장음표시 사용
21쪽
stenderet, & in eius amore exardesceret, & illa demuin coelis frueretur. Inter homines vero, Principes ipsi, velut Sol inter minutiora astra, refulgent ; sunt enim velut caput ad corpus, in quod influxus, & motu immittit, velut manus ad opus, & quodammodo velut Deus in mundo,unde & in sacri, literis Dii appellantur. Psal.8 I. & Ps. 9. ut exponit Theod. l. 7. in Gene. eo quod Dei ministerio in terris fungantur: &apud Homerum Iliados lib. I. dicuntur Pallores, eo quod populos pascere debet, & Patres, quia subditos alere, S in bonum dirigere habent, ideo de ipsis, in hoc sacratissimo die, quo Deus summus carne nostra indutus in terris apparere dignatus ell, cuius boni Principes imitatores, & eius gloriar defensores elle debent sad ipsius gloriam, initium huic operi facien , . Primo loco de Principatus origine pertractando, aduertere licet, etsi initio homines liberi nati esset,l ibertas etenim a natura , seruitus a iure gentium est introducta,cum tamen ij dispersim habitarent, necessitatis iure,&societatis mutuae officio. qua sibi inuicem opum praeitarent, adigente, ciuitates extruxere, ut ibi coniunctim viventes virtutem ςolerent,& quasi membra membris sibi inuicem inserit iret,ut inquit Philosophus I. Polit. lib.Cum vero multitudo sine rector 8c lege dirigi non possit, eadem necessitate impellente, R iure naturae docente, quosdam virtute praulatiores viros, Duces, ac Principes,a quibus dirigeretur, & d senderentur , & ad virtutis bonu promouerentur, sibi ipsis conii ituerunt, ex quo factum est, ut qui ante liberi erant, alienae poteliati subiicerentur, &qui ante sibi ipsis legem dicebant,ius condendi in se lege qua dirigeremur,& vi coactiva in ossicio eontinerentur, in eosdem Principes trastulerint,ita ut a populo ad Principes,&dominium politicu.& ius condendi leges est transsatum, ut inquit Philosophus lib. i. & 3.Polit. &Iureconssint. I. T de orig. iur.& Imp.Instit.tit.de iure har: ea
22쪽
nat gent.&ciis. Accedit, ut inquit excellentissime D. Τho. de regimine Principum .lib. I.opusc. c. I. nam ita omnibus quq ad aliquem finem ordinantur,in quibus contingit sie & aliter procedere, opus est aliquo dirigente, per quem ad debitum finem perueniatur, ut Gnim nauis,quae secundum diuersorum ventorum impulsa in diuersa loca ferri contingit, ad destinatum finem no perueniret, nisi gubernatoris industria ad poetum optatum dirigeretur, sic hominis eli aliquis finis ad quem tota eius vita,& actio ordinatur, cu st agensi per intellectum, cuius eli operari propter finem; con tingit vero homines diuerse modo ad fine tendere ob diuersitatem humanorum studioruin,& actionum, e go egent aliquo dirigente ad fine. Et si homo alius ho minibus non egeret, in lumine rationis sibi diuinitus indito ad debitum finem dirigeretur, sed quia est animal sociabile, aptum inter homines vivere,ut habetur lib. de Civit. Ihst. iam edito, oportet in societate, S hominibus aliquid esse per quod multitudo regatur, aliter multis hominibus existentibus,& unoquoq; quod fibi est congruum prouidente,multitudo in diuersa dispergeretur, nisi aliquis esset, qui eorum quae ad bonumultitudinis attinet,curam haberet, ut& corpus h minis deflueret, nisi esset aliqua vis regitiva in corpore existens, quod perpendens Salomon ait: ubi non est gubernator, populus dissipabitur, non enim idem est quod est proprium, & commune, secundiam proprium enim diuiduntur , secunddin commune verδvniuntur, oportet ergo praeter id quod movet ad pro prium bonum uniuscuiusque, esse aliquid quod moueat ad bonum commune multorum , corpora enim coelestia diuina prouidentia per unum reguntur, & Omnia corpora per creaturam rationalem, in uno etiam homine, animus regit corpus, & inter animae parte
irascibilis Sconcupiscibilis ratione reguntur; Coni insit vero in iis quae ordinantur ad finem, aliqua recte,
23쪽
ta non recte procedere, unde eget aliquo recte dirigerate ad finem, S sic bonum commune; Accedit,nam Pplures homines uni se subdant regendos, ex naturali ratione contingit,nempe ex voluntate qua plurςs alicui se subdunt,quod vero a voluntate procedita principio intrinseco,& libero emanat, ut dixi trare de VoIuntario, & Inuoluntario, & declarat Philosophus Eth .lib. quod vero tale est a natura procedit, ergQ naturale est,ut homines alteri voluntarie se subdat; Praeterea inter homine, sexus muliebris adest infirmus,&imbecillis,pueri,senes,& multi timidi,& imbelles, ergo aliquo egent sorti,& robusto, qui eos nedum a naturalibus iniuriis, sed etia hostibus externis tueatur, id fieri vero no valeret,nisi multitudo ei se sub ij ceret,cbediret,& opem ferret; praeterea hominum multitudo praesidio legum destituta, e llet effera, & insana, ut dixi supra tract.de Legib. 6ι docet Sophocleb, ergo opus est, ut aliquis sit qui leges decernat, id ad Principuspectat, ergo. Vlterius lex est per se muta , nisi quis
vim natiuam sibi impertiatur, R executioni mandet, ad facit Princeps,ergo Tolle principatus e mudo,consula omnia erunt,& in tu stit ijs reserta, alienum quilibet sibi usurpabit, sola vis, ac libido dominabitur, at
Princeps animata lex omnia sedat,componit, ac intra fines suos, suppliciorum metu, ac praemiorum exhi-hIllone,manere cogit, unde nedum natura ipsa, sed &necessitas mouet, ut alicui homines,a quo regantur, subdi debeant; Praeterea nedum voluntarium dicitur,ti perinde naturale,non solum quod est tale absolute, sed etiam secuitissim quid, ut eius qui proijcit merces in mare,ut se saluet,ut inquit Philosophus 3. Ethic. licet ergo in libertate vivere omnibus sit optabit secudum quid tamen homo alteri voluntarie subditur, vel quia rudis si,& sic subiicitur sapieti, ut ab eo erudiatur , ut ait Philosophus i. Polit. & in prooemio Meta-
Physicorum, secundo, ex accidenti ob maius bonum
24쪽
homo liber alteri homini subditur, & hoc pacto gratia vitae seruandae homo se vendit alteri ad pretiu participandum, ut in famis necessitate se struet, ut habe tur Exod. H. Leuit. Σs. & habetur Institui. tit. de Iure Pers&l.x. C.de patrib. qui fit. pro pr.distraxerunt. & v Instit.de patria pol .vel cum quis ab hostibus capitur,
quorum potestati voluntarie se homo subiicit,& iuris diis nitione, ut incolumis seruetur i libertas. st. de statu hom. & Inss it.tit. de Iure Pers si ergo ex causis praedictis potest homo alteri homini subdi,sic etiam multitudo, ut se seruet incolumen, iure alteri subditur . Vnde&Cicero lib. 3.de Legib.ait,sine imperio enim, quod est certus ordo in iubendo,& parendo nec domus vlla, nec ciuitas, nec gens, nec hominum uniue sum genus stare,nec rerum natura omnis, nec msidusipis potest:& Seneca idem vocat spiritum vitalem per quem Respublica cohaeret lib. I .de clem. νEt nedum principatus ex iure natulae emanat, sed priistisatuetiam a Deo, si iustus sit, aut horitatem sortitur, lim .na Dis.cet enim dominium tenere si proprium solius Dei, quod ius sibi vendicauit in rerum c6ditione, quarum
meritd dominus est effectus, eius tamen nomine homines hominibus praesidere, & domini si rerum habere a diuina procedit authoritate aqua omnis potest avdependeti sic enim Spiritus sanctus Prouerb. 8. ait, Per lme rege, regnant,& legum conditores, vel, ut alia lectio habet Principes iusta decernunt, & idem Sal
mon. 2. Paralip. I. Fatetur se regem a Domino consi tutum, non enim est potestas, nisi a Deo, & Deus is is Deuteron. I 6. constituit iudices, vel Magistratus co
si tui iubet, ubi ante non erant, & Sap. 6. & Deus ipse prae fecit populo Moysem, Exodi 18.& Dauid quoque diuina ordinatione es electus. I. Reg. I s. & profecto. quod homines liberi viri homini subdantur a quo regantur, est quaedam diuinae potestatis participatio, caenim ipse omnimodam in homines habeat potestate,
25쪽
& quo ad animam, & quo ad corpus, quouam Inter' homines esse voluit quibus delegationem suae potestatis in hominibus regendis visibiliter participaret, Meanti apud omnes serent,ut eis caeteri obediret, quod seri no valeret,nisi diuino instinctu id hominibus impressum ess et,ut uni homini ipsius vices gerenti e teri obtemperarent, quod nequaquam contingeret, nisi diuina authoritas accederet, eum alioqui homini simplici caeteri homines, nisi hoc lumine du cti, non subderentur, nec ipse maiorem caeteris, cum naturae conditione caeteros non antecellat, obtineret authoritatem, nisi diuina authoritas naturaliter indita non accederet,unde & pro radice omnium malorum ponitur, Pnon sit rex in populis.Iudi c. c. I . & in ultionem scelerum idem minatur boni Principis priuatione. Isa .c. 3. Principatu igitur sic naturet lumine,& Dei manda isto constituto, imperandi potestas per temporum interstitia incrementa suscepit, principio namq; distincta est humana politia per domos,generationes,& lorica habitationum electa, ante Diluuium enim distincti sunt Principes generationum, S per familias co sit uti. Genes. .& s. post Diluuium etiam inter gens rationes sem, Cham, & Iaphet, filiorum Noe, diu ita sunt familiae,& gentes per orbem terraru .Gen. Io. II. Rursus ex duodecim filiis Iacob, vel duodecim Patria archis,totide diuisiones generales sunt factae, quae denuo per cognationes,& familias sunt exactae. Exod. 6. Num. I.& 2. Paral.c. I. cu seq. R Arist.lib. I. Polit. c. r. resert ex Homero , incrementa regnorum orta fuisse
ex domibus primum, & familijs, quibus praeerant f niores, deinde constitutos pagos ex propagatione familiarum,& omnem domum dicit consuetam gubernari a seniore, & primum sub regibus ciuitates fuisse, nunc autem & gentes,quibus reges iura dedere. A principio etia tu exigua erant regna, & fines an
26쪽
curabat,absq; ambitione sbi subiiciendi alienigenas, ut ait Iustinus in princ. qui dicebatur saepe reguli palacis contenti, cu & narurae author regionibus tuos terminos praestituerit, fluminibus, lacubus,vel montibus interiectis, ut ita videretur sat esse si quis certae angustae regioni recte praeesset, ut & post confusionem Babilonicam variae linguae sunt ortae, ut indicaretur serte uni lingus sat esse si unus recte dominaretur, postea vero malitia hominum crescente, & regnandi libidine, orta sunt bella, unde potentior infirmiorem sibi subiicere conatus est,unde imperiorum fines dilatati sunt,& diueris rerum publicarum administrationes exorta 8c populorum ciuitatum Oppidorum,®nortim societates: ut dicit Greg. Tolos.de Republ.lib. I .cap. 2. quod & post,usu rerum teste, expediens fuit,esi enim malitia hominum excreuerit, facilius homines in o ficio continentur, & a prauis deterrentur, si lati sne
imperii fines, ut quibus post patrata scelera nullumst perfugium; modo imperium legitimὸ sit acquisitsi s VM MARIUM.ι Princeps cursit dicatur.
a Prim; es quandoque dicti sunt Dy, quo, o quare. 3 Principes quandoque dicti fiunt Iudices, o quare. - inopes quandoque dicti sunt Duces, is quare.s Principes fve icti sunt Reges, o quare. 6 Princeps aliquis dicitur Imperater, quo, o qu re. - Principes dicti sunt Domini, θ quare . δ Hincipes ab euentibus qua nomina quandoque sint
sortiti. s Principum vani aliqui tituli reeensentur .r o,Principibus qui tituti a vardis nationibus tommuniter sint tribuis .rr Principes quibus in signifs quandoque sint usi.
ra In Principum inauauriata , vel iniseoniratione quiritus obfruari.
27쪽
De nominibus Principibus tributis, insignijs eorum, Sc. Cap. II.
L v v I B v s Principes , ob gradus praerogatiuam, ves aliqua accidentia, nominibus sunt appellati. Primo enim is dicitur Princeps, qua si primum saput, vel praestans inter alios,& principatus status est, Sc dignitas eius qui primus, & praecipuus est. Et licet Principis nomen simpliciter de Deo dici possit, qui est principium,& finis omnium. Apocal .c.6.tamen in regno, vel imperio, cum fit sermo de Principe intelligitur de Rege,vel Imperatore. g.sed & quod . Instit. de iur.nat. L I. E. de constit. princ.cap. unico.de sacra unctione,vel de capite Reipublicae in eis, qui praesunt uniuerso populora qua doq; alios Principes habet sub se. Exo. etet . Alii Principes qui ex aliis pendent, dicuntur cum ad ditione,ut Principes Imperi j,Principes Regni, qui habent Ducatus;vel Comitatus ab Imperio; vel Regno, S illis subditi sunt, sic Rex Niniuitarum dicitur edictum cum Principibus constitui IIe. Ionae 3. dc Nabu chodonosor conuocasse Principes regionum .Dan. 3 .&Assuerus conuiuium Principibus eius praeparasse. Esther i.& Σ.qui habent principatus a superioribus, Schia Deo. Coloss. 1. Rom. II. Tit. . Secundo, Principes quandoque dicti sunt Dij. Ps. 6.a Quoniam Dii sortes terrae vehementer eleuati sunt . Principes Exodi . Ecce constitui te Deum Pharaonis, εἰ c. . uandoque Psal. 8 i. Deus stetit in synagoga Deorum; quia non estincti sunt potestas,nisi a Deo permissiue,vel per concessionem. , quo, R om. I 3. ut indicetur sicut populus Principi obedireo 2 re. debet. dc. I 3. Rom. Sic Princeps Deo: ut dicit ChriLin Psal. 1 3 8c ab Homero Principes dicuntur Ioue editi, dc a bacuandro dicuntur imago animata Dei, quod
28쪽
εc asserit Phitar. in Themistocle.& Tert. lib. ad Scapv Iam. vocat Imperatorem hominem a Deo secundum, unde sceptrum erat Regum insigne, quod erat Dei insigne,ut dicit Ouid. I. Metamorph.& 3. de Am. eleg. I. unde & dicitur Princeps vice Dei fungi in temporalibus. l. I. Tde ossic eius l.quod meo. st .de acqui. post. Scf. I.nouel. 73 de instr. fid & caul. dicitur Deum de coe Io imperium constitui sib,&Imperatores dicuntu sanctissimi,& eorum responsum coeleste oraculum. l. nullam. ubi glo.C.desacr.san .eccl. l. titia. q. fi n. de leg. 2. &etiam dicuntur semidei,ab Hesiodo.& Statio in z. Tertio , aliquando Principes dicti sunt Iudices , ut 3 pater lib. Iudi c. & sic dicti sunt usque ad Samuel. Ge- Principes nes. 18. I. Reg. T. Act.c. I 2I. Iudi c. cum proprium dicti sunt Regis sit facere iudicium,& iustitiam. cap. regum ossi Iudices, et cium. 23.q. s. quod&Dauid rogabat. Ps. 7I3. Reg. 3. 2urere.& Cic.lib. 1. dicit, iustitiae facie dae causa bene moratos reges olim constitutos , & Arist. 3. Polit. c. I I. dicit, Rex Dux est belli,& Iudex controuersiarum, & alibi iidem in sacris literis habetur 3. Reg. Io. Iere. 22. Prouerb. 2 o. unde solium Principis dicitur sella, vel sedes honorabilior,ubi cu maiestate ius dicit; & ideo Princeps debitor est iustitia facere, ut dicit Lucas de Pei na. in i .heminem . C. de suscepi & archar. lib. Io. & ob id ei redditus dati, ut dicit D. Th. 2.2. q. 6 .art. I. Matth. de Amict.decis. 16s. nu. 8o &8 I.
Hinc est quod olim Principes ius dicebant, vel alii γiudices eorum nomine, iis impeditis, ut dicit Athen. lib. I 2. c. unde Persarum Reges, licet delitiis dediti ius in aureo solio, & throno purpura ornato dicebat, idem ibi cap. 3.quod & Indi Reges seruabant, ut dicie QCurtius lib. 8. quod & Ianus se ciebat, teste Beroso. ilib. .& Seuerus Imperator, ut dicit Herodianus lib. 3.& Mitridates Rex Ponti, ut dicit Plin. lib.7. cap. 24 M
Regis Antippae Philippus frater,ut dicit Ioseph. li. IS.
29쪽
c. I. unde & Deus Principes segnes in reddenda Iustiatia reprehendit. I s. I. quae ego intelligerem modo Princeps iura norit, ut praesumitur ea in scrinio pectoris habere, alias per idoneos iudices id diligenter exequi debet, maxime dissicilia.. Quarto, aliquando dicti sunt Duces,maximὸ tem-μineoti pore belli, Ut Reges tempore pacis. I. Reg. 8. Cum dicti sunt trunque Regis sit munus,ut ibi habetur: & hic est movuces ,-destior titulus,quam imperantis, vel regis, sic dicti sua a. Dei iussu gubernent. d.cap. 8.& resert Trogus .lib. 2.&quandoque Duces sub aliis Principibus erant constituti,ut ait Polib.lib. Io.& quandoque e Ducibus belli in Reges eligebantur: ut dicit Iustinus lib. 1 . de S shene electo Rege a Macedonibus, quod firmasset eorum animos trepidantes contra victoriam Gallorum;
post Duces sunt dicti Principes Regni a Regibus eIecti, vel Imperatoribus: ut dieit Sabest. lib. I. Aenead.8. . S lib. I9.& 23. hist. Anglic., Quinto,srequentius dicti sunt Reges,a regendo, ess in Uri regere sit id quod rectum est tenere, cum rectum se μὰ dim quod in neutram partem flectitur, inde per translatiostis Ros. , nem quod bonum est, rectum dicitur , & qui ben ,&θ ρώανι. CX legum praescripto Rempublicam administrat, Rex dicitur, ut dicit Cic. lib. 3 de Finib. sic apud Romanos primo regentes Reges sunt dicti, S postea Imperat res, ut dicit Trogus Pomp.& Iustinus in I. & apud alias etiam gentes: ut dicebatur Rex Aegypti, Rex Tanais δε olim veteres Reges non Imperium sibi. sed populis suis gloriam quaerebant,ut dicit Berosus lib. . in Nino. quia iustus, &legitimus Princeps habebatur,
qui regnabat ex consensu populorum,ut Tirannus dominans,& imperium adipiscens illis inuitis; apud Romanos etiam magno in honore habebatur, qudd ali-isi quOS Reges nominarent, ut fecerunt de Perseo,& De- . . iotaro, ut dicit Liu. lib. 44. & Cic.orat. pro Deiotaro.
di passim Reges Principes in sacris literis dicuntur
30쪽
quo Ioan . . & Seruius in g. Aeneid. Sexto,aliquis Princeps dictus est Imperator, & se dicebatur Dux militum praecipuus, qui imperabat militibus ab imperando, vel iubendo dictus,& quandoque milites suos duces,rebus bene gestis, Imperatore svoearunt: ut dicit Appian. Alex. lib. I. de bello citi. &lato vocabulo Imperatores dicti quoquomodo Praesidentes publice et Magistratus. l. potestatis. T.de verb. sign. l. 3. F. de legib. Et licet olim Imperatoris titulus ad tempus certum tantum daretur, ut dicit Appia. Α- lex. lib.debellis Mitridat. tamen Iulio Caesari imperia sub Imperatoris nomine perpetuo est delatum, ut diacit Suetonius , post quem populus detulit imperium Octauio ad decem annos, & post ad eius vitae tepus; post Octauium Caesares sub hoc nomine Imperatoris ex populi consensu regnarunt, vel tacito, vel expresso, vel vi, & ita per successionem filii eorum superstites, vel militi mpetu,vel ducum potentia, vel alio modo. Demum summi Pontifices in Occidente Imperatores Occidentales coronarunt, & sormam eligedi Regem Romanoru, & Imperatorem tradidere. c.venerabile. de elect. de quo tract.de Elect. aliqua habentur. qui αnon sunt domini totius Orbis Christiani, ut pluribus probat Greg.Tolos de Repub.lib. 6. c. I 3.& consenti ut Theologi, recentiores praesertim , scilicet Dominicus Sotus,Salon, Aragon, & Molina in eoru tract. de Dominio; praeter quos est summus Pontifex, qui est caput Ecclesiae Catholicae, & omnes Christiani ex neces
state salutis et obedire tenentur. c.unam .de maior.&obed. in extrau. communi. & habet utrunq; gladium,
de qua re alias plenius dixi. Septimδ, alij vocati sunt Domini,licet haec appellatio inter homines liberos dura sit visa. 3. Polit.c. Io. id tamen fieri potuit ex populi volutate, qui se alicui r