장음표시 사용
271쪽
Prima statio ante declinationem. Prima declinatio. Secunda declinatio quae & Immutatio dicitur. DIscrimen duplex notatur immutationis: aut enim ab hostibus, aut in hostes immutantur. Quamobrem immutationem ita definiunt, ut prioris aspectus translatio sit in aspectum posteriorem,hoc est, tergi aut e contrario. Immutatio igitur ab hoste, bis in hastam milite declinate efficitur. In hostem autem, bis declinante in scutum fieri asolet. Conuerso est cum densatis copiis per astitem substitemque, totum phalangis corpus tanquam hominem unum vel in hastam vertimus vel in scutum ita ut circa primum decurionem velut centrum omnes circumagantur,atque ita locum priorem immutent, ut aspectum dextrum accipiant, singulis substitibus & astitibus loca seruatibus, suo hoc modo. Discrimen. Prima statio aciei.
REuersio est conuersionis restitutio in eundem locum,quem ante copiae densa instructione obtinebat,quam conuersio fieret. Inflexio est militum ex duabus conuersionibus motio, ita ut locum accTiant posteriorem.
272쪽
VErsare est singulos sua in decuria e directo decurioni re tergiductori constare aequa inter sese coseruantes interualla.Iugare,est singulos sua in de curia e directo suo astiti stare, seruantes simili modo interualla. Iugant ergo praesecto primae decuriae omnes decuriarum praefecti. Substiti vero primi praefecti substites caeterorum omnium principum,ac deinceps ad hunc modum. Reddere in arrectu, est militis ora ad primum aspectu restitutere. Verbi gratia, si miles aduersias hostes constitutus imperetur declinare in hastam, deinde
praecipiatur in arreetum restitui, rursiis in nostem conuerti, aduersumque stare oportebit. Evolutionum duo sunt genera alterum per decurias, alteruperiuga. Vtruque in tres digeritur species, Macedonicam, Laconica, Choreum, quae & Persica & Cretensis nominatur.Macedonica est,quae primorem phalangis locum commutat, & frontem in tergu aspectumque posteriore traducit. Laconi caeli, quae locum phalangis posteriorem commutat:& pari rati ne relicto primore aspectu sumit posteriorem, tergumque inicit frotem Persica illa quam & Cretensem & Choreum diximus nuncupari, locum eudem seruare phalangis, militibus singulis commutantibus sua loca, ita ut pret sectus decuriae locu tergi ductoris accipiat, & tergi ductor vicem praestet decurionis, fronsq; extergo aspectui posteriori reddatur. Euolutiones per iuga fieri solet, quoties cornua transferri ad intercisa sue secturas,& intercisa ad cornua melius est,ut mediς copiaru partes corroboretur:& aut dextri per levas,aut leugper dextras reddatur validiores. Qui ne per maiores exercitus partes faciat et uolutiones,cauenr,hoste propinquo, per minores ordines eas securius faciut. eadmodu aute euolui oporteat, dica. Euolutio per versum, quae nomen stMacedone accipit fieri solet, cum declario locu immutat,&postpositi omnes couersi de hasta sequutur, interuallisq; iis de seruatis, &cosislut per ordinem. Genus Laconicu agitur, cum decurio immutatus de hasta uniuersiam decuria traffert,& locu sibi pare alium accipit,& reliqui omnes sectates recto se costituunt ordine & aptant, aut cum tergi ductor immutatur. Primus autem subsistens conuersus de hasta ante tergi ductorem se collocat, caeteriqUe omnes sectates,alter sese prs altero ponit,donec praesectus decuriae primus costituatur. Choreus
273쪽
Choreus ita decurio de hasta mutatus decuriam antecedat,& caeteri omnes sequantur, dum ipsie praesectus locum tergi ductoris accipiat,& tergi ductor praefecti. Ita per decurias euolui solitum eu. Do eodem more per iuga quoque euoluimus,quoties per ordinem ae uoluendum sit,ut quilibet ordo aut locum seruans eundem euoluat,ac dextrorsum sinistrorsumve traseat.Nihilo enim secus quam modo retulimus agi oportebit. Duplicandi duo sunt senera: Aut enim per iuga,aut per altum duplicamus.Vtrunque vel numero fit, vel loco. Numero duplicabitur longitudo, si quae M. xxij ij militibus constat, MM. xlviij reddatur, insertis ex stubstit1b' altitudinis in imilitu interualla eodequem logitudo occupat loco: quod facimus quoties densare longitudine placet. At ubi restituere placuit, euoluere sua in loca iubem' eos quos inseruimus J5gitudini. Sed sunt qui genus hoc duplicadi improbet, praesertim hoste pro pinquo, expeditasq; copias atque etia equites cornibus iungi, itaq; specie dari duplicationis siue duplicadi accessione censeat, Duplicada est logitudo, quo ties aut superare cornu hostium volumus,aut ne nostrum superetur, cavemus. Altitudine duplicare solemus vel addita secunda decuria primae, ita ut secudae praesectus pone primae pr sectu proximus collocetur,secundus secundς quartus primae constituatur, & tertius secudae,sextus primae ordinetur: ac deinceps ad hunc modum,ut tota secunda decuria primae inseratur,& quarta simili ratione in tertiam: & omnes numero pares decuriae in impares, vel bis eisde de curiis paribus per euolutionem adiunctis tergo imparium . Aut igitur ita d plicada est altitudo,aut numero eodem seruatu, milites sese longius porriget, quatenus sui versium & spacium altitudinis duplicent: cum autem restitui oportuerit, aut interiectos adluct6sve tergo milites illos, in suas decurias reuocabimus aut pacia coartabimus quaeque interuallo auximus laxiore.. Ransuersa est phalanx, quς longitudine multo productiore constat quam altitudine Arrecta est, quς per cornu progreditur, longe productiore altitudine constans quam longitudine,oinninoque plus longitudinis quam alti tudinis habeat oblongum id consuevimus nominare. Arrectum vero e directo, quod plus altitudinis quam longitudinis habeat: quocirca phalangem
quoque interpretati licet his eisdem nominibus. Obliqua est,quς alteru co nu quod libuerit propinqutam obiiciens hostibus, eoque decertans, alterum semotius teneat manens aggreinendi opportunitatem. Intercalatio est, cum interuallis pr posti militis,inserimus per directum aliquos ex his quos post poni placuerat. Praepositio est, cum vel ex utraque parte aciei vel ex altera tantum fronti proponi mus as quos ratione auxilij. Impositio est, cum leue armaturam interuallis alternatim phalangis totius inserimus. Postpositio seu subiectio est, cum leuem armaturam phalangi incurvae postponimus,ita ut sedima omnium copiarum portς triplicis speciem praeserat. 8 Equitur ut queadmodu ordines conuerti ex Io loco, suaeq; instructioni restitui debent,doceamus. Cum itaq; ordines couerti in hasta assuescere volumus,prςcipitur decuria dextri extrema quiescere cςteras omnes per sing las declinare in hastam, dextrorsumq; procedere, tum reddero in arrectu: deinde
274쪽
inde iuga posteriora colligere,atq; ita densato milite couerta in hastam . inio factos 1 restitui suu m locum placuerit, iubebimur immutari ad scutu, hoc est,
queque in locu vergere auersum, tum ordinem totu reuerta, hoc est, quemadmodum milite obdefato couersus spectauit deae trorsum,ita totu trafferri an locu unde coverti inceperat. Mox decurrones quiescat, reliqui procedant periu-ga. Deinde immutetur ut vergat quorsa principio spectabat,tu decuria dextr1 extremi quiescat. Haec enim suu 1am obtinet locia, rel1quae omnes ad scuta de clinent, &procedetes restituatur. Ad postremusiursum precipitur. Itaq; suum quisque recipit locu & seruat. At si couertere ordine ad scutu velimus,praecipitur decuri atqui extremi quiescere:haec enim sua iam habet positionem, reli quos omnes declinare in scutu, sinistrorsuq; procedere, tu reddere in arrectu. Deinde iuga posteriora colligere, mox ad scutu couerit,ut iam aestum sit quod voluerimus, hinc si restituere placet non secus si illos in hasta conuersos resti tuemus: quippe qui rursus queque in hasta imm utari praecipiamus,deinde or dine reuerti, Imox decuriones quiescere, & reliquos omnes procedere per tu ga,ta immutari,postmodia decuri atqui extremi quiescere,utpote suu iam locum obtinente Teliquas declinantes in hasta procedere, dum iusta recipiat interualla ad postrem ureddere in arrectu, atque ita omnes suu locu recipIent. Si aute insectere ad hasta placuerit, duas simul conuersiones ordinis faciemus Itaq; efficietur, ut decuriones aprospectu aduerso in auersum per ordinis immutatione transeat At cu restituere volumus, praecipitur ite ad hasta inflecte re hoc est, duas item couersiones ibi de ordinibus dare.Ita enim fit,ut eode spe Etent decuriones quorsum principio costituti spectabar, antequam ulla inste-xio fieret. Haec cu fecerimus, decuriones quiescere praecipiemus, reliquos immutatos iuga relaxare posteriora,tu rursus mutari,& ordinis postrema dς curiam dextra quiescere. Iam enim haec suum in locum restituta est, reliquos de clinantes in scutum,procedere.& suis interuallis restitui,mox reddere in arrectum. Itaque ordines primu suumque locum recipient Sed si inflectere ad scu tum velimus,praeceptis utemur contrariis,hoc est,bis inflecti in scutuo quo facto,restitutione agemus,quod ex his quae modo exposui apertum iam est. De fiexio agitur,cum ordinem ter parte vers is eandem c5uertimus, hoc est,aut in hastam,aut in scutum:facit porro inflexio in hastam,ut malitu ora transferaniatur a parte primore ad posteriorem. Desexto autem facit,ut a primore vel ad laeua aeueniant,vel ad dextram: nasi ad hastam deflectitur in laeua transfertur:
si ad scutum,in dextram. Si phalangem densari cornu versiis dextra placuerit, praecipiemus decuriam cornu dextri quiescere,reliquas autem declinari in hastam,atque in dextra colligere,ium reddere in arrectu,& iuga posteriora colligere. Cu aute restituere libet, quiescere decuriones,reliquos immutari, Wiuga relaxare posteriora. Deinde rursus mutari mox decuria cornu dextri quiescere. Iam enim restitutu in dextro est: reliqui ad scutum declinates suos duces sequantur,& primis interuallis receptis reddat in arrectu. Si autem cornu versus sinistru densari phalangem libuerit,prςceptis econtrario utemur. Mediam
item phalange si densari placuerit,praecipiemus dextra duplarem phalangem
275쪽
declinare ad scutu i qua ad thasta,tum procedere media versus plaalagem, mox omnes reddere in arrectu,iugaque posteriora colligere. At si phalange primis instituere locis velimus, praecipitur inam utari,& per iuga procedere, excepto primo: tu omnes rursus mutari, S dextra duplare phalagem declinare in ha stam,t qua autem in scutu mox sectari suos ductores, donec ad prima deueniat interualla. Deinde reddere in arrectu. Sed quoties immutatur,si per densationem agitur,erecta teneri spicula omnia, ne impediat couenit Iis eisdem exercitiis ac praeceptis leuis quoq; armatura institueda erudiendaque et Sut certe praecepta haec Immutationu, Conversionia, In flexionia Evolutionu, & Restitutionum Utilia ad subitos Eos iu superuetus, quos vel a latere vel a seote int terint. Macedonicam euolutionem Macedones inuenisse proditum est. Laconicam ad Lacedaemonios referunt auctores, quocirca ita nunc a pari meruerui.
Philippii tamen qui Macedonum imperi u auxit, & Graecis apud Cheroneam profligatis, Graeciae imperauit .ac eius hilum Alexadru, qui breui Asiam in sua ditionem redegit, Macedonica neglexisse euolutione legimus, ut nisi summa
utendi necessitas cogeret,nunquam uterentur Laconicς vsu utrumque adue
sarios deuicisse ferunt Datur enim Macedonicae vitio quὀd hoste re te a tergo superueniente, non sine magna turbatione ageretur. Nam cum posteriores conuerterent sese in locum priorem, & rem haudquaquam fugae dissimilem facerent, hostes audaciores reddebantur:& iam milites qui ita euoluissent,deterrere ac persequi poterat. Laconica certe e cotrario agit. Vbi enim duces una cum sequente milite verterunt sese obuios in hostem a tergo superuenientem, terrorem in serre nimirum possunt & turbationem. Sed asiusiaci edae sunt co pi tam pedestres,quam equestres,partim voce, partim signis, quae visu percipi vate1t, ut rem apte ac opportune, quam quisque exigat usus, possint expedire Nonnulla etiam tuba praecipi covenit. Ita enim plenius omnia ministrabuntur. Certiora sunt ea quae voce indicantur, nisi quid sit impedimento. Sed tranquilliora, quae signis mandetur, videlicet cum res nulla est quae obstet atque obscuret. Vox autem percipi interdum non potest,aut propter acinorum sonitum, aut propter equorum transitum & hinnitu,aut propter impedimen, torum tumultu 3c totius multitudinis strepitum. Signa quoque multis rationibus obliterari possunt ac evanescere, na & crassitudine aeris, & puluere ex
cito, & imbre, & solis splendore opposito. Ad haec locorum inaequalitate de frequentia arborii. Adde quod interdu fieri no potest ut signum ad unu queq;
usum praeparemus, cum longe plura possint occurrere, quam quibus assi refacti sint milites.Nouis autem rebus quid nam cosueti signi asteratur. Non ta-αllui fi- men concidi ita potest,ut praeceptum simul & υocis & signi incertum sit.
ps, esse itineribus dica, si ante quot modis expediri solet iter, diffiniam
Itinerum aliud arrecta induct1o est,aliud deductio, aut dextra,autiqua:&aut simplici, aut duplici latere,aut triplici, aut quadruplici agminis i cedetur. Simplici cu ex parte una aduersariu aggressuru sus picamur duplici,cu ex duabus: triplici, cum exaribus: quadruplici, cum undique Vnde fit ut iter aut sim
276쪽
DE INSTRUENDIS ACIEBUS.plici phalange agatur,aut duplici,aut triplici,aut quadruplici. Arrecta indu
ctio est,cum ordo ordinem seqvitur. Verbi gratia, quum vel xenagia praecedente reliquae sequuntur xenagiae, vel quadruplarem decuriam reliquae ordi natim sectatur.Item qu agitur per inu altitudine longe pro dumore quam longitudine: nec pluribus quam duabus decuriis, hominibus denis composi tis,constet ordo. Huic opponitur genus aciei quod Coelembolum, quasi rostrum cauum nominamus: quod ita instruitur,ut duplicatae phalangis praece dentia cornua inter se distent, sequentia iungantur, ad formam litera: v, sicut descriptio ostedit Qine ut primos disiectos, ita iunctos inter se habet ultimos. Cum enim arrecta illa inductio medium aduersariorum petat, habet id cauurostrum in promptu, ut soluta colunctione extremorum, impetum copiarum primarum frustretur lateraque inuadat arrectae inductionis inimica. in z- tiam triplex phalanx obiici huic eidem generi ita potest, ut una alterius cor nu impugnet,secunda reliquum cornu aggrediatur,media & tertia impetum maneat & conflictum.
DEductio est, cum phalanx suos duces hoc est, decuriones aut parte dextera habet deducentes quae dextra deductio dicitur:aut laeua quae deductio
laeua nuncupature non item per decuriam,sed per iuga ambulans, cornu prae possito & latere instructa,aut duplici, aut triplici,aut etiam quadruplici, profinostem istimet aggressum. Sed quasi utraque phalangis pars suo latere con lactum ineat primum,ita describatur, ut longitudinem triplicem quam altitudine habeat.Frons enim x,altitudo tribus costat hominibus. Iamobrem
miles non tantum ex directo erum etiam ex latere aggressus conflictum rumexcipere tum inferre,nimirum per exercitationem debet condi cere.
277쪽
Arrecta deductio ua. Arrecta deductio dextra.
PHalanx quς antistomus a duplici frontis seu oris obiectu, luasi occeps vo cata est, ita instruitur,ut medij tergis inter sese oppositis constent, extremi autem confligant cum aduersariis. Perutilis haec pedestribus copiis est, cum aduersus largam hostium equestrem copiam dimicant: melius enim resistunt circumuentioni,& multiplici equitum inuasioni.Valet hoc instruendi genus potissimum contra barbaros, qui loca Istro amni vicina incolunt: quos am--'ippi phippos cognominant,a mutatione equorum ex aliis enim equis In alios tr silire consueuerunt. Equestres ρος opponuntur copi forma constantes quadrata,in ordines duos parte altera logiores, pro usus necessitate diuisae sunt,ut totidem membris phalangis peditum bipartitae obiiciantur phalanx occeps.
H i , lPHalanx amphi stomus, nomen a duplici fronte siue ore in lateribus institu to acceperat, ita ut latericeps quaedam & anceps possiet nominari. Similis superiori occipiti est praeterquam quod illa suis extremis decerta haec suis lata teribus dimi eat. Caetera verb quae de superione exposui buic quoque conue ruunt omnia hastis longioribus ta haec quam saperior illa pugna amore Ala norum & Sauromatarum. Spectat decuriarum dimidium in partem priorem, reliqui conuersi sunt in posteriorem ita ut dimidiati milites oppositis inter se tergis praelientur fronte duplici,altera priore,qua decuriones coliciant: altera posteriore,quam tergiductores: cum etia in duplarem phalangem copiae diui di possunt,ut frons prior altera constituatur phalage, posterior altera conster.
278쪽
IJHalax duplaris antistomus hoc est, occeps nuncupatur,quae suos duces non in extra per deductiones, sed intus aduersos intersepositos habeat: tergi ai tem ductores extra videlicet in dextram leuamq; deductionem distinctos. Forma haec instrui solet, quoties aduersaru equites forma rostri aggrediuntur Cum enim rostrum exeat in mucronem , ducesq; sequetes de latere habeat,tentatesq;1rontem copiarum pedestrium rumpere,ne id euen lac duces peditum in medio stant, ut Impetum aduersariorum vel impediant,vel re 1 D secta faciant preterire. Qui enim rostio instructi aggrediuntur, ea spe sunt, ut medios aciei profligant. Omne turbet copias. Quod cum principes copiarum pedestrium intelligant, traq; eX parte sese veluti murum constituunt,& paulo inter se distantes, verge tesq; ad locum penitiore, impetum irritum reddunt aduersariora Genus id m- struendi equestre quod rostrum dicimus, Philippum regem Macedonu inuenisse scribitur. Praeponere ille strenuos omnes s lebat, ut eoru virtute miles quoque deterior contineretur, usq; una cum praestantioribus prosequeretur, more spiculi aut ensis, cuius acie pro sua soliditate,suoq; acumine facile transadigente, reliquum etiam ferrum, quanquam hebes esset non sine esticacia penetraret. Phalanx duplatas occ PS. Fro i ras.
Rostrum equestre. Phalax duplaris Peristonius seu Amphistonius, id est, latericeps siue anceps illa est cultis partes per deductionem cornu praeposito oblititie procedat,&dextra habeat praefectos,& leua tergi ductores intus. Cum enim aduersa acies quadra diuidat se in duo obliqua cornua dextrum & sanistrum cupiens acie hostiu simile circuuenire, hac de causa, qui circuuentum sibi videt imminentem,
279쪽
in duplice mobile phalange sese afformant, & partem sui alteram in leuu dirigui cornu, altera veri ut in dextrii. Vnde nome peristomi, hoc est,iatericipitis genus id accipit. Quippe quod latere suo viros fronte spectante in hoste habeat. Phalanx duplaris latericeps similiceps. D Halanx homoeotamus, a similitudine oris seu Dotis nominata,quam simili cipitem appellari na,ita fit,ut decuriam perfectam,taoc est, hominum xvi, mouentem in hostem sequatur alia similis. unde homoeostomus dicta est. Nam de qui sequuntur simili fronte & forma comitantur opponitur haec genere aciei quod plinthum a latere vocant: quem si pla- . PDalanx simili ceps cet, Laterculii dices. Ordinatur id genus ta for- ppppppppppina si numero aequilateru. Forma inqcii mundi p ppppqppppque ςqualibus costet spaciis. Numero aute cum frons. quot hominibus l5gitudo c5ponatur, totide eti- p pppppppppam altitudo. In hoc eode ordinis genere omni ppppppppppex latere armatos apponi solitu est, nullo vel sa- Frons. gittario vel funditore adiuncto . Conficitur hie d d d d d J dlaterculus ex duabus di moeriis: decuriae nanque Λdd dd dimidiu dinaceriam dicimus. Clim enim decu b d a d d d ria sexdecim costare homini biis debeat, dimoe d d d a d α.ria Octo constat. Bipartita id interpretetur si pla d A d d d α cet,quoad melius vocabulum inuenerimus. - d d d d d
280쪽
Halanx duplaris Homoeostomus est,curn paries aequali progredietes itinea re, aut in dextra deductione ambae continent suos duces,aut in leua. Duplariusimili pS.
PHalanx Heterostomus a frontis diuerstate appellata,quam Versicipite dixerim ita instruitur,ut ambulans per inductionem duces ordinis praecedetis habeat vi fi in dextra deductione,sequetis autem in leua,ita ut ordines alternata principum locatione procedant. Nullus enim eodem latere suos continet principes, quo antecedenS Phalanx versiceps.
TVrmam quae ad speciem oui instruitur Ilion Thessalus excogitarat, unde Ile vocata est, suosq; Thessalos eo ipse genere instruendi exercuit. Vtile
hoc est cum singulis luis angulis habeat principes. Primum sarcham hoc, tu mar praefectum: vltimum tergi ductorem,utrinque autem lateris custodes. Opponitur huic acies, quae forma lunae cornibus in partem ductis priorem formetur, ducesq; suis in cornibus habeat,& suis brachiis cricuuenire aduersas equitum copias tentet. Quamobrem illae more Tarentinorum a longe iaculantur, circularem retorquentes accestum & turbantes. Taretinos iaculatores appello, sicut inter initia operis dictum est, a Tarento Calabriae oppido, cuius equites paruo quodam iaculo uti consueuerunt.