장음표시 사용
221쪽
sententia , de eo solenniter facta , quod quis post mortem suam fieri velit i). Iusta vocatur , si factum sit testamentiam ab eo qui testari jure potuit, observatis solennitalibus necessariis continens cacapita, quibus secundum legum praecepta testamen i substantia continetur. Heredis autem institutio ries lamenti quasi caput et fundamentum et , est adeo , Ut nemo tostari dicendiis sit, nisi qui heredem instituit, nec heredem instituo possit, nisi qui testamentum condit Testamentum inde etiam a Codicilli, distingititur, in quibus hereditas neque dari, neque adimi potest 3J. Quod si igitur quaeramus, an valeat testamentum, in Primis animadvertere debemus, an is qui fecit testamentum, habuerit testamenti lactionem : deinde, si h buerit, requiremus an secrandum regulas iuris testatus sit 4 .
Videamus modo qui testamenta sacere possunt, et quibus testari non os permissum; deinde de solennitatibus testamentorum seu forma eorum externa in tum de iis capitibus, quae continete testamenta debent, ut valeapi Vorma interna); item de iis , quae vulgo insuper in testamentis occurrunt deniquo de causis ex quibus testamenta inutilia sunt, aut infirmantur.5δ l. Testamenti factionem, h. e. testandi lacullatem habent
cives romani S), patres miliarum , puberes , quibus plenum
animi iudicium est tempore, quo testamentum Conditur.532 Ex lege Cornelia testamenta eorum, qui apud hostes in riuntur, valent, si antequam capti in bello fuerint, testati sint 6 .
si Fr. i. D. h. t. Ulp. XX I. Proprie testamentum dici debet, o- Iemne ultimae voluntatis negotium , quo heres directu instituitur.
222쪽
S. Filiissa initiarum quoque testamenta sacer non licet nisi de castrensi et quasi castrensi peculio , nunquaria tamen dehonis adventitiis , etiam si libera eorum illis sit administratio ij. S. M. Irripii heros nunquam nec auctoritate tutoris testari Possunt, neqrio rata sunt testamenta eorum , ante pubertatem consectes etiam si puberes moriantur a). S. 35. Puberes vero omnes Eliam viginti quinque annis minoros recto sine rarat ortam consensi testantur 3). cque crosuriosis, nec Prodigis testari perinissum est; attamen testam Pntum a furioso antequam furere coeperat, vel in dilucido intervallo factum valet, sicut prodigi estamentum, interdictione vetustilis. 4
S. 36. Qui vitio corporali aliquo laborant , veluti surdi et
milli, Doc non caeci testari Possunt, norma ad Per ConSlitu- tiones imperatorum Alatrata est, observata 5J.
S. M. Doni irae lege inveniuntur intestabile. 6h li. e. quibus
in poenam delicti vel criminis detracta est testamenti laclio , veluti apostatis haereticis improbioribus , criminis laesae majestalis reis eorumque filiis, iis, qui incestas nuptias contraxerunt, ii coniragis vel prolium incestuosorum favorem testaliaris, ob carinen famosi in damnatis, item c omnibus, quibus mortis poena subeunda est. TIT. II. DE SOMἰ1M ITA I IBL8 EsTAMENTORUM VULGARIBUS. T)S 5δS. Testamentorii in genera initio more duo ultorum quod
223쪽
calatis comitiis , alterum , quod in procinctu fiebat i) Iis accessit deinde tertium genus per aes et libram quo quis Patrimonium suum mancipio dabat alteri, eumque rogabat, quid cuique post
mortem suam dari vellet. Postquam Priora genera ex ias recesserant hoc solum remansit et ita primum fiebat , ut coram quinque testibus, libripende et semiliae emptore conderetur. Hic heredis loco erat, et ob id testator ei mandabat, quid post mortem suam cuique dari vellet a). Postea vero tabulae testamen ii scribi solebant, in quibus testator voluntatem suam aperiebat, dum familiae emptori tantum dicis gratia familiam manciparet 3 . Cum ex lia ordinatione tabulae pars principalis testamenti haberi deberent, invaluit ut voluntatis lesta loris servandae gratia , clauderentur et a testibus signarentur. S. 39. Ulterius autem progressi sunt Praetores jam quoties septem signis testium signatum esset les lamentum, scriptis heredibus secundum tabulas hereditatem pollicebantur , etsi sorte iure civili non valeret testamentum, velut quod familia non venierit, aut nuncupationis verba testator locutus non esset j. Ex eo tempore duo testamentorum genera in usu fuere alterum civile, quod quinque testibus signari solitum erat, cum solemni nuncupatione et amiliae mancipatione alterum praetorium a septem testibus signatum donec in desuetudinem abeuntibus nuncupatiori et mancipatione, in unam Ormam utrumque conjungi coeperit 5ὶ Ilaec ex priucipum constitutionibus in eo
i Aecuratior horum testamentorum deseriptio extat apud scriptores Iaudato . eis Gaj. a. S. or.
224쪽
consistebat ut scriptum testantis uota solum intrinsecus a testibus subsci iberetur, verum etiam Clausa in linteo ab iis signaretur, et superscriberetur, additis singulorum testium nominibus unius
S. 5έ0. Novissimis temporibus piaeterea aliae estandi formae obtinuerunt, nimirum per insinuationem apud magistratus , vel per oblationem testamenti principi factam: unde lodierni haec testametata publica a prinutis, i. o. coram privatis celebratis distinguere solent. Denique admonendi sumus, vulgaria tosta mentorum solennia quihusdam in causis aucta, in quibusdam vero minuta esse quibus in casibiis Datamenta prioiugiata appel
S. 5 l. Testamenta igitur ab hodiernis in publica et privata distinguuntur. Illoriim numero sunt testamentum principi oblatum vel auribus principis intimalum , et testamentum actis judicis vel municipum publicatum Laesis magistra ua insinuatum vel testamentum Iudiciale. Utrumque hujus cstamenti genus praeter hanc publicam formam nullas alias sibi poscit solennitales a . S. 5έ2. Testamentorum autem privata auctoritate condendorum solennia haec sunt, ut coram septem testibus , voluntas testatoris , scriptis , vel sine scriptis declaretur 3j. Hi testes specialiter rogali, h. p. ad hunc acitim, ut testimonium perhi-
saeta ait , dubium est. In occidentalibus imperii romani partibus , duo testamentorum genera per plura saeeula medii aevi adhuc fuisse Attata probavit v. M0V, in der Zetesehris uti eschie hic-Rechis issenscha . om. I, P. 78. si Haec nostria demum temporibus ex quibusdam Lestamentorum, em Plis a doct. Marinio publiealia , innotuerunt. se eius Papiri diplomatici n. 74 , 5. et αμ-nu , eschichte des oena. Rechis, o m. 11, p. 38 seq. et Spangenberg. l. e. pag. 98 eq.
225쪽
heant, invi lati si nee vi retenti a et omnes simul praesentes adhiberi debent in testamento ordinando 3). S. 43. Non lamen omnes testes adhiberi possunt, sed ii tantum, cum quibus testamentisactio est, ita nec servus nec peregrinus , neque mulier, neque qui intellectum non habero intelligitur , voluti impubes, furiosus, nec is , cui bonis interdictum est, quippe qui a surioso distare non videtur, testes idonei sunt neque porro, quem leges iubent improbum intestabilemque esse, veluti ob crimen publicum damnatus Mi. S. 44. In testibus quoque non esse debet, qui in potestato testatoris est, nec is in cujus potostate testator ipse est, nec Dater. cum eo sub ejusdem patris potestate constitutus. Item nec heres institutus testis habilis est, nec is quem in potestate habet, vel in cujus potestate ipse versatur, vel qui cum eo eidem potestati subjectus est 5). Legatariis tamen vel fideicommissariis testimonium denegatum non est, cum non sint juris successores. Neque prohibentur testes esse cognati vel testatoris vel heredis suturi, neque contra ius est, si duo testes sub eadem potestate sunt volatior sub alterius potestate constitutus est 6 . . S. 45. Testium autem haec qualitas, ut idonei sint, testamenti aciendi tantum tempore requiritur, nec testamentum viliatur , si vel antea idoneus testis non fuerat vel post idoneus esse desiit . S. 46. Omnes aulum testes porici in conspectu testatoris
tes tamen urn sacere possunt. γ
226쪽
Io Sonicio fungi ij, totumque testamentum uno contextu perfici debet, . . nullus actus alienus testamento intermisceatur,
S. 5 T. Testamentum autem potest scriptis condi, vel sine scriptic scribi autem testamenta possunt in tabulis, in charta membranave vel in alia materia. Sed scribendum est instruinenium certis vulgaribusque litteris, nihil autem interest, qua lingua. Nec vero solis litterarum notis vel signis testamentum scribi debet 3). S. Q. Testator ipse testamcntum scribere potest et jusmodi testamentum holographum, in quo testator Sese ipsum sua manu scripsisse illud notavit, valet etiam absque nominis ejus su scriptione. Si vero ab extraneo scriptum fuerit instrumentum nomen suum testator subscribat, et octavus subscriptor adhi-hitus ejus nomines, si ipse subscribere non potest 4 . S. 49. Hoc testamentum testibus debet submitti ad subscribendum et signandum, ut tabulis testamenti annulum imprimant; sed nihil interest, quo annulo subsignent utrum suo proprio an alieno, num diverso unu,quisque, an codem omnes 5). S. 550. Si quidem voluntatem suam nemini notam fieri testator voluerit, consignatam vel ligatam ipsius manu vel clausam involutamve proferre scripturam potest vel cuiuslibet extranei
perscriptam, declaransa ea testamentum suum contineri quam si testes simul consignaverint, nominaque adscripserint et ipse quoque testator subscripserit nomen suum, validum ratumque
sa Fr a , S. 3. . eod. e. s. e. r. r. S. a. e. 23. pr. C. ib.
227쪽
S. 55l. Finis testamenti subscriptiones et signacula testium sunt inoae quamdiu absunt, insectum testamentiam lebet Iia-hori r). S. 552. Cum duobus pluribusve testamentis nemo decedere potest nil vero impedit, quo minus eiusdem testamenti plura exemplaria conficiantur dummodo omnia exemplaria secundum receptam observationem sant nyc unum tias tostamentum sit alterum quasi exemplum et . S. 553. Haec quidona de testamen iis, qua seriptis conficiuntur. Si quis autem sine scriptis testamentiam ordinare velit. susscit, ii coram septem estibus eum videntibus voluntatem suam palam , t exaudiri ab iis possit et intelligi, celaret, quo
facto nuncupatum hoc testamentum firmum perseeliamque est 3). estamentum tali modo per nuncupationem factum non mutatur nec infirmalia suo robore, Etiamsi postea inscripturam redactum merit. Τi T. III. DE MILITARI , ALIISQUE PRIVILEGIARIIS TESTAMENTIS. S. 554. Soletinitates testamentorum . de quibus adhuc diximus . nonnullis personis vel in quibusdam casibus remissae sunt per constitutiori imperatoriam.
S. 555. Et militibus quidem iam per Iulium Caesarem libera
qDocunque modo tonandi facultas ora data , quae per posteriorum principum constitutiones aucta et firmata . a Ius liniano quoque comprobata est. Permissum igitur est militibus . quoquo modo scriptis testari, atque omnis scriptura vel sine ullo teste
228쪽
sacta, qua constat militis testamentum contineri, firma atque rata est. Item nuncupatum vel coram duobus qualibuscunque testibus factum testamentum militare valet ij. Quod beneficium lamen , ut militare testamentum sola voluntate perficiatur, iis lanium militibus concessum est, qui in expeditione sunt occupati, vel in cassi is versantur a); nam si in sedibus suis constituli sint, tali modo iis testari non licet 3); attamen et illud admissum est, ut si militare vel aliud impersectum testamentum quod Dora continet vulgaria testamentorum solennia , secerint, idque postea in expeditione vel in castris quoquo modo compro- haverint, id etiam firmum validumque debeat haberi ). Item si consecto in expeditione vel castris militari testamento, intra annum miles moriatur, in sedibus suis vel missione honesta impetrata istatutum est, validum esse ritis testamentum Caetoriam haec testandi indulgentia et aliis personis, quae cum exercitu sunt , concessa est simul atque in periculo versantes decedunt i5). De aliis militaris testamenti privilegiis suis locis dispiciemus 6 . S. 556 Buri quoque habitantibus , ubi raro litterati homines
inveniuntur, beneficium in testamentis suis ordinanctis concessum est; quod uuidem in eo consistit, ut si septem litterati testes non inveniantur, iis liceat et coram septem illiteratis, sine scriptura testimonium perhibentibus . estari vel si mrnime septem
s6 Aecvratiora de testamentis mi itum disee ex ipso Institu Lionum titulo et ex Commentar meis, tom. III, ' 99t, Da , P. 43-γέο.
229쪽
lestes inventi fuerint , ut quinque sufficiant utque litteratis permissum sit, pro illiteratis in his casibus subscribere i). S. 557. Parentes qui liberos suos eosque solos heredes instituere volunt, rite quoque testantur si testamentum scriptis itaeondant , ut initio notato die testamenti conditi, libero cum quos instituunt, nomina manu propria scribant itemque uncias in quibus eos heredes faciunt non signis numerorum sed integiis litteris declarandas, ut undique clarae Et indubitatae consistant et . Hujusmodi testamentum , quod secundum Iustiniani constitutionem sine scriptis fieri non potest. Proprio verbo teria. mentiam piarentum inser liberos nunc vocatur et distinguendum est a simplici divisione hereditatis ab intestato relinquendae inter liberos , a parentibus facta , quae sine ulla solennitale valet si modo a parente ipso vel a liberis heredibus subscripta sit 3). S. 558. In eorum quoque testamentis , qui contagioso laborant morbo, lege remissum est, ut testes aegroto, eo tempore ungantur vel socientur S. 559. In caecorum cro testamentis solennia aucta sunt; nam Przeter Septem testes, Octavus, qui Pro testatore subscribat. adhibeatur necesse est 5 . Surdi simul et inuti scribere noscientes, si quidem cortis signis , ita ut intelligantur , volui talem suam manifestabo possunt; venia ex principis rescripto impetrata et vulgaribus solennibus observatis, recte testantur 6 .
230쪽
ΤIT. IV. DE HEREDIBUS INsTITu ENDIs irin S. 560. Postquam vidimus, qui testamenta sacere possunt,
et quibiis modis testamenta ordinari debent, proximum est, ut de substantia testamen lorum dicamus. Consistit ea ero , ut jam supra monuimus iramertim inriseredis institutione, de qua iam statim dispicremus.
S. 61. Heredes institui possunt liberi homines et servi li-
heri, si quidem cives romani sint, et cum testatore habeant relament actionem I servi tam proprii quam alieni proprii non solum cum libertate, sed etiam ex Iustiniani constitutione sine libertates; nam liberi et heredes fiunt; ulieni vero , quando eortim domino cum testatore testamen linctio est et . 562. Nullam omnino testamenti lactionem habent peregrini, item qui ab omni hereditaria successione excluduntur, veluti perduelliones eorumque filii, apostatae et haeretici improbiores 3), vidua quae intra annum luctus ad secundas nuptias transiit nec non corpora seu collegia illicita 5ὶ Certo modo testamenti- factione privantur, qui in matrimonio incesto versantiir; hi enim nec a conitige incestuoso heredes institui possunt, ne a liberis eo matrimonio natis quos et ipsi in suis testamentis heredes sacere prohibentur Q. Liberi quoque naturales . corumque mater nonnisi descientibus legitimis liberis in solidiim ab eorum patre possunt heredes institui quodsi enim legitimos si Fr et, 4. D. 28, 5. C. 6, 2 ide hered instit. Ulp. XXII.