤUM, DECVRIONVM. legati in castra ueniunt. in. telligitur iud. id quod iam ante dixi, imprudente L.Sγtita scelera haec ex flagitia feri: nam statim chrUCoanus se ad eos accedit, o homines nobiles allegae iis, qui peterent, ne ad Syllam adirent, omnia chosogonum, quae uellent, esse facturum pollicerentur. aque adeo autem ille pertimuerat, ut mori masset, quam de hi, rebus sγllam doceri . homines antiqui,qui ex sua natura caeteros singerent, cum isse confirmaret sest nosmen Sex. Roscii de tabulis exempturum, praedia uacua
filio traditurum, cumsidita futuyum T. Rositus Campito, qui in X.legatis erat, apromitteret, crediderunt,
77쪽
re quotidie ac procrastinare illi coeperunt, deinde alia Danto lentius, nihil agere atque deludere, postremo, id quod facile intellectum est, insidias uitae huiusice Sex. Roscii parare,neque sese arbitrari posse diutius adienum pecuniam domino incolumi obtinere. quod is simul diaque sensiit , de amicorum cognatorum s sententia Rosmam confugit, etsise ad caeciliam Nepotis filiam, qua honoris causa nomino, contulit, qua pater usius erat plurimum . in qua muliere iud. etiam nunc, id quod omnes semper existimauerunt,quasi exempli eausa ueastigia antiqui officii remanent. ea Sex. Roscium inopem, eiectum domo, atque expulsum ex suis bonis, fugienatem latronum tela er minas, recepit domum, bolfuris oppresso iam, deste ratos ab omnibus opitulata est. eius uirtute, fide, diligentia factum est, ut hic potius uiuus is reos,quam occisus in proscriptos referretur.nam posta quam isti intellexerunt, summa diligentia uitam Sex. Rositi custodiri, neque sibi ullam ciedis faciundae poterustatem dari consilium ceperunt plenum sceleris, et auadacta,ut nomen huius de parricidio deferrent ; ut ad ea rem aliquem accusatorem ueterem compararent, qui de ea re posset dicere aliquid, in qua re nulla siubesset siusticio ; denique, ut, quoniam crimine non poterant, tem αpore ipse pugnarent: ita liqui homines, quod iudiciatam diu facta non essent, condemnari eum oportere, qui primus in iudicium adductus esset ; huic autem patronos propter Chosogoni gratiam defuturos; de bono arum uenditione, de ista societare uerbum esse μαcturum neminem ι ipso nomine parricidii,statrocis. D iiq
78쪽
tate criminis ,sere, ut hic nullo negotio tolleretur, cum ab nullo defensus esset . boc consilio, atque adeo hae asmentia impulsi, quem ipsi, cum cuperent, non potuerarunt occidere, eum iugulandum uobis tradiderat. quid primum querar aut unde potissimum exordiar iudires 'aut quod, aut a quibus auxilium petam' deorumne immortalium ρ populi ne Romani ζ uestram ne, qui
summam potestatem habetis, hoc tempore fidem im8 rem pater occisus nefarie , domus obsessa , ab inimiacis bona adempta, possessa, direpta : filii uita infesta , sepe ferro atque insidiis appetita. quid ab his tot malitimis sceleris abesse uidetur tamen haec aliis nefariis eis
mulant, atque adaugent: crimen incredibile confines gunt: testes in hunc π.accusatores huiusce pecuniae comparant: hanc conditionem misero ferunt, ut optet Atrum malit , ceruices Rosirio dare, an insintus in curalium supplicium parricidarum, per summum dedecus
vitam amittere . patronos huic defuturos putauerunt:
desunt: qui libere dicat, qui cum me defendat , id quod in hac causa est satis, quoniam quidem suscepi , non deest profecto iudices. Er forsitan in suscipienda
causa temere impulsus adolescentia fecerim a quoniam quidem semel suscepi, licet bercules undique omnes ter irores , minae , periculas impendeant omnia , succurraram, atque subibo. certum est, deliberaturas, quae ad
causam pertinere arbitror, omnia non modo dicere , uerum etiam libenter, audacter, libereq; dicere . nuli Ia res tanta existat iudices, ut possit uim mihi mula ανem adhibere metus, quam fides: etenim quis tam dista soluto animo est, qui, haec cum uideat, tacere, ac nem
79쪽
PRo fg X. Rose IO A M. 2s 'gligere possit patrem meum, cum proscriptus non ψαμ, iugulastis: occisum in proscriptorum numerum retulistis: me domo mea per uim expulistis: patrimori nium meum possidetis: quid uultis amplius ' etiam ne ad subsellia cum ferro atque telis uenistis, ut hic aut iuguletis, aut condemnetis Sex. Roscium s hominem longe audacissimis nuper habuimus in ciuitate C. Fimbriam,m uod inter omnes constat, nisi inter eos, sui si qκoque insaniunt, insanissimum . is cum curasset in funere c. Mariij, ut Q Scaeuola uulneraretur , uir sanctissimus atque ornatissimus nostrae ciuitatis, de cuius laude neque hic locus est ut multa dicantur, neqae plura tamen dici possunt, quam populus R. memoria retinet ; diem Scaeuota dixit, posteaquam comperit eum posse uiuere. cum ab eo quaereretur, quid tandem accusaturus esset eum, quem pro dignitate ne laudare quisdem quisquam satis commode posset: aiunt hominem, ut erat furiosus, restondisse, quod non totum telum corpore recepisset. qno populus R. nihil uidit indignius, nisi eiusdem uiri mortem: quae tantum fotuit, ut omanes ciues suos perdiderit,stafflixerit: quos quid fernvare per compositionem uolebat, ipse ab qs interemptus est. est ne hoc illi dicto atque faeso Fimbriae non simila limum accusatis Sex .Roscium : quid itas quia de manibus uestris effugit, quia se occidi passus non est . ita lud, quia in Scaevola fastum est, magis indignum vis detur: hoc, quia fit a ChrU Ono, non est ferenodum. nam, per deos immortales, quid est in hac caκαμ, quod defensionis indigeat' qui locus ingenium
patroni Iequirit, aut oratoris eloquentiam magnopere
80쪽
ORATIO desiderat ' totum causam iud. explicemus, atque ante oculos expositum consideremus. ita facillime, quae res totum iudicium contineat, quibus de rebus nos diacere oporteat, ex quid uos sequi conueniat, intelligeatis. Tres sunt res, quantum ego ea istimare possum , quae obstent hoc tempore Sex. Roscio, crimen aduers mriorum, O audacia, o potentia. criminis consiElio nem accrisator Erutius susicepit: audaciae partes Rositi
sibi poposcerunt: Chrysogonus autemses,qui plurimum potest , potentia pugnat. de hisce omnibus rebus me diiscere oportere intelligo. quid igitur est non eodem moudo de omnibus: ideo quod prima tua res ad meum officietum pertinet, duas autem reliquas uobis populus R. imposuit. Eo crimen oportet diluam : vos auticiae resistere, o hominum eiusmodi perniciosam atque inmtolerandam potentiam primo quoque tempore extinmguere, atque opprimere debetis. Occidisse patrem Sex. Roscius arguitur. scelestum dii immortales ac nefarium facinus, atque eiusmodi, quo uno maleficia scelera orimnia complexa esse uideantur. etenim si, id quod praeuelare a sapientibus dicitur, vultu sepe laeditur pietas squod supplicium satis acre reperietur in eum qui mortitem obtulerit parenti pro quo mori sum , si res post
Iuret, iura diuina atque humana cogebant in hoc tanto, tam atroci, tam singula rimalescio, quod ita raro
extitit, ut, si quando auditum sit, portenti ac prodigii
simile numeretur, quibus tandem te C. Eruti argumenvitis accusatorem censis uti oportere non ne audam iam eius, qui in crimen uocetur, singularem ostendere, mores feros, immanems naturam, et uitam uitiis