Institutiones juris romani privati...

121쪽

eius pars esse videatur si in Impensae sunt necessaria , utiles, et voluptuosae a). TIT. II. DE REgus INCORRORALIBUS. 3)S. 279. Incorporales res dicuntur eae . quae tangi non possunt, intelligi tamen et animo cerni. Sed quam, is ex hac definitione omne id, iiod cogitatur incorpotale sit . ea tamen solummodo huc perinent, iue ei sonis aliquod commodum praebent. ideoque bonorum appellatione comprehendi possi in et aestimationem quandam recipiunt sicuti ceterae res , quae in patrimonio habentur 4 . I. 280 Incorporalium numero sunt rerum quantitates , quae sicuti pecunia corporibus inde opponuntur 5ὶ res in gener debilae 6ὶ jura jurisque universitates quae patriinoni bonorumque nomine significantur , veluti peculium . hereditas. S. vl Jura prae ceteris a Romanis in rebus incorporalihus connumerantur , veluti servitii te hereditates , obligationes actiones. Neque in his ad rem pertinet, quod in hereditate res corporales sunt, nam et id , quod ex obligatione debetur vel actione peti potest, eluti scindus Join , frumentum , corporale

est l. Ipsum enim jus heredii alis, ipsiim jus utendi ruendi ei ipsum jus obligationis incorporale est. H r. i pr. S. r. r. M , 34 44 D 39, u. a.

Ulp. VI, 4-17.s3 I. a. et de rebus ineorporalibus. s4 Dissor inde Cieeronis definitio in Top. e. 5. ab ea, quam Instit.

exhibent.

fr. 5 pr. D. 25 de impensis.

122쪽

LIBER 11 CAP. 1.

IOIS. M. Eadem ratione, quamvis patrimonium innitineraeorporalia continet tamen ipsa uris , ex quo eae res alicui sti h-jiciuntur . universitas incorporalis est , eademque durat nautatis etiam singulis rebus ad eam perlinentibus. Constat autem omnis juris niversitas ex commodo et incommotio, sive ad recentiorum dicendi normam , ex uetivis et passivis ij.

S. 284. Accuratius ioc loco de jure dispiciamus. Duo juris sunt genera a), alteriam ad personarum conditionem , alterum ad patrimonium spectansu quae exinde jura personalis et Drapatrimonii possunt appellari. Illa vel personae alicujus statum veluti libertatem vel civitatem definiunt, vel ei potestatem aliquam in alias personas, veluti in servos aul liberos , tribuunt. Pers nati iura pecuniariam aestimationem non recipiunt 3).

S. 285. Iura aulem, quae ad patrimonium sive res Pectaniarias Spectant, aut jura in re sunt aut obligationes Iura enim' Maedam in re consistunt, hi res aliqua, maxime Cortviralis. yerSonae cujusdam potestati adeo est subjecta , t personae esse videatur, vel integra vel quoad certum sinem , veluti, quoad usum duris ergo lirius substantia in eo consistit, ut juris vinculum inter personam et rein directiam adsit ex vi rem nostram, si in nostrum csse dicamus , et jus hoc nostrum adversus unumquemque Persequi 3ossim M. .

raditae non sunt, Eas tamen rationi ut is Romani consentanea esse Nemo negare auserit. Nonne connubii et commercii notiones ad distinetionem furis personalis et juris patrimonii pertinent 2 Et quis in- Civile esse dieat tiris in re appellationem latior aeris no aeeipere rrieminem sugit plurima, a uobis tradita , a pragmaticis adeo pro veris

ti aberi, ut ea Praetereunte earum reprehensionem non estiiseremus.

123쪽

S. 286. Alia vero est obligationum substantia i . Earum enim virtus haec est, ut quis necessitate adstringatur vel ad dandum aliquid vel ad faciendum , neque ut rem nostram iaciant. Unde obligatio juris est vinculum inter duas personas, creditorem et debitorem , ad factum aliquod praestandum. Idcirco et actiOnum, quibus nostra iura persequi possumus, duplex est genus ;aut enim in rem sunt aut in personam et . Minus recte tamen communis opinio ex hac actionum disserentia divisionem juris

S. M. Iuris in re vulgo quinque formae numerantur , Ominium , servitus , pignoris hypothecaeve jus emphyleusis et superficies Romani maxime dominium et jus re inter se distinguunt.

S. 288. Dominium est lenissima alicujus in re corporali potestas , ex qua haec ex omnibus causis domino subjecta est, ideoque ejus esse dicitur quasi propria et suas idque et tum, cum alteri quaedam iura in ea re competunt, retento dominii, i. e. proprietatis vinculo. S. 289. Servitus est jus in re aliena, ex quo haec alteri servire debet, i. e. utilitatem quandam praestare, qui tameta inde ejus dominus alteri tanquam debitor adstrictus sit. Similia jura sunt emphyleusis et superficies. S. 290. ignoris denique vel hypothecae jus in eo consistit,

ut res aliena in obligationis securitatem debitoris loco creditori obligata sit, ita ut res obligata vel obnoxia solutionis causa acreditore distrahi possit. S. 291. Omnia haec jura in eadem re concurrero OSsurit, D alter dominium , alter servitutem , alter pignus in rc habeat. S. 292 obligationum unum tantum est genus, quamvis ex variis causis nascanturn eadem enim est omnium natura , ut a Fr. 3 pr. D. obi et act. sa Pr a pr. D. ih. Di9jljgeo' Co

124쪽

ex iis alicujus persona sactum peti Possit, ita tenetur vel ad dandum vel ad iacieiadum. S. 293 obligationibus aequi palandae sunt actiones , Nae sunt

jura persequendi in judicio quod nobis debetur i). Actiones

de omni juris genere sunt propositae . veluti de statu . Potestate de jure in re et de obligationibus omnis autem actio, quae revera alicui personae quasi propritim jus jam competit, juris vinculturi constituit, obligationis vinculo simillimum . inter actorem et reum , sive jus in re persequamur , sive obligationem aliudve jus De his omnibus in quarto Institutionum nostrorum libro diligentius dispiciamus. S. 294. Superest tantummodo, ut moneamus, etiam jura aut dividua esse aut individua. Cujus juris enim ea est vis et natura, ut licet res pro indiviso communis sit, jus tamen plurium pro rata esse possit id dividuum haberi debet, quale est dominium et usu si ructus. Ea vero jura quae , si ad plures perlineant, singulis in solidum competunt, individua sunt, veluti servitutes et rerum inviduarum obligationes. Haec jura

Pro parte neque acquiri neque amitti possunt a).

ne Inir vel amitte nil poss. fr. 7 pr. D. 45 . I de verbor oblig. is a5S s. D. o, si des. S. Vulgo hae inter jura dividua et individua

Histinet ad ea citi quibus eo distant, trahitur , quas hodierni inde ei vi- ita dividuas aut individuas dievtit. Eam vero ad ipsa jura pertinere in Commentariis nostris primum anno Sa 5 docuimus, tona. I pag. 89 et Iiae nostra explieatio jam hodie recepta est a diversis seri Ptoribus , ut aesar. h. Lans, Lehrbiach uer distiliationen, lao, et . clar. .

125쪽

IO INSTITUTIONES MURI ROMANI PRIVATI.

Τiet. III. IE Acuu IRENDA ET MITTENDA RERUM POSSESSIONE. 0 S. 295. Expositis rerum divisionibus in eo est, ut de acquirendo earum dominio dispiciamus sed cum pleruinque eas nostras lacinius , quando earum possessionem nacti sumus, Prius de acquirenda et amittenda possessione dicamus. Est autem Possessio res lacti nam possidere dicitur, qui cm corporalem Potestati suae subjectam habet, ii ut exclusis omnibus ei de illa ad libitum disponendi sit facultas. Cum autem essectus cum lio possidendi facto jure si ut conjuncti, possessionis notio atque indoles ejus acquisitio vel amissio accuratius a jurisconsultis Romanis desinita sunt i ui ea jam non facti solum , sed juris quoque esse dicatur a). S. 296 Possessionis autem essectus multifarii sunt, ut dein ceps in singulis locis videbimusci ludi loco pri aesertim duo sunt notandi, jure civili usucapio , jure praetorio interdicta, justupossidentem tuentia. S. 297. Inde diversa possessionis distinctiones. Et proprie quidem possidet is , qui rem corporaliter detinens , simul liubet animum , eam sibi quasi suam lenendi cum contra qui siti hoc proposito sibi subjectam habet rem , is coitoralitur seu naturaliter tantum illam possidere, vel in ejus possessione esse seu nudam ejus detentionem habere dicatur 3j. Ver Poses

C. 7, 3 s de aeq. et retin poss.' Seeui sumus in exponenda liae juria parte celeberrimi Savigni de possessione doctrinam , cujus analvsi galli. eam publieaviimus Leodi I 8274 8ο - COMMENTARII MEI , oa- 28.

126쪽

fori interdicui concessa sunt, qui si ex justa causa possidere coeperit , rem Suam bibi jure acquisitam putans, civiliter, i. e. ad usucapionon possidet ij. Unde tres sunt possessionis species , naturalis Possessio sive nuda rei dolentio, possessio proprie sic dicta, ct civilis possessio. Qui re vera possidui, neque ver ad usucapionem, et is aliquando naturaliter possidere dicitur et . S. 29S. Praeterea distinguitur iuste vel injuste , bona vel inala fide possidere. Injuste possidui, qui vi , clam aut precario Possessionem nactus est 3ὶ Mala fide vero possidet, qui sciens secius possidendi Don haberes, possidere coepit 4ὶ Accidero adeo potest, ut aliquis siclus liabeatur Possessor voluti qui lili sese obtulit , ac si possideret aut si quis dolo possiderudesierit 5 .f. 299. Possidere possunt omnes , qui aliquid sibi propitum

habere uelant, Deque igitur servia nain jure civili possidere impedi utitur 6 . Ossideri aute in omini innia corporalia, quae in commercio sunt, nc jam ab ali detenta r). Plures in solidii in eandein rem possidere non possunt 84. S. 60. Cum possessio dii Ohias elementis constet corporali scilico detentiones, o nuimo im sibi has inii, ad eam acquirendam quoquc duo requiruntur , corpus scilico D animus

127쪽

neque Per se animo, neque Per Se corpore P sessionem

adipisci poterimus ij. S. 0 l. Corporaliter possidere incipimus , non Solum, cum anania rem ipsam apprehendimus , sed quolibet facto , quo vostra omniumque opinione res imperio nostro subjecta haberi incipit; neque fictae a prohanaiones vel adscititii actus ad adipiscendam rei alicujus detentionem in jure admittuntur a); quocirca et fundi, quem quis possidendi causa intraverit vel qui ab alio ipsi tradendi consilio e vicino fuerit demonstratus , possessionis apprenhensio accipitur 3ὶ Item res mobilis in conspectu alicujus ut ipsius iat, vel in domo eius deposita, vel clavibus aedium vicinarum , in quibus inclusa res est, traditis , possideri coepta intelligitur 4). Alia ejusmodi apprehensionis exempla in uris libris multa inveniuntur 5ὶ. S. 202. Animus autem quo apprehendenda res est, ut vere eam possideamus , nil os aliud ; quam rem sibi habendi voluntas R. Qui rem tanquam alienam detinet, eamque igitur alieno nomine possidet, Possidere non intelligitur in Neque tamenis solum possidendi animum habet, qui illam ut sibi propriam

habere constituit, verum etiam emphytcuta , creditor pignerati-tius , interdum etiam sequester et qui precario rem accepit; hi enim omnes rem sibi habendi animum habere censentur K. si Fr. 34 S. I. D. h. t.

a Ut vulgaria sert opinio.

3 Fi. 34 S. I. r. 18. S. a. D. h. t. 4 Fr.48 S. 3. D. b. t. S. 45. I. a, et duier div. D. 74. D. 18, r

128쪽

S. 03. Neque tantum per nosmet ipsos, verum etiam per alios possessionem acquirere possumus, animo utique nostro, Corpore vero alieno 3ὶ quando scilicet volentibus nobis , alius vel ex mandalo vel ex jussu et nostro, naturalem alicujus rei apprehendit possessionem , coque id consilio, ut non sibi sed

nobis illam possideat 3ὶ Quodsi rem aliquam possidere constituerimus , ejus possessio , quam primum ab altero apprehensa est, etiam ignorantibus nobis per illum acquisita intelligitur 4 . Acquiritur inde et nobis possessio, quando convenit, ut qui

rem aliquam hactenus suo nomine possedisset, illam nostro Domine teneret 5ὶ quod pactum recentiores conaia Ium postae visorium appellare consueverunt.

S. 304. Possessio autem semel acquisita eo usque Perseverat, donec amittitur , neque factis peculiaribus piis est ad eam retinendam Amittitur autem possessio vel antino vel corpore, idque vel solo animo vel solo corpore Q. S. 305. Animo nostro amittimus possessionem, si ita simus assecti, ut, quam rem adhuc possidemus, eam in posterum Possidere nolimus. Nam simul atque noluimus eam possidere

Ex Savigniana de possessione doctrina . empliIte uia, credito pignorati tua et reIiqui, non domitii animo possidentes citire singulari tantum Possidere videntur. Impugnavimus have doctrinam im Archis fur eruit.

129쪽

otiamsi adlluc in detention nostra corporali sit, ejus possessio jam amissa est, quoniam quilibet extraneus , qui possi lere eandem voluerit animo vostro tu contrarium acto , jus Possessionem apprehendere potest i). S. 206. Et e contrario statim atque corporalis possessio nobis eripitur , Possessionem amittimus . etiamsi retineamus consilium rem possidendi. mittitur autem rei detentio multis modis; verum mobilium . quae nobis subripiuntur , vel ita perditae sunt, ut ignoremus ubi sint si pecus aberraverit vel animal animum revui tendi abiecerit si res denique in flumen vel in mare deciderit, ut jam corporalem ejus posscssionem nancisci non Posissimus a). Praediorum vero possessio amittitur, si ea umeri publicum vel mare occupaverit, vel si possessor vi fuerit inde dejoetus 3ὶ Absontibus praecliorum possessio propter absentiarn non amittitur , etiamsi ignorantibus iis alius ea occupaverit Dum tunc demum ea amissa est in ejusmodi casu . si alteritas

Occupationem cognoveri inus, neque stativa possessionem corporalem recuperaverimus. Unde dicimus Praediorum posses.sionem solo antino retineri ). S. 0P. Per alios quoque , per quos possidemus , OSSeSSiOnem amittere possumus. Et quidem si procurator noster aui morem sibi habendi, si mobilis sit, eam contrectaverit, vel ab immobili nos vi depuleiit, vel corporalem possessionem alio modo amiserit, possidere desinimus 5). Non autem statimam illitur fundi possessio , quem procurator dereliquerit vel

130쪽

alii prodiderit si in Ilem servatur nobis possessio . quam procurator noster alii ut nobis possideat, tradidit sa). S. M. Possideri tantum possunt, quae sunt corporalia rerum incorporalium non nisi quasi possessio est, vel uli servitutum; sed haec quoque possessio animo et coporo seu facto constat possidet enim , qui jus exercuit cum animo illud sibi exercendi Aequiritur autem et amittitur quasi possessio iisdem Plane modis atque vera possessio 3ὶ.

ΤIT. I. DOMINII VI ATQUE NATURA TAM ET IURE ROMANORUM RECENTIORI, QUAM APTIQUO. S. 209. Plenissimum, quod in aliqua re ius habere possumus. dominium vocatur, cujus vi et potestate res corporalis imperio nostro et voluntati omnimodo subjecta est ut libera nobis sit de ea disponendi lacullas S. 288); quare recentiores dominium non raro usissus atque abusus rei cujusdam desiniunt. S. l0. Potest autem dominium in corporalibus tantum rebus 5 consistere . eaqrie est natura, ut licet legibus onera

in re sint constituta . vel iura in eadem extraneo concessa illud lamen adesse intelligatiar. Mamdiu vel nuda norat Tas 3 Priret. α , a. h. t. r. 33, . . D. stit. it. αὶ Fr. 33 . f. 6. D. H. 3 tit . eit.