장음표시 사용
431쪽
inuni habeat cerebrum, ut idem cerebrum, eiusque copia Λ humiditas videatur esse caus- lsa, tuin ut quispiam calliescat, tum ut quispiam non calvescat. Respondetur 1 fieri verδ posse ut eademmet res & caussa variε affecta, & accepta contraria essecta producat, alterum lper se, alterum per accidens. Cerebrum plurimum bene habens x validum pilositatis multae caussa est, idem usu veneris vitiatum 3c imbecille, calvitici. QSae habentur ex eiusdem Aristotelis verbis libro quinto de generatione animalium.
Cur animantium alsa, ubi primum in luccin edita sunt, nutriri per se ipsa
possint, alia nequeant λ An ea possunt quae iii generc, quod memoriae capax est, breuius vivunt: quocirca Ocyus quoque morte eadem omnia occumbunt. lNon est ablimite ei quod propolitum est supei itis problemate trigesimo secundo. Dicit itaque idco fieri ut quaedam animalia statim in lucem edita per se ipsa nutriri possint , ut perdicum,& coturi icii in pulli, quoniam ditas halbent conditiones, quarum alterutra si desit, id vero haud quaqtiam fiat, nimirum ut & memoria polleant, & vitae breuioris sint. Igitur in animalium gencrc, quae memoriam habent, non cnim omnia habent, ut scribi tur libro de memoria & remin lucentia capite primo, & primo capite libri primi de diuina philosophia. Quae igitur inter animalia mcmoriam habentia, sunt vitae breuioris, illa statim edita nutrirc ipsa per se ipsa possent, si enim memoria carerent, ad victum necessaria exquirere, dc comparare haud possent: de quoniam breuioris vitae sunt, illa iam sibi praestant, quae alia animalia, quibus longius vitae percurrendum spatium, non nisi multo temporis spatio exacto: omnia enim ipsis celerius contingere apparet, nam & breuius intus gignuntur, sicuti di m est problemate nono huius sectionis;& celerius augentur, ac vigent , & deuique ut hic scribit Aristoteles, Ocyus intereunt, estque hoc praecocioris a gmenti signum.
Cur homo plus excrementi humidi egerit, quIm sicci, equi Stasini plus sicci, quam humidi i An quod haec animantium genera sicco pabulo largio
ri utuntum homo humidis magis, quam aridis, vesci solet. Ex cibo autem omne proficiscitur excrementum, & ex copiosiori copiosius. Igitur alia humido potius, alia sicco largiori utuntur pabulo: quoniam alia sicca natura sunt, alia humida. Itaque numidum potius capiunt, quae sicca constant natura: huius nanque sunt indigentia. Contra siccum a ctant, quae humida sunt natura,Vtpote quae qualitatis et inopia magis teneantur.
Quae egeruntur, illa tum quantitate, tum etiam similitudine & qualitate respondere iis debent, quae ingesta sunt, iplorum nimirum ratione, Sc nisi alia interueniat causa, quae proportionem hanc de medio tollat, quae plurimae esse possunt,& a Galeno variis locis, atque ab aliis Medicis proponuntur. Porro simpliciter homo plus excrementi humidi egerit quam sicci: equide asini contra. Caussam affere Aristoteles, quae modδ dicta in , quia similia iis sunt unde proficiscuntur, proficiscuntur autem a cibis: at cibi ab iis animalibus assumpti maiori ex parte sicci sunt, ab homine autem humidi, iure igitur talia redduntur
432쪽
excrementa. --ε n. D ex copiosiori. Ita Galanus libro tertio de pulsuum caussis capite ultimo: Semper qua ιιιπιι consecurum sucorvin qώ-ntitas reoon t excremen o ram . proinde Giplurimi consitiuntur, illicituri sunι excremenιa. Ostendit autem praeterea
Aristoteles, cur alia potius sicco, alia potius humido pabulo delectentur: quia nimirum alia sicca, alia liumida natura sunt, ab unaquaque autem contrarium desideriatur pabulum ; a sicca humidum,ab humida siccum 1 quia nimirum virumquodque illud expetit cuius percipit indigentiam: at humida indigent siccis, sicca humidis ; merito igitur ita appetunt. Perspicuum autem est, Aristotelem non loqui de proba dc propria hominis natura, sed de iis quae non sunt bene sectandum naturam temperata, dixit enim, illa indigere,
sicca humidis, humida siccis, ut hac contrariae qualitatis appositione, vclleuis aliqua fiat immutatio, aut saltim praeseruetur ne advivcriorem contrariae qualitatis gradum delaba tur: At probe temperata non egent immutatione, sed conseruatione in codem statu,quae per similia fit, similia enim similibus conscruantur: praeseruatio autem ad curationem,quae per contraria fit, rediicitur. Galenus in hanc sententiam libro tertio de alimentis capite quadragesimo secundo : AEque animalibus naturalim temperiem mc Epatam quidem seruamiabiis ,hmitia seu natum cibaria comenium: ijs vero quae prauam temperiem aut ab initio sunt sis lita, aut post acquisiverunt, non s-bumstbι inis sus , eontrariorum est vitia. Seruatur enim smitibus, quod probe pecundum naturam est temperatum: quemadmodum quod male est tempera-ιum, a contrari,s ad proprium temperamentum adducitur. Quae vcro hic de cibis dicta sunt, eadem de anni temporibus, & regionibus similiter proponit tertio aphorismorum, declia ino octauo aphorismo ι ubi Hippocratis in eandem sententiam propositum aphorismuna ponebat. In vcntriculo frigido memini quid hac de re scripserit idoni Galenus libro artis medicinalis, quod propolitae scntcntiae Videatur contrarium, CUI naturales cius intemperaturaes similia appetere diecret, morbosas contraria i sed huc non sunt omnia con gerenda.
Cur aues & homines, & genus quodque animantium forte, corpore sunt duriori Z An quod animositas cum calore est: metus enim refrigeratio est. orum igitur fangitis amplius seruct,lm c & robustiora,& animosiora sunt: stinguis autem alimento corporibus est. Et quaecunque vero cx stirpibustcrrae aqua tepida irrigaueris, omnia duriora euadent.
Quae animalium gencra animosa dc fortia sunt, in ipsisq; generibus quae talia ipsa sunt; illa corporis duritiem cur obtineant, caussam dicit est. Aristoteles, caliditatem sanguinis, quo illa nutriuntur ; qua enim calido nutriuntur, duritiem acquirunt, sicuti patet exemi plo plantarum, quae calido irrigatae, ac enutritae doriores fiunt: at robusti ac animosi camguine calido nutriuntur, quod ostendit quia timor, qui ei affectui contrarius est, frigidus est. Nutriuntur igitur sanguine calido, quia sanguis nutrimentum animalium est, cis vero calidus in corpore incst sanguis. Huic autem caliditati quae multa est, iungi etiam siccita-lcm profecto consentaneum. Dicit autem Galenus libro artis medicinalis, qui calidum δίsiccum hepar habent, illis csse sanguinem crassiorcm, nimirum tenuiori parte a calore resoluta; crassior autem dc terrestris sanguis,membra duriora efficit./caliditate etiam com ldis audaciam de ad actiones promptitudinem oriri scripssit eodem libro Galenus. Signum lautem eiusdem sortitudinis Aristoteles libro de physiognomia capite seculido dc temo posuit duritiem pilorum, pili autem naturam a cute habent. l
433쪽
Cur monstra paruae quadrupedes pariunt, homo autem, grandesque ani mantes omnes minus, ut equi & asini Z An quod paruae ut canes, sues, caprae, oues longe sunt scecundiores,quam grandes. Illarum enim aliae omnino singulos pariunt, aliae magna ex parte. Monstra autem tum confici solent,cum plura lamina inter sese cohaerescunt, confundunturque; vel cdm prodeunt ex mare, vel cise se in scemitia permiscent, unde aues monitia edere possunt. Oua enim vitello pariunt geminato. Monstrum autem cx geminatis illis consistit,quorum vitelli nulla interiecta membrana distinguntur.
Quae ad animalia monstrosa, eorumque generationem pertinent, illa multo quam lilcoagius pertractantur ab Aristotcle libro quarto de generatione animalium capite quarto, M ad finem terth; ut qui ea legat nulla omnino opus habeat laoc loco alia explanatione. Inde igitur quadam tantummodo huc asserentes reliqua lectori suo loro videnda relinquemus. Igitur quae partum numerosum edunt, ab iis monstra enasci, & quomodo id contingat per haec verba scribit: O--autem magis caussam istandum est esse in mate . ωmΨιi ris constituendis. Q π-mMuria eius κυῶ rara aamodum funi tutu ρυ Hae 1 pariunt sa crebrius in iis, quorum panin es numerosein, o praecipue in auium genere, earum ρ tissimum ingassinu. Iis enim partus minerosin non mori quod sepe pariant, ut columba, ver mi etiam ει ἡ θοssimul conceptin inrea si eo minent. θ ιemps in omni coeunt. Hine gemina etiam parium plura. Coharent enim conceptin, quoniam in propinquo alter alteri est, quamodo imi terdum tam arborum complures. si testa diffinguantur membrana, gemini pulli discreti sine ista Ap ac parte generantur. Sed si visessa eontinuantur, nec ulla interiecta membra-l na dicterminantur, passi Mesemst Irifici prodeunt, corporeo euisemno, eruribus quaremis, alusuidem, quMNam superum ex albumne generentur, Oprius: vitellam enim ei eis es)pan amum laserior pinea n atruitur , quamqua- cibus Hem, inrisi eluseMI peditatur. Iam serpens etiam bipes Osis est, videliret eadem is assa. Et paullo post di is venum est caussam meml Drambis nodum materia esisti meo retere. H emmium qua piam parium minois in mi saapauciora, minus id auiaui meis homini minis. Sinii, remem perfectu parit. Nam is minitie equibin maererespraesecundasent .m σε Menenis, ut in terra AEn o. Capris v - ct oudin mam infamin xibin auiau. Atque etiam mvis omisi Ar malipara e id ge-- amma suas, nee partum perficium ut canis. Haec adduximus quδd ad eorum explanationem facerent, quae in problemate ipso afferuntur. Monstra porris ad finem capitisteriij duplicia constituit, alia ut puer capite arietis, aut bovis, siue vitulus Capite pueri, quod genus fieri non posse eodem loco docet: Alterum genus eorum quae forma prodeunt multi membri, scilicet multis pedibus, aut multis capitibus. Sed uniuersm c
pite quarto scribit: mes, aut Aperes μαε----υμ est: --rsum es enim res ρυ-ier πα--: praeter eam qua magna ex parte fit ι π mprrier eam, quae semper o Mees ario est, mhillis: Demum in reb- νι qua magna quidem ex 'ne i --;sed aliter etiam possum
fen, euenit quia prater naturam constitit. Et mox: In yrastem quae parium plura, tum ea ipsa eum m. tum verὸ empla partus impiau alter adseruos perseminem, o causa- ωalem. Momstra etiam accidere non solum partibus externis: sedetiam internis, ibidem per line seriabit Aristotelest Panibus etiam lauemis mctationes, detrimen que actuante ut vel careant ah 3vibus . vel habeant minata, aut lasa, vel plura numero:velum μιρυua locis .std inrisem rem nullam unquam ammal ortum est, quamquam liene carens, o duplicem habens lienem, stastera means rene issem est. Iecore etiam carens Dra nasium notatum est: quamquam quod non totum haberet imis patini. Hae autem inperferius Musiae reperiamin. Feste item 'iaata prodi
runt , iam saa nasura habere riberent : Alia contra tiaras habuerant. Iam ueti etiam mviratuis ν lateresiniura. Eo dextra erantineri vi in est. ἡο - ἡ- - quod ramae. Hac de re habuimus nonnulla saperius, ει de eadem agit Aristotcles loco adducto, nimirum quarto de generatione capite quarto , Caussas pluribus exponens. - Ο μνεται. Monstra autem. Ex Democriti sententia hanc opinione adducit loco citato, sicuti autem eam non improbat, ita liori via in hac luestione eo loco sibi procedendum statuit. Porct Theodori tralatio obscura mihi vidctur, atque haud scio an fidelis: nam quod inquiti femi mur sese e Mesant: Graece est λα να-ν, hoc cst, euatriam, nee eodem Ccc
434쪽
ιempore prMedi tu:.citaturque hic Theodori locus a lexicis cum particula negativa hoc modo: Iemina inter sese Mn cohaeresim. Enimuer5 ad verbum haec erit conuersio satis liquida : Monura otem sunt ei intersis semim eiu - - , censendantisque veto ipse feminis exitu, vel dum in utero foembra ' commixtis.
Cur hominum caput pilosius, quam reliquum corpus, nec ex proporti ne pilosum est: caeterorum autem contraὶ An caetera vel in dentes exuperant prae nimia alimenti copia, vel in cornua, vel etiam in fetam. Quae igitur in cornua, capite minus scioso haec sunt: absumptum enim illam in rem est. Quae autem in dentes, plus quidem pili, quam cornigera, obtinent: carronarum enim nonnihil sortiuntur, sed minus, quam aues. His enim illud
etiam, quod homini, genus integendi natura tribuit: sed quod illis praecopia nutrimenti multis luxuriat locis, id in capite homini abundat. Nec
enim nullum habet, nec adeo inultum,ut pilorum Undique excrescat congeries. Hominum membra quod pertinet ad pilositatem, proportione haud sibi respondent:
nam csim caput sit admodum hirtum, caetera praeter pauca fere nuda sunt', quam rem scrinpsit etiam libro secundo de historia capite primo his verbis:O- ωferi quadrupedia, eadem que viui para sunt pilosa: nee hammu modo iama esse nouimus. Homo certὶ paucissimis, exi νί queinte ιurpissis, nise in capite, qua quidemparae hin muu omnium ipse est. Catera animalia contra sic habent: pilosiora enim sunt reliquis partibus, quam capite. Causam Aristoteles rosere ad illud. quod scriptum reliquit secundo de partibus capite decimo quarto his verbis: Ebique natura quod abunde dempsem, reddere aspartem auam solet. Intur nonnusiis anima ιι qua seupersunt ex alimentis, abeunt m Lentes. Hys in comua, alD in tuku er craris: sicuti autem aliqua parte abundant, ita alia dcficiunt, quemadmodum ostendit idem Aristoteles loco citato secundi de partibus capite decimo quarto,& hoc loco:nam quibus in cornua abeunt cxcrementa, illis caput est minus pilosum, absumptum enim excrementum non sussicit etiam alteri loco. Quibus autem in dentes, plus quidem, qu im Cornuta habent pilorum circa caput, quoniam non tanta absumpta cst materia ; iubam cnim seu Cristam habent, ut equi, M leones mares: minus tamen haec habent quam aues et Hae cnim quod ad hanc rem pertinet dispositae sunt quemadmodum homo, vertun an illis propter abundantiam, de copiam materici, ubique luxuriant pennae, homini ucris, quia non adeo largc suppetebat,in capite solummodo. Porrb in illis verbis: ενσιμ --, ετ quae Theod rus vertit: bis enim Had etiam quia homi uigenus inteFndι naturatribuuntispicor inesse mendum: nam clim appareat v lle Aristotelem rationem reddere communem, quare auibus 3c honunibus sit caput pilosum, quia aliqua re conlieniant, undc utrisque caput integatur , non exprimitur haec res in textu Aristotclis. Quae cnim Theodorus habet illa ε Penus ιntegenia natura ιribuit i ut finem nature, scia adiuinclitum significaret, de suo addidit, nisi aliud ab excusis habuit exemplar. Fortasse autem expresserat Aristoteles figuram bipedem aut erectam, ratione cuius in caput magna pars cxcrementorum asscendat, unde pilotitas oriatur: in auibus tamen quoniam copia maior est, toti etiam corpori sufficiat. Porro huius eius dena qua tionis solutionem etiam attulit Aristoteles loco citato secundi de partibus capite decimo quarto, sunt autem haru verba: Homo animalium maxi-ὸ ommum piisse eviues,cuim rei causia ιum ad necessitatem, tum adproia, Milonem referenda est: necessano emo proptιν urebra humiditatem commis ras ealua. Nam vi plurimum humoris , calistisqueel, ιιιdem ortum p lo esse e pioseum necesse est. Ad umenit autem μιio . ut frequentia pili evat operiens detendas a numis frigore o e re. Hippocrates ortum pilorum resert ad glandulas, . libro
435쪽
COMMENT. IN X. SECT. PROBLEM. 39i
libro de glandulis ita scribens: Vbi come partes t er humecia, ibi etιam pili. Iura enim facit Ha uias sese, et Iraque eadem τι iotate participames : Has quidem ut quod Insiuit tu tot antea dictam es in fusicipiant. Pili vero ex glandulis o portumtatem habentes nascunt ar, eraugscunt , eostigentes ιd quod in extremιtates redundat, ac esse sit. Vbι autem eorpus Deum
est ; neque glandula, neque plias u es. At vero tener se exercitatae, is humectae partes glandulosa sunt ac pilosae. Glandulae porro siunt ab utraque aurium parte iuxta rueulares tias venas , o pili etiam ιkiaem. Dem sub alis utrinque, se glandulae optissent. Inouina o pubes similiterit ac se se sanauiau. o p los habent. Et mox quod rus caput pertineat; Caput etiam ipseMnglanduias habet, cerebrum nimirum seste glandulae . Est enim cerebrum album, ac serabile, quemadmodam etiam glandulae. Et paulld poli. Mai- autem est cerebrum, quam abae elandulae , o capιlli etiam maiores , quam ab pili. Haec Hippocrates. o 2αηεις. Sed quod illis prae eo pia natrimenti: Haec Iustini amis virgula includit, tanquam a codice abcssent . unde lectio num varietatem describcbat, S ucro sine sensus iactura abesto licet. Nihil cni in praeterquam continent, hominem non omnino, & cunctis partibus cste depilem; cum ei aliqua
adiit pilorum materia, quae alibi minime insumpta cli; nec undique pilosum, qtiod ca co
Cur unus omnium animantium lio moc .in scit 3 An quod pars animantium maxima pilum quotannis deciduum gerit, Vt equuS, Vt oos: nonnul
la deciduum non gcrunt, tempus autem Vivunt breue, Ut oues, & quaedani alia, quorum pilus, Ut pote non senescens, canescere non potest. At homo
nec deciduum gerit pilum, & longam degit aetatem, itaque breui tempore
De canitie quid sit x qua ratione homini contingat pluribus agit Aristotcles libro quin
to de generatione animalium capitc quarto ; & quare non aliis animalibus capite quinto. Canescere tamen equum eodem loco scripsit, de cauilam etiam attulit, ossis cerebri tenuitatem. Vnde quod his ab eodem dicitur, solum hominem canescere ita intelligendum est, cum solum canescere, quia in hoc genere omnes homines plus ininia, scrius, citius cane scinu; in gcncre autem equorum non omnes: sed pauci.Quin 3c equus diutissime etiam in-ucterascens ad tantam non peruenit pilorum albedine ira, ad quam homo etiam non admodum senex perii enire conspicitur, ut illi propria videatur haec alia stio reluam rem sigi aificauit etiam Aristoteles eodely quinto libro de generatione capite I. his vcrbis altero oculocae si praecipue homines,atque equi penuntur eadem de caussis, qua er homo sol- Onesicit, o equin intereatera anrmalia mus euidentius albesiit 'lo per senectMem. Aristotcles igitur hoc loco praeter caussas, quas alibi adduxit, duas vult adesse conditiones, ut canities animali adite,niat qu.irum alterutra si desiit, canitiei locus non sit. Prima vi animal pilum minime gerat quotannas deciduum; altera ut non sit vitae breuioris. Ostendit autem has conditiones esse celsarias,ctim scribit: mmmρι- υtpote κνη fenscens, canere Mnfotest. Haec enim quamquam videntur posita ad comprobandam poliremam ex duabus conditionibus,quae pcni- lnet ad vitae long aeuitatem, potest tamen etiam accommodari ad priorem: si enim pilus in liis,quae vitae breuioris sunt, ii 'ud potest canesccre, quia haud senescit morsque anticipati animal occo pare, cur non etiam illis id contingat, quibus quotannis decidit 3 Qui enim lquotannis decidit, ille etiam quotannis renascitur, de iuuencscit,nec senestir, unquam. Igitur vir. qtie comtiones sunt nccellariae; utrasque autem, praeter hominem, illilla animalia lhabent. Nam equin boves, quotannis pilum mutant, carent igitur prima, oues non mutant,scd sunt vitae breuioris: carciat igitur altera conditione. Homo autem nec deciduum gerit pilum, nisi aliquo ex accidenti,ut morbo;& vitae est longaeua; merito igitur ob tempo-ll ris chirsum, S diti turnit.item soliis canescit. Porro haec vi lina problematis iciatentia, seu li concluso a Theodoro corrupta est . tui lcgcrat cum lcgcndum sit, quem- i
436쪽
admodum habet doctissimi Casauboni editio: quae vox caussa fuit Theodoro ut sensu immutato , & corrupto, addiderit de suo vocem, breui, quae a textu abest. Addita autem a Theodoro fuit,ut sensum illum coneinnaret, quem putabat elici ex verbo At vetus ille est,quem nos in declaratione explicuimus.
Cur vita breui, imbecillisq; viribus sunt, qui partem umbilico subiectam maiorem, quam superiorem habent, pertinentem ad pectus Z An quod ven- l
ter suam ob breuitatem frigidus est: itaque ut vim paruam obtines conco-lquendi, sic excrementis redundare aptillimus est. Morbis autem nimirum l
patent, quia tali ventre constiterint. l
Aristoteles capite tertio libelli de physiognomia scriptum reliquit, eos qui spatium haberent ab umbilico ad pubem maius, quam ab eodem umbilico ad pectus, indicari csse bonos, & validos comessatores:quod non alia ratione fieri existimandum est, quam ca,quae illa scribitur,eos, qui umbilico subtemin partem habent maiorem, quis ad pectus pcrrinentem,id est ab umbilico ad pubem maiori,SI ampliori spatio porrectam,quam ab eodem lad pectus, breui vita,imbecillisque viribus esse. Vtrumque enim ex meliori, aut deteriori ventriculi coctione ortum ducit. Nam quod spatium est ab umbilico ad pectiis, co ventri culus ipse continetur, quo concoquuntur cibi ,&quaecumque ad sustinendam vitam alimenta assumuntur.Qui igitur huiusmodi spatium amplum habent, illi ventriculum etiam amplum obtinent: At amplus, & magnus ventriculus, magnam Calidi innati copiam obtinet,cuius vi,quaecumque assumpta sunt, facile & prompte concoquuntur:atque inde boni comestores, & compotatores existunt. Quibus vero spatium illud exiguum est, sicuti illis via vcnit quibus maius est, quod ab umbilico tendit inferius ad pubcm, quod hoc problemate dicitur, illi frigidum habent ventriculum, quoniam prae breuitate exigui calidi innati copia ei suppetit. ita vero fit, ut excremetorum magna copia colligatur, cibis enim haud concoctis multa relinquuntur excrementa, quae morborum occasiones asserunt, debilitatos pariunt,& tandem vitam reddunt breuiorem. Porrd duo hoc loco sunt animaduertenda. Alterum est.partem illam ab umbilico ad pectus qua ventriculus situs est, quam ad longaeuitatem amplam requiri diximus, bene etiam cssormatam caeteris partibus proportione respondere debere i ita enim natiui caloris copia in eo unita&coacta abundabit talioqui praeloci amplitudine dissollienda,S dissipandat quam rem etiam Arithoteles significans, non dixit inpliciter partem illam, ut ampla, Be magna esset, conuenire : scd si minor esset, quisi inferior ab umbilico ad pubem, imbecillitatem, dc vitae breuitatem efiici. Alteriunest,ita ventriculo efformatos, bonosque comessatores,& compotores, ut dicitur in physi gnoticis,non esse accipiendos qui omnia vorent,& quam nimia assumant,hsisique robustos esse,& vitae longioris,sed hac quidem ventriculi ratione quod assumitur ab iis melius concoqui,minoraque gigni excrement ac vitam ideo longius produci.Vnde S in phyliogn micis, ut nihil distanci, libentilis verterim, quod Graece est, φαγεῖν, non voraces, vilfaciunt interpretes. quae vox excedentem quandam ostendit copiam: sed ut nos vcrtimus ad verbum, Mnos comessatores, quod robur potius, & firmitatem ostendit: nimirum prae caloris ventriculi copia, celeriter facta coctione, ad alia praeterea aliumcnda, & Concoquenda esse maxime apparatos, & firmos.
437쪽
naturae procreantur, alia coitu duntaxat proueniunt, ut homo, ut equus-
An quod etsi non aliam ob caussam, tamen quod aliis gignendi tempus bre
ue statutum est. Itaque fieri non potest, ut tempus, quod vim obtinet generandi amplificetur, prorogetiirque: sed temporum vicissitudine, cominutationeque, Ut procreentur, continSit. Aliis multo generatio ampliari solet: etenim vel anno vel decem mentium spatio confici assolet. Quapropter vel nullo pacto, vel ex coitu procreentur illa necesse est.
De animalium spontina, 3c non spontina generatione pluribus etiam actum est superius huius eiusdem sectionis problemate decimo quinto, quo eadem proponebantur. Quam
quam autem rationum momenta eodem ferme tendunt; quoniam tamen verba non ea
dem sunt, & aliqua indigent consideratione, nonnulla ad haec afferemus. Primum autem Aristoteles videtur negare, quod problemate decimo quinto ex quorundam sententia videbatur concessisse, perfecta animalia, ut hominem, ut equum sponte naturae oriri posse, qua de te eodem loco plura dicta sunt. Tum vero problema soluit diccns, si non alias lianc
tamen esse caussam , ut quaedam animalia non solum ex se inuicem, sta coitu, ut vertit Theodorus, sed etiam sponte ; alia vero solummodo ex coitu procincntur ι quoniam alte rius gencris procreatio aliam temporis rationem ,&occasionem, alterius aliam exquirit quae enim sponte gignuntur, illorum generationis tempus, seu interuallum exiguum, &breue est, facile nimirum, & exiguo materiae apparatu fit eorum procreatio, unde contingit, ut ipsa temporis occasio, qtra gignuntur possit extendi,& ampliari, nec statuto quodam praefixo termino concludatur, ut in altero genere, Vnde in tempestatum mutationibus, quae variae sunt, ac esse possunt, de quibus diximus problemate dςcimo quinto; fieti ipsorum generationem contingit. Non ita usuuenit in alterius generis procreatione. nam cum illorum generationis tempM multum extendatur, hoc est prolixius sit ob mai rem apparatum, pluiasque conditiones, quas materia requirit, nam dc annus, Sc decem mensium spatium est, occasio temporis genitalis aut generatio ipsis non potest per illas temporum mutationes contingere, sed alia requiruntur, unde vel non fiunt, vel ex inuicem necessarid fiunt. Rationis igitur fundamentum his verbis positum est, quae consideranda sunt: Nam spontinis dixit breue este generationis tempus, ἰλι ος οσMM: non listinumuis exim meratis remmia ἡ γῆ εως Sunt autem varij te mini, quamquam eadem exprimitur res, quod sortasse locum aliquantulum obscurauit; eo magis, quod eadem dictione cam/τεπει usus est, cum tempus, seu potius temporis o casionem denotauit, qua spontina procreantur, eamque extendi dixit ; ut nisi diligenter sensus observetur, in verbis Videatur contrarietas, quae nulla omnino est ; fuitque, ut puto haec Theodoro caussa, qui sensum non asscquutus, eum corrupit, ut in illis, fieri mnpue', ut temp- ει d vim obtinet genera uώ, β mr ,ρυ eturque, negationem ad deret , qua Aristotelis verba carent, quae ita scribuntur, ἡ-ωe erinει. Vnde necessarium putaui, etsi ruditer, ut consuevi, conuersum problema ita Latinh proponere:
Cur inumbam adis non serim ex se invicem sunt, Metiam storie; aba autem ex se maire iam. ιι μω θη-' An Pon m nisi ob l. ω - - , tamen quoniam altas quidem breue es Linossi tempus. genitaris temporis occaso emeatur. ac in muratione tempestatum, gener riones feri coniis t. Aliarum autemgenerat Omultum extenditur ,--o annua, derem mensium seni. αuare necesse est, vel ποημri, vel exse inuicem fieri. Porro his extremis verbis cum in Gram textu deesse negationem existimarem, secutus sum Theodori tralationem, quae
est ξαυ- ται Διώ . Cur AEthiopum dentes candidi,& candidiores, quam caeterorum, ungues autem non dentibus in candore respondeant λ Αn ungues ideo nigri C c c 3 cant
438쪽
cant, quia cutis etiam nigra est , & nigrior, quam caeterorum: ungues a tem ex cute proueniunt. Sed cur dentes candeant, quae nam ratio sit Z An
i quod albescere illa solent, quibus vis solis humorem detrahit, dummodo
l nihil superinficiatur, quo modo etiam ceram albescere nouimus. At cutem superinlicit calor, dcntes minime: sed totus eorum humor in vaporem a calore conuertitur, atque exhalatur. Haec satis per se manifesta,quae ad unguium,& dentium AEthiopum pallorem pertinent,
explicantur cliam magis eiusdem Aristotelis verbis tertio de historia animalium capite nono, quae ita habent: Colores com - , unguium, unguiarum, pro culis pilorumaue colore sequuntur, etenim cutis eornua nigra,'unguia nim onuntur, o cana a pari modo in e lore resondent, o cornua. o ungues, o unguia mediis etiam mediam eadem colorem praeferunt. At dentes naturam osum amulantur, quam ob rem iaminum nigrorum, ut hiopum, atque lsimilium, dentes,'ossa candent, ungues nigri modo siua cutis apparent. Et libro secundo dege- lneratione capite quarto: De dentιbus iata aureis .nt enim eluserim naturae, cuius ossa , signum iturque ex osibus: ut υngues, pili, eo ua se similia ex cute, quot. νι εμ colorem pariter eam cute immutent: alba enim ornigra, συario m diuersa pro colore curis reddunturiat dentes nihil ta- lte recFiunt ; Gibus enim anumeramur in iis animalibu/, qua ossa habent, o demes. Haec ibi Aristotcles. Quod vero ad candorem dentium pertinet, exactius adhuc rem hoc loco pc ltractat. Ait autem illa albescerea quibus vi, SI calore Solis expellitur, & disinitur lium iditas, nimirum impura, sordida, Crassa, densa , qua nigrities continetur ob admixtio nem terrestris cum eodem humido, sicuti scribitur problemate primo sectionis trigesimae octauaei absumitur enim,& in halitum resoluitur; redditurque ea substantia magis rara,
Ze pura ; pcllucensque acr permeans, & inclusus albedinem inducit, qucmadmodum cerae contingit, cum aeri exposita dealbatur ; quod scribit idem Aristotcles problem. ite primo sectionis trigesimae octauae. Haec autem ita fiunt, essi ci rei alia quaepiam interueniat cauosa, quae effectum impediat, & rem eandem insciat ; sicuti cuti ipsi contingit: ab ea enim Sol si expellit humidum, quod in superficie cst, interim tamen ex partibus internis extrahit , quod impurum, & crassum sit militer existens cutim subinde inficit, ac nigram rcddit. Hoc in dentibus minime fit: totus cnim humor vi Caloris in vapores res luitur, exhalat,ac expelliti ir; quod si aliquis remanet, ille tenuis, de puriis est, qualis Sc albedinem inducit , ex Aristotelis sententia labro quinto de generatione animalium capitc sexto.
Cur antimantium alia praeciso capite, vel protinus moriuntur, vel paullo post ; alia minimc An ita assiciantur quae sanguine carent, exiguoque cibo contenta sunt: quippe quae neque continuo cibum desideren t, neque in humore calor eorum diffundatur, quibus rebus priuatum animal sanguine constans vivere nequit. Illa vero sine respiratione vivere multo diutius possunt. Caussam cur ita, alias abunde reddidimus.
De animalibus quibusdam, quae diuisa vivunt, agit etiam Aristotelos libro de respiratione capit C decimo septimo: nominat autem ibidem iii secta, quae sanguine carent, se te studinem, quae licet sanguinea sit, corde tamen exempto etiam longo temporis spatio Viuit, eius enim natura, quod eo loco dicit Aristoteles,non bene composta est, sicut etiam insecta Causi am porro cur diuisa vivant insecta, quam eo loco tradit Aristotelcs, cum iis sane conuenit quae hoc loco asseruntur, eisdemque innititur si indamentis; d non cisdem mediis proponitur. Illa vero nobis huc afferenda non sunt: sed ea ibium exponenda, quae problcmate continentur. In eo igitur Aristoteles primum sanc quae animalia sint, quae prae ciso capite aliquo etiam temporis spatio plus minus vitam producere possint, univcrsaliter docet tum cx eo caussam elicit quam ob rem effectus ille contingat.Inquit igitur animalia,
439쪽
iquae post Capitis, aut etiam alterius panis praecisionem vivunt , esse quae carent sanguine, Sc exiguo alimento ad vitam tuendam opus habent. Nam quoniam exiguum eis sincit alimentum, minime necesse est, ut continuo, breuibus omnino interuallis cibum s mant :& quoniam sine sanguine sunt; in capitis amputatione, ille haud effunditur, qui nullus esst: nec cum eo effunditur calor, S spiritus, qui in eo humore continetur: ut sitae
quibus animalia , quae sanguinem habent, vivere haud possunt. Nomine autem alimenti 3c cibi intelligitur hoc loco aer ipse, quod est ipsius caloris cordis tum nutrimentum, tum refrigorium ; sicuti habemus apud Glenum libro de utilitate respirationis, &apud Aristotelem in libro de respiratio te: hoc enim nutrimentum est, quo continenter, S singulis pcnh momentis sanguinea animalia opus habent, & sine quo vivere haud possunt. maeautem sanguine carent, illa etiam absque respiratione, qua acr attrali itur, possunt vitam sustinere. Id autem cor fieri possit, inquit Aristoteles se dixisse alio loco: id autem praestitit in libro de respiratione capite nono, & dccimo. Porrd autem verba illa: λυγρή, quae Theodorus itatur: possunt etiam alio modo exponi, ac nos fecimus; & vcὰ exponenda videntur ex eiusdsm Theodori tralatione, qui verbum , quod nos exposuimus, sunditur,ve tit, dissunditur, quae sane magis illius verbi communis notio est. Igitur licet etiam sic exponxie. Qesae animali arcnt sanguine, in iis nativus calor haud est diffusus, dispersus, &dilatatus in eorundem humido, sed eidem magis adstrictus, & unitus: humidument in , quod illa animalia habent, crassius,mviscidius est, quis sanguis, magis igitur ei haeret calor, atque ideo difficilius exhal- potest: in sanguineis non item; quoniam in liquido sanguine calor in dissusus, atque exhalationi facilis ladmodum patet exitus, i