장음표시 사용
161쪽
Cognitio criminum primitus penes COSS. fuit. Eam diis
minuit potestatem Lere Valeria, ut civem romanum ad versus provocationem necare aut verberare non liceret. Livius lib. a. Et DIONYSi us HALICARNAssENsis lib. s. ait, ea legestatutum, ut si quis magistratus civem capite plectere, aut nagris caedere, aut pecuniis multare velit, liceat illi provocare ad populum, nec interim, antequam suffragiis populus iusserit, in provocantem animadverti possit. Idem videtur tulisse Lea; Porcia. Vide ANroN. Λ vGusTiNvM de LL. Secuta est Lex Sem. pronia, quae, ne de capite civium iniussis populi iudicaretur, rogavit. Cicillo pro Rabir. Sed et Lib. XII. Tabb. idem sancitum; De capite civis, ni ro maximum comitiarum ne ferumo. Postea Quaestores, quos parricidii vocabant, creati, qui capitalibus rebus praeessent. l. a. q. U. deo. I. Quod ita accipit oNvPHRivs
quoties crimen aliquod exemplum posceret, crearetur talis quaestor. Aperte id probat lavius lib. M. c. s. ibi: plebs praefic rei quaestioni, quem vel t. A plebe consensu populi Consulibus negotium mandatur. Et lib. u. c. M. Servio Sulpicio referente, quem rogatione Petilia quaerere velunt, si alerentiam Colleonem Praetorem patres iusserunt. Dissentit AlvRETus ad s. v. d. o. I. Postea perpetuus magistratus suit creatus, Triumviri capitales, qui de his rebus cognoscerent. Primus L. Piso quaestionum perpetuarum auctor, Cic Esto in Bruto, qui de pecuniis repetendis tulit, Censorino et Manilio COSS. Inde Sulla Dictator, latis novis quaestionibus publicis, veluti de falso, de parricidio,
de sicariis, de iniuriis secundum pia noE a. r. ad CHIM. LLI Die.p. m. n. sex Praetores instituit, ex quibus duo, more veteri, ius dicebant, Urbanus et Peregrinus, reliqui quatuor publica iudicia exercebant. Ergo quo tempore ab Augusto crearetur Praefectus Urbi, potestas animadvertendi a Senatui in Praesectum transiit. i. Pertinet ergo ad eum cognitio de criminibus, publicorum iudiciorum exercitium, hoc est, merum Imperium, seu gladii potestas. Hoc enim est crimen commi sum, quod publicae vindictae gratia accusatur apud eum, qui potestatem gladii habLt. ANTON. MATTI EI in Ir. de Cri v. c. t.
162쪽
BAsiLl CA quidem ἁμαρτῆματα vertunt qua Voce utuntur ICti Graeci pro delictis privatis, uti ex THEOPHiLo et BAsi Licis videre est. Glossae Nomicae, δέλιέον. αμαρτημα. Rectius LEO, ἐγκυμνιατα. Ita enim reddunt crimina. Eaeciem Flossae: εγκλημά ἐ-, ἡ ζία, ἡ μετα Οαλῶν επβεας, ἡ Οαραακια, η γοητεία etc. Nisi generalius άαάπηαα pro quovis maleficio positum accipias. Ergo crimina ad Praefectum Urbis pertinent. Quare quum primigenia Vestalis apud Albam stupro pollueretur, collegium vindictam ad Praesectum Urbis detulit, exemplo proximae
aetatis, ait SYMMACHVS lib. s. ep. u. a. Tale qui habet, cogno- ascit, ut animadvertat; Qui iurisdictionem, cognoscit, ut iubeat, cui si non paretur iustiti, Opus est imperio, quod mixtum apinpellant. At in gladii potestate nulla est iussio, cui parere debeat, vel quam praestare debeat reus: Sed eo tendit notio, ut fiat coercitio. Quare merum appellatur. Non quia notio ibi non sit, sed quia haec notio per se ad vindictam tendit. In mixto, coercitio non per se, sed in suppetias adhibetur, si sententiae non est paritum. Haec est ratio imperii tam meri, quam mixti, quam adhuc hodie multi ignorant. 3. Commentum igitur 3 est quorundam, inprimis recentiorum, Iurisdictio, nescio quae, Criminalis. 4. An et extraordinaria crimina ad eum per- 4tinuerunt 8 Omnino. PAnus enim in libro singulari, de ossicio Praefecti Vigilum, undeLI. g. r, ait, Praesectum vigilum da incendiariis, effractoribus, laribus, raptoribus, receptatoribus cognoscere, nisi si qua tam atrox, tamque samosa persona sit, ut Praesecto Urbi remittatur. Et incendiarios dolosos ad Praefectum mitti iubent Severus et Antoninus in I. uis.st . de taci P. V. Pergit Ulpianus: Nec tantum ea, quae intra urbem admittuntur, V mm ea quoque, quae extra urbem, intra Italiam.
PonunturPraesecturae urbicae termini,quibus circumscribitur. Hoc est Territorium, L Up. g. g. de Q. S. fines, intra quos dicundi iuris potestas est, ut sAEcvLvs FLACCUs de condit. agror. Dicitur Territorium ab antiquo, tores, quod terminum significat, et terra. Quasi dicas, terrifinium, terrili mitium. Exstat
vocis huius vestigium in extorris, qui extra torrem, limitem,
163쪽
mitibus. Graecis ἐπιτεέχισμ ια, ἐνονα , περίχωe D. Sed et simpliciter xipuiLiNus de B antio, τὸν πολιν τι, - τῆν χωρα ν άυτῆς. In Ecclesia dicitur παροι ,. I. as C. de Disc. audi. G l. s. C. de Disc. G cur. Sic territorium Episcopi in concilio Aurelianeti si l. can. N. et Aurelian. 3. can. I. concilio Valensi, ean.I. Wormaciens, ean. D. et in actis concilii C. Politani sub Menna, territorium Apamaearum. Non erso Praefectura Urbis suis moenibus circumscripta, aut intra septem suos col-6 les coercita, sed longius procellit. Quo ergo usque 3 Extra Urbem, intra Italiam, ait vLPiANus. Sed satis perplexe. Erat enim Italiae suus Praefectus, nempe praetorio, cuius metr 7 polis, Mediolanum. 7. ATHANAsius in Epist. adstit. vis. agent.
inde l. uti. h. t. Praefectus terminos urbis exiens potesatem non 8 habet. At urbis termini sunt muri I. a. de C. S. 8. Quomodo ergo vindicabit crimina extra urbem 3 Sunt qui vLPiANO ablualcant haec verba, intra Italiam, ex glossa irrepsisse autumantes. Quod non improbo. Cum β. . demum vLPlANus hos terminos definiat. Fuit, cum sulpi carer, intra Italiam VLPIANO esse, citra, ut FLORO, 3. ro intra ripam, intra famam QVINTiMANO, ii, 3. Sed vix est, ut vLPiANus intra Italiam hic alio sensu accipiat, atque in antecedentibus, intra Urbem,s usurpaverat. 9. SALMAsius in Euchari ico p. m. ψo. legit: Ea quoque, quae extra Urbem, intra Italiae e. m. Quas notas librarios non intelligentes, ex Italiae c. m, quod est centesimum milliarium, substituisse Italiam. Sed siquidem retinenda haec verba, magis est, ut Italiae nomen συνεκδεχικ- , nec tamen in sensu Civili accipiatur, prout divisa iam est in duas dioecesses, quarum una Italiae nomen sibi soli vindicavit, al, tera suburbicarias regiones constituit: sed pro parte regionis, quam Geographice Italiam appellitant. Quod placet et 4NONYMo de suburb. reg. et BERTithstio tu Pithanan diatriba priore. Sed de hac dioecesi pluribus agemus ad I. M. Pergit v
istola D. Severi, ad Fabium Clionem Praefectum
164쪽
Urbi, missa, declaratur. ANT. FABER in Rationes. ad hune textum ex liis verbis petit rationem decidendi, cur Praefectus non solum intra, sed ci extra urbem de criminibus cogno stat. Cum enim loco dubitandi rationis sibi Obiecisset, quod de criminibus agi oporteat, ubi vel commissa, vel inchoata sunt, vel ubi reus reperiatur, unde concludit, quod de crimisne, extra urbem admisso, in urbe agi non debeat; huic ratio
ni respondet, id inde fieri, quia praefectus habeat speciali
concessione, ut extra urbem cognoscere ei liceat. Perperam. Quasi vero Praesectus, intra urbem cognoscens, de criminiabus extra urbem commissis non cognoscat, ibi, ubi ea cominmissa, vel inchoata, vel reus reperiatur. Commis4 enim, vel inchoata crimina non reseruntur praecise ad punctum illud spacii, quod reum circumscripsit, cum crimen committeret, sed ad territorium integrum, ut in illo territorio, ubi crimen inchoatum, vel commissum, vel reus repertus, cognoscatur de eo, non in ipso illo loci puncto, ubi commissum. Territ rium autem Praesecti erat Urbs, et regiones suburbicariae. Io. io Caeterum epistolam TREopili Lus finit: ἀνυγροφην βασ Ac
quibus dubito, ad te referre. Exstant harum epistolarum per partes aliquot exempla in iure Iustinianeo. Ut in I. res C. de pra script. Ang. temp. pars epistolae Diocletiani et Maximiani ad Primosum, Praesidem Syriae. In I. b. C de ei. et manae pars ex epistola Gordiani ad Auxium, et in Ly. C. de accus et inscripta est exemplum sacrarum literarum Diocletiani et Maximiani Λ. A. ut et in Ly. C. ad L. Corn. de sicariis L C. de iure fisci L a.
de natur. I. Io. C de muneribuι patris. Talis et haec ad Fabium Cilonem, Praesectum Urbi. ii. Cilo, κωλων, Graecis, qui I acuto capite, προκεφαλγ. Non ergo Chilo, ut vulgata. Ve
tus inscriptio: A. --λον- τον λαμπροτατον μαρχον Pού
μης. CAPER, Grammaticus: Cito est angusto capite, cui hoc contiagis in partu. Chilo dicitur modum labrorum excedens. Et orto Latinu Labeo. Vide cviActuM ro. obf. M. Hic Fabius Cilo
consul designatus est, cum esset caesus Commodus, Impera
165쪽
ror, teste LAMPstinio. Sub Severo Praefectus urbi. Episto-iae, cuius pars b. I. g. . repraesentatur, meminit etiam VLPIA Nus lib. p. de ossic. procotis . Unde l. 6. g. r. de Interae et releg. I I. I. F. f. de poen. An vero epistolae quoque nomine veniat responsum Imperatoruin privatis consissentibus, adeoque definitio THEOPHi Ll sit angustior, ut vult Dia. Coc Eius au de Const. Prine. lubsisto. Videntur enim rescripta, ad privatos data, non ius novum constituere, sed ad preces et postulata, quod iuri iam constituto conveniens sit, vel minus, monstrare. Epistola autem quin sit constitutionis species, non est dubium. Sed in medium relinquo.
g. I. Servos, qui ad statuas confugerint, vel sua pecunia emtos, ut manumittantur, de dominis querentes audiet.
g. 8. Quod autem dichium est, ut servos, de dominis querentes, Praefectus audiat, sic accipiemuS: non accusantes dominos hoc enim nequaquam serviS permittet dum est, nisi ex causis receptis sed si verecunde expostulent, si saevitiam, si duritiam. si famem, qua eos premant. si obscoenitatem, in qua eos compulerint, vel compellant apud Praesectum urbi exponant. Hoc quoque os Iacium Praesecto urbi a D. Severo datum est, ut mancipia tueatur. ne prostituantur.
166쪽
a. Servis non lιcet domino secusare. . Servi, a satius abducti, quereban-
. Nimia domiuorum potes . . Iure disias quando impune occidebatur servus. o. Domiutis saevas iubetur vendere. 22M, bonae eonditione . z. tiuis primus Imperatorum μυοι vetau oecidi δ
Explieatuν L. un. C. de bis qui ad ι. s. De imaginem Caesar. praeferentibanio. suo tempore confutae ab assatis auferebantur. 31. Saevitia domisor. ia serυνι.is. OUcoenitaε, in quam servi compulse. 3 . t 6. Lenociniam. i Aquarioli apuae Tertulianum. ι'. Deservis Da pecunia emtis.
A Udiat, inquit ICtus, ser vos de dominis querentes.
Queri non est agere, et multo minus accusare. Nec ad rem facit, quod querela in officiosi interdum actio, interdum accusatio audiat. O. I. V. G. V. C. de inost. test. I. Laa. .st eod. Non enim, qui ea utitur, querendo agit, sed agendo queritur. Id est, dum actionem instituit, dum petillia reditatem, hanc petendi praesert causam, quod inique, quod inofficiose, quod immerito sit exhaeredatus, quae mentis aegrae indignatio, et de iniquitate expostulatio, querimonia est. a. Quare dicit visi ANvs g. 8. hoc permittendum non esse iservis, ut dominos accusent. Notum est iudicium illud ex VALERIO MAxibio lib. 1. c. s. quo, cum Cn. Domitius, Tribunus Plebis, M. Scaurum, et L. Crassiis Cn. Carbonem accusarent, ad eosque servi reorum accessissent, multis criminibus d minos oneraturi, iudices admittere noluerunt, sed vinctos, ut ii pro imperio suo vindicarent, ad dominos remiserunt. Et Claudius, Imperator edixit, ne quis auxilium ferret eis, qui contra dominos vel patronos quid de serrent, qui detulillet, eum ius alios accusandi amisturum. Dio lib. D. Histor. Atque primo quinquennio Neronis neque Carinas Celer, Senator, neque Iulius Densus, equester, inter reos, servis accusantibus, recepti sunt. TAcirus lib. H. Hi . Confer P. AERODivri in pan-EM. rer. iudis. lib. s. cap.s. Non ergo accusabant, nisi ex causis receptis, ait vLPsANus I. I. Receptorum aliquot recenset ilERMOGENIANvΞ lib. I. Iuris ἐπιτομων, quae est l. 13. de Ludie. Sic et deserentes tuos dominos laesae Maiestatis audiuntur. I. I. g. a.
167쪽
II a L. Iul. Mai. . Licebat ergo queri duntaxat ob saevitiam, is duritiam, samem, obscoenitatem. An autem recta poterane adire Praesediuin, an necessum crat prius ad statuas confugere Θ Quod velle videtur vLp1ANvs q. r. Et certe, si sua sponte Praescctum adeant, vix aberit, quin detulisse dominos videantur. At nihil illis permissum, quam saevitiam exponere. Si quidem ergo ad asyIum aut statuas confugerint, inde deductos audiet Praesectus, si saevitiam exponant, si ad impudiacitiam turpemve violationem compeIlantur, ut loquitur VI PiANus et hic G lib. s. de Q. Procons Unde l. a. f. de his qui suns sui. et tum demum fugitivi notam effugiebant, I. V. M. Ia 1. de aedilis. Mi I. Sed tamen hoc quoque perfugium ad dominum infamandum saepe usurpatum, colligo ex I. s. f de extraord. erim. Igitur in eum, cuius instinctu confugerat eo servus, praeter actionem servi corrupti, severe animadvertebatur. Propterea etiam venditor, si dixisset, servum ad statuam nunquam confusisse, id praestare tenebatur. I. N. 1f. de Aedil. MEI.s s. Quo magis opus crat, ut servitam diu custodirentur ad sta. tuam vel asylum, donec ad Praesectum Vigilum, vel ad Pra fectum Urbi, aut Praesidem deducerentur, eorumqUe nomina et notae, cuius se quis esse diceret, ad Magistratus deserreren-c tur. I. a. f. defugitiv. Audiat hos Praeseeius. Sed quid iuvat
audisse Θ Nempe iubeat et dominis, ut vendant bonis condi tionibus. Πιτως, non iusto pretio, ut quidam Interpres censet, sed conditionibus emtioni adiectis honestis, et bonae fidei. Quod ANTONINvs Pius constituit f. a. Insi de his, qui sun sui. I. Catus. l. r. f. uis. g. eod. Fuit hoc rescriptum ad Aelium Marcianum, Proconsulem et Baeticae, emissilm, l. a. f d. t. estit. 3. GEM.LL. AMosic. a piTHAEo editae, ob querelas familias et cuiusdam Iulii Sabini. d. l. a. et S. vlt. Ins. d. r. 7. Sed tamen non primus ita in servos pius fuit Imperator, Pius. Nam et II DRIANVS ante, servos a dominis occidi, vetuit. SPARTIANus ing vita et Hadr. c. U. 8. Et ita ius vitae et necis, quod domini in servos usurpabant, temperatum fuit. Sed tamen iure quoque
divino impune quandoque fuit, servum occidisse, dummodo caesar ita esset, ne e vestigio occumberet. Exod. α ubi ratio ν
168쪽
Qma servus pecunia domini. Vide sεLDENum de Iure Nat. p. o. Caeterum de fugientibus ad statuas est lex singularis Valentiniani, Theodotii ct Arcadii, ad Cynegium, Praesectum Praetorio, qua constituitur, ut si iusta ex ea usa servus eo conis fugerit, iure ac legibus vindicetur. Quod non intelligo cumGODOFRFDo, Patie, ut vindicetur contra iniurias; sed vindicetur, id est, petatur iure ac legibus a domino per actionem in rem. Ne liceat domino eum abripere, sed ut lege agat. Nam ita audiet Praefectus servos, de Dominis querentes. Quod si servus calumniatus, si probatus fuerit artibus suis invidiam inimicis creare voluisse, ut loquuntur, quos dixi, Imperatores, puniri iubentur. Idem reseondit CALLISTRATVS l. v. f. I. V. depoen. 9. Ubi et, qui in invidiam alterius imaginem Cae- si aris praetulit, in vincula publica coerceri dicitur. Quae pestis cum aliis multis Tiberii aevo Rempublicam invasit. TAcμTvs I. annal, incedebat, linguit, deterrimo cuique licentia, impune probra et invidiam in bonos excitandi, arrepta imagine Caesaris. Et queritur C. Cestius, Senator, se non audere ius experiri ob effgiem Imperatoris oppositam. TACi Tvs lib. I. Scilicet ab Annia Rufilla. io. Addebant Imperatores, hos roconiugas ante diem decimum neque auferri ab aliquo, ne-
que inde sponte sua discedere posse, scilicet, ut intelligi posse
causa huius confugii. Quae verba habentur adhuc in Coae Theodos a Triboniano omissa. ii. De statuis autem et imagi- ignibus agit i usTINIANus lib. r. Cod Et res notissima est, statuas, ii nori prineipum positas, securitatem praebuisse. Vide EMvNDvΜοic LLivm deflat.il, . Rem c.3M. Erant et arae cum apudGra cos, tum Romanos, perfugium servis. EvRipi Dis Andromache: γει γὰρ καταet v, Θήρ μὲν πέτρου
Nec tamen omnes aras, templa omnia habuisse ius asyli, no- eat sAM. PETi Tvs in comm. iu LL. Atticost. II. Apud PLAvTvM. Rudente, Palaestra atque Ampelisca ad Veneris aram sedent Sed ea tantum, quibus consecrationis lege concessiam erat,
eravius ad a. Aeneid. Sub Principibus Christianis etiam Ecclesiae perfugio esse coeperunt, ut est tit. Coae de his qui ad&
169쪽
elas confug. Quare quod dicitur Inst de his, qui uni sivi
Dei. al. iur. Antoninum, Consultum de his, qui ad ecclesiam sacram vel statuam Principum coniugerint, de Ecclesia Tri-hunianum adiecisse, recte observat cui Acius. Nam Iustiniani aevo aeque sacrosanctum erat asylum Ecclesiae, quam statuae. Sed hic cie asylis pervulgatus iam est locus. Adde LAva. PIIa GNosti VM de strvis,p. m. v. la. Porro saevitiarum dominicalium, quibus, ut loquitur CAPiTOMNvs MACstivo, macelli specie domus cruentabantur sanguine vernularum, insigne exemplum Vedius Pollio pracbet apud sENE AM, 3. de irasciet de Clemen tia, α ιδ. GALENus libri de dignos cur. an. morb. c. famulos calcibus appetitos, graphiis compunctos, dentes eis confractos, oculos stylo et calamo erutos, ancillas morsu dominarum cruentas repraesentat. Et Bb. 1. de Decret. Hippoc. et Platonis in fine scribit, dominos sugitivorum crura ad urere, caedere, lacein I3 rare. i3. Ad duritiam pertinebat pistrinum, cuius elegans deis scriptio apud APvLEivM lib. p. Metam. I . Sed et semes, opus ruri saciendum, etc. Geta TERENTius in Phorm. M. a. s. I. Adin Is dit vLpi Asus: is. Si obsioenitatem, in quam compulsi a dominis exponant. Alibi, lib. I. de δ'' Procons quae est l. a. de his qui syntfui. dicit, si ad turpem violationem compellat. Si cogatur muliebria pati, ut loquitur libro M ad GHI l. r. f. s. de postul. Nihil
enim in servos non licere, ex veteri dicto, cuius meminit sENεcA in controversia de Parrhasio, putabant. Nec solam tangit αρσωκοιτίαν, sed et scelus illud, ouod Imperatores, Constantius et Constans, execrantur in L. II. C. de adult. et omne genus damnatae Veneris. Respicit huc M. Mis vcivs FELIX, in
Octavis: Apud quos sexus omnis membris omnibus prosat, qui scortorum licentiae invident, qui medios viros lambunt, libidinoso ore inguinibus inhaerescunt, homines malae linguae etiamsi imcerent, qui id in sepsimi facinoris admittunt, quod nec aetas potes pati mobior, nec cogi servitus durior. Pertinet huc, quod
de Sporo Neronis resert c. a8. et Nerone ipse, c. v. SVET Nivs. Non addam plura, quae isnorare, quam vel ex ELMEN
16 iiousTio in Lelicem, vel aliunde icire, pudor iubet. i5. Diversum ab hisce dii τοις erat, quod sequitur, nimirum tueri man- cipia, Digitigod by Corale
170쪽
e; pia, ne prostituerentur. Prostituere lenonum est l. r. C. de Spectae. Lenocinium facit, qui quaestuaria mancipia habuerit, ait vLP1ANus lib. s ad Edict. I. . de his quι not. in m. Seu, qui ancillis peccandi necessitatem imponunt, ut loquuntur THE Dosius et VALENTINIANVS in I. 6. C. de Spectae. 1 ra. C. de Episc. auri Et hi quidem principaliter hoc agebant. Erant et qui alterius negociationis accessione utebantur, puta, si caupo esset, vel stabularius, et eiusmodi mancipia haberet ministrantia I. f. ais praetor. J. de his qui not. infam. Quod frequens fuisse incau-lmnis, ex L aa. et L, C. de adult. observat PREHERus de infam. ib.I. cap. Ex eodemque genere sunt et balneatores, qui impudicos pueros foeminasque habebant, ut vLpi ANus d. 1 quibusdam in provinciis fieri ait. Diversi a balneatoribus hisce erant aquarioli, quorum meminit TERTvLLIANus in Apologetico. Vide itinALDvM Digres II. nempe in domo lenonia meretri eum ministri, qui aquam his aggererent, easque lavantes Mquis perfunderent: FEsTus: Actuariotidicebantur mutierum impudicarum sordidi asseclae.Glosiae eum πορνοδι- ονοι interpretam tur. Alio nomine Ba cariones dicebantur aquarioli isti, a bacarione, quod genus erat vasis aquarii,longiore manubrio. Gossarium : bacario, πορνοδιακαῖ . Multum in illis lustris aquae usum fuisse, notat CASA ONus in Lampridii Commodo, p. m. sa. n. so. 38. Caeterum, sub Imperatoribus Christianis, Ep; scoporum im- 8 plorato suffragio, libertatem ex tali necessitate peccandi conseisquebantur servi, I. 6. C. de Spectae. et L a. deDisc. aud praesertim, si sub hae conditione alienata sit ancilla, ne prostituatur. Quo ea su Iustinianus libertatem ei Romanam confert, et, qui eam prostituit, ab omni iure Patronatus repellitur. I. sing. I. M. de Lat. lib. ιού. 19. Porro audire debet et de dominis queren- istes, sua pecunia emtos, ut manumittantur. Vide Manci AiaxvM Ls. F de manumiss ubi dicit Romae apudPraesectum Urbis, in provinciis vero apud Praesidem, ex sacra Epistola Divost um Fratrum ad Urbium Maximum queri servos. Hi statres sunt Madicus et Commodus Li. et ψ.C. mancip. fuerit alienat. ut manum.
Quomodo autem servus suis emi nummis potuerit, qui nihil haberet proprii, Vide vuMNVM s Dis t. quae es. L . . de ma- .